English
Select your language
Official EU languages:
Access to European Union law
EUR-Lex
Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Use quotation marks to search for an "exact phrase". Append an asterisk (*) to a search term to find variations of it (transp*, 32019R*). Use a question mark (?) instead of a single character in your search term to find variations of it (ca?e finds case, cane, care).
Need more search options? Use the
Advanced search
Document 52020AR0150
Opinion of the European Committee of the Regions — The services package: An updated view from Europe’s local and regional authorities
Advies van het Europees Comité van de Regio’s over het dienstenpakket: het actuele standpunt van de lokale en regionale overheden
Advies van het Europees Comité van de Regio’s over het dienstenpakket: het actuele standpunt van de lokale en regionale overheden
COR 2020/00150
PB C 324 van 1.10.2020, p. 53–57
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
Language
HTML
PDF
Official Journal
|
1.10.2020 |
NL |
Publicatieblad van de Europese Unie |
C 324/53 |
Advies van het Europees Comité van de Regio’s over het dienstenpakket: het actuele standpunt van de lokale en regionale overheden
(2020/C 324/09)
|
BELEIDSAANBEVELINGEN
HET EUROPEES COMITÉ VAN DE REGIO’S
Voltooiing van de interne markt voor diensten: belangrijk en urgent
|
1. |
onderkent dat de interne markt een belangrijk wapenfeit is van de EU en ten grondslag ligt aan het Europese concurrentievermogen, de welvaart en het welzijn van de consument. Bovendien draagt een goed functionerende interne markt op regionaal en lokaal niveau bij aan economische groei, innovatie en werkgelegenheid en hebben regionale en lokale overheden er als belangrijke openbare aanbesteders baat bij, ook in de dienstverlening. |
|
2. |
De interne markt is nog lang niet af en blijft op forse belemmeringen stuiten. De tenuitvoerlegging en verdere verdieping ervan vergen op alle bestuursniveaus een grotere inzet van de institutionele actoren, en het is met name aan de lidstaten om die tenuitvoerlegging efficiënt te laten verlopen. |
|
3. |
Beleidsvoorstellen voor de interne markt kunnen belangrijke territoriale gevolgen hebben die goed tegen het licht moeten worden gehouden. Territoriale effectbeoordelingen helpen alle mogelijke effecten van wetgevingsvoorstellen op evenwichtige wijze in kaart te brengen, waarbij tal van aspecten worden belicht, en zijn van essentieel belang voor veel regio's die niet rechtstreeks bij het wetgevingsproces zijn betrokken, maar de wetgeving wel ten uitvoer leggen. Het CvdR verklaart zich eens te meer bereid om met zijn expertise aan deze beoordelingen bij te dragen. |
|
4. |
Bij de tenuitvoerlegging van de interne markt moet het beginsel van lokaal zelfbestuur zoveel mogelijk worden geëerbiedigd. Volgens het Europees Handvest inzake lokale autonomie (1) behoren lokale overheden tot de belangrijkste pijlers van elke democratische staatsvorm, leveren het behoud en de versterking van lokale autonomie een belangrijke bijdrage aan de opbouw van een Europa waarin democratie en decentralisatie van de macht centraal staan, en betekent dit dat lokale overheden dienen te beschikken over een ruime mate van autonomie als het aankomt op hun verantwoordelijkheden, de manier waarop zij deze uitoefenen en de middelen die zij nodig hebben om zich van hun taken te kwijten. |
|
5. |
Er zou moeten worden gekeken naar een meer gedecentraliseerde tenuitvoerlegging van de interne markt waarbij, naar het voorbeeld van de gedecentraliseerde verantwoordelijkheid voor de toepassing van de EU-mededingingsregels, het toezicht en de controle op de toepassing van de EU-wetgeving worden toevertrouwd aan agentschappen van de lidstaten. Zo’n gedecentraliseerde aanpak zou op alle niveaus de administratieve lasten helpen verminderen en er bovendien voor zorgen dat de lidstaten zich meer verantwoordelijk voelen voor de interne markt, wat cruciaal is voor de goede werking ervan. |
|
6. |
De grootste economische belemmeringen doen zich nog voornamelijk gelden in de dienstensector. |
|
7. |
Deze vormt een belangrijk onderdeel van de Europese economie en is als zodanig goed voor ongeveer 70 % van zowel het bbp als de werkgelegenheid (2). Haar productiviteit neemt echter maar langzaam toe en de concurrentie is zwak; bovendien is er een zeer divers aanbod aan dienstensectoren die allemaal hun eigen kenmerken hebben. De intracommunautaire handel in diensten is drie keer zo gering als de intracommunautaire handel in goederen, en daarin lijkt vooralsnog geen verbetering te komen. |
|
8. |
beklemtoont dat de slechte prestaties van de sector met name te wijten zijn aan ongerechtvaardigde belemmeringen voor de grensoverschrijdende dienstverlening, die op hun beurt voornamelijk het gevolg zijn van onderling verschillende nationale regels en procedures. Als deze belemmeringen worden weggenomen, krijgen dienstverleners en klanten meer mogelijkheden om het potentieel van de interne markt ten volle te benutten. Bij verdere actie moet worden uitgegaan van de aangetoonde behoeften van dienstverleners. Een meer sectorspecifieke aanpak zou nodig kunnen zijn met het oog op de enorme verscheidenheid in de dienstensector en de regionale en lokale overheden zouden een belangrijke rol kunnen spelen bij het oplossen van eventuele problemen. |
|
9. |
Diensten leveren als onderdeel van mondiale waardeketens een belangrijke intermediaire input aan de economie en competitieve diensten, met name zakelijke diensten, zijn van cruciaal belang voor de productiviteit en het kostenconcurrentievermogen in andere sectoren, zoals de industrie, die weer van vitaal belang zijn voor de regionale en lokale economieën. |
|
10. |
Tien jaar na de inwerkingtreding van de dienstenrichtlijn moet worden vastgesteld dat de mogelijkheden van deze richtlijn om het vrije verkeer van diensten te verruimen nog niet volledig zijn benut en dat dienstverleners in allerlei sectoren nog steeds op tal van barrières stuiten wanneer zij zich willen vestigen in een andere lidstaat of tijdelijk grensoverschrijdende diensten willen verlenen. Als de belemmeringen voor grensoverschrijdende handel en investeringen in diensten binnen het bestaande kader van de dienstenrichtlijn worden aangepakt, kan dat naar schatting tot 1,7 % extra groei van het bbp van de EU opleveren. |
|
11. |
Van de wetgevingsvoorstellen van de Commissie in het dienstenpakket heeft slechts één het gehaald, namelijk de richtlijn betreffende een evenredigheidstoetsing voorafgaand aan een nieuwe reglementering van beroepen. Voor de voorstellen voor de Europese e-card voor diensten is het wetgevingsproces vastgelopen, en met de behandeling van de ontwerprichtlijn tot vaststelling van een kennisgevingsprocedure voor vergunningstelsels en eisen met betrekking tot diensten is nauwelijks vooruitgang geboekt. |
|
12. |
De Commissie zou de meest voorkomende bedrijfs- en beroepsactiviteiten van elke lidstaat, die al zouden kunnen profiteren van de huidige dienstenrichtlijn, moeten doorlichten, zodat zo snel mogelijk een uitputtend overzicht van de onnodige kosten en belemmeringen waar ondernemers mee te maken hebben, wordt verkregen. Ook zou de Commissie met spoed een aanbeveling moeten opstellen die conform artikel 6 van de richtlijn voorziet in een standaard voor het éénloketsysteem, zodat de lidstaten één gemeenschappelijk model hebben waarmee dienstverrichters zo goed mogelijk in hun eigen taal kunnen worden geholpen, zoals dat ook al het geval is op het gebied van technische voorschriften, met grote efficiëntie en de laagst mogelijke vertaalkosten. |
|
13. |
Het arrest van het Hof van Justitie in de zaak Visser Vastgoed (3) zou grote consequenties kunnen hebben voor lokale en regionale overheden. Hier moet dan ook EU-wetgeving voor komen, en de voorgestelde kennisgevingsrichtlijn biedt daarvoor het juiste kader. |
|
14. |
De gevolgen van de zaak Visser Vastgoed beperken zich mogelijk niet tot de kennisgevingsverplichtingen inzake bestemmingsplannen die betrekking hebben op retaildiensten, maar zouden weleens verder kunnen reiken. |
|
15. |
Een goed functionerende interne markt is van groot belang voor grensregio's. In dat verband kunnen EU-instrumenten voor grensoverschrijdende samenwerking, zoals EGTS’en (4), een nuttige rol spelen. |
Europese e-kaart voor diensten
|
16. |
Het Europees Parlement heeft het voorstel van de Commissie voor de e-card voor diensten verworpen en heeft verzocht om intrekking van het dossier door de Europese Commissie; de Raad heeft over dit dossier geen gemeenschappelijk standpunt bereikt. Er zij aan herinnerd dat de maatregelen in de huidige dienstenrichtlijn, zoals de individuele contactpunten, correct moeten worden uitgevoerd om bedrijven die grensoverschrijdende diensten verlenen, te helpen. |
|
17. |
Het CvdR wijst de medewetgevers op het oorspronkelijke idee achter deze e-card, namelijk dat grensoverschrijdende dienstverleners, en dan met name het mkb, bij het afhandelen van administratieve formaliteiten op minder rompslomp en lagere kosten kunnen rekenen, en merkt op dat het voorstel in dit opzicht geen succes is gebleken. |
|
18. |
Zonder de invoering van zo’n e-card voor diensten blijven hun kosten voor het afhandelen van dergelijke formaliteiten even hoog, terwijl de e-card die nu juist zou moeten halveren, iets waar het mkb veel baat bij zou hebben. |
|
19. |
Het CvdR herinnert er daarom eens te meer aan aan dat er gezien de onnodige kosten waarmee dienstverleners te maken hebben een forse administratieve vereenvoudiging nodig is, maar wijst erop dat de juridische, technische en administratieve lasten van de invoering van de e-card voor lokale en regionale overheden wel in verhouding moeten staan tot de verwachte voordelen. |
|
20. |
Het CvdR wijst de medewetgevers erop dat lidstaten volgens de dienstenrichtlijn geen eisen mogen stellen die gelijkwaardig zijn aan eisen waaraan een dienstverlener in een andere lidstaat al heeft voldaan. In de praktijk wordt hier echter onvoldoende de hand aan gehouden en worden dienstverleners dus vaak met dezelfde eisen geconfronteerd als binnenlandse ondernemingen, ook al hebben zij in hun eigen lidstaat al aan gelijkwaardige of soortgelijke eisen voldaan. |
|
21. |
Dat de onderhandelingen over de voorgestelde procedure voor de e-card voor diensten zijn vastgelopen, is met name te wijten aan de complexe regels voor samenwerking tussen de nationale autoriteiten en de daaruit voortvloeiende administratieve last. Het CvdR verzoekt de Europese Commissie daarom de regels voor samenwerking tussen autoriteiten in toekomstige voorstellen eenvoudig en duidelijk te houden. |
|
22. |
Dat de vereisten inzake rechtsvorm en aandeelhouderschap van lidstaat tot lidstaat danig uiteenlopen, is ook nog steeds een belemmering voor de vrijheid van vestiging in de sector zakelijke dienstverlening. |
|
23. |
Bovendien kost het dienstverleners die hun diensten in een andere lidstaat willen aanbieden grote moeite om een wettelijk verplichte beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. |
|
24. |
Nationale sectorale wetten maken niet altijd het noodzakelijke onderscheid tussen de eisen voor dienstverleners die zich willen vestigen en de eisen voor dienstverleners die slechts tijdelijk grensoverschrijdende diensten willen verlenen, wat leidt tot onzekerheid en onevenredig zware wettelijke eisen voor grensoverschrijdende dienstverleners. |
|
25. |
Bovengenoemde belemmeringen bestaan helaas nog steeds, ook binnen het kader dat de dienstenrichtlijn biedt, en ze blijven daardoor mede debet aan de geringe integratie van diensten in de interne markt. |
|
26. |
De andere instellingen doen er daarom goed aan om tot een gezamenlijke aanpak te komen van de kwesties waarvoor het wetgevingsvoorstel inzake de e-card bedoeld is, zodat een betere tenuitvoerlegging op basis van de dienstenrichtlijn mogelijk wordt. |
|
27. |
De verschillende criteria die de lidstaten hanteren voor de deelname van dienstverleners aan aanbestedingen kunnen de werking van de interne markt in de weg staan. Daarom moet het potentieel van EU-instrumenten worden benut om deze criteria waar mogelijk op één lijn te brengen. |
|
28. |
Het CvdR vestigt de aandacht op de bepalingen in de dienstenrichtlijn die, via een convergentie van de beroepsregels op Europees niveau, tot meer grensoverschrijdende activiteiten en tot de ontwikkeling van een volwaardige interne markt voor diensten moeten leiden. De Europese Commissie doet er goed aan om met voorstellen te komen die op Europese schaal opererende beroepsverenigingen ertoe aanzetten om meer van deze mogelijkheden gebruik te maken, zodat dienstverrichters gemakkelijker hun recht op vrij verkeer kunnen uitoefenen. |
|
29. |
Het CvdR beklemtoont het belang van de dienstenrichtlijn en de bijdrage ervan aan het vrije verkeer van diensten in de interne markt, maar wil er wel op wijzen dat het voor overheden en bedrijven, met name kleine en middelgrote ondernemingen, geen sinecure is om de bepalingen van de richtlijn toe te passen. |
Kennisgevingsprocedure
|
30. |
Het arrest van het Hof van Justitie in de zaak Visser Vastgoed kan rechtsonzekerheid met zich meebrengen voor lokale en regionale overheden (5), met name wat de verplichte kennisgeving betreft, mede omdat het weleens niet alleen zou kunnen gelden voor retaildiensten en ruimtelijke ordening, maar ook voor andere regelgevingsactiviteiten van lokale en regionale overheden. |
|
31. |
De verbetering van de kennisgevingsprocedure in het kader van het dienstenpakket is een kans om oplossingen te vinden voor de implicaties van het arrest van het Hof van Justitie. De medewetgevers zouden vooral moeten proberen om tijdens de huidige onderhandelingen over de kennisgevingsprocedure met dergelijke oplossingen te komen, die er ook voor moeten zorgen dat de procedure de nodige rechtszekerheid biedt |
|
32. |
In het licht van het arrest van het Hof van Justitie hebben veel lokale en regionale overheden niet genoeg capaciteit en middelen voor de administratieve rompslomp die de huidige wettelijke kennisgevingsverplichting met zich meebrengt. Bij een nieuwe kennisgevingsprocedure moet daarmee rekening worden gehouden, zodat die rompslomp tot een minimum wordt beperkt. |
|
33. |
De inspanningen die de kennisgevingsverplichtingen vereisen moeten in verhouding staan tot de toegevoegde waarde die zij hebben voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de dienstenrichtlijn. De meeste lokale en regionale regelingen hebben namelijk een verwaarloosbaar effect op de interne markt hebben en stroken waarschijnlijk toch wel met de eisen van de dienstenrichtlijn. |
|
34. |
Een nieuwe kennisgevingsprocedure mag er nooit toe leiden dat de goedkeuring van lokale en regionale regelgeving onnodige vertraging oploopt, aangezien dat nadelig is voor alle betrokken partijen en een belemmering vormt voor economische activiteiten en investeringen (bijvoorbeeld in de detailhandel en de daarmee samenhangende vastgoedontwikkeling). |
|
35. |
In een nieuwe kennisgevingsprocedure moet er gezorgd worden voor transparantie van de kant van de Europese Commissie, die ook open moet staan voor dialoog, met name tijdens de fase waarin zij nagaat of een lokale of regionale regeling in overeenstemming is met de dienstenrichtlijn. |
|
36. |
Het CvdR dringt aan op een efficiënte tenuitvoerlegging van de dienstenrichtlijn. De Europese Commissie zou daarom een reeks kwantitatieve en/of kwalitatieve criteria moeten opstellen aan de hand waarvan zich laat bepalen welk type lokale en regionale regelgeving kan worden vrijgesteld van de verplichte kennisgeving in het kader van de dienstenrichtlijn, zonder dat zo’n vrijstelling de tenuitvoerlegging van de richtlijn in de weg staat. |
|
37. |
De Europese Commissie zou op basis van kwantitatieve en/of kwalitatieve criteria moeten onderzoeken in hoeverre bepaalde onderdelen, waaronder kennisgeving, gedecentraliseerd kunnen worden. Dat zou de tenuitvoerlegging namelijk efficiënter kunnen maken en kunnen bijdragen tot een nauwkeuriger weging van het regionale en lokale publieke belang. Op die manier worden ook het beginsel van lokaal zelfbestuur en het subsidiariteitsbeginsel geëerbiedigd. |
|
38. |
Het CvdR benadrukt het belang van de beginselen van non-discriminatie, evenredigheid en openbaar belang in de dienstenrichtlijn en wijst er wat lokale en regionale regelgeving betreft op dat in overweging 9 van deze richtlijn regels betreffende ruimtelijke ordening en de ontwikkeling of het gebruik van grond uitdrukkelijk van het toepassingsgebied ervan worden uitgesloten. |
Brussel, 1 juli 2020.
De voorzitter van het Europees Comité van de Regio's
Apostolos TZITZIKOSTAS
(1) Raad van Europa, 1985.
(2) Werkdocument van de diensten van de Commissie — Prestatieverslag eengemaakte markt 2019, SWD(2019) 444 final.
(3) Gevoegde zaken C-360/15 en C-31/16, arrest van 30 januari 2018.
(4) Europese groeperingen voor territoriale samenwerking:
(5) Er zijn meer dan 95 000 gemeenten in de EU, met enorme verschillen in omvang en capaciteit. In Duitsland en Oostenrijk samen zouden tot 250 000 lokale ruimtelijke plannen in principe onder de dienstenrichtlijn en de bijbehorende kennisgevingsverplichting kunnen vallen (tussentijds verslag van 15 januari 2020 van een in opdracht van het CvdR op te stellen studie naar de gevolgen van de kennisgevingsrichtlijn voor lokale en regionale overheden in het licht van het arrest van het Hof van Justitie van januari 2018).