24.12.2005   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 342/20

(1)

Flexibel gebruik van het luchtruim is een door de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) beschreven en door de Europese Organisatie voor de veiligheid van de luchtvaart (Eurocontrol) ontwikkeld begrip uit het luchtruimbeheer dat inhoudt dat het luchtruim niet als een zuiver civiele of zuiver militaire ruimte mag worden aangemerkt, maar veeleer moet worden beschouwd als één continuüm waarbinnen zoveel mogelijk aan alle gebruikerseisen recht moet worden gedaan.

(2)

Eurocontrol heeft overeenkomstig artikel 8, lid 1, van Verordening (EG) nr. 549/2004 een mandaat gekregen om de Europese Commissie bij te staan bij de ontwikkeling van uitvoeringsregels inzake een flexibel gebruik van het luchtruim. Deze verordening houdt ten volle rekening met het daaruit voortvloeiende mandaatverslag van 30 december 2004 dat door Eurocontrol is uitgebracht.

(3)

Deze verordening heeft geen betrekking op militaire operaties en trainingen, zoals bedoeld in artikel 1, lid 2, van Verordening (EG) nr. 549/2004.

(4)

De lidstaten hebben zich er in een verklaring over militaire kwesties die verband houden met het gemeenschappelijke Europese luchtruim (3) toe verbonden dat zij zullen samenwerken, rekening houdend met de nationale militaire behoeften, om ervoor te zorgen dat „flexibel gebruik van het luchtruim” in alle lidstaten door alle gebruikers van het luchtruim volledig en uniform wordt toegepast.

(5)

In het verslag dat in oktober 2001 gezamenlijk door de Prestatietoetseenheid (Performance Review Unit) van Eurocontrol en het Agentschap Eurocontrol is uitgebracht, is vermeld dat er aanzienlijke ruimte is voor verbetering in de huidige toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim in Europa. Nu moeten gemeenschappelijke regels worden vastgesteld die uitvoering geven aan die verbetering.

(6)

Flexibel gebruik van het luchtruim omvat mede het luchtruim boven volle zee. De toepassing ervan moet de rechten en verplichtingen van de lidstaten krachtens het Verdrag inzake de internationale burgerluchtvaart van 7 december 1944 (Verdrag van Chicago) en de bijlagen daarbij en het VN-Verdrag inzake het recht van de zee van 1982 onverlet laten.

(7)

Voor sommige activiteiten moet een deel van het luchtruim gedurende bepaalde perioden worden gereserveerd voor exclusief of specifiek gebruik, wegens de kenmerken van het vluchtprofiel of de risicoaspecten en de noodzaak ervoor te zorgen dat deze activiteiten op doeltreffende en veilige wijze worden gescheiden van het overige luchtverkeer.

(8)

Voor een doeltreffende en geharmoniseerde toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim in de Gemeenschap zijn duidelijke en onderling samenhangende regels inzake civiel-militaire coördinatie vereist waarbij rekening dient te worden gehouden met de eisen van alle gebruikers en met de aard van hun diverse activiteiten.

(9)

Doeltreffende procedures voor civiel-militaire coördinatie moeten berusten op regels en normen die een efficiënt gebruik van het luchtruim door alle gebruikers garanderen.

(10)

Bij de toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim is het van essentieel belang samenwerking tussen aangrenzende lidstaten te bevorderen en rekening te houden met grensoverschrijdende activiteiten.

(11)

Verschillen in de organisatie van civiel-militaire samenwerking binnen de Gemeenschap beperken de mogelijkheden voor een uniform en adequaat beheer van het luchtruim. Het is daarom van essentieel belang personen en/of organisaties aan te wijzen die verantwoordelijk zijn voor de toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim in de verschillende lidstaten. Informatie daarover dient aan de overige lidstaten ter beschikking te worden gesteld.

(12)

Samenhangende procedures voor civiel-militaire coördinatie en het gebruik van het gemeenschappelijk luchtruim zijn een belangrijke voorwaarde voor de vaststelling van functionele luchtruimblokken zoals omschreven in Verordening (EG) nr. 549/2004.

(13)

Flexibel gebruik van het luchtruim betreft luchtruimbeheer op strategisch, pretactisch en tactisch niveau; dit zijn afzonderlijke, doch onderling sterk afhankelijke beheersfuncties die derhalve op samenhangende wijze moeten worden verricht om een efficiënt gebruik van het luchtruim te garanderen.

(14)

De programma’s voor luchtruimbeheer die thans in het kader van de samenwerking op Europees niveau worden ontwikkeld moeten het mogelijk maken geleidelijk de nodige samenhang te bereiken op het gebied van luchtruimbeheer, het beheer van luchtverkeersstromen en de verlening van luchtverkeersdiensten.

(15)

Wanneer binnen hetzelfde luchtruim meerdere luchtvaartactiviteiten plaatsvinden die echter aan verschillende eisen moeten voldoen, moet de coördinatie daarvan streven naar zowel een veilig vluchtverloop als een optimaal gebruik van het beschikbare luchtruim.

(16)

Correcte informatie over de luchtruimstatus en over specifieke luchtverkeerssituaties en de tijdige verstrekking daarvan aan de civiele en militaire verkeersleiders heeft een direct effect op de veiligheid en efficiëntie van de vluchten.

(17)

Tijdige toegang tot actuele informatie over de luchtruimstatus is van essentieel belang voor alle belanghebbenden die gebruik willen maken van de beschikbaar gestelde luchtruimstructuren, bij het indienen of opnieuw indienen van hun vluchtplan.

(18)

Regelmatige toetsing van het luchtruimgebruik is een belangrijk instrument om het vertrouwen tussen civiele en militaire dienstverleners en gebruikers te versterken en is essentieel voor het verbeteren van de inrichting en het beheer van het luchtruim.

(19)

Het jaarlijkse verslag over de toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim, zoals bedoeld in artikel 7, lid 2, van Verordening (EG) nr. 551/2004, dient informatie te bevatten die is verzameld in het licht van de oorspronkelijke doelstellingen en er uitsluitend op is gericht beter recht te doen aan de eisen van de gebruikers.

(20)

Er dient te worden voorzien in een overgangsperiode om te voldoen aan de eisen inzake coördinatie tussen civiele eenheden voor luchtverkeersdiensten en militaire eenheden voor luchtverkeersdiensten en/of militaire luchtverkeersleidingseenheden.

(21)

De in deze verordening vervatte maatregelen zijn in overeenstemming met het advies van het Comité voor het gemeenschappelijk luchtruim dat is ingesteld bij artikel 5, lid 1, van Verordening (EG) nr. 549/2004,

a)

„luchtruimbeheerscel (AMC)” (AMC — airspace management cell): een cel die verantwoordelijk is voor het dagelijks beheer van het luchtruim onder de verantwoordelijkheid van een of meer lidstaten;

b)

„gereserveerd luchtruim”: een welomschreven deel van het luchtruim dat tijdelijk gereserveerd is voor exclusief of specifiek gebruik door bepaalde categorieën gebruikers;

c)

„luchtruim met restricties”: een welomschreven deel van het luchtruim waarbinnen op vastgestelde tijdstippen voor de vluchtoperaties gevaarlijke activiteiten kunnen plaatsvinden („gevarengebied”), dan wel het luchtruim boven het grondgebied of de territoriale wateren van een staat waarbinnen vluchtoperaties worden beperkt volgens vastgestelde voorwaarden („aan restricties gebonden gebied”), of het luchtruim boven het grondgebied of de territoriale wateren van een staat waarbinnen vluchtoperaties verboden zijn („verboden gebied”);

d)

„luchtruimstructuur”: een specifiek gedeelte van het luchtruim dat is ingericht om veilige en optimale vluchtoperaties te garanderen;

e)

„eenheid voor luchtverkeersdiensten (ATS-eenheid)” (ATS — air traffic services): een civiele of militaire eenheid die verantwoordelijk is voor het verlenen van luchtverkeersdiensten;

f)

„civiel-militaire coördinatie”: de coördinatie tussen civiele en militaire instanties die gemachtigd zijn om besluiten te nemen en een aanpak overeen te komen;

g)

„militaire luchtverkeersleidingseenheid”: een vaste of mobiele militaire eenheid die belast is met de begeleiding van militair luchtverkeer en/of andere activiteiten die door hun specifieke karakter een gereserveerd luchtruim of een luchtruim met restricties kunnen vereisen;

h)

„grensoverschrijdend luchtruim”: een luchtruimstructuur die zich over nationale grenzen en/of grenzen van vluchtinformatiegebieden uitstrekt;

i)

„voorgenomen vlucht”: het vluchtpad en de bijbehorende vluchtgegevens die betrekking hebben op het geplande traject van een vlucht tot aan zijn bestemming, en die voortdurend worden bijgewerkt;

j)

„vluchtpad”: het door een vliegtuig gevolgde pad door de lucht, dat in drie dimensies wordt gedefinieerd;

k)

„real time”: het werkelijke tijdstip waarop een proces of voorval plaatsvindt;

l)

„separatie”: de scheiding die wordt aangebracht tussen vliegtuigen, niveaus of vliegkoersen;

m)

„gebruikers”: civiele of militaire vliegtuigen die in de lucht opereren, alsook andere partijen die luchtruim nodig hebben.

a)

de coördinatie tussen de civiele en de militaire autoriteiten wordt georganiseerd op het strategische, het pretactische en het tactische niveau van het luchtruimbeheer via de vaststelling van overeenkomsten en procedures die de veiligheid en de capaciteit van het luchtruim moeten vergroten en de efficiëntie en flexibiliteit van de vluchtoperaties moeten verbeteren;

b)

de samenhang tussen luchtruimbeheer, regeling van luchtverkeersstromen en verlening van luchtverkeersdiensten wordt tot stand gebracht en gehandhaafd op de drie onder a) genoemde niveaus van het luchtruimbeheer met het doel voor alle gebruikers tot een efficiënte planning, toewijzing en gebruik van het luchtruim te komen;

c)

het aanwijzen van gereserveerd luchtruim voor exclusief of specifiek gebruik door bepaalde categorieën gebruikers is van tijdelijke aard, en vindt alleen plaats gedurende beperkte perioden op basis van het werkelijke gebruik; het betrokken luchtruim wordt weer vrijgegeven zodra de activiteit waarvoor het werd gereserveerd wordt beëindigd;

d)

de lidstaten gaan samenwerking aan met het oog op een doeltreffende en samenhangende toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim over nationale grenzen en/of grenzen van vluchtinformatiegebieden heen, en met name op de aanpak van grensoverschrijdende activiteiten; deze samenwerking bestrijkt alle relevante juridische, operationele en technische aspecten;

e)

eenheden voor luchtverkeersdiensten en gebruikers maken optimaal gebruik van het beschikbare luchtruim.

a)

zij dragen zorg voor de algemene toepassing van flexibel gebruik van het luchtruim op strategisch, pretactisch en tactisch niveau;

b)

zij evalueren regelmatig de eisen van de gebruikers;

c)

zij keuren de activiteiten goed die gereserveerd luchtruim of luchtruim met restricties vereisen;

d)

zij stellen tijdelijke luchtruimstructuren en procedures vast om een breed aanbod van gereserveerd luchtruim en routes mogelijk te maken;

e)

zij stellen criteria en procedures vast voor de invoering en het gebruik van aanpasbare horizontale en verticale luchtruimgrenzen om tegemoet te komen aan uiteenlopende vluchtpadvariaties en op korte termijn optredende vluchtwijzigingen;

f)

zij evalueren de nationale luchtruimstructuren en het nationale routenetwerk met het oog op de planning van flexibele luchtruimstructuren en procedures;

g)

zij stellen de specifieke voorwaarden vast waaronder de verantwoordelijkheid voor de separatie van civiele en militaire vluchten berust bij de eenheden voor luchtverkeersdiensten of de militaire luchtverkeersleidingseenheden;

h)

zij ontwikkelen het gebruik van grensoverschrijdend luchtruim met aangrenzende lidstaten wanneer de verkeersstromen en de activiteiten van de gebruikers dit vereisen;

i)

zij coördineren hun beleid voor het luchtruimbeheer met dat van aangrenzende lidstaten om gezamenlijk het gebruik van het luchtruim over nationale grenzen en/of grenzen van vluchtinformatiegebieden heen te kunnen regelen;

j)

in nauwe samenwerking en coördinatie met aangrenzende lidstaten zetten zij luchtruimstructuren op en stellen zij deze ter beschikking van gebruikers, wanneer de betrokken luchtruimstructuren een aanzienlijk effect hebben op het de nationale grenzen en/of de grenzen van vluchtinformatiegebieden overschrijdende verkeer, met het doel te zorgen voor een optimaal luchtruimgebruik voor alle gebruikers in de Gemeenschap;

k)

zij stellen samen met aangrenzende lidstaten één gemeenschappelijke reeks normen vast voor de separatie tussen civiele en militaire vluchten bij grensoverschrijdende acitiviteiten;

l)

zij zetten mechanismen op voor overleg tussen de in lid 3 bedoelde personen en organisaties en alle relevante partners en organisaties om ervoor te zorgen dat recht wordt gedaan aan de eisen van de gebruikers;

m)

zij evalueren en toetsen de luchtruimprocedures en de toepassing van het flexibel gebruik van het luchtruim;

n)

zij zetten mechanismen op voor de archivering van gegevens over de aanvragen om, de toewijzing van en het daadwerkelijke gebruik van luchtruimstructuren, met het oog op verdere analyse en planning.