(1)

Bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (3) is Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (“Horizon Europa”) vastgesteld. Onderdelen van Horizon Europa kunnen worden uitgevoerd door middel van Europese partnerschappen, met partners uit de particuliere en/of publieke sector, om een zo groot mogelijk effect van de financiering van de Unie te bereiken en zo doeltreffend mogelijk bij te dragen aan de beleidsdoelstellingen van de Unie.

(2)

Overeenkomstig Verordening (EU) 2021/695 kunnen in het kader van Horizon Europa opgerichte gemeenschappelijke ondernemingen worden ondersteund. Dergelijke partnerschappen mogen alleen worden uitgevoerd indien andere onderdelen van Horizon Europa, inclusief andere vormen van Europese partnerschappen, de doelstellingen ervan niet zouden verwezenlijken of niet de nodige verwachte impact zouden hebben, en indien die gerechtvaardigd worden door een langetermijnperspectief en een hoge mate van integratie. De voorwaarden waaronder dergelijke partnerschappen tot stand worden gebracht, worden in die verordening nader omschreven.

(3)

Bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (4) is het programma Digitaal Europa vastgesteld. Het programma Digitaal Europa ondersteunt de uitvoering van projecten van gemeenschappelijk belang die gericht zijn op de verwerving, uitrol en exploitatie van een supercomputing-, kwantum- en data-infrastructuur van wereldklasse, op de federatie en interconnectie, en op de verbreding van het gebruik van supercomputerdiensten en de ontwikkeling van belangrijke vaardigheden.

(4)

Bij Verordening (EU) 2021/1153 van het Europees Parlement en de Raad (5) is de Connecting Europe Facility vastgesteld. De Connecting Europe Facility maakt het mogelijk dat projecten van gemeenschappelijk belang in het kader van het beleid voor de trans-Europese netwerken in de sectoren vervoer, telecommunicatie en energie worden voorbereid en uitgevoerd. De Connecting Europe Facility verleent steun voor de uitvoering van die projecten van gemeenschappelijk belang die zijn gericht op de ontwikkeling en aanleg van nieuwe infrastructuur en diensten of de modernisering van bestaande infrastructuur en diensten in de sectoren vervoer, telecommunicatie en energie. De Connecting Europe Facility draagt bij tot de ondersteuning van infrastructuren voor digitale connectiviteit die van gemeenschappelijk belang zijn en aanzienlijke maatschappelijke overloopeffecten opleveren.

(5)

In de mededeling van de Commissie van 19 februari 2020 getiteld “Een Europese datastrategie” wordt de Europese strategie voor beleidsmaatregelen en investeringen ter ondersteuning van de data-economie in de komende vijf jaar uiteengezet. In de strategie wordt de nadruk gelegd op de totstandbrenging van gemeenschappelijke Europese publieke dataruimten die de groei stimuleren en waarde creëren. Door steun te bieden voor de totstandbrenging van dergelijke gemeenschappelijke Europese dataruimten en gefedereerde, beveiligde cloudinfrastructuren zouden meer gegevens beschikbaar worden voor gebruik in de economie en de samenleving, terwijl bedrijven en personen die de gegevens genereren, de controle erover behouden. High-performance- en kwantumcomputing zijn essentieel voor het naadloos aanbieden van computingmogelijkheden met verschillende prestatiekenmerken die nodig zijn om de groei en het gebruik van gemeenschappelijke Europese publieke dataruimten en gefedereerde, beveiligde cloudinfrastructuren voor publieke, industriële en wetenschappelijke toepassingen te maximaliseren.

(6)

In de mededeling van de Commissie van 19 februari 2020 getiteld “De digitale toekomst van Europa vormgeven” wordt de digitale strategie van Europa gepresenteerd en wordt de nadruk gelegd op belangrijke doelstellingen om ervoor te zorgen dat digitale oplossingen Europa helpen zijn eigen weg te gaan naar een digitale transformatie die ten goede komt aan iedereen. Als belangrijke maatregel wordt onder meer voorgesteld om te investeren in de opbouw en uitrol van geavanceerde gezamenlijke digitale capaciteiten, waaronder supercomputing- en kwantumtechnologieën, en om de Europese supercomputercapaciteit uit te breiden voor de ontwikkeling van innovatieve oplossingen op het gebied van geneeskunde, vervoer en milieu.

(7)

De mededeling van de Commissie van 10 maart 2020 getiteld “Een nieuwe industriestrategie voor Europa” weerspiegelt een ambitieuze industriële strategie voor Europa om het voortouw te nemen bij de dubbele transitie naar klimaatneutraliteit en digitaal leiderschap. In de mededeling wordt onder meer de nadruk gelegd op steun voor de ontwikkeling van sleuteltechnologieën die van strategisch belang zijn voor de Europese industriële toekomst, waaronder high-performance computing- en kwantumtechnologieën.

(8)

In de mededeling van de Commissie van 27 mei 2020 getiteld “Het moment van Europa: herstel en voorbereiding voor de volgende generatie” wordt een aantal strategische digitale capaciteiten en vermogens, waaronder high-performance computing- en kwantumtechnologieën, als prioriteit aangemerkt voor de herstel- en veerkrachtfaciliteit, InvestEU en de faciliteit voor strategische investeringen.

(9)

De leidende rol in de data-economie, de wetenschappelijke excellentie en de industriële kracht van Europa hangen steeds meer af van de mate waarin Europa belangrijke high-performance computingtechnologieën kan ontwikkelen, toegang kan bieden tot supercomputing- en data-infrastructuren van wereldklasse en het huidige leiderschap op het gebied van high-performance computingtoepassingen kan handhaven. High-performance computing is een mainstreamtechnologie voor de digitale transformatie van de Europese economie, die veel traditionele industriesectoren in staat stelt te innoveren met hoogwaardigere producten en diensten. In combinatie met andere geavanceerde digitale technologieën zoals artificiële intelligentie, big data en cloudtechnologieën, effent high-performance computing voor Europa de weg naar innovatieve maatschappelijke en industriële toepassingen in kritieke gebieden zoals gepersonaliseerde geneeskunde, weersvoorspelling en klimaatverandering, slimme en groene ontwikkeling en vervoer, nieuwe materialen voor schone energie, ontwikkeling van geneesmiddelen en virtuele tests, duurzame landbouw, en engineering en productie.

(10)

High-performance computing is een strategisch hulpmiddel voor beleidsvorming: het drijft toepassingen aan die het mogelijk maken om efficiënte oplossingen voor een groot aantal complexe mondiale uitdagingen en voor crisisbeheer te begrijpen en te ontwerpen. High-performance computing levert een bijdrage aan belangrijk beleid, zoals de Europese Green Deal, waarbij het modellen en instrumenten aanreikt om het toenemende aantal complexe milieu-uitdagingen om te zetten in kansen voor sociale innovatie en economische groei. Een voorbeeld hiervan is het initiatief “Bestemming Aarde”, dat werd aangekondigd in de mededeling van de Commissie van 11 december 2019 getiteld “De Europese Green Deal” en die van 19 februari 2020 getiteld “Een Europese datastrategie” en “De digitale toekomst van Europa vormgeven”.

(11)

Gebeurtenissen op wereldvlak, zoals de COVID-19-pandemie, hebben aangetoond hoe belangrijk het is te investeren in high-performance computing en gezondheidsgerelateerde modelleringsplatforms en -instrumenten, aangezien zij een sleutelrol spelen in de strijd tegen de pandemie, vaak in combinatie met andere digitale technologieën zoals big data en artificiële intelligentie. High-performance computing wordt gebruikt om sneller behandelingen te vinden en te produceren, zoals vaccins, de verspreiding van het virus te voorspellen, de verdeling van medische benodigdheden en hulpmiddelen te plannen en post-epidemische exitmaatregelen te simuleren voor de beoordeling van verschillende scenario’s. Modelleringsplatforms en -instrumenten die gebruikmaken van high-performance computing zijn cruciaal in deze en toekomstige pandemieën en zullen een sleutelrol spelen in de gezondheidszorg en de gepersonaliseerde geneeskunde.

(12)

Bij Verordening (EU) 2018/1488 van de Raad (6) werd de Gemeenschappelijke Onderneming Europese high-performance computing (de “Gemeenschappelijke Onderneming EuroHPC”) opgericht, met als opdracht in de Unie een geïntegreerde supercomputing- en data-infrastructuur van wereldklasse te ontwikkelen, uit te rollen, uit te breiden en te onderhouden en een zeer concurrerend en innovatief high-performance computingecosysteem te ontwikkelen en te ondersteunen.

(13)

Naar aanleiding van de ontwikkelingen op het gebied van high-performance computing is een herziening van Verordening (EU) 2018/1488 nodig om de voortzetting van het initiatief te waarborgen, teneinde een nieuwe opdracht en nieuwe doelstellingen voor de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC vast te stellen, rekening houdend met de analyse van de belangrijkste sociaal-economische en technologische factoren die van invloed zijn op de toekomstige ontwikkeling van high-performance computing en data-infrastructuren, -technologieën en -toepassingen in de Unie en wereldwijd, en met de lessen die zijn getrokken uit de huidige activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC. De herziening zou het ook mogelijk maken de regels van de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC af te stemmen op het nieuwe rechtskader, met name op Verordening (EU) 2021/695 en Verordeningen (EU) 2021/694 en (EU) 2021/1153.

(14)

Opdat de Unie over de computingprestaties beschikt die nodig zijn om ervoor te zorgen dat de industriële en onderzoekscapaciteit in de Unie tot de wereldtop blijft behoren, moeten de investeringen van de lidstaten in high-performance computing en kwantumcomputing worden gecoördineerd en moeten industriële en markttoepassingen van high-performance- en kwantumcomputingtechnologieën in de overheidssector en de particuliere sector worden bevorderd. De Unie moet effectiever worden wat betreft de omzetting van technologische ontwikkelingen in vraaggerichte en toepassingsgestuurde Europese high-performance- en kwantumcomputingsystemen van de hoogste kwaliteit, door middel van een doeltreffende koppeling tussen het technologieaanbod, het medeontwerp met gebruikers en de gezamenlijke verwerving van systemen van wereldklasse, en door de totstandbrenging van een ecosysteem van wereldklasse dat technologieën en toepassingen op het gebied van high-performance- en kwantumcomputing in heel Europa omvat. Tegelijkertijd moet de Unie haar toeleveringsbedrijven profijt laten trekken van zulke investeringen, zodat ze kunnen worden aangewend in grootschalige en opkomende toepassingsgebieden zoals gepersonaliseerde geneeskunde, klimaatverandering, geconnecteerd en geautomatiseerd rijden of andere leidende markten die steunen op artificiële intelligentie, blockchaintechnologieën, edge computing of, meer in het algemeen, op de digitalisering van de Europese industrie.

(15)

Om ervoor te zorgen dat de Unie en haar lidstaten leiderschap kunnen tonen met betrekking tot belangrijke digitale technologieën zoals high-performance computing en kwantumcomputing, moeten zij investeren in technologieën voor energiezuinige en energie-efficiënte supercomputingtechnologieën van de volgende generatie, innovatieve software en geavanceerde supercomputersystemen voor exaschaal- en post-exaschaalcomputing en kwantumcomputing, en voor innovatieve supercomputing- en datatoepassingen. Dit moet de Europese toeleveringsindustrie in staat stellen om te floreren op een groot aantal belangrijke technologie- en toepassingsgebieden die verder reiken dan high-performance computing en kwantumcomputing en om, op lange termijn, bredere ICT-markten van dergelijke technologieën te voorzien. Ook zouden op die manier de high-performance- en kwantumcomputingwetenschap en de gebruikersindustrie worden ondersteund om een digitale transformatie te ondergaan en hun innovatiepotentieel te vergroten.

(16)

Het nastreven van een gemeenschappelijke strategische visie van de Unie op high-performance- en kwantumcomputing is essentieel, willen de Unie en haar lidstaten hun ambitie om een leidende rol in de digitale economie te blijven vervullen, verwezenlijken. Het doel zou zijn om in Europa een wereldwijd toonaangevend hypergeconnecteerd, gefedereerd en beveiligd ecosysteem van diensten en data-infrastructuur op het gebied van high-performance- en kwantumcomputing tot stand te brengen en het mogelijk te maken innovatieve en concurrerende high-performance- en kwantumcomputingsystemen te produceren op basis van een veerkrachtigere toeleveringsketen die zorgt voor de beschikbaarheid van componenten, technologieën en kennis die het risico op verstoringen beperken.

(17)

Een gemeenschappelijke onderneming is het beste instrument om uitvoering te geven aan de strategische visie van de EU op het gebied van high-performance- en kwantumcomputing en er aldus voor te zorgen dat de Unie beschikt over supercomputing-, kwantumcomputing- en datacapaciteiten van wereldklasse die tegemoetkomen aan haar economisch potentieel en inspelen op de behoeften van Europese gebruikers. Zij is ook het beste instrument om de huidige beperkingen weg te werken, en heeft tegelijkertijd de grootste economische, maatschappelijke en ecologische impact en biedt de beste bescherming voor de belangen van de Unie op het gebied van high-performance- en kwantumcomputing. Er kunnen middelen in worden samengebracht van enerzijds de Unie, de lidstaten en de derde landen die geassocieerd zijn met het programma Horizon Europa, het programma Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility, en anderzijds de particuliere sector. De onderneming kan dienen voor de uitvoering van een aanbestedingskader en voor de exploitatie van high-performance- en kwantumcomputingsystemen van wereldklasse. Er kunnen onderzoeks- en innovatieprogramma’s worden opgezet voor de ontwikkeling van Europese technologieën en de verdere integratie ervan in supercomputingsystemen van wereldklasse.

(18)

De gemeenschappelijke onderneming zal deel uitmaken van de portefeuille van geïnstitutionaliseerde partnerschappen in het kader van Horizon Europa, die bedoeld zijn om de wetenschappelijke capaciteit van de Unie in een versterkte Europese onderzoeksruimte beter bestand te maken tegen nieuwe dreigingen en toekomstige uitdagingen; om op duurzaamheid gerichte waardeketens van de Unie en de strategische autonomie van de Unie veilig te stellen, en om de invoering van innovatieve oplossingen voor klimaat-, milieu-, gezondheids- en andere mondiale maatschappelijke uitdagingen te bevorderen, conform de strategische prioriteiten van de Unie, onder meer om de Unie tegen 2050 klimaatneutraal te maken.

(19)

De gemeenschappelijke onderneming moet worden gefinancierd uit de programma’s van de Unie in het kader van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021 tot 2027 (het “MFK 2021-2027”). Zij moet in 2021 worden opgericht en tot en met 31 december 2033 operationeel blijven, om de Unie uit te rusten met een gefedereerde, beveiligde en hypergeconnecteerde supercomputinginfrastructuur van wereldklasse, om de nodige technologieën, toepassingen en vaardigheden te ontwikkelen voor het bereiken van exaschaalcapaciteiten rond 2022-2024 en post-exaschaalcapaciteiten rond 2025-2027, alsmede om de uitbouw van een Europees innovatief high-performance- en kwantumcomputing-ecosysteem van wereldklasse te bevorderen. Overeenkomstig artikel 10, lid 2, punt c), van Verordening (EU) 2021/695 dienen gemeenschappelijke ondernemingen een duidelijke levenscyclusbenadering te volgen. Met het oog op een adequate bescherming van de financiële belangen van de Unie moet de gemeenschappelijke onderneming worden opgericht voor een periode die eindigt op 31 december 2033, opdat zij haar verantwoordelijkheden kan uitoefenen wat betreft het uitvoeren van subsidies tot de laatste opgestarte indirecte acties zijn voltooid, alsmede wat betreft het afronden van de activiteiten in verband met de exploitatie van de EuroHPC-supercomputers.

(20)

Met het publiek-private partnerschap in de vorm van de gemeenschappelijke onderneming moeten de noodzakelijke financiële en technische middelen worden samengebracht om opgewassen te zijn tegen de complexiteit van de steeds snellere innovatie op dit terrein. De leden van de gemeenschappelijke onderneming moeten daarom de Unie, de lidstaten en de met Horizon Europa, Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility geassocieerde derde landen zijn, die een gezamenlijk Europees initiatief voor high-performance- en kwantumcomputing overeenkomen, alsmede verenigingen die hun samenstellende entiteiten vertegenwoordigen en andere organisaties die uitdrukkelijk en actief betrokken zijn bij het leveren van onderzoeks- en innovatieresultaten, het ontwikkelen en toepassen van high-performance- of kwantumcomputingcapaciteiten, of bij het helpen dichten van de vaardigheidskloof en het behoud van de knowhow op het gebied van high-performance- en kwantumcomputing in Europa. De gemeenschappelijke onderneming moet openstaan voor nieuwe leden.

(21)

Overeenkomstig bijlage III bij Verordening (EU) 2021/695 moeten de financiële bijdragen van andere leden dan de Unie ten minste gelijk zijn aan 50 % en moeten zij kunnen oplopen tot 75 % van de totale begrotingsvastleggingen van de gemeenschappelijke onderneming. Omgekeerd mag de bijdrage van de Unie, met inbegrip van eventuele extra middelen van de met Horizon Europa, Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility geassocieerde derde landen, niet meer bedragen dan 50 % van de totale begrotingsvastleggingen van de gemeenschappelijke onderneming.

(22)

De bijdrage van de Unie moet de administratieve kosten van de gemeenschappelijke onderneming dekken.

(23)

Overeenkomstig artikel 10, lid 1, punt c), van Verordening (EU) 2021/695 dient de gemeenschappelijke onderneming een centraal beheer van alle financiële bijdragen te voeren door middel van een gecoördineerde aanpak. Daarom moet elke deelnemende staat een of meer administratieve overeenkomsten met de gemeenschappelijke onderneming sluiten tot vaststelling van het coördinatiemechanisme voor de betaling van en de verslaglegging over bijdragen aan in die deelnemende staat gevestigde aanvragers. Om te zorgen voor samenhang met hun nationale strategische prioriteiten moeten de deelnemende staten een vetorecht krijgen ten aanzien van het gebruik van hun nationale financiële bijdragen voor aanvragers die in die deelnemende staten zijn gevestigd. Om de administratieve lasten voor de begunstigden tot een minimum te beperken, vereenvoudiging te realiseren en een efficiëntere uitvoering te waarborgen, moet elke deelnemende staat ernaar streven om zijn betalingsschema, verslaglegging en audits af te stemmen op die van de gemeenschappelijke onderneming, alsmede om zijn subsidiabiliteit van de kosten in overeenstemming te brengen met de regels van Horizon Europa. In de deelnemende staten gevestigde begunstigden die de betalingsactiviteiten aan de gemeenschappelijke onderneming hebben toevertrouwd, moeten één enkele subsidieovereenkomst met de gemeenschappelijke onderneming ondertekenen volgens de regels van Horizon Europa.

(24)

Om opnieuw een leidende positie op het gebied van high-performance computingtechnologieën in te nemen en een volwaardig high-performance- en kwantumcomputing-ecosysteem ten behoeve van de Unie te ontwikkelen, hebben de uit het bedrijfsleven en de onderzoekswereld afkomstige belanghebbenden van de vereniging ETP4HPC (“European Technology Platform for High Performance Computing Value”) in 2014 een contractueel publiek-privaat partnerschap met de Unie opgezet. Dat partnerschap heeft als opdracht een mondiaal concurrerende Europese waardeketen voor high-performance computingtechnologie van wereldklasse op te bouwen, waarbij synergie wordt bevorderd tussen de drie voornaamste onderdelen van het high-performance computingecosysteem, namelijk de ontwikkeling van technologieën, toepassingen en supercomputing-infrastructuur. Gezien haar expertise en haar rol bij het samenbrengen van de relevante particuliere belanghebbenden op het gebied van high-performance computing, moet de ETP4HPC in aanmerking komen voor lidmaatschap van de gemeenschappelijke onderneming.

(25)

Om de datawaardeketen te versterken, een hechtere gemeenschap op het gebied van data op te bouwen en de fundamenten voor een bloeiende data-economie in de Unie te leggen, hebben de uit het bedrijfsleven en de onderzoekswereld afkomstige belanghebbenden van de vereniging BDVA (“Big Data Value Association”) in 2014 een contractueel publiek-privaat partnerschap met de Unie opgezet. In 2020 heeft BDVA haar naam veranderd in DAIRO (“Data, AI and Robotics”). Gezien haar expertise en haar rol bij het samenbrengen van de relevante particuliere belanghebbenden op het gebied van big data, moet de vereniging DAIRO in aanmerking komen voor lidmaatschap van de gemeenschappelijke onderneming.

(26)

De particuliere verenigingen ETP4HPC en DAIRO hebben zich schriftelijk bereid verklaard bij te dragen tot het strategisch meerjarenprogramma van de gemeenschappelijke onderneming en hun expertise ter beschikking te stellen voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de gemeenschappelijke onderneming. Het is zaak dat die particuliere verenigingen de in de bijlage bij deze verordening opgenomen statuten aanvaarden door middel van een verklaring van aanvaarding.

(27)

De gemeenschappelijke onderneming moet zich bezighouden met duidelijk gedefinieerde onderwerpen en de academische wereld en het Europese bedrijfsleven in het algemeen in staat stellen de meest innovatieve high-performance- en kwantumcomputingtechnologieën te ontwerpen, te ontwikkelen en te gebruiken, en in de hele Unie te zorgen voor een geïntegreerde, gefedereerde en beveiligde netwerkinfrastructuur met high-performance- en kwantumcomputingcapaciteiten van wereldklasse, snelle connectiviteit en leidende toepassingen en data- en softwarediensten ten behoeve van wetenschappers en andere leidende gebruikers uit het bedrijfsleven, met inbegrip van kleine en middelgrote ondernemingen (ook wel “het midden- en kleinbedrijf” genoemd), en de overheidssector. De gemeenschappelijke onderneming moet zich richten op de ontwikkeling en het gebruik van hoogwaardige technologieën en infrastructuren, waarmee tegemoet wordt gekomen aan de hoge eisen van Europese wetenschappelijke, industriële en publieke gebruikers.

(28)

De opdracht van de gemeenschappelijke onderneming moet worden gestructureerd in één administratieve pijler en zes technische pijlers die respectievelijk betrekking hebben op de infrastructuuractiviteiten, de activiteiten voor het federeren van supercomputingdiensten, de technologiegerelateerde activiteiten, de activiteiten in verband met supercomputingtoepassingen, de activiteiten om het gebruik en de vaardigheden uit te breiden, en de internationale samenwerkingsactiviteiten. Het programma Digitaal Europa moet worden gebruikt voor de financiering van de infrastructuurpijler, een deel van de pijler voor het federeren van supercomputingdiensten alsmede voor de pijler voor de uitbreiding van het gebruik en de vaardigheden. De Connecting Europe Facility moet worden gebruikt voor de financiering van de resterende activiteiten in het kader van de pijler voor het federeren van supercomputingdiensten, d.w.z. de interconnectie van high-performance computing, kwantumcomputing en databronnen, alsmede de interconnectie met de gemeenschappelijke Europese dataruimten en beveiligde cloudinfrastructuren van de Unie. Horizon Europa moet worden gebruikt voor de financiering van de technologiepijler, de toepassingspijler en de pijler internationale samenwerking.

(29)

De gemeenschappelijke onderneming moet kunnen samenwerken met PRACE (“Partnership for Advanced Computing in Europe”) voor het verlenen en beheren van de toegang tot een gefedereerde en onderling verbonden supercomputing- en data-infrastructuur en de bijbehorende diensten, alsmede voor opleidingsfaciliteiten en mogelijkheden voor de ontwikkeling van vaardigheden. Zij moet ook met het Géant-netwerk kunnen samenwerken met het oog op de connectiviteit tussen de supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming alsmede met andere Europese supercomputing- en data-infrastructuren.

(30)

De gemeenschappelijke onderneming moet de specifieke vaardigheidskloof in de Unie helpen dichten door middel van bewustmakingsmaatregelen en ondersteuning bij de ontwikkeling van nieuwe kennis en menselijk kapitaal. Daartoe behoren het bedenken en het ondersteunen van specifieke onderwijs- en opleidingsactiviteiten in nauwe samenwerking met de betrokken publieke en private actoren.

(31)

In overeenstemming met de doelstellingen van het externe beleid en de internationale verplichtingen van de Unie moet de gemeenschappelijke onderneming de samenwerking tussen de Unie en internationale actoren vergemakkelijken door een samenwerkingsstrategie te formuleren, onder meer door gebieden voor samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwikkeling en de ontwikkeling van vaardigheden in kaart te brengen en die te bevorderen, door acties uit te voeren indien er sprake is van wederzijds voordeel, en door te voorzien in een beleid voor toegang tot de capaciteiten en toepassingen inzake high-performance- en kwantumcomputing, voornamelijk op basis van wederkerigheid.

(32)

De gemeenschappelijke onderneming moet erop gericht zijn de exploitatie van alle daaruit voortvloeiende high-performance computingtechnologieën in de Unie te bevorderen. Zij moet ook gericht zijn op het veiligstellen van de investeringen in de supercomputers die zij verwerft. Daarbij moet zij passende maatregelen nemen om gedurende de volledige levensduur van die supercomputers te zorgen voor de beveiliging van de toeleveringsketen van verworven technologieën.

(33)

De gemeenschappelijke onderneming moet het fundament voor een visie op langere termijn leggen en de eerste hybride high-performance computing-infrastructuur in Europa bouwen, waarin klassieke computing-architectuur en kwantumcomputing-toestellen worden geïntegreerd. Gestructureerde en gecoördineerde financiële steun op Europees niveau is noodzakelijk om onderzoeksteams en Europese industrieën resultaten van wereldklasse te helpen leveren, teneinde in de hele Unie tot een snelle en brede industriële toepassing van onderzoek en technologie uit Europa te komen en daardoor belangrijke overloopeffecten voor de samenleving te creëren, risico’s te delen en krachten te bundelen door strategieën en investeringen op het gemeenschappelijke Europese belang te richten.

(34)

Ter verwezenlijking van haar doelstelling om de meest innovatieve high-performance- en kwantumcomputingtechnologieën te ontwerpen, te ontwikkelen en te gebruiken, moet de gemeenschappelijke onderneming financiële steun verlenen, met name in de vorm van subsidies en aanbestedingen op basis van openbare vergelijkende oproepen tot het indienen van voorstellen en aanbestedingen op grond van jaarlijkse werkprogramma’s. Die financiële steun moet met name zijn gericht op gevallen waarin de ontwikkeling van het betrokken programma wordt belemmerd door aantoonbaar marktfalen, mag private financiering niet verdringen en moet een stimulerend effect hebben, in die zin dat het gedrag van de begunstigde erdoor wordt gewijzigd.

(35)

Ter verwezenlijking van haar doelstellingen om het innovatiepotentieel van het bedrijfsleven, en met name kleine en middelgrote ondernemingen, te vergroten, de specifieke vaardigheidskloof te helpen dichten, de ontwikkeling van kennis en menselijk kapitaal te bevorderen en de high-performance- en kwantumcomputingcapaciteit op te voeren, moet de gemeenschappelijke onderneming steun verlenen aan het opzetten van nationale HPC-kenniscentra in de deelnemende staten, meer bepaald aan het tot stand brengen van netwerken en het zorgen voor coördinatie in dit verband. Die kenniscentra moeten op verzoek high-performance- en kwantumcomputingdiensten aan het bedrijfsleven, de academische wereld en overheidsdiensten leveren. In de eerste plaats moeten zij toegang tot het innovatie-ecosysteem inzake high-performance computing bevorderen en mogelijk maken, de toegang tot super- en kwantumcomputers faciliteren, de belangrijke tekorten aan gekwalificeerde technische experts aanpakken aan de hand van bewustmakings-, opleidings- en voorlichtingsactiviteiten, en netwerkactiviteiten met belanghebbenden en andere nationale HPC-kenniscentra opzetten ter bevordering van bredere innovaties, bijvoorbeeld door “use cases” van beste praktijken of toepassingservaringen uit te wisselen en te propageren, door hun opleidingsfaciliteiten en -ervaringen met anderen te delen, door de gezamenlijke ontwikkeling en uitwisseling van codes voor parallelle verwerking te faciliteren of door de uitwisseling van innovatieve toepassingen en instrumenten voor openbare en particuliere gebruikers, in het bijzonder kleine en middelgrote ondernemingen, te ondersteunen.

(36)

De gemeenschappelijke onderneming moet zorgen voor een vraaggericht en gebruikersgestuurd kader en een aanpak van medeontwerp mogelijk maken voor de verwerving van een geïntegreerde, gefedereerde, beveiligde en hypergeconnecteerde diensten- en data-infrastructuur voor super- en kwantumcomputing van wereldklasse in de Unie, met als doel de gebruikers toe te rusten met de strategische rekenmiddelen die zij nodig hebben om nieuwe, innovatieve oplossingen te ontwikkelen en uitdagingen op het gebied van de samenleving, het milieu, de economie en beveiliging aan te pakken. Daartoe moet de gemeenschappelijke onderneming bijdragen aan de verwerving van supercomputers van wereldklasse. De supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming, inclusief kwantumcomputers, moeten worden geïnstalleerd in een deelnemende staat die een lidstaat is.

(37)

Met het oog op een kosteneffectieve uitvoering van de opdracht van de gemeenschappelijke onderneming om in de Unie een wereldwijd toonaangevend supercomputing-ecosysteem te ontwikkelen, uit te rollen, uit te breiden en in stand te houden, moet de gemeenschappelijke onderneming waar passend de gelegenheid aangrijpen om de supercomputers waarvan zij eigenaar is, te upgraden. De upgrades moeten leiden tot een verlenging van de levensduur van de supercomputers, de operationele prestaties ervan verbeteren en nieuwe functionaliteiten bieden om tegemoet te komen aan de evolutie van de gebruikersbehoeften. Voor het upgraden van haar supercomputers moet de gemeenschappelijke onderneming een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling kunnen doen in het kader van de infrastructuurpijler. In die oproepen moeten de specifieke subsidiabiliteitsvoorwaarden worden vastgesteld die moeten worden toegepast op een gastentiteit die al een EuroHPC-supercomputer onderbrengt.

(38)

De gemeenschappelijke onderneming moet alle supercomputers en data-infrastructuren waarvan zij eigenaar of mede-eigenaar is, hyperconnecteren met geavanceerde netwerktechnologieën, zodat die in de hele Unie op grote schaal toegankelijk zijn, en moet haar data-infrastructuur voor supercomputing en kwantumcomputing, alsmede nationale, regionale en andere computerinfrastructuren, met een gemeenschappelijk platform verbinden en federeren. De gemeenschappelijke onderneming moet er ook voor zorgen dat de gefedereerde, beveiligde diensten- en data-infrastructuren voor super- en kwantumcomputing verbonden worden met de gemeenschappelijke Europese dataruimten, daaronder begrepen de Europese openwetenschapscloud, en met de gefedereerde, beveiligde cloudinfrastructuren die zijn aangekondigd in de mededeling van de Commissie van 19 februari 2020 getiteld “Een Europese datastrategie”, met het oog op naadloze dienstverlening aan een brede groep publieke en particuliere gebruikers in heel Europa.

(39)

De programma’s Horizon Europa en Digitaal Europa moeten respectievelijk bijdragen aan het dichten van de kloof binnen de Unie op het gebied van onderzoek en innovatie en aan de opbouw van brede supercomputingcapaciteiten, door synergieën te bevorderen met het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO), het Europees Sociaal Fonds+ (ESF+), het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur (EFMZVA), het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo) en de Europese herstel- en veerkrachtfaciliteit. Derhalve moet de gemeenschappelijke onderneming streven naar een nauwe wisselwerking met de fondsen die specifiek kunnen helpen om de onderzoeks- en innovatievermogens lokaal, regionaal en nationaal te versterken.

(40)

De gemeenschappelijke onderneming moet deelnemende staten die lidstaten zijn, een gunstig kader bieden om financiële bijdragen uit hoofde van de programma’s die worden medegefinancierd door het EFRO, het ESF+, het EFMZVA en het Elfpo, te gebruiken voor de verwerving van high-performance- en kwantumcomputing- en data-infrastructuren en de interconnectie ervan. Het gebruik van die financiële bijdragen voor de activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming is essentieel voor de ontwikkeling in de Unie van een geïntegreerde, gefedereerde, beveiligde en hypergeconnecteerde high-performance- en kwantumcomputing- en data-infrastructuur van wereldklasse, aangezien dergelijke infrastructuur niet alleen ten goede komt aan de gebruikers in de lidstaten, maar ook daarbuiten. Indien de lidstaten besluiten om voor de activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming gebruik te maken van die financiële bijdragen, moeten die bijdragen worden beschouwd als nationale bijdragen van de deelnemende staten die lidstaten zijn, aan de begroting van de gemeenschappelijke onderneming, mits wordt voldaan aan artikel 106 en andere toepasselijke bepalingen van Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (7) en de fondsspecifieke verordeningen.

(41)

De gemeenschappelijke onderneming kan de opname van middelen uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit door deelnemende staten die lidstaten zijn, vergemakkelijken. De middelen uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit kunnen een aanvulling vormen op de acties die door de gemeenschappelijke onderneming worden gefinancierd, mits de steun uit hoofde van de herstel- en veerkrachtfaciliteit bovenop de steun uit de Uniefondsen van de gemeenschappelijke onderneming komt en die steun niet dezelfde kosten dekt. De opname van middelen uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit mag niet worden geboekt als nationale bijdrage aan de begroting van de gemeenschappelijke onderneming, meer bepaald als het gaat om diensten- en data-infrastructuren voor high-performance- en kwantumcomputing alsook om projecten voor de ontwikkeling van technologieën, toepassingen en vaardigheden.

(42)

De bijdrage van de Unie uit de fondsen van het programma Digitaal Europa moet gedeeltelijk de aankoopkosten dekken van hoogwaardige supercomputers, kwantumcomputers, industriële supercomputers en midrange-supercomputers, om in overeenstemming te zijn met de doelstelling dat de gemeenschappelijke onderneming moet bijdragen aan de bundeling van middelen om de Unie uit te rusten met supercomputers en kwantumcomputers van topkwaliteit. De aanvullende kosten van die supercomputers en kwantumcomputers moeten worden gedragen door de deelnemende staten, door de particuliere leden of door consortia van particuliere partners. Het aandeel van de Unie in de toegangstijd tot die supercomputers of kwantumcomputers moet rechtstreeks evenredig zijn met de financiële bijdrage van de Unie aan de aankoop van die supercomputers en kwantumcomputers en mag niet meer bedragen dan 50 % van de totale toegangstijd tot die supercomputers of kwantumcomputers.

(43)

De gemeenschappelijke onderneming moet eigenaar zijn van de hoogwaardige supercomputers en kwantumcomputers die zij heeft verworven. De exploitatie van elke hoogwaardige supercomputer of kwantumcomputer moet aan een gastentiteit worden toevertrouwd. De gastentiteit moet één deelnemende staat die een lidstaat is, of een gastconsortium van deelnemende staten, kunnen vertegenwoordigen. De gastentiteit moet een nauwkeurige raming van de exploitatiekosten van de supercomputer kunnen verstrekken en die kosten kunnen verifiëren, door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat een functionele en, voor zover mogelijk, fysieke scheiding wordt aangebracht tussen de hoogwaardige supercomputers of kwantumcomputers van de gemeenschappelijke onderneming en nationale of regionale computersystemen die zij exploiteert. De gastentiteit moet door de raad van bestuur van de gemeenschappelijke onderneming (de “raad van bestuur”) worden geselecteerd na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling die door onafhankelijke deskundigen wordt beoordeeld. Zodra een gastentiteit is geselecteerd, moet de deelnemende staat waar de gastentiteit of het gastconsortium is gevestigd, kunnen besluiten andere deelnemende staten op te roepen om zich aan te sluiten en bij te dragen aan de financiering van de hoogwaardige supercomputer of kwantumcomputer die in de geselecteerde gastentiteit zal worden geïnstalleerd. Indien extra deelnemende staten toetreden tot het geselecteerde gastconsortium, mag dit geen afbreuk doen aan de toegangstijd van de Unie tot de supercomputers. De bijdragen van de deelnemende staten in een gastconsortium aan de supercomputer of kwantumcomputer moeten worden omgezet in aandelen in de toegangstijd tot die supercomputer of kwantumcomputer. De deelnemende staten moeten onderling overeenstemming bereiken over de verdeling van hun aandeel in de toegangstijd tot de supercomputer of kwantumcomputer.

(44)

De gemeenschappelijke onderneming moet eigenaar blijven van de supercomputers of kwantumcomputers die zij verwerft, totdat die zijn afgeschreven. De gemeenschappelijke onderneming moet de eigendom ervan kunnen overdragen aan de gastentiteit met het oog op de buitengebruikstelling of de verwijdering ervan, of enig ander gebruik. Wanneer de eigendom aan de gastentiteit wordt overdragen, of wanneer de gemeenschappelijke onderneming wordt ontbonden, moet de gastentiteit de restwaarde van de supercomputer of kwantumcomputer vergoeden aan de gemeenschappelijke onderneming.

(45)

De gemeenschappelijke onderneming moet samen met de deelnemende staten de midrange-supercomputers verwerven. De exploitatie van elke midrange-supercomputer moet aan een gastentiteit worden toevertrouwd. De gastentiteit moet één deelnemende staat die een lidstaat is, of een gastconsortium van deelnemende staten, kunnen vertegenwoordigen. De gemeenschappelijke onderneming moet eigenaar zijn van het aandeel dat overeenstemt met het aandeel van de Unie in de financiële bijdrage aan de verwervingskosten uit de middelen van het programma Digitaal Europa. De gastentiteit moet worden geselecteerd door de raad van bestuur na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling die door onafhankelijke deskundigen wordt beoordeeld. Het aandeel van de toegangstijd van de Unie tot elke midrange-supercomputer moet rechtstreeks evenredig zijn met de financiële bijdrage van de Unie uit de middelen van het programma Digitaal Europa aan de verwervingskosten van die midrange-supercomputer. De gemeenschappelijke onderneming moet de eigendom ervan ten vroegste vijf jaar na de geslaagde opleveringstest door de gemeenschappelijke onderneming of wanneer ze wordt ontbonden, aan de gastentiteit kunnen overdragen. De gastentiteit vergoedt de restwaarde van de supercomputer aan de gemeenschappelijke onderneming.

(46)

Om een billijke en evenwichtige spreiding van EuroHPC-supercomputers over de Unie alsmede de invoering van een aanpak voor een gefedereerd infrastructuur-ecosysteem te bevorderen, moeten in de oproepen tot het indienen van blijken van belangstelling voor een EuroHPC-supercomputer de subsidiabiliteitsvoorwaarden worden vastgesteld die moeten gelden voor een deelnemende staat die al een EuroHPC-supercomputer onderbrengt.

(47)

De gemeenschappelijke onderneming moet samen met een consortium van particuliere partners industriële supercomputers kunnen verwerven. De exploitatie van elke dergelijke supercomputer moet aan een gastentiteit worden toevertrouwd. De gastentiteit moet zich kunnen aansluiten bij het consortium van particuliere partners voor de verwerving en exploitatie van een dergelijke supercomputer. De gemeenschappelijke onderneming moet eigenaar zijn van het aandeel dat overeenstemt met het aandeel van de Unie in de financiële bijdrage aan de verwervingskosten uit de middelen van het programma Digitaal Europa. De gastentiteit en haar consortium van particuliere partners moeten door de raad van bestuur worden geselecteerd na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling die door onafhankelijke deskundigen wordt beoordeeld. Het aandeel van de Unie in de toegangstijd tot een dergelijke supercomputer moet rechtstreeks evenredig zijn met de financiële bijdrage van de Unie uit de middelen van het programma Digitaal Europa aan de verwervingskosten van die industriële supercomputer. De gemeenschappelijke onderneming moet met het consortium van particuliere partners een overeenkomst kunnen sluiten om een dergelijke supercomputer aan een andere entiteit te verkopen of die buiten gebruik te stellen. De gemeenschappelijke onderneming moet als alternatief ook de eigendom van een dergelijke supercomputer kunnen overdragen aan het consortium van particuliere partners. In dat geval, of wanneer de gemeenschappelijke onderneming wordt ontbonden, moet het consortium van particuliere partners de resterende waarde van het aandeel van de Unie in de supercomputer vergoeden aan de gemeenschappelijke onderneming. Indien de gemeenschappelijke onderneming en het consortium van particuliere partners besluiten over te gaan tot de buitengebruikstelling van de supercomputer nadat de exploitatie ervan volledig is afgeschreven, moeten de kosten ervan worden gedragen door het consortium van particuliere partners.

(48)

Voor industriële supercomputers moet de gemeenschappelijke onderneming rekening houden met de specifieke behoeften van industriële gebruikers, bijvoorbeeld inzake toegangsprocedures, kwaliteit en soort diensten, gegevensbescherming, bescherming van industriële innovatie en intellectuele eigendom, bruikbaarheid, vertrouwen en andere vertrouwelijkheids- en beveiligingsvereisten.

(49)

Bij het ontwerp en de exploitatie van de door de gemeenschappelijke onderneming ondersteunde supercomputers moet rekening worden gehouden met energie-efficiëntie en ecologische duurzaamheid, bijvoorbeeld door gebruik te maken van energiezuinige technologie, dynamische energiebesparende technieken en hergebruikstechnieken zoals geavanceerde terugwinning van koeling en warmte.

(50)

De supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming moeten vooral worden ingezet voor civiele toepassingen ten behoeve van publieke en particuliere gebruikers die in een lidstaat of een met Digitaal Europa of Horizon Europa geassocieerd derde land verblijven, daar zijn gevestigd of zich daar bevinden. Daartoe behoren ook toepassingen op het gebied van cyberbeveiliging die mogelijkerwijs voor tweeërlei gebruik zijn bestemd. Gebruikers moeten het aandeel van de Unie in de toegangstijd krijgen overeenkomstig de door de raad van bestuur vastgestelde toegangsregels. Het gebruik van die supercomputers moet ook in overeenstemming zijn met de door de Unie gesloten internationale overeenkomsten.

(51)

De toewijzing van toegangstijd tot de supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming moet gratis zijn voor publieke gebruikers. Ze moet ook gratis zijn voor toepassingen van particuliere gebruikers in het kader van onderzoeks- en innovatieactiviteiten die uit de programma’s Horizon Europa of Digitaal Europa worden gefinancierd, alsook voor particuliere innovatieactiviteiten van kleine en middelgrote ondernemingen, waar passend. Het verlenen van die toegangstijd aan gebruikers moet voornamelijk gebaseerd zijn op open oproepen tot het indienen van blijken van belangstelling die door de gemeenschappelijke onderneming worden uitgeschreven en door onafhankelijke deskundigen worden beoordeeld. Met uitzondering van gebruikers van kleine en middelgrote ondernemingen die particuliere innovatieactiviteiten ontplooien, moeten alle gebruikers die genieten van een kosteloze toegangstijd tot de supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming, een open wetenschappelijke benadering volgen en de via die toegang verworven kennis verspreiden, in overeenstemming met Verordening (EU) 2021/695. De toegangstijd voor andere economische activiteiten dan particuliere innovatieactiviteiten van kleine en middelgrote ondernemingen, die met specifieke tekortkomingen van de markt worden geconfronteerd, moet worden toegekend tegen marktconforme prijzen op basis van gebruik. De toewijzing van toegangstijd voor dergelijke economische activiteiten moet worden toegestaan, maar in beperkte mate, en de hoogte van de te betalen vergoeding moet door de raad van bestuur worden vastgesteld. De toegangsrechten moeten op transparante wijze worden toegewezen. De raad van bestuur moet specifieke regels vaststellen om waar passend, zonder oproep tot het indienen van blijken van belangstelling, gratis toegangstijd te verlenen voor initiatieven die als strategisch voor de Unie worden beschouwd. Dit zijn enkele representatieve voorbeelden van strategische initiatieven van de Unie: Bestemming Aarde, het Human Brain Project Flagship, het initiatief “1+ Million Genomes”, de gemeenschappelijke Europese dataruimten die actief zijn op gebieden van openbaar belang, en met name de ruimte voor gezondheidsgegevens, de expertisecentra op het gebied van high-performance computing, de nationale HPC-kenniscentra en de digitale-innovatiehubs.

Op verzoek van de Unie moet de gemeenschappelijke onderneming op tijdelijke of permanente basis rechtstreekse toegangstijd verlenen voor strategische initiatieven en bestaande of toekomstige applicatieplatforms die de Unie essentieel acht voor het verlenen van gezondheidsgerelateerde of andere cruciale noodhulpdiensten van algemeen belang, en in nood- en crisissituaties of in gevallen die de Unie essentieel acht voor haar veiligheid en defensie. De gemeenschappelijke onderneming moet toestemming krijgen om een aantal beperkte economische activiteiten voor commerciële doeleinden uit te voeren. Er moet toegang worden verleend aan gebruikers die in een lidstaat of een met Digitaal Europa of Horizon Europa geassocieerd derde land verblijven, daar zijn gevestigd of zich daar bevinden. De toegangsrechten moeten voor alle gebruikers billijk zijn en op transparante wijze worden toegewezen. De raad van bestuur moet voor elke supercomputer de toegangsrechten voor het aandeel van de Unie in de toegangstijd vaststellen en er toezicht op houden.

(52)

Gebruikers die zijn gevestigd in de Unie of in een met Horizon 2020 geassocieerd derde land, moeten toegang blijven krijgen tot het aandeel van de Unie in de toegangstijd tot de voorlopers van exaschaal- en petaschaalsupercomputers die zijn verworven door de gemeenschappelijke onderneming EuroHPC die is opgericht bij Verordening (EU) 2018/1488.

(53)

De supercomputers van de gemeenschappelijke onderneming moeten worden geëxploiteerd en gebruikt in overeenstemming met Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (8), en Richtlijnen 2002/58/EG (9) en (EU) 2016/943 (10) van het Europees Parlement en de Raad.

(54)

De governance van de gemeenschappelijke onderneming moet worden gewaarborgd door twee organen: een raad van bestuur en een industrieel en wetenschappelijk adviescomité. De raad van bestuur moet bestaan uit vertegenwoordigers van de Unie en de deelnemende staten. De raad van bestuur moet verantwoordelijk zijn voor de strategische beleidsvorming en de financieringsbesluiten in verband met de activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming, onder meer met betrekking tot alle activiteiten betreffende openbare aanbestedingen. Het industrieel en wetenschappelijk adviescomité moet bestaan uit vertegenwoordigers van de academische wereld en het bedrijfsleven in hun rol van gebruikers en uit leveranciers van technologie. Het adviescomité moet de raad van bestuur onafhankelijk advies verstrekken over de strategische onderzoeks- en innovatieagenda, de aankoop en exploitatie van de supercomputers die eigendom zijn van de gemeenschappelijke onderneming, het programma met activiteiten inzake capaciteitsopbouw en -verbreding en het programma voor federatie, connectiviteit en internationale samenwerking.

(55)

Voor de algemene bestuurlijke taken van de gemeenschappelijke onderneming moeten de stemrechten van de deelnemende staten gelijkelijk over hen worden verdeeld. Voor de taken die samenhangen met het opstellen van het werkprogramma voor de aankoop van de supercomputers en kwantumcomputers, de selectie van de gastentiteit, de federatie- en connectiviteitsactiviteiten en de onderzoeks- en innovatieactiviteiten van de gemeenschappelijke onderneming, moeten de stemrechten van de deelnemende staten die lidstaten zijn, gebaseerd zijn op het beginsel van gekwalificeerde meerderheid. De deelnemende staten die derde landen zijn die geassocieerd zijn met het programma Horizon Europa, het programma Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility, moeten ook stemrecht hebben voor de respectieve activiteiten die met begrotingsmiddelen uit elk van die programma’s worden ondersteund. Voor de taken die verband houden met de verwerving en exploitatie van de super- en kwantumcomputers mogen alleen de Unie en de deelnemende staten die voor die taken middelen ter beschikking stellen, stemrecht hebben.

(56)

De financiële bijdrage van de Unie moet worden beheerd overeenkomstig het beginsel van goed financieel beheer en de toepasselijke regels voor indirect beheer zoals vastgesteld bij Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (11). De regels waaraan de gemeenschappelijke onderneming zich moet houden bij openbare aanbestedingen moeten in haar financiële regels worden vastgesteld.

(57)

Ter bevordering van een innovatief en competitief Europees high-performance- en kwantumcomputing-ecosysteem met een erkende excellentie in heel Europa moet de gemeenschappelijke onderneming gepast gebruikmaken van de aanbestedings- en subsidie-instrumenten, waaronder gezamenlijke aanbesteding, precommerciële aanbesteding en openbare aanbesteding van innovatieve oplossingen. Hiermee wordt beoogd koppelingen tot stand te brengen tussen hoofdzakelijk in de Unie ontwikkelde technologieën, medeontwerp met gebruikers en de verwerving van hoogwaardige supercomputing- en quantumcomputingsystemen van wereldklasse.

(58)

Bij de beoordeling van de algemene impact van de gemeenschappelijke onderneming moet rekening worden gehouden met investeringen door de particuliere leden in indirecte acties, in de vorm van bijdragen in natura bestaande uit de in aanmerking komende kosten die zij hebben gemaakt bij de uitvoering van acties, verminderd met de bijdragen door de gemeenschappelijke onderneming, de deelnemende staten of elke andere Uniebijdrage tot die kosten. Bij de beoordeling van de algemene impact van de gemeenschappelijke onderneming moet rekening worden gehouden met investeringen door de particuliere leden in andere acties, in de vorm van bijdragen in natura bestaande uit de in aanmerking komende kosten die zij hebben gemaakt bij de uitvoering van acties, verminderd met de bijdragen door de gemeenschappelijke onderneming, de deelnemende staten of elke andere Uniebijdrage tot die kosten.

(59)

Om een gelijk speelveld voor alle ondernemingen op de interne markt te handhaven, moet subsidiëring door de programma’s van de Unie stroken met de beginselen inzake staatssteun om de doeltreffendheid van de overheidsinvesteringen te waarborgen en marktverstoringen, zoals het verdringen van private financiering, het creëren van ineffectieve marktstructuren, het in stand houden van inefficiënte bedrijven of het tot stand brengen van een op subsidies steunende cultuur, te voorkomen.

(60)

Deelname aan indirecte acties die worden gefinancierd door de gemeenschappelijke onderneming moet voldoen aan Verordening (EU) 2021/695. De gemeenschappelijke onderneming moet er bovendien op toezien dat die regels consequent worden toegepast, op basis van de desbetreffende maatregelen die de Commissie heeft vastgesteld. Met het oog op een passende medefinanciering van indirecte acties door de deelnemende lidstaten, in overeenstemming met Verordening (EU) 2021/695, moeten de deelnemende staten een bijdrage leveren die ten minste gelijk is aan de vergoeding door de gemeenschappelijke onderneming van de in aanmerking komende kosten die de begunstigden bij het uitvoeren van de acties hebben gemaakt. Daartoe moeten de in het jaarlijkse werkprogramma van de gemeenschappelijke onderneming opgenomen maximale financieringspercentages door de raad van bestuur worden vastgesteld overeenkomstig artikel 34 van Verordening (EU) 2021/695.

(61)

Om te zorgen voor een goed evenwicht in de deelname van belanghebbenden aan door de gemeenschappelijke onderneming gefinancierde acties, is een afwijking van artikel 34 van Verordening (EU) 2021/695 nodig opdat verschillende vergoedingspercentages, afhankelijk van het soort deelnemer, met name kleine en middelgrote ondernemingen, en het soort actie, zonder uitzondering kunnen worden toegepast op alle begunstigden uit alle deelnemende staten. Voor activiteiten die in het kader van het programma Digitaal Europa worden gefinancierd, moet de gemeenschappelijke onderneming ervoor zorgen dat verschillende vergoedingspercentages, afhankelijk van het soort deelnemer, met name kleine en middelgrote ondernemingen, en het soort actie, zonder uitzondering kunnen worden toegepast op alle begunstigden uit alle deelnemende staten.

(62)

Financiële steun voor activiteiten in het kader van het programma Digitaal Europa moet voldoen aan Verordening (EU) 2021/694. Met betrekking tot gerubriceerde informatie moeten in het kader van het programma Digitaal Europa gefinancierde acties stroken met artikel 12, lid 1, van die verordening.

(63)

Financiële steun voor activiteiten in het kader van de Connecting Europe Facility moet voldoen aan Verordening (EU) 2021/1153 tot vaststelling van de Connecting Europe Facility.

(64)

Begunstigden uit met Horizon Europa, het programma Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility geassocieerde derde landen die deelnemende staten zijn, mogen alleen in aanmerking komen voor deelname aan een actie indien een deelnemende staat een derde land is dat geassocieerd is met een of meer programma’s die betrekking hebben op die actie.

(65)

De financiële belangen van de Unie en van de andere deelnemers aan de gemeenschappelijke onderneming moeten gedurende de gehele uitgavencyclus worden beschermd door middel van evenredige maatregelen, waaronder preventie, opsporing en onderzoek van onregelmatigheden, de terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of oneigenlijk gebruikte bedragen en, waar passend, administratieve en financiële sancties overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2018/1046.

(66)

De gemeenschappelijke onderneming moet op een open en transparante manier functioneren door alle relevante informatie tijdig ter beschikking te stellen en haar activiteiten, waaronder informatie- en verspreidingsactiviteiten, bij het bredere publiek te bevorderen. Het reglement van orde van de organen van de gemeenschappelijke onderneming moet openbaar worden gemaakt.

(67)

Ten behoeve van de vereenvoudiging moeten de administratieve lasten voor alle betrokken partijen worden verminderd. Dubbele audits en onevenredige documentatie en verslaglegging moeten worden vermeden.

(68)

De intern controleur van de Commissie moet ten aanzien van de gemeenschappelijke onderneming dezelfde bevoegdheden uitoefenen als die welke hij met betrekking tot de Commissie uitoefent.

(69)

De Commissie, de gemeenschappelijke onderneming, de Rekenkamer en het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en het Europees Openbaar Ministerie (EOM) moeten toegang hebben tot alle nodige informatie en de locaties om audits en onderzoeken uit te voeren met betrekking tot de subsidies, contracten en overeenkomsten die door de gemeenschappelijke onderneming zijn ondertekend.

(70)

Alle oproepen tot het indienen van voorstellen uit hoofde van deze verordening moeten rekening houden met de looptijd van Horizon Europa, van Digitaal Europa en van de Connecting Europe Facility, naargelang het geval, behalve in terdege gemotiveerde gevallen. Aanbestedingsprocedures voor de verwerving van de supercomputers en kwantumcomputers van de gemeenschappelijke onderneming moeten in overeenstemming zijn met de toepasselijke bepalingen van het programma Digitaal Europa. In naar behoren gemotiveerde gevallen die verband houden met de beschikbaarheid van resterende begrotingsmiddelen die afkomstig zijn uit het MFK 2021-2027, moet de gemeenschappelijke onderneming uiterlijk op 31 december 2028 oproepen tot het indienen van voorstellen of aanbestedingen kunnen lanceren.

(71)

De Commissie moet met de hulp van onafhankelijke deskundigen een tussentijdse en een eindevaluatie van de gemeenschappelijke onderneming uitvoeren. Met het oog op transparantie moet het desbetreffende door onafhankelijke deskundigen uitgebrachte verslag ter beschikking van het publiek worden gesteld, met inachtneming van de toepasselijke regels.

(72)

Aangezien de doelstellingen van deze verordening, met name het versterken van onderzoeks- en innovatiecapaciteit, de ontwikkeling van activiteiten inzake capaciteitsopbouw en -verbreding op het gebied van supercomputing, alsmede federeren, connectiviteit en internationale samenwerking, de verwerving van supercomputers van wereldklasse, en toegang tot high-performance-, kwantumcomputing- en data-infrastructuur in de hele Unie door middel van een gemeenschappelijke onderneming, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar met het oog op het vermijden van onnodige duplicering, het behouden van de kritische massa en het waarborgen van een optimale benutting van de overheidsmiddelen, beter op het niveau van de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstellingen te verwezenlijken,

1)

“opleveringstest”: een test die wordt uitgevoerd om te bepalen of een EuroHPC-supercomputer voldoet aan de vereisten van de systeemspecificatie;

2)

“toegangstijd”: de rekentijd van een supercomputer die ter beschikking wordt gesteld aan een gebruiker of groep gebruikers om hun computerprogramma’s uit te voeren;

3)

“verbonden entiteit”: een juridische entiteit als gedefinieerd in artikel 187, lid 1, van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046;

4)

“expertisecentrum op het gebied van high-performance computing”: een na een openbare en vergelijkende oproep tot het indienen van voorstellen geselecteerd samenwerkingsproject ter bevordering van het gebruik van toekomstige uiterst prestatiegerichte computercapaciteiten waarmee gebruikersgemeenschappen in samenwerking met andere belanghebbenden op het gebied van high-performance computing bestaande parallelle codes kunnen opschalen om exaschaal- en extreme schaalprestaties te bereiken;

5)

“medeontwerp”: een collectieve benadering van technologieleveranciers en -gebruikers die betrokken zijn bij een collaboratief en iteratief ontwerpproces voor de ontwikkeling van nieuwe technologie, toepassingen en systemen;

6)

“belangenconflict”: een situatie waarbij een financiële actor of een andere persoon als bedoeld in artikel 61 van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 betrokken is;

7)

“samenstellende entiteit”: de entiteit waaruit een particulier lid van de gemeenschappelijke onderneming bestaat, op grond van de statuten van elk particulier lid;

8)

“consortium van particuliere partners”: een vereniging van juridische entiteiten van de Unie die samen met de gemeenschappelijke onderneming een supercomputer van industriële kwaliteit verwerft; een of meer van die particuliere partners kunnen behoren tot de particuliere leden van de gemeenschappelijke onderneming;

9)

“EuroHPC-supercomputer”: elk computersysteem waarvan de gemeenschappelijke onderneming volledig eigenaar is of waarvan zij mede-eigenaar is samen met andere deelnemende staten, of een consortium van particuliere partners; het kan gaan om een klassieke supercomputer (hoogwaardige supercomputer, industriële supercomputer of midrange-supercomputer), een hybride klassieke kwantumcomputer, een kwantumcomputer of een kwantumsimulator;

10)

“exaschaal”: een prestatieniveau waarop het mogelijk is tien tot de achttiende macht berekeningen per seconde (of 1 exaflop) uit te voeren;

11)

“hoogwaardige supercomputer”: een computersysteem van wereldklasse dat is ontwikkeld met de meest geavanceerde technologie die op een bepaald moment beschikbaar is en ten minste prestaties op exaschaal of hoger (d.w.z. post-exaschaal) levert voor toepassingen waarmee complexere problemen worden aangepakt;

12)

“gastconsortium”: een groep deelnemende staten of een consortium van particuliere partners die hebben toegezegd bij te dragen aan de verwerving en exploitatie van een EuroHPC-supercomputer, inclusief organisaties die die deelnemende staten vertegenwoordigen;

13)

“gastentiteit”: een juridische entiteit die beschikt over voorzieningen om een EuroHPC-supercomputer in onder te brengen en te exploiteren, en die is gevestigd in een deelnemende staat die een lidstaat is;

14)

“hypergeconnecteerd”: beschikkend over een communicatiecapaciteit voor het overdragen van gegevens met 1 terabit per seconde (d.w.z. tien tot de twaalfde macht bits per seconde) of meer;

15)

“industriële supercomputer”: minstens een midrange-supercomputer die speciaal is ontworpen om te voldoen aan eisen inzake beveiliging, vertrouwelijkheid en gegevensintegriteit voor industriële gebruikers die strenger zijn dan eisen voor wetenschappelijk gebruik;

16)

“bijdragen in natura aan indirecte acties” die uit Horizon Europa worden gefinancierd: bijdragen van de deelnemende staat of de particuliere leden van de gemeenschappelijke onderneming of hun samenstellende entiteiten of verbonden entiteiten, bestaande uit de in aanmerking komende kosten die zij maken bij de uitvoering van indirecte acties, verminderd met de bijdrage van die gemeenschappelijke onderneming, van de deelnemende staten van die gemeenschappelijke onderneming en van elke andere bijdrage van de Unie aan die kosten;

17)

“bijdragen in natura aan acties” die uit het programma Digitaal Europa of de Connecting Europe Facility worden gefinancierd: bijdragen van de deelnemende staat of de particuliere leden van de gemeenschappelijke onderneming of hun samenstellende entiteiten of verbonden entiteiten, bestaande uit de in aanmerking komende kosten die zij maken bij de uitvoering van een deel van de activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming, verminderd met de bijdrage van die gemeenschappelijke onderneming, van de deelnemende staten van die gemeenschappelijke onderneming en van elke andere bijdrage van de Unie aan die kosten;

18)

“midrange-supercomputer”: een supercomputer van wereldklasse waarvan het prestatieniveau ten hoogste één orde lager ligt dan dat van een hoogwaardige supercomputer;

19)

“nationaal HPC-kenniscentrum”: een juridische entiteit of een consortium van juridische entiteiten, die of dat gevestigd is in een deelnemende staat en verbonden is met een nationaal supercomputingcentrum van die deelnemende staat, die of dat gebruikers uit het bedrijfsleven, waaronder kleine en middelgrote ondernemingen, de academische wereld en overheidsdiensten op verzoek toegang verleent tot de supercomputers en tot de recentste HPC-technologieën, -instrumenten, -toepassingen en -diensten, en die of dat expertise, vaardigheden, opleiding, netwerkactiviteiten en voorlichting biedt;

20)

“waarnemende staat”: een land dat in aanmerking komt voor deelname aan acties van de gemeenschappelijke onderneming die uit Horizon Europa of uit het programma Digitaal Europa worden gefinancierd, maar dat geen deelnemende staat is;

21)

“deelnemende staat”: een land dat lid is van de gemeenschappelijke onderneming;

22)

“prestatieniveau”: het aantal zwevendekommabewerkingen per seconde (flops) dat een supercomputer kan uitvoeren;

23)

“particulier lid”: elk lid van de gemeenschappelijke onderneming dat niet de Unie of een deelnemende staat is;

24)

“kwantumcomputer”: een computer die de wetten van de kwantummechanica benut om bepaalde specifieke vraagstukken op te lossen en daarbij minder rekenkracht gebruikt dan klassieke computers;

25)

“kwantumsimulator”: een in hoge mate regelbaar kwantumtoestel waarmee inzicht kan worden verkregen in de eigenschappen van complexe kwantumsystemen of waarmee specifieke rekenvraagstukken kunnen worden opgelost die niet met klassieke computers kunnen worden opgelost;

26)

“beveiliging van de toeleveringsketen” van een EuroHPC-supercomputer: de maatregelen die bij de selectie van iedere leverancier van die supercomputer moeten worden genomen om de beschikbaarheid van componenten, technologieën, systemen en knowhow die nodig zijn voor de verwerving en exploitatie van die supercomputer, te waarborgen; dit zijn onder meer maatregelen ter beperking van de risico’s in verband met eventuele verstoringen van de levering van dergelijke componenten, technologieën en systemen, met inbegrip van prijswijzigingen, lagere prestaties of alternatieve toeleveringsbronnen; de beveiliging van de toeleveringsketen heeft betrekking op de volledige levensduur van de EuroHPC-supercomputer;

27)

“strategische onderzoeks- en innovatieagenda”: het document dat de looptijd van Horizon Europa bestrijkt, waarin de belangrijkste prioriteiten en de essentiële technologieën en innovaties worden vermeld die nodig zijn om de doelstellingen van de gemeenschappelijke onderneming te verwezenlijken;

28)

“strategisch meerjarenprogramma”: een document met daarin een strategie voor alle activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming;

29)

“supercomputing”: gegevensverwerking op prestatieniveaus die de grootschalige integratie van individuele computerelementen, met inbegrip van kwantumcomponenten, vereist voor het oplossen van problemen die niet met standaardcomputersystemen kunnen worden aangepakt;

30)

“totale kosten van eigendom” van een EuroHPC-supercomputer: de verwervingskosten plus de exploitatiekosten, met inbegrip van onderhoud, totdat de eigendom van de supercomputer wordt overgedragen naar de gastentiteit of de supercomputer wordt verkocht of totdat de supercomputer buiten gebruik wordt gesteld zonder overdracht van eigendom;

31)

“werkprogramma”: het document als bedoeld in artikel 2, punt 25), van Verordening (EU) 2021/695 of, indien relevant, het document dat ook dient als werkprogramma als bedoeld in artikel 24 van Verordening (EU) 2021/694 of artikel 19 van Verordening (EU) 2021/1153.