22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/1

1.1

Het Comité is verheugd over de thematische strategie van de Commissie, omdat de afvalproblematiek hiermee op geïntegreerde en holistische wijze wordt benaderd, waardoor verdere noodzakelijke milieubeschermingsmaatregelen op dit gebied doorgevoerd kunnen worden.

1.2

Het afvalstoffenbeleid is van fundamenteel belang voor het hele milieubeleid. Een milieuvriendelijker afvalstoffenbeleid zal het milieu als geheel dan ook sterk ten goede komen.

1.3

In de meeste lidstaten zijn de lokale en regionale overheden verantwoordelijk voor de implementatie van een zeer groot gedeelte van het EU-milieubeleid, waarvan afvalverwerking tot de belangrijkste aspecten behoort. Lokale en regionale overheden dienen een belangrijke rol te krijgen bij het ontwikkelen van nieuwe methoden en maatregelen op het gebied van afvalverwerking.

1.4

Om van alleen het verwijderen van afval over te schakelen op een duurzaam, op preventie, hergebruik, recycling en terugwinning gericht beleid zijn forse inspanningen en overleg met lokale overheden nodig. De lokale en regionale overheden hebben meer mankracht en middelen nodig om zich van deze taak te kunnen kwijten.

1.5

Het Comité vindt dat de hiërarchie inzake afvalbeheer het dragende en leidende beginsel binnen het afvalstoffenbeleid moet zijn, maar staat open voor alternatieven — zoals een evenredig gebruik van de levenscyclusbenadering, waarbij de hele levenscyclus van een product in aanmerking wordt genomen — wanneer afdoende is aangetoond dat die werken en uitvoerbaar zijn.

1.6

Wel bestaat het gevaar dat de uitvoering van de thematische strategie op een aantal gebieden, zoals end of waste (wanneer afval niet langer als zodanig wordt beschouwd) en het vermengen van gevaarlijk afval, onnodige en ondoelmatige belemmeringen kan opwerpen, die mogelijk schadelijke gevolgen voor het milieu hebben.

1.7

Er bestaat nog altijd behoefte aan duidelijke wetgeving, bijvoorbeeld wat de definitie van recycling en terugwinning betreft.

1.8

Het Comité onderschrijft de doelstellingen van de strategie en is het ermee eens dat het afvalstoffenbeleid van de EU kan bijdragen tot een vermindering van de globale negatieve milieueffecten van hulpbronnengebruik, en dat de EU ernaar dient te streven een recyclingsamenleving te worden.

1.9

Uit de omschrijving van de doelstellingen maakt het Comité op dat de aandacht gericht is op de hiërarchie inzake afvalbeheer.

1.10

Het is verstandig dat de aandacht in de strategie uitgaat naar de problemen rond de implementatie en de aanpassing van de huidige wetgeving, rekening houdend met de wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen.

1.11

Het Comité kan zich erin vinden dat de bestaande wetgeving vereenvoudigd en gemoderniseerd moet worden voor zover milieubeschermingsmaatregelen daardoor gemakkelijker uitgevoerd kunnen worden.

1.12

Het Comité is ingenomen met de verwijzing naar de hiërarchie inzake afvalbeheer, een belangrijk uitgangspunt voor de inspanningen op dit gebied en de basis van een gezond en succesvol afvalstoffenbeleid.

1.13

Wel is het spijtig dat de hiërarchie is beperkt tot drie niveaus. Hergebruik, recycling en terugwinning worden aan elkaar gelijkgesteld, maar dit is in strijd met de geest van diverse wetgevingsteksten.

1.14

Het Comité betwijfelt of de lidstaten met de interpretatieruimte die het artikel biedt, wel de nodige maatregelen zullen treffen en de meest geschikte instrumenten zullen inzetten om de doelstellingen van het artikel te realiseren.

1.15

Het Comité betreurt dat de rechtsbasis voor wetgeving inzake specifieke afvalstromen is geschrapt.

1.16

Het Comité wijst erop dat de definitie van producent impliceert dat een partij die afval behandelt, altijd wordt beschouwd als afvalproducent, ongeacht de vraag of de aard of samenstelling van het afval al dan niet worden gewijzigd. Dit is in strijd met het end of waste-concept van de Commissie zelf.

1.17

Het Comité kan zich vinden in de nauwkeurigere definitie van terugwinning bij verbranding, maar wijst er wel op dat de definitie van terugwinning bij andere behandelingsvormen nog steeds erg onduidelijk is.

1.18

Het Comité betreurt dat de verwijzing naar het beginsel dat de vervuiler betaalt — waarop de verantwoordelijkheid van producenten is gebaseerd — is geschrapt.

1.19

Het Comité stelt bezorgd vast dat de invoering en definitie van end of waste grote gevolgen kan hebben, en ondoelmatig kan zijn, bijv. dat:

1.20

Afvalstoffen worden alleen als end of waste bestempeld indien dit concrete winst voor het milieu oplevert. Aangezien niet nader wordt aangegeven wat onder „concrete milieuwinst” verstaan wordt, is echter zeer onduidelijk wat precies onder end of waste valt.

1.21

Het is een goede zaak dat de richtlijn gevaarlijke afvalstoffen en de kaderrichtlijn in één kaderrichtlijn worden bijeengebracht.

1.22

Het Comité betreurt dat in de regels voor het scheiden van gevaarlijke afvalstoffen niet duidelijk wordt bepaald dat vermenging is verboden voor alle actoren (met inbegrip van producenten, inzamelaars en vervoerders) behalve installaties die daartoe overeenkomstig artikel 19 (zie lid 1a) en 1d)) een vergunning hebben gekregen.

1.23

Het Comité steunt de Commissie in haar streven naar de vaststelling van minimumnormen voor afvalvergunningen op een niveau dat een hoge gezondheids- en milieubescherming waarborgt. Het Comité is er echter tegen dat de Commissie de bevoegdheid krijgt om deze minimumnormen vast te stellen volgens een ondemocratische comitéprocedure.

1.24

Het Comité kan zich vinden in de regels over registratie van de partijen die zich met de laatste fasen van afvalverwerking bezig houden.

1.25

Het Comité staat positief tegenover de strengere eisen inzake afvalbeheerplannen; het beschouwt deze plannen als nuttige, flexibele instrumenten die bovendien tot uitbreiding van de „best practices” op dit gebied kunnen bijdragen.

1.26

Het stemt in met de oproep van de Commissie om in het afvalbeleid en bij afvalpreventie gebruik te maken van economische instrumenten, zoals heffingen op het gebruik van materialen en de verdere behandeling hiervan. Een aantal landen heeft al goede ervaringen opgedaan met dergelijke instrumenten, maar het uiteenlopende gebruik dat hiervan wordt gemaakt leidt tot concurrentiedistorsies. Dit is reden te meer om ervoor te zorgen dat de interne markt soepel blijft functioneren.

1.27

Het feit dat de Commissie het aan de individuele lidstaat overlaat om indicatoren vast te stellen om de geboekte vooruitgang te evalueren, stemt het Comité tot zorg. Het verzoekt de Commissie dan ook met klem de bedoelde minimale streefcijfers en indicatoren op Gemeenschapsniveau vast te stellen.

1.28

Het Comité staat positief tegenover de nieuwe bepalingen inzake inspecties van de inzameling en het vervoer van afvalstoffen.

1.29

Het Comité beschouwt de concordantietabel als een nuttig instrument om ervoor te zorgen dat de richtlijn volledig geïmplementeerd wordt.

1.30

Het Comité vindt de introductie van levenscyclusanalyses in de thematische strategie een nuttig initiatief, omdat dan rekening wordt gehouden met de milieugevolgen van een product gedurende zijn hele levenscyclus. Punt van kritiek is wel dat daarbij nauwelijks aandacht aan de beginfase van deze cyclus wordt geschonken, d.w.z. aan de producenten en hun verantwoordelijkheid om milieuvriendelijkere producten te maken. Het Comité is van mening dat een duidelijke link moet worden gelegd tussen deze richtlijn en de REACH-richtlijn, om de productie van gevaarlijk afval te voorkomen en de risicofactor van afval te verkleinen.

1.31

Het Comité plaatst ook vraagtekens bij de concrete uitwerking van de levenscyclusanalyses. Het is van doorslaggevend belang dat er duidelijk in richtsnoeren wordt vastgesteld wie de analyses gaat valideren, omdat de betekenis van de analyses anders wordt uitgehold en hun functie verloren gaat.

1.32

Het Comité steunt het streven van de Commissie naar de bevordering van kennisverwerving, onderzoek en ontwikkeling op afvalgebied, omdat dit van cruciaal belang is om de omgang van producenten en overheden met afvalstoffen te verbeteren en het gedrag van consumenten zodanig te veranderen dat zij minder afval produceren. Gezien de manier waarop in de meeste lidstaten de verantwoordelijkheden verdeeld zijn, zou hierbij de reeds aanzienlijke kennis van gemeenten en regio's als uitgangspunt moeten dienen. De strategie inzake afval weerspiegelt de versnippering van kennis op Gemeenschapsniveau in instanties als het Europees Milieuagentschap, Eurostat, het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek, het Europees Bureau in Sevilla en de nieuwe website van de Commissie „Science for Environment Policy, DG Environment News Alert Service”. Voor de lokale en regionale actoren is het van cruciaal belang dat de Commissie de opdrachten die elk van deze kenniscentra toekomen nauwkeuriger omschrijft, dat hun onderzoek wordt gecoördineerd en gestructureerd en dat bestaande kennis toegankelijker wordt gemaakt.

1.33

Het Comité is het ermee eens dat er een ambitieuzer afvalpreventiebeleid in de lidstaten gevoerd moet worden en vindt het dan ook verstandig dat wordt aangedrongen op de ontwikkeling van afvalpreventieprogramma's.

1.34

Het creëren van eerlijke concurrentievoorwaarden tussen de lidstaten is van cruciaal belang om milieuvervuilende handelingen zoals dumping in lidstaten die de minst strenge normen hanteren te voorkomen. Het Comité schaart zich dan ook achter het initiatief van de Commissie op dit gebied.

1.35

Het is van groot belang dat het milieubeleid ook sociale elementen bevat. Het is goed dat de Commissie oog heeft voor de sterke groei en het arbeidsintensieve karakter van de afvalbeheer- en recyclingsector, al zou er wel een discussie moeten komen over de vraag of de strategie in heel Europa banen oplevert.

1.36

Om deze doelstelling van de strategie te kunnen verwezenlijken, moet de wetgeving bedrijven die het recycling-concept verder helpen ontwikkelen een hoge mate van zekerheid bieden voor hun investeringen en de uitvoering van hun plannen.

1.37

De lokale en regionale overheden spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de strategie en hebben op het vlak van monitoring en evaluatie dan ook een essentiële taak te vervullen. Zij zouden dan ook een hoofdrol moeten kunnen spelen bij de uitvoering van afvalbeheermaatregelen in de lidstaten.

2.1

Het Comité betreurt dat het verbod op vermenging fors wordt ingeperkt, in die zin dat het verbod wordt vervangen door aan voorwaarden gekoppelde vergunningen. Ook de beperktere definitie van vermenging is geen goede zaak en betekent een aanzienlijke versoepeling met grote milieurisico's als gevolg. Het Comité verzoekt de Commissie dan ook vast te houden aan het absolute verbod op het vermengen van gevaarlijk afval.

2.2

Het Comité zou graag zien dat bij de evaluatie in 2010 alsook bij toekomstige evaluaties wordt bekeken of het energierendement van nieuwe installaties gezien de technologische ontwikkelingen hoger moet komen te liggen dan de voorgestelde 65 %, en of er om diezelfde reden andere eisen aan recyclinginstallaties gesteld kunnen worden.

—

in artikel 3 worden de definities die in de tekst van het Commissievoorstel voorkomen, ondergebracht;

—

er worden enkele ontbrekende definities in opgenomen (bijv. de woorden „handelaar” en „makelaar” worden in artikel 25 genoemd, maar niet omschreven), hiervoor wordt gebruikt gemaakt van de definities die reeds in de codecisieprocedure in verband met de goedkeuring van de nieuwe verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen zijn vastgelegd;

—

sommige voorgestelde definities verduidelijken.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/18

1.

De lokale en regionale overheden staan als besluitvormings- en uitvoerend orgaan het dichtst bij de burger. Maatregelen ten behoeve van een schonere lucht in Europa dienen in overleg met het lokale en regionale niveau en met de burgers van de Europese Unie te worden geconcipieerd, goedgekeurd, ten uitvoer gelegd en gecontroleerd.

2.

De concrete uitvoering van de maatregelen die worden voorgesteld om de schadelijke gevolgen van het wegvervoer voor het milieu te beperken gebeurt op lokaal en regionaal niveau in de 25 EU-lidstaten.

3.

Bevordering van het gebruik van schone voertuigen ligt in de lijn van het streven van de regionale en lokale overheden om het energieverbruik en daarmee de luchtverontreiniging terug te dringen.

4.

De lokale en regionale overheden mogen niet de enigen zijn die de last van bevordering van schone voertuigen dragen. Er is absoluut behoefte aan maatregelen om de particuliere sector en de bedrijven die openbare taken uitvoeren hierbij onverwijld te betrekken.

5.

Door het gecumuleerde effect van maatregelen die door lokale en regionale overheden ten uitvoer worden gelegd kunnen de huidige niet-duurzame ontwikkelingen worden omgebogen.

1.1

Het Comité is verheugd over de ambitie van de Commissie om de luchtkwaliteit d.m.v. „groene” overheidsopdrachten te verbeteren.

1.2

De in de voorgestelde richtlijn genoemde maatregelen m.b.t. het aanschaffen door openbare instanties van schonere wegvoertuigen zouden in de vorm van een aanbeveling gegoten moeten worden.

1.3

Indien echter gekozen wordt voor een richtlijn, is het van groot belang dat de voorgestelde maatregelen worden genomen in nauwe samenwerking met de gemeenten en regio's binnen de EU. Tijdens het raadplegingsproces dat voorafgaande aan het richtlijnvoorstel is gehouden, werd voornamelijk overlegd met de automobiel- en brandstofindustrie en met de lidstaten op nationaal niveau.

1.4

Het Comité gaat ervan uit dat de gemeenten en regio's worden betrokken bij de verdere werkzaamheden rond de uitwerking, uitvoering, follow-up en evaluatie van de voorgestelde maatregelen, mocht de richtlijn worden goedgekeurd. Het is echter niet nodig om een comité op te richten dat de Commissie bij de verdere werkzaamheden moet bijstaan.

1.5

Het is zaak de burgers over de getroffen maatregelen te informeren en hun aan de hand van praktijkvoorbeelden inzicht te verschaffen in de totstandkoming van Europese wetgeving en de gevolgen daarvan. Onder meer in het Witboek van de Commissie over het communicatiebeleid van de EU wordt erop gewezen dat het lokale en regionale niveau in dit verband een belangrijke rol toekomt.

1.6

Het Comité kan zich in principe in de hoofdredenen voor en het doel van de voorgestelde richtlijn vinden. Wel wil het erop wijzen dat het onaanvaardbaar is om aanbestedingsregels alleen voor de overheidssector te laten gelden. Zoals de Commissie in haar richtlijnvoorstel terecht opmerkt, heeft de overheid een aandeel van slechts 6 % in de markt voor bestelwagens en vrachtwagens, terwijl het marktaandeel bij bussen op ongeveer 30 % ligt. Het Comité pleit er daarom voor, de particuliere sector meer bij de oplossing van dit vraagstuk te betrekken. Wat 'groene' aanbestedingen betreft zijn niet-wettelijke maatregelen van groot belang. Onder de juiste voorwaarden streven vooral grote steden vrijwillig naar een hoog niveau van milieubescherming.

1.7

Het Comité wijst erop dat ingeval alleen de openbare sector verplichtingen worden opgelegd, met name financieel zwakke lokale overheden mogelijk van investeringen zullen afzien en gedwongen zullen worden diensten van algemeen belang uit te besteden.

1.8

Het Comité pleit voor een totaalvisie op mogelijke maatregelen ter bevordering van schone voertuigen. In die zin staat het terughoudend tegenover de in de richtlijn voorgestelde bepaling dat een kwart van de zware bedrijfsvoertuigen die door overheidsinstanties worden aangekocht, moet voldoen aan de definitie van „schoon voertuig”. Het Comité geeft de voorkeur aan standaardnormen voor motoren die voor alle voertuigen en alle klantencategorieën gelden. Er moet nog meer worden gedaan, willen de vigerende grenswaarden voor luchtverontreiniging niet overschreden worden.

1.9

Het Comité is verheugd dat meer op biobrandstoffen wordt ingezet. Opvoering van de productie binnen Europa van bioethanol en biodiesel, die de plaats moeten innemen van de traditionele voertuigbrandstoffen (benzine en diesel), heeft meerdere voordelen:

1.10

Het Comité is tegen de richtlijn inzake bevordering van schone voertuigen voor het wegvervoer. Wel zou het volgende wordt moeten worden gedaan:

1.11

Wat de implementatie van de voorgestelde richtlijn betreft zouden de omstandigheden per lidstaat verschillen:

Als gevolg van deze uiteenlopende omstandigheden zou de behoefte op lokaal en regionaal niveau binnen de EU aan steun niet overal gelijk zijn.

1.12

Indien er voor een richtlijn wordt gekozen, is het zaak dat de implementatie ervan in nauwe samenwerking met het lokale en regionale niveau wordt gevolgd en geëvalueerd. Er moet hierbij worden nagegaan hoeveel schone voertuigen er als gevolg van de richtlijn zijn bijgekomen en welk effect dit heeft gehad op de luchtkwaliteit. Terugkoppeling naar het lokale en regionale niveau en naar de Europese burgers is een vereiste, willen de doelstellingen van de richtlijn gerealiseerd en verder ontwikkeld kunnen worden en nadere maatregelen ter bevordering van schone voertuigen getroffen kunnen worden.

2.1

Het Comité roept de Europese wetgever op bij de verdere inspanningen ter bevordering van schone voertuigen uniforme maatregelen te treffen voor de overheidssector en de particuliere sector.

2.2

Het Comité gaat ervan uit dat het lokale en regionale niveau financiële steun krijgt om schone voertuigen voor wegvervoer aan te schaffen.

2.3

Het Comité acht het van belang dat wordt gezorgd voor voorlichting en opleiding ter ondersteuning en ontwikkeling van de aanschaf van schone voertuigen door de openbare sector.

2.4

Het Comité pleit voor een totaalvisie op mogelijke maatregelen ter bevordering van schone voertuigen.

2.5

Het Comité stelt voor dat het verslagleggingssysteem dat i.v.m. een eventuele richtlijn wordt ingevoerd, wordt afgestemd op andere verslagleggingssystemen, zoals het systeem in de voorgestelde richtlijn betreffende de luchtkwaliteit en een schonere lucht voor Europa.

2.6

Het Comité gaat ervan uit dat de gemeenten en regio's worden betrokken bij de verdere werkzaamheden rond de uitwerking, uitvoering, follow-up en evaluatie van de in een eventuele richtlijn voorgestelde maatregelen.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/21

1.1

Het Comité van de Regio's voelt zich nauw betrokken bij de Europese strategie voor levenslang leren, dat al in de vroegste kinderjaren aanvangt en het hele leven lang doorgaat. Het gaat hierbij om een proces waarbij kennis op verschillende niveaus wordt verworven: op formeel, niet-formeel en informeel niveau. Het Comité heeft al bij diverse gelegenheden onderstreept dat de strategie voor levenslang leren een zaak is die het lokale en regionale niveau in sterke mate aangaat. Genoemde niveaus zijn immers vaak politiek en financieel verantwoordelijk voor het school- en onderwijssysteem in de lidstaten. Ze spelen dikwijls een coördinerende rol op het gebied van groei en ontwikkeling, zijn medeverantwoordelijk voor het welzijn van de burgers en de infrastructuur en vervullen ook een sociale functie. Bovendien zijn de regionale en lokale overheden zelf werkgevers, die er zorg voor moeten dragen en er belang bij hebben dat hun werknemers hun vaardigheden verbeteren (9).

1.2

Onderwijsaspecten spelen een doorslaggevende rol bij het streven naar verbetering van het Europese concurrentievermogen met behoud van de sociale zekerheid. Europa's belangrijkste hulpbron zijn de mensen die er wonen. Deze moeten worden toegerust met de nodige competenties voor een beroepsleven en een werkinhoud die zich wezenlijk onderscheiden van die van vorige generaties. Ook in de toekomst zal een en ander in snel tempo blijven veranderen. De veranderingen waarmee zowel ondernemingen als werknemers mee te maken krijgen, zijn moeilijk op voorhand in te schatten.

1.3

De ontwikkelingen op lokaal en regionaal niveau worden weliswaar bepaald door uiteenlopende omstandigheden en uitgangspunten, maar kunnen in geen geval worden gezien als op zichzelf staande processen. Regio's en gemeenten zullen moeten werken met nieuwe productiemethoden, waardoor onherroepelijk oude arbeidsplaatsen verloren gaan, anders worden ze geconfronteerd met stagnatie, sociale uitsluiting in de vorm van bijv. werkloosheid, grote aantallen ziekmeldingen en frequente vervroegde uittredingen.

1.4

De competenties en vermogens van de mensen zullen daarom zodanig moeten worden ontwikkeld dat ze voldoen aan de eisen van een kennisgeoriënteerd arbeidsmilieu. Een goede taalvaardigheid, andere communicatieve vaardigheden en een coöperatieve instelling worden steeds belangrijker eisen die aan individuen worden gesteld. Door de huidige ontwikkelingen, gekenmerkt door snellere handelsstromen, geglobaliseerde markten en segmentering, komt er steeds meer behoefte aan samenwerking, zowel tussen verschillende ondernemingen en organisaties op lokaal en regionaal niveau als tussen regio's onderling. Er ontstaat steeds meer onderlinge afhankelijkheid tussen de verschillende delen van Europa en ook tussen Europa en de rest van de wereld.

1.5

Het samenspel tussen beroepsleven, samenleving en hoger onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor innovatie en groei op lokaal en regionaal niveau. Er is behoefte aan een op integratie en non-discriminatie gerichte infrastructuur, die aanzet tot een actief burgerschap en en een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor sociale samenhang en duurzame ontwikkeling.

1.6

Het Comité van de Regio's heeft al eerder aangegeven dat het een actieve rol zou moeten spelen bij het bevorderen van levenslang leren op lokaal en regionaal niveau (10). Dit geldt evenzeer voor onderwijsdoelstellingen en kerncompetenties. Het Comité acht het van buitengewoon groot belang dat de kwesties die aan de orde worden gesteld in het onderhavige voorstel van de Commissie, hun weerslag krijgen op lokaal en regionaal niveau.

1.7

Het Comité van de Regio's wil de komende ontwikkelingen graag blijven volgen en ondersteunen en stelt de Commissie een toekomstige samenwerking voor, bijv. in de vorm van gezamenlijke proefprojecten en studies.

1.8

Het Comité van de Regio's wijst erop hoe belangrijk het is dat er regionale netwerken voor levenslang leren (in de lijn van het R3L-initiatief) worden ontwikkeld. Doel ervan is de vorming van netwerken van overheidsinstanties, instellingen voor algemeen hoger en beroepsonderwijs, opleidingsinstituten, culturele instellingen en verenigingen te bevorderen, waardoor een wezenlijke bijdrage kan worden geleverd aan verbetering van de werkgelegenheid en stimulering van een actief burgerschap.

2.1

Op grond van bovenstaande overwegingen is het van cruciaal belang dat het accent wordt gelegd op de kerncompetenties in de samenleving en het beroepsleven, voor zover deze op dit moment en in de toekomst voor het levenslang leren zijn vereist. Dit moet worden gezien als een ondersteuning van de ontwikkeling op lokaal en regionaal niveau, de ontwikkeling op nationaal niveau en de ontwikkeling in de Europese Unie als geheel. Het Comité van de Regio's is ingenomen met de aanbevelingen voor de lidstaten die de Commissie in haar voorstel formuleert.

2.2

Het Comité is er met name over te spreken dat in het voorstel van de Commissie wordt gewezen op de rol en betekenis van het regionale en lokale niveau. Dit is een belangrijke stap voorwaarts in vergelijking met eerdere voorstellen van de Commissie waarin de aandacht bijna uitsluitend op het Europese en nationale niveau was gericht.

2.3

Het Comité beschouwt het geïntegreerde onderwijsprogramma voor levenslang leren als een belangrijk instrument om de onderwijssector beter in staat te stellen, de kerncompetenties te versterken. Een grotere mobiliteit van de EU-burgers staat borg voor de overdracht van kennis en vaardigheden in de regio's en gemeenten van de EU en kan ertoe bijdragen dat het concurrentievermogen en de werkgelegenheid worden vergroot.

2.4

Een van de belangrijkste elementen in de aanbevelingen van de Commissie betreft het uitgangspunt dat volwassenen hun kerncompetenties in alle fasen van het leven op peil moeten kunnen houden. Verder is het van cruciaal belang dat bijzondere aandacht wordt besteed aan speciale doelgroepen die in nationaal, regionaal of lokaal verband als prioritair zijn aangemerkt. Er kan hier worden gedacht aan bepaalde initiatieven om laaggeschoolden te motiveren en hun op lokaal en regionaal niveau voorlichting te geven. Er moet worden voortgebouwd op de kennis, ervaring en belangstelling die er reeds bij de mensen is. Dat is beter dan uitgaan van hun zwakke kanten en tekortkomingen.

2.5

De invloed die de aanbevelingen van de Commissie op economische, sociale, culturele en andere processen kunnen hebben, hangt af van de maatregelen die er concreet en onmiddellijk op nationaal, regionaal en lokaal niveau worden genomen. Daarom wijst het Comité erop hoe belangrijk het is dat onderwijsstelsels voor formeel, niet-formeel en informeel leren op alle niveaus worden afgestemd op de arbeidsmarkt van de EU en op de strategie voor levenslang leren.

2.6

Genderbepaalde verschillen die tot uitdrukking komen in de onderwijsparticipatie en de behaalde resultaten dienen op nationaal, regionaal en lokaal niveau in aanmerking te worden genomen en te worden tegengegaan. Zo kan bij meisjes en vrouwen belangstelling worden gewekt voor studies op het gebied van technische en exacte wetenschappen. Weer andere maatregelen moeten speciaal op mannen zijn gericht. In heel wat regio's en gemeenten zijn het immers vooral mannen die hun opleiding niet hebben afgemaakt en die niet zo gemotiveerd en minder snel geneigd zijn om verder te leren.

2.7

Het Comité van de Regio's is van mening dat de door de Commissie in haar voorstel geformuleerde aanbevelingen voor de lidstaten een belangrijke stimulans kunnen betekenen om de onderwijsstelsels in Europa sneller en doelgerichter te hervormen, zodat de overeengekomen doelstellingen op het gebied van concurrentievermogen, welvaart en participatie kunnen worden verwezenlijkt. Het Comité schaart zich hier achter en wenst er het volgende aan toe te voegen:

2.8.1

Het Comité wijst erop hoe belangrijk het is dat reeds in de vroege kinderjaren de ontwikkeling van het kind doelbewust wordt gestimuleerd. Daarbij mogen kinderen niet in een bepaald stadium het gevoel krijgen mislukt te zijn. Het middelbaar onderwijs legt de basis voor een hieropvolgend levenslang leren in formele, niet-formele en informele vorm. Het is van belang er rekening mee te houden dat kinderen en jongeren verschillende leermethoden hanteren, in verschillend tempo geestelijk rijp worden en vaak ook een verschillende hoeveelheid tijd nodig hebben om resultaten te bereiken. Dit vormt een grote uitdaging bij de ontwikkeling van onderwijsstelsels en voor lerarenopleidingen.

2.8.2

Kinderen en jongeren die bijv. door een handicap speciale behoeften hebben, verdienen extra steun, waardoor het voor hen mogelijk wordt om samen met andere kinderen normaal te participeren.

2.9.1

Het Comité constateert met voldoening dat de Commissie er in haar document op wijst dat er speciale maatregelen moeten worden genomen ten behoeve van personen met een onderwijsachterstand. Het Comité is het er mee eens dat een dergelijke achterstand vaak te wijten is aan een combinatie van persoonlijke, sociale, culturele en financiële factoren, wat dan ook verholpen dient te worden door samenwerking tussen verschillende maatschappelijke sectoren. Het is absoluut noodzakelijk dat de obstakels die de toegang tot de arbeidsmarkt, het onderwijs en andere voorzieningen in de weg staan, effectief uit de weg worden geruimd.

2.92

Het Comité benadrukt dat alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond, in de gelegenheid moeten worden gesteld om de onderwijsdoelstellingen te halen zonder dat ze voortijdig de school verlaten. Er is hier behoefte aan speciale maatregelen en speciale ondersteuning, waarbij wordt uitgegaan van de situatie en behoeften van de individuele leerling.

2.9.3

De EU zal haar eigen ambitieuze doelstellingen niet kunnen waarmaken als mensen op basis van geslacht, handicap, ras, leeftijd e.d. worden uitgesloten van arbeid, onderwijs en carrièremogelijkheden. Voor de lokale en regionale overheden is een hoofdrol weggelegd bij het bevorderen van integratie- en non-discriminatiestrategieën en het verschaffen van gelijke mogelijkheden en rechten aan iedereen.

2.9.4

Het Comité zou graag zien dat wordt begonnen met een grensoverschrijdend netwerk van Europese regio's en gemeenten voor de uitwisseling van ervaringen en de bevordering van kennis, zulks in overeenstemming met het R3L-initiatief, en hierover zal dan ook van gedachten moeten worden gewisseld. Er is behoefte aan verdere ontwikkeling van de methodiek, overdracht van kennis en vergroting van het draagvlak.

2.10.1

Het Comité hecht belang aan deze aanbeveling, al wil het erop wijzen dat de behoeften per regio en gemeente aanzienlijk verschillen en dat er een gedifferentieerde aanpak moet worden gehanteerd als men iedereen wil bereiken. Daarom zou moeten worden benadrukt dat het aanmerken van prioritaire groepen bij voorkeur op lokaal en regionaal niveau dient te geschieden. Het kan bijv. nodig zijn om de samenwerking met organisaties die ervaring hebben op het gebied van volwassenonderwijs, en met de sociale partners te ontwikkelen.

2.10.2

Het Comité meent dat er onder de doelgroepen die als prioritair zijn aangemerkt, bijzondere aandacht moet uitgaan naar de werknemers van lokale en regionale overheden, gelet op de openbare functies die zij vervullen. Het is zaak dat zij hun kerncompetenties tijdens hun beroepsleven kunnen ontwikkelen en bijhouden.

2.11.1

Het Comité heeft er al eerder (11) op gewezen dat het belangrijk is om de hulpmiddelen op lokaal en regionaal niveau te mobiliseren ter ondersteuning van het levenslang leren. Hierover moet een discussie op lokaal en regionaal niveau in gang worden gezet. In het betreffende advies wordt gesteld dat de toegankelijkheid wat de vorm en de plaats van het onderwijs betreft moet worden verbeterd. Dit kan bijv. door activiteiten zowel overdag als in de avonduren en in het weekend te laten plaatsvinden. Hetzelfde geldt voor de zomermaanden en de traditionele vakantieperiodes. Verder kan worden gedacht aan veel voorkomende data waarop cursussen beginnen, studeren op afstand en flexibel leren onder begeleiding. In sommige gevallen zal het ook nodig zijn om te zorgen voor adequate financiële voorwaarden die deelneming aan het onderwijs mogelijk maken. Daarnaast zal aandacht moeten worden geschonken aan de verschillende leerprocessen buiten het formele schoolkader om.

2.11.2

Er hoeft niet overal een identieke, gestandaardiseerde structuur van leercentra te komen, maar er zou zoveel mogelijk moeten worden voortgebouwd op de structuren die reeds zijn opgebouwd op basis van lokale condities en behoeften.

2.12.1

Het Comité wijst erop dat dit punt van buitengewoon belang is als men wil dat er zich op lokaal en regionaal niveau een succesvolle ontwikkeling in gang zet. Zeker voor de decentrale overheden is het belangrijk dat de verschillende beleidsvormen op lokaal en regionaal niveau met elkaar worden vervlochten, dat er coherentie is tussen het economisch beleid, het onderwijsbeleid, het arbeidsmarktbeleid, het integratiebeleid en het sociale beleid en dat daardoor tunnelvisies verdwijnen. Daarom is het ook zaak dat verantwoordelijkheden en bevoegdheden zoveel mogelijk samen worden gebracht. Naar de mening van het Comité zullen hiervoor financiële middelen moeten worden vrijgemaakt en zal bij de besteding daarvan meer flexibiliteit moeten worden betracht, zodat de maatregelen in het kader van het geïntegreerde actieprogramma voor levenslang leren effectief ten uitvoer kunnen worden gebracht. Samenwerking tussen maatschappij, beroepsleven en hoger onderwijs is een essentiële voorwaarde voor de economische ontwikkeling van regio's en gemeenten.

2.13.1

Het Comité is ingenomen met het voorstel inzake kerncompetenties voor levenslang leren. Cruciaal is hierbij de vraag over welke basiskwalificaties de individuele burger in een kennisintensieve maatschappij dient te beschikken. Deze kerncompetenties kunnen als uitgangspunt dienen in discussies op enerzijds Europees en nationaal en anderzijds lokaal en regionaal niveau over de vraag welke competenties er in de toekomst nodig zijn. Deze kwestie is van groot belang voor Europa bij zijn inspanningen om de doelstellingen van de Lissabonstrategie te halen. Het is in de eerste plaats het lokale en regionale niveau waar competentieaspecten praktisch gestalte krijgen.

2.13.2

Het Comité is van mening dat deze competenties voortdurend onderwerp zouden moeten zijn van een levendige discussie, dat hierover een aanhoudende dialoog moet worden gevoerd en dat ze steeds verder zullen moeten worden ontwikkeld. Zo bevatten sociale en civieke competenties een aantal aspecten die later misschien moeten worden geherformuleerd of moeten worden opgesplitst. Bovendien zijn verschillende kerncompetenties nauw met elkaar verbonden.

2.13.3

Het Comité stelt tot zijn voldoening vast dat er binnen de Commissie verder wordt gewerkt aan het voorstel inzake de kerncompetenties. Dit voorstel kan rekenen op de steun van het Comité.

2.13.4

In het onderstaande gaat het Comité nader in op de afzonderlijke kerncompententies uit het voorstel.

—

communicatie in de moedertaal;

—

communicatie in vreemde talen;

—

wiskundige competentie en basiscompetentie op het gebied van exacte wetenschappen en technologie;

—

digitale competentie;

—

leercompetentie;

—

sociale en civieke competentie;

—

ondernemingszin en ondernemerschap, en

—

cultureel bewustzijn.

3.1.1

Ook het Comité is ervan doordrongen dat het vermogen om goed te communiceren in de moedertaal, zowel mondeling als schriftelijk, een absolute noodzaak is.

3.1.2

De moedertaal vormt de basis voor het levenslang leren, voor het vermogen om zichzelf te uiten en voor het gevoel van eigen identiteit. Zonder een goede kennis en beheersing van de eigen taal kunnen er geen leerprocessen plaatsvinden. Taal legt de basis voor het opnemen van informatie, voor de communicatie met andere mensen, voor maatschappelijke participatie en voor het dragen van verantwoordelijkheid.

3.1.3

Het Comité wil erop wijzen dat de Commissie en de centrale overheden nauw dienen samen te werken met delokale en regionale overheden in gebieden waar talen worden gesproken die niet zo algemeen zijn en op dit moment maar weinig worden onderwezen. Er moeten meer mensen worden aangespoord om deze talen te leren (12).

3.2.1

In het Europa van de toekomst zal beheersing van meerdere talen steeds essentiëler worden. Daardoor kunnen de contacten worden verdiept en kan er meer begrip ontstaan voor de cultuur van andere landen en de daar heersende zeden en gewoontes. Beheersing van meer dan één taal is ook een belangrijke voorwaarde voor het volgen van hoger onderwijs en draagt bij tot meer mobiliteit op de arbeidsmarkt. Reeds nu zijn de verschillende taalgebieden in Europa sterk van elkaar afhankelijk. Er zal steeds meer uitwisseling tussen de landen plaatsvinden, de nationale economieën raken onderling steeds meer vervlochten en de productie van goederen en diensten is steeds minder gebonden aan land- en taalgrenzen. Het Comité zou graag willen dat deze taalkundige diversiteit in Europa wordt gezien als een van zijn rijkdommen.

3.3.1

Het Comité hecht er grote waarde aan dat leerlingen op een dusdanige wijze wiskundige competentie en basiscompetentie op het gebied van exacte wetenschappen en technologie worden bijgebracht dat deze worden ervaren als zinvol en inspirerend. Wiskunde kan dienen als instrument om zich andere vakken, zoals natuurkunde, scheikunde, biologie en maatschappijleer, eigen te maken. Wiskundige kennis en vaardigheden zouden ook onlosmakelijk deel kunnen uitmaken van een eigentijdse algemene vorming. Wetenschappelijke competentie vergemakkelijkt het zien en begrijpen van samenhangen en van het verband tussen oorzaak en gevolg en draagt bij tot het vermogen om de juistheid van beweringen na te trekken. Een actief burgerschap vereist een zekere mate van wiskundige competentie en competentie op het gebied van exacte wetenschappen. Bij het ontwikkelen van competentie op het gebied van technologie zal rekening moeten worden gehouden met de achtergrond van zowel mannen als vrouwen. Het is ook belangrijk om aan te tonen hoe onze opvattingen over „typisch mannelijk” en „typisch vrouwelijk” met betrekking tot technologie worden bepaald door vooropgezette en traditionele opvattingen.

3.3.2

In de context van de Europese onderzoeksruimte zal men zich speciaal moeten inspannen om jongeren en vrouwen te interesseren voor een wetenschappelijke of technische loopbaan. Iedereen zou zich vertrouwd moeten voelen met de technische mogelijkheden van de informatiemaatschappij en daarvan op een kritische wijze gebruik moeten kunnen maken. De ontwikkeling van zog. wetenschapsparken biedt een interessante mogelijkheid om meer personen warm te maken voor een studie natuurwetenschappen of techniek.

3.4.1

Er is behoefte aan een op integratie en non-discriminatie gerichte informatie-infrastructuur voor digitale competentie die de hele Europese Unie omvat. Het CvdR hecht veel belang aan de bevordering van een sociaal en geografisch rechtvaardig gespreide informatiemaatschappij, die er borg voor staat dat alle burgers worden toegerust met de vaardigheden die ze nodig hebben om in dit nieuwe digitale tijdperk te kunnen leven en werken. Het vermogen om de overvloed aan informatie te hanteren en om te gaan met gecompliceerde vraagstukken zal dan ook een eis worden die steeds vaker aan de mensen zal worden gesteld.

3.5.1

Bij leercompetentie gaat het om de opstelling t.o.v. het eigen leren en een methodologie voor het opdoen van nieuwe kennis. Dit betekent voor elk individu dat het zich bewust is van zichzelf, van de wijze waarop het functioneert in verschillende leersituaties, van de meest geschikte persoonlijke leerstrategieën, van de eigen sterke kanten en van datgene wat voor verbetering vatbaar is. Ook motivatie en zelfvertrouwen spelen hier een rol. De strategie voor levenslang leren berust immers voor een groot deel op de overtuiging dat leerprocessen op verschillende manieren en in verschillende contexten kunnen plaatsvinden. Het komt aan op de vaardigheid zich nieuwe leermethoden eigen te maken en er nieuwe dingen bij te leren. Daarnaast gaat het om het vermogen om voort te bouwen op reeds verworven kennis en vaardigheden en eerder opgedane levenservaring alsmede het vermogen om een en ander in een reeks uiteenlopende situaties in praktijk te brengen en toe te passen.

3.5.2

Het Comité acht deze competentie bijzonder belangrijk in de kennismaatschappij. Het is m.n. van belang dat toekomstige leraren er in hun opleiding op worden voorbereid, op deze wijze te werk te gaan. Het gaat hier om iets wat zich principieel onderscheidt van de overige kerncompetenties en op basis waarvan deze allemaal verder kunnen worden ontwikkeld. Deze kerncompetentie zou dan ook een aparte status moeten krijgen en prioriteit boven de andere moeten hebben.

3.6.1

De begrippen „sociale competentie” en „civieke competentie” bevatten een groot aantal aspecten waar het Comité veel belang aan hecht. Het gaat hier o.m. om het ontwikkelen van persoonlijke eigenschappen en het vermogen om contacten te leggen met anderen. Goed ontwikkelde communicatieve vaardigheden — in de brede zin des woords — worden steeds meer gevraagd in het soort beroeps- en sociale leven dat kenmerkend is voor een kennismaatschappij. Hiertoe behoort ook intercultureel begrip.

3.6.2

Deze competenties hebben een sociale dimensie voorzover het individu zich hier ziet als een hulpmiddel voor zichzelf, zijn gezin en zijn omgeving.

3.6.3

Tevens is hier een medische dimensie in het geding. De mensen dienen het belang in te zien van een gezonde levenswijze, van hun lichamelijke en geestelijke gezondheid en van een actieve levensstijl. Ondanks het feit dat er steeds meer medische kennis is, gaat in veel maatschappijen de gezondheidstoestand van kinderen en jongeren achteruit door slechte eetgewoontes en een gebrek aan lichaamsbeweging. Een en ander zou wel eens heel ernstige proporties kunnen aannemen indien er niets gebeurt.

3.6.4

Een ander zeer belangrijk punt is de maatschappelijke rol van de burger. Hierbij gaat het erom dat men begrijpt wat democratie inhoudt en welke rechten en plichten men als individu heeft. Dit alles kan worden gestimuleerd op lokaal en regionaal niveau. Het Comité stelt voor om de definitie uit te breiden en erop te wijzen dat het belangrijk voor de burgers is om weet te hebben van de geschiedenis, de doelstellingen en de verdragen van de EU, van de betrekkingen tussen de EU en de lidstaten, van de problemen en vorderingen bij de goedkeuring van de Europese grondwet, en van de uitgangspunten van de afzonderlijke beleidsterreinen.

3.6.5

In dit verband mag naar de mening van het Comité zeker ook niet worden vergeten hoe belangrijk het punt van duurzame ontwikkeling is. We zouden ons allemaal verantwoordelijk moeten voelen voor het milieu dat we met elkaar delen.

3.7.1

Bij ondernemingszin en ondernemerschap gaat het in feite om een actieve houding, d.w.z. het vermogen ideeën om te zetten in de praktijk. In dit verband is het van belang dat scholen de leerlingen van jongs af aan aanzetten tot zo'n actieve houding en daartoe de vereiste werkmethoden ontwikkelen. Het Comité wil erop wijzen hoe belangrijk het is, gebruik te maken van het potentieel dat bij vrouwen en etnische groepen aanwezig is als het gaat om zakelijk interessante ideeën voor het opstarten van ondernemingen. Belangrijk is ook dat de verschillende bestuursniveaus vrouwen zonodig helpen om vertrouwd te raken met nieuwe technologieën. Dergelijke maatregelen kunnen in combinatie met een actief arbeidsmarktbeleid de verschillen in arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen, zoals die zich in veel delen van Europa voordoen, verkleinen. Een en ander is van cruciale betekenis voor de economische toekomst en de welvaart in de Europese Unie (13).

3.8.1

Het Comité is het ermee eens dat het van groot belang is om begrip te kweken voor de culturele en taalkundige verscheidenheid in Europa en om deze te behouden (14). Het gaat er bij deze competentie om dat in leerprocessen en bij de menselijke ontwikkeling gebruik wordt gemaakt van verschillende expressievormen, zoals muziek, beeldende kunst, literatuur en taal. In het algemeen komt het erop aan dat rekening wordt gehouden met de verschillende zienswijzen en benaderingen van mensen.

3.8.2

In dit verband wil het Comité wijzen op het belang van een historisch perspectief, dat ons kan leren hoe de ontwikkelingen zijn beïnvloed door de contacten die er in verschillende tijdvakken tussen verschillende delen van Europa zijn ontstaan, en dat ons kan doen beseffen dat er al minstens vijftig jaar lang serieus wordt nagedacht over Europese eenheid, een idee waarvan de huidige Europese Unie het concrete resultaat is.

3.9.1

Het Comité van de Regio's neemt zich voor de komende ontwikkelingen te blijven volgen en ondersteunen op basis van de aanbevelingen van de Commissie, en stelt de Commissie op dit gebied een toekomstige samenwerking voor.

3.9.2

Het Comité van de Regio's kan zich vinden in de door de Commissie voorgestelde kerncompetenties voor levenslang leren en is van mening dat deze onderwerp van een voortdurende dialoog moeten zijn en steeds verder moeten worden ontwikkeld.

3.9.3

Het Comité van de Regio's stelt voor om de leercompetentie prioriteit te verlenen boven de andere kerncompetenties. Het gaat hier immers om een fundamentele visie op de eigen leerprocessen en verschillende methodologieën om nieuwe kennis op te doen. Deze competentie maakt zichtbaar welke voorwaarden moeten worden vervuld om de andere voorgestelde kerncompetenties tot ontwikkeling te brengen.

3.9.4

In de sociale en civieke kerncompetentie moet tevens aandacht zijn voor het belang van duurzame ontwikkeling en een gevoel van verantwoordelijkheid voor het milieu dat we met ons allen delen.

3.9.5

Het Comité van de Regio's benadrukt dat ontvankelijkheid voor andere Europese culturen en talen de basis vormt voor het begrijpen ervan en daarmee voor de innerlijke verrijking van iedere Europese burger.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/29

1)

Een vernieuwd en modern Europees industriebeleid, gericht op het concurrentievermogen van onze industrie, is absolute topprioriteit voor de 'Groei en Banen'- agenda. De problematiek die eraan ten grondslag ligt, speelt immers in alle regio's van de EU en de dynamiek van de onderliggende processen is groot en dwingend. Het CvdR is daarom verheugd over de ambities van de Commissie, alsmede over de bereidheid om de noodzakelijke hervormingen stevig te willen faciliteren.

2)

In het licht van de snelle veranderingen in de wereldeconomie is de urgentie groot, de concurrentiepositie van de Europese industrie staat onder forse druk. Dit zet extra druk op het tempo en de slagvaardigheid van de vernieuwing van het Europese industriebeleid. Het CvdR heeft waardering voor het commitment dat de Commissie heeft gevraagd en gekregen van de organisaties van vele bedrijfstakken, maar vraagt zich wel af of dat voldoende aanknopingspunten biedt. In de wereldwijde economische concurrentie ontwikkelt Europa zijn toekomstige kracht vooral in competitieve regio's, in dit advies aangeduid als „valleys”, geïnspireerd door het concept van Sillicon Valley en de filosofie van het World Economic Forum. Deze Europese valleys, gebouwd op oude industrieën en bedrijfstakken, zijn de toekomstige motoren voor economische en sociale vernieuwing.

3)

Voorbeelden zijn de regio's Stockholm, Cambridge, Beieren, Rhône-Alpes, Zuidoost-Nederland, alsmede ontluikende regio's als Värmland, Riga en Sachsen-Anhalt. Het CvdR roept de commissie op dit tot de kern van haar „nieuwe agenda” van het Europees industriebeleid te maken en daarmee dus scherper in te spelen op de regionaal-economische complexvorming in Europa. Dit betekent een aanzienlijke aanscherping van de huidige voorstellen, die niet verder gaan dan het scheppen van „framework conditions” en in dat opzicht te weinig vernieuwend zijn. Vooral het stimuleren van transsectorale ontwikkelingen, gericht op nieuwe technologie-product-markt-combinaties, moet de kern worden van het nieuwe Europese industriebeleid.

4)

Het CvdR doet in dit advies een aantal concrete voorstellen tot aanzienlijke aanscherping en verdergaande integratie van het EU-instrumentarium. Reeds tijdens het komende Duitse voorzitterschap moet hiervoor een stevige basis worden gelegd en wij roepen Commissie en Parlement op om te komen met vernieuwend en offensief beleid.

1.1

In het werkplan van de Commissie wordt een zevental voorstellen gedaan voor bedrijfstakoverschrijdende initiatieven om gemeenschappelijke uitdagingen voor groepen van bedrijfstakken aan te pakken en om de synergie tussen de verschillende beleidsterreinen te vergroten:

1.2

Zonder uitzondering betreft het maatregelen die van eminent belang zijn voor het groeiende concurrentievermogen van de Europese industrieën. In algemene zin wil het CvdR de voorstellen daarom krachtig ondersteunen. Vanuit onze positie vragen wij bijzondere aandacht voor het aansturen van de structurele veranderingen in de industrie. Even belangrijk is evenwel ook het nieuwe programma ter vereenvoudiging van de wetgeving. Dat is in dit kader de kern van de zaak: daar moet de slag worden gemaakt naar het begeleiden en faciliteren van nieuw industriebeleid vanuit de regio's. In de discussie over hoe om te gaan met de uitdagingen en kansen die globalisering biedt moet de concurrentiekracht van de Europese Unie centraal staan teneinde de welvaart van onze kinderen te garanderen. Een naar het verleden gerichte protectionistische benadering, gericht op het behoud van oude verworvenheden, wijzen wij af. Initiatieven als het door de Commissie voorgestelde globaliseringfonds moeten niet defensief maar ontwikkelingsgericht worden ingezet, bijvoorbeeld voor scholing naar nieuwe kansrijke sectoren.

1.3

Het CvdR bepleit nadrukkelijker aansluiting te zoeken bij het regionaal innovatiebeleid van de EC, dat eveneens sterk gericht is op het stimuleren van clusters en nieuwe vormen van samenwerking. Er is in Europa al een aantal goede voorbeelden te noemen van het samenspel tussen EC en de regio's, wij verwijzen bijvoorbeeld naar het Actieprogramma Innovatie Noord-Brabant 2005-2010, „Connecting, creating and enabling winners”.

1.4

Met name bij het ontwikkelen van bedrijfstakoverschrijdende voorstellen liggen er kansen voor een modern en beter geïntegreerd Europees industriebeleid. In dit licht willen wij hieronder in kort bestek ingaan op enkele van de voorgestelde maatregelen, waarbij wij vooral aandacht vragen voor het benutten van kansen van een meer geïntegreerde benadering.

1.5

Energie en milieu zijn de komende jaren prioritaire mondiale vraagstukken.

Gestimuleerd door de EC moet er een klimaat ontstaan waarin bedreigingen in kansen worden omgezet. Op deze terreinen liggen interessante nieuwe markten en aanknopingspunten voor het Europese industrie- en onderzoeksbeleid.

Dit zal ertoe bijdragen dat energie en duurzame ontwikkeling (milieuvriendelijker producten en productieprocessen) niet afzonderlijk worden behandeld, maar echt integraal onderdeel worden van het industrie- en innovatiebeleid. Aan de ontwikkeling van alternatieve energiebronnen moet meer aandacht worden besteed. De kosten van energie vormen een substantieel onderdeel van de kostprijs voor onze industrie. Het CvdR roept de lidstaten op om de interconnectiecapaciteit te vergroten zodat de liberalisering van de energiemarkt ertoe kan leiden dat ons bedrijfsleven in héél Europa gas en elektriciteit kan kopen. Een actieve bijdrage aan het creëren van een Europees level playing field kan plaatsvinden door een actief aandeelhouderschap van energiebedrijven door lokale en regionale overheden.

1.6

Het Comité van de Regio's legt er de nadruk op dat het nieuwe industriebeleid gezien moet worden in het kader van de strategie van Lissabon en tegen de achtergrond van de mondialisering. Herstructureringen in regio's en landen zijn het gevolg van deze ontwikkeling. Zoals is opgemerkt in het CvdR-advies over herstructurering en bedrijfsverplaatsing (CDR 148/2005 fin) moet voor een goede begeleiding van de herstructureringen worden gezorgd, zie in dit verband ook onze eerdere opmerking over het ontwikkelingsgericht en niet defensief inzetten van het globaliseringfonds. Essentieel voor de inzet vanuit Brussel is het bevorderen van de economische en sociale samenhang: dat moet mede de basis zijn voor een beter functionerende en flexibeler Europese arbeidsmarkt. Het verdient aanbeveling het hier bedoelde prioritaire vraagstuk van „sociale innovatie” meer centraal te stellen. Kernvraag is hoe we de Europese werknemers van hoog tot laag beter in staat kunnen stellen om mee te gaan in de soms ingrijpende herstructureringen zonder structureel werkloos te raken

1.7

Verhoging van de arbeidsproductiviteit, arbeidsparticipatie en arbeidsmobiliteit zijn essentieel voor het concurrentievermogen van de Europese Unie. Dat moet meer aandacht krijgen, zowel in het beleid van de lidstaten als in de programma's en structuurfondsen van de EU. Verder moeten de mogelijkheden worden vergroot om hoog opgeleiden van buiten de EU (tijdelijk) op de Europese arbeidsmarkt toe te laten, ook een dergelijke liberalisering draagt bij aan het concurrentievermogen van Europa.

1.8

Het Comité stelt vast dat een aantal belangrijke Europese industriesectoren nog steeds een aanzienlijke voorsprong hebben op hun concurrenten, maar de mondialisering kan ook voor hen negatieve gevolgen hebben. Adequate bescherming van intellectueel en industrieel eigendom is van vitaal belang voor de concurrentiepositie van de EU. Intellectuele eigendomsbescherming vormt een incentive voor innovatieve acties en de ontwikkeling van nieuwe business models. Het regelgevend kader moet worden aangepast aan de snel veranderende technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. De wetgeving op dit gebied moet helder zijn en rechtszekerheid bieden. Regels moeten zowel op Europees niveau (Gemeenschapswetgeving) als op mondiaal niveau (WTO, TRIPS) gemaakt én gehandhaafd worden. Veel ondernemers in het MKB, de drivers of innovation, weten nog steeds niet hoe precies om te gaan met de inbreuken op hun intellectueel eigendom. Groot probleem voor veel MKB-bedrijven zijn de extreem hoge handhavingkosten in Europa, die veel hoger zijn dan bijvoorbeeld in de VS. Verder is het wat aanvraagkosten betreft van het uiterste belang dat nu na 30 jaar praten het Gemeenschapsoctrooi tot stand komt. Vijf jaar nadat de EC met een concreet voorstel kwam zit het dossier nog steeds muurvast in de Raad door een dispuut over het talenregime. Het CdR roept de EC op om met een harmonisatierichtlijn te komen gebaseerd op art. 95 TEC. Hierdoor kunnen nationale patentregimes in stand worden gelaten maar wel onderhevig aan het beginsel van wederzijdse erkenning. Door het aantal talen te beperken tot de taal van de desbetreffende lidstaat én Engels kunnen de kosten van het Gemeenschapsoctrooi aanzienlijk worden verlaagd, hetgeen vooral het MKB ten goede komt. Op die manier wordt een internationaal, concurrerend patent gecreëerd. Bovendien moet de belasting voor het verkrijgen van een octrooi, die in tal van EU-lidstaten nog zoals vroeger geheven wordt en allesbehalve tot ontwikkeling van innovaties aanzet, tot een minimum worden teruggebracht.

1.9

De Europese kaderprogramma's KP7 en CIP spelen, in combinatie met de structuurfondsen, een zeer belangrijke facilitaire en sturende rol. De middelen uit KP7 zijn essentieel voor de concurrentiepositie van de EU en het versterken van de toptechnologische regio's. Het budget mag bij het vaststellen van de Financiële Perspectieven niet verkleind worden.

1.10

In dit advies wordt nadrukkelijk aandacht gevraagd voor het stimuleren van de regionaal-economische complexvorming in Europa (Europese valleys). Hiervoor is het noodzakelijk dat de structuurfondsen en de kaderprogramma's als KP7 en CIP meer gebundeld kunnen worden ingezet in de regio's. Het CvdR roept de EC op om op dit punt met concrete voorstellen te komen.

Onder meer het bundelen van middelen op toponderzoek is van belang, in steekwoorden: het stimuleren van een „open innovatie”-cultuur en clustervorming in de regio's.

1.11

Om een duurzaam economisch model voor een toptechnologische regio te ontwikkelen is meer nodig dan zwaar investeren in research. Dit leren onder meer de ervaringen in Brainport regio Eindhoven. Het stimuleren van een grote diversiteit aan toepassingen van bepaalde kennis in meerdere innovatieketens zorgt voor nieuwe werkgelegenheid op alle niveaus en voor verankering van kennis in een regio. De middelgrote en kleine ondernemingen hebben daarmee recht op een zelfde soort stimulans als de kennisontwikkelaars. Het CvdR roept de EC op om de Europese programma's en structuurfondsen meer gericht en als multiplier in te zetten op het stimuleren van enkele innovatieketens per regio. Op die wijze kunnen zeer veel nieuwe banen worden gecreëerd op WO, HBO én MBO-niveau.

1.12

Naar aanleiding van het laatste punt vraagt het CvdR specifieke aandacht voor de toegankelijkheid van de Europese kaderprogramma's en fondsen voor de middelgrote en kleinere ondernemingen. Dit ervaren wij als een groot probleem en zonder vereenvoudiging zal de ambitie om vooral het MKB te stimuleren weinig kans van slagen hebben. Van belang is het creëren van een meer 'open-innovatie-cultuur', waarbij middelen en projecten toegankelijker en meer gebundeld beschikbaar komen voor het MKB.

1.13

Uit de ervaringen met het regionaal innovatiebeleid blijkt het MKB vooral gebaat te zijn bij de wisselwerking met de grotere ondernemingen. Daarom wijzen wij erop dat er in het Europees industriebeleid meer expliciet aandacht zou moeten komen voor de wisselwerking tussen de grote (1) en de middelgrote resp. kleinere bedrijven. Evenzeer van groot belang is de wisselwerking tussen het MKB en de onderzoekscentra.

1.14

Tot slot nog een enkele opmerking over de kansen op een sterker geïntegreerd Europees industriebeleid. In het bijzonder de integratie met het beleid gericht op duurzame ontwikkeling en sociale cohesie verdient aandacht, hier ligt een belangrijke uitdaging voor Europa. Met dit programma kan de EC ertoe bijdragen dat er in het kader van de ontwikkeling naar een duurzame kennissamenleving in Europa versneld aandacht komt voor nieuwe samenwerkingsvormen en product-marktcombinaties (!) op gebieden als de zorgindustrie (medisch-technische innovatie), milieu en energie. Voor de Europese industrieën liggen hier interessante nieuwe markten.

1.15

Verder hebben wij reeds gewezen op de trend van bundeling en specialisatie van economische topactiviteiten in Europa. Dit kan op andere beleidsterreinen worden versterkt, bijvoorbeeld in het ruimtelijke beleid en op het gebied van moderne infrastructuur. In het Europese beleid zou meer gericht aandacht moeten komen voor het scheppen van krachtige voorwaarden voor (grensoverschrijdende) internationale toplocaties, aangehaakt aan en ontsloten door moderne Europese infrastructuur. Verder verdient het idee van commissievoorzitter Barroso om een EU-universiteit (EIT) op te richten ondersteuning. Met een technologisch topinstituut binnen de Europese Unie kan een verdere braindrain van talent naar andere delen van de wereld worden voorkomen. Het wordt de hoogste tijd dat de EU met een instelling komt die zich kan meten met bijvoorbeeld het MIT in Boston.

1.16

De Commissie zal de volgende nieuwe initiatieven voorstellen:

1.17

Uit de onderliggende sectorstudies van het EC-werkplan blijkt dat veel Europese industrieën de potentie hebben om op wereldniveau te kunnen blijven concurreren. Bepalend voor „world class performance” is de mate waarin de industrie weet in te spelen op de eisen van kennis en innovatie in nieuwe producten en productieprocessen.

1.18

Het is belangrijk dat dit proces van verandering en hervorming stevig blijft gesteund door zowel de EU als de afzonderlijke lidstaten. Wat betreft de facilitering door de EU stellen wij vast dat de actuele EU-kaderprogramma's een effectief instrumentarium bieden in samenhang met de (nieuwe) EU-structuurfondsen.

1.19

Voor sectoren als de machine- en systeemindustrie is focus en massa cruciaal als het gaat om de setting van Europese strategische agenda's. De ENIAC en Artemis strategische agenda's zijn in dat verband van wezenlijk belang voor de Europese en nationale investeringen op dit gebied.

1.20

Naast blijvende aandacht voor de concurrentiepositie van bedrijfstakken is het echter belangrijk vast te stellen dat de toekomstige welvaart in Europa steeds sterker afhankelijk zal worden van bedrijfstakdoorsnijdende activiteiten. Dit verdient specifieke aandacht in het EC-werkplan. Het industriebeleid kan bijdragen aan versnelling van de ontwikkelingen op dit gebied door het stimuleren van „botsingen van domeinen”. Dat leidt per definitie tot schoksgewijze en spectaculaire product- en marktinnovaties. In een aantal sectoren begint dat reeds zichtbaar te worden; gedacht kan worden aan de food en farma (life-sciences), biomedische technologie, automotive en high tech systems.

1.21

De in het EC-werkplan aangeduide vier brede categorieën zijn in dat perspectief opzicht onvoldoende dekkend. Bij de life science industrie missen wij bijvoorbeeld het belangrijke veld van „Molecular Medecine”. Daarnaast moeten met name ook de nano-electronica en embedded systems expliciet worden opgenomen. Ook de „mode en ontwerpindustrie” zou, gezien de actuele ontwikkelingen op dit gebied, breder moeten worden geformuleerd als „creatieve industrie”.

1.22

Het lijkt dus in toenemende mate belangrijk om de samenhangende clusters van industriële activiteiten te faciliteren en nieuwe, opkomende industriële activiteiten te bevorderen.Wij bepleiten dit nadrukkelijker en explicieter op te nemen in het EC-werkplan.

1.23

Het zogenaamde clustermodel — intensieve en structurele samenwerking tussen overheid, bedrijven en kennisinstellingen — is daarbij een cruciale succesfactor voor alle innovatieve regio's in Europa. Voorbeelden zijn de regio Stockholm, Beieren, Île-de-France, Rhône-Alpes en Zuid-Oost Nederland. In het kader van vernieuwd en beter geïntegreerd Europees industriebeleid verdient een dergelijke geclusterde aanpak stevige ondersteuning.

2.1

Het werkplan van de EC borduurt voort op de Lissabonstrategie en de Göteborgdoelstellingen, en is in dat opzicht een consistent uitgewerkt verhaal. Zoals reeds op enkele plaatsen opgemerkt bevat het naar ons oordeel veel goede en waardevolle voornemens. Weinigen zullen het ermee oneens zijn. Wat echter ontbreekt is een duidelijke toekomstvisie op het onderscheidend vermogen van Europa ten opzichte van de concurrenten in de rest van de wereld.

2.2

Het CvdR beveelt aan een stimulerend en enthousiasmerend beeld te ontwikkelen. Waar staat Europa in 2027? Hoe hebben de Europese industrieën ingespeeld op de opgaven die in 2006 werden geformuleerd? Hoe heeft het inzetten op 'intelligent regions' gezorgd voor economische én sociale vernieuwing in alle Europese lidstaten? Hoe zijn we er in de duurzame kennissamenleving in geslaagd om van energie, milieu en zorgindustrie nieuwe kansen en markten te maken? Et cetera, et cetera.

2.3

Aanbevolen wordt sterker in te zetten op kansrijke ontwikkelingen in de onderscheiden regio's, en daarbij aan te sluiten bij de economische concentraties en specialisaties die zich de komende jaren steeds sterker zullen ontwikkelen in Europa. Uitgangspunt is dat het faciliteren van topregio's sterk zal bijdragen aan de economische en sociale vernieuwing in de breedte, in alle lidstaten van Europa.

2.4

Aanbevolen wordt om in het kader van het vernieuwde EU-industriebeleid criteria voor de identificatie van topregio's op Europees niveau en binnen de verschillende lidstaten vast te leggen aan de hand waarvan middelen uit de Europese investeringsprogramma's aan die competitieve regio's kunnen worden toegewezen, als aanvulling op nationale en regionale investeringen. Ook zou de afzet van hun materiële en immateriële producten moeten worden ondersteund.

In dit vernieuwde Europees industriebeleid gericht op kansrijke ontwikkelingen en nieuwe regionaal-economische complexen moet er in het kader van „nieuwe solidariteit” ook expliciet aandacht zijn voor het stimuleren van regio's met achterstand. Het CvdR stelt de EC voor een hefboomwerking in te bouwen, bijvoorbeeld door het aangaan van interregionale economische partnerships als voorwaarde te stellen bij bijdragen uit de EU-kaderprogramma's en structuurfondsen.

2.5

Het stimuleren van de Europese stuwende sectoren naar „worldclassniveau” is en blijft een belangrijke doelstelling voor het Europees industriebeleid. De toekomstige welvaart zal echter steeds meer afhankelijk worden van bedrijfstak-doorsnijdende activiteiten. Aanbevolen wordt de reeds plaatsvindende, autonome ontwikkelingen beter zichtbaar te maken in de in het EC-werkplan opgenomen „brede categorieën”.

2.6

Daarom wordt aanbevolen om in het vernieuwde industriebeleid van de Commissie sterker aandacht te schenken aan het strategisch belang van een sectordoorsnijdende aanpak, met de erkenning van de kracht van „botsingen van domeinen”. De structurele samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen, ook wel aangeduid als „triple Helix”, is daarvoor een noodzakelijke voorwaarde. Dit clustermodel is één van de visitekaartjes voor het nieuwe Europese industriebeleid.

2.7

Het stimuleren van „botsingen van domeinen” is gericht op innovaties en geheel nieuwe product-markt-combinaties in de industrie. Het gaat echter verder dan alleen de industriedomeinen, ook de botsingen met andere, sociale en maatschappelijke domeinen zorgen voor nieuwe dynamiek. Het CvdR wijst in dit verband op de botsingen met kunst & cultuur (creatieve industrie), de botsingen tussen culturen (nieuw intercultureel ondernemerschap) of met het beroepsonderwijs (vernieuwd vakmanschap). Ook op deze terreinen kan en moet de EU een belangrijke stimulerende rol spelen. Het CvdR roept de EC op hieraan aandacht te besteden in de programma's en nieuwe structuurfondsen.

2.8

Met name bij de bedrijfstakoverschrijdende voorstellen zijn er aanknopingspunten voor een stevige integratieslag in het Europees beleid. Op de volgende punten hebben wij aanbevelingen gedaan voor extra accenten:

2.9

Zeer terecht kent het EC-werkplan veel waarde toe aan de innovatieve kracht van de middelgrote en kleinere ondernemingen. De mate waarin die ondernemingen ook daadwerkelijk worden bereikt is echter vooral sterk afhankelijk van de vereenvoudiging van de Europese regelgeving. Zoals de voorstellen gericht op het MKB nu zijn ingericht, zullen de mogelijkheden om bijvoorbeeld O & O in het MKB te subsidiëren zwaar afnemen en dat staat haaks op het versterken van de mondiale concurrentiepositie. Nu reeds besteedt een gemiddeld MKB-bedrijf in de VS 7x meer aan O&O dan een MKB-bedrijf in de EU.

2.10

Geen enkel bedrijf zal straks voor een subsidie van 15 % alle administratieve eisen van de EU willen en kunnen dragen. Het CvdR pleit daarom voor een zeer sterke ontbureaucratisering, gericht op het toegankelijker maken van de Europese kaderprogramma's en fondsen voor het MKB. Alle voorstellen van de EC op dit punt worden krachtig ondersteund.

Aangezien de regionale en lokale overheden het dichtst bij het MKB staan, kunnen zij bevorderen dat deze ondernemingen vlotter toegang krijgen tot de EU-steun.

2.11

Deregulering en verlichting van de administratieve lastendruk als gevolg van de Europese regelgeving zijn, naast een scherpe kosten-batenanalyse van die regelgeving, essentiële voorwaarden om de doelstellingen van Lissabon te kunnen verwezenlijken. De evaluatie van de weerslag van de Europese wetgeving op het bedrijfsleven („business impact assessment”) speelt hierbij een belangrijke rol. Een randvoorwaarde voor kwaliteitsborging van business impact assessment is dat deze objectief en door een derde, onafhankelijke partij moet worden uitgevoerd. Het CvdR roept de EC op om zo snel mogelijk met voorstellen te komen Het Nederlandse mechanisme van een onafhankelijke audit body (Adviescollege Toetsing Administratieve Lasten, ACTAL) zou hierbij als uitgangspunt kunnen dienen.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/34

1.1

Het CvdR is ingenomen met de nieuwe kaderstrategie, omdat die bijdraagt aan de bevordering van taalverscheidenheid en een aanvulling vormt op de bestaande initiatieven van de Commissie ter verbetering van haar communicatie met de burgers.

1.2

Het kan zich vinden in de voornaamste doelstellingen van het Commissievoorstel: (1) het leren van talen en de taalverscheidenheid in de samenleving bevorderen; (2) een gezonde meertalige economie stimuleren; en (3) de wetgeving, procedures en informatie van de Europese Unie voor de burgers in hun eigen taal toegankelijk maken.

1.3

Het is echter van mening dat voor dergelijke belangrijke doelstellingen onvoldoende middelen worden uitgetrokken.

1.4

De verantwoordelijkheid voor de bevordering van meertaligheid ligt voor het grootste deel bij de lidstaten en de lokale en regionale overheden, maar concrete ondersteuning door de Commissie is nodig om hen bewust te maken van dit thema en de samenhang van de maatregelen die in de hele EU op verschillende niveaus worden genomen, te vergroten.

1.5

De lokale en regionale overheden spelen een belangrijke rol bij de tenuitvoerlegging van het beleid ter bevordering van meertaligheid. Die rol moet in de mededeling dan ook meer aandacht krijgen.

1.6

Er moet meer erkenning komen voor de betekenis van stedenbanden (jumelages) voor het leren van talen en culturele uitwisselingen. Stedenbanden zorgen op lokaal en regionaal niveau voor een duidelijke Europese dimensie waarmee de kloof tussen de EU en haar burgers kan worden verkleind.

1.7

Een belangrijke stap vooruit om de EU en veel van haar burgers dichter bij elkaar te brengen, is gezet met de laatste wijziging van Verordening 1/1958, op grond waarvan het Iers vanaf 1 januari 2007 als officiële werktaal van de EU-instellingen geldt, en met de conclusies van de Raad van 13 juni 2005, op grond waarvan EU-instellingen en -organen en lidstaten administratieve akkoorden kunnen sluiten waarmee het mogelijk wordt om als officiële taal ook talen te gebruiken die een grondwettelijk erkende status hebben op (een deel van) het grondgebied van een lidstaat, en waarvan het gebruik als nationale taal bij wet is toegestaan.

1.8

Sectorale programma's als Socrates, Jeugd en Leonardo en het geïntegreerde programma voor levenslang leren leveren een belangrijke bijdrage aan de bevordering van het leren van talen in de EU. Ze omvatten goede voorbeelden van maatregelen waarmee het ontstaan van een meertalige samenleving kan worden gestimuleerd. Het CvdR benadrukt dat de Commissie wat dit betreft meer kan ondernemen.

1.9

In dit verband juicht het CvdR toe dat de Commissie in het huidige voorstel inzake het geïntegreerde programma voor levenslang leren geen onderscheid maakt tussen de verschillende Europese talen; tot dusverre deed ze dit wel, zodat momenteel alleen in de officiële werktalen van de EU-instellingen aan dit programma kan worden deelgenomen.

1.10

Migranten zouden alle mogelijke kansen moeten krijgen om hun eigen taal te „onderhouden” en de taal of talen van hun gastland te leren. De vestiging van migranten uit derde landen in de EU leidt tot een enorme culturele en taalverscheidenheid, hetgeen explicieter zou moeten worden erkend. Er zou voor een minimaal programma aan onderwijs in de talen van deze migranten moeten worden gezorgd. Daarnaast zijn er meer gespecialiseerde opleidingen voor tolken nodig, teneinde de communicatie tussen allochtonen en autochtonen te vergemakkelijken.

1.11

De leerplannen en structuren voor het onderwijzen van een vreemde taal moeten inderdaad, zoals de Commissie schrijft, beantwoorden aan de veranderende eisen die aan leerlingen en studenten worden gesteld. Het CvdR kijkt daarom uit naar aanbevelingen van de Commissie over de vraag hoe de opleidingen van leraren vreemde talen en de technologische hulpmiddelen voor het leren van talen kunnen worden gemoderniseerd.

1.12

Het CvdR steunt de ontwikkeling van het academisch thema meertaligheid en interculturaliteit in de Europese samenleving. Het is ingenomen met het voorstel van de Commissie om onderzoek naar taalverscheidenheid aan te vullen met netwerken van leerstoelen, naar het voorbeeld van de succesvolle Jean Monnet-actie.

1.13

Het CvdR is zich ervan bewust dat het leren van talen op jonge leeftijd veel voordelen heeft, mits de leraren die zich daarmee bezighouden specifiek zijn opgeleid. Het stemt daarom tot tevredenheid dat de Commissie binnenkort een studie publiceert over „beste praktijken” op dit gebied. Het vindt wel dat die ook een regionale invalshoek moet bevatten en hoopt dat rekening zal worden gehouden met de jarenlange ervaring die terzake op regionaal niveau is opgedaan.

1.14

De instellingen voor hoger onderwijs zouden kunnen worden aangemoedigd een actievere rol te spelen bij de bevordering van meertaligheid onder studenten en personeel. Meer projecten zoals het European Network for the promotion of Languages Among All Undergraduates (ENLU) zouden welkom zijn (netwerk voor de bevordering van de talenkennis van studenten).

1.15

Daarnaast zouden de instellingen voor hoger onderwijs een actievere rol kunnen spelen bij de bevordering van een multiculturele samenleving door contacten te leggen met lokale en regionale overheden en het plaatselijke bedrijfsleven.

1.16

Net als de Commissie is het CvdR van mening dat de trend in niet-Engelstalige landen om in het Engels in plaats van in de nationale of regionale taal te onderwijzen onvoorziene gevolgen kan hebben voor de vitaliteit van deze talen. Aan deze ontwikkeling moet dringend wat worden gedaan en het CvdR is dan ook blij dat de Commissie van plan is dit fenomeen grondiger te bestuderen.

1.17

Het CvdR staat achter het idee om de lidstaten aan te moedigen nationale plannen op te stellen om structuur, samenhang en richting te geven aan acties ter bevordering van meertaligheid. Die plannen moeten volgens hem duidelijke doelstellingen bevatten voor het taalonderwijs in de verschillende onderwijsstadia. Tegelijkertijd moet het culturele belang van taalverscheidenheid permanent onder de aandacht worden gebracht. De lokale en regionale overheden zouden bij de uitwerking en implementatie van de nationale plannen moeten worden betrokken.

1.18

Door minderheids- (minder gebruikte) en regionale talen te beschermen en het gebruik ervan te bevorderen, wordt de regionale identiteit versterkt. Het CvdR staat positief tegenover de bestaande steun voor dit soort talen, maar vindt dat extra aandacht moet worden besteed aan onderzoek naar andere manieren om de toekomst van deze talen veilig te stellen, omdat minderheidstalen nu eenmaal kwetsbaarder zijn.

1.19

De Commissie heeft „kennis van vreemde talen” opgenomen onder de kernvaardigheden die alle Europese burgers in hun leven nodig hebben. Het CvdR is het hiermee eens en verzoekt de Commissie in dit verband documenten op te stellen om hieraan in de maatschappelijke praktijk concreet invulling te geven.

1.20

Betere taalvaardigheden zullen leiden tot meer handelsmogelijkheden voor het Europese bedrijfsleven. Het CvdR staat dan ook positief tegenover de door de Commissie voor 2006 aangekondigde studie over de gevolgen van het gebrek aan taalvaardigheden voor de Europese economie. Daarin zou echter wel bijzondere aandacht moeten worden besteed aan regionale verschillen in taalvaardigheden en de aanbevelingen uit deze studie zouden op grote schaal moeten worden verspreid. Het CvdR kijkt tevens uit naar de voor 2006 op stapel staande publicatie op internet van een lijst van alle soorten taaldiploma's in de EU.

1.21

De mogelijkheden om meertaligheid en beroepsopleiding te combineren moeten worden verruimd om de transnationale mobiliteit van werknemers te verbeteren, hetgeen een instrument is om het communautaire werkgelegenheidsbeleid ten uitvoer te leggen.

1.22

In de Engelstalige EU-lidstaten neemt het aantal talenstudenten af. Een van de oorzaken daarvan is dat onder personen met Engels als moedertaal de opvatting leeft dat kennis van andere talen niet veel oplevert op de arbeidsmarkt en van weinig nut is voor hun beroep: het beheersen van een moderne vreemde taal beschouwen zij niet altijd als een noodzakelijke vaardigheid om verder te kunnen studeren of carrière te kunnen maken. De Commissie mag dan wel spreken over manieren waarop een meertalige economie kan worden gecreëerd, het CvdR benadrukt dat meer actie moet worden ondernomen om mensen ervan te doordringen dat het leren van talen economisch gezien voordelen oplevert.

1.23

Het is zeer belangrijk dat mensen informatie in een vreemde taal kunnen raadplegen en gebruiken. Het CvdR is daarom ingenomen met de geplande creatie van een „gemeenschappelijke Europese informatieruimte”, die in verschillende talen en ten aanzien van verschillende culturen inhoud en digitale diensten biedt.

1.24

Het ondertitelen van films en televisieprogramma's biedt potentieel veel mogelijkheden om het leren van talen te bevorderen. Het CvdR is om die reden voorstander van verder onderzoek om na te gaan of meer van ondertiteling gebruik kan worden gemaakt.

1.25

De opleidingsprogramma's in het hoger onderwijs en elders moeten voortdurend worden gemoderniseerd. Het loont dus zeer de moeite om in 2006 een conferentie te organiseren over vertaalopleidingen aan universiteiten.

1.26

Het CvdR staat achter de lancering — in het kader van i2010 — van een baanbrekend initiatief op het gebied van digitale bibliotheken en ondersteunt initiatieven om de werkzaamheden van Europese onderzoeksteams op het gebied van taaltechnologie, computervertalingen en de ontwikkeling van taalhulpmiddelen te coördineren.

1.27

Het is het CvdR bekend dat de Commissie de afgelopen tien jaar verschillende meertalige initiatieven heeft genomen om de burgers voor te lichten hoe de Europese wetgeving hun leven beïnvloedt, en het staat positief tegenover de voorstellen om op deze initiatieven voort te bouwen. Niettemin vindt het dat de Commissie een krachtige impuls moet geven aan haar voorlichtingscampagnes om de Europese burgers bewuster te maken van de taalverscheidenheid, de culturele diversiteit en het literair en artistiek erfgoed in de EU als gemeenschappelijke grondwaarden. Bewustwordingsinitiatieven zijn essentieel om de kennis van de burgers over hun erfgoed te vergroten en moeten óók specifiek worden gericht op de jongere generaties Europeanen, in alle stadia van zowel formeel als informeel onderwijs.

1.28

Het CvdR is er zeer tevreden over dat de Commissie op haar website (Europa) en in haar publicaties meertaligheid blijft propageren. Het is tevens ingenomen met de geplande creatie op de Europa-website van een portaalsite over talen met informatie over meertaligheid in de EU en met ruimte voor nieuwe portaalsites voor taalleraren en iedereen die talen leert. Ook positief is dat de Commissie een intern netwerk zal opzetten om te waarborgen dat alle diensten haar meertaligheidsbeleid coherent uitvoeren.

1.29

Alle Europese instellingen worden verzocht om er in hun beleid inzake communicatie met de burgers, en met name op de portaalsite over talen, rekening mee te houden dat er in EU-lidstaten naast de officiële werktalen van de EU-instellingen ook andere talen bestaan waarvan de officiële juridische status grondwettelijk is verankerd. De Commissie zou in haar communicatiebeleid ook plaats voor deze talen moeten inruimen.

1.30

Verder is het een goed initiatief om de vertaalantennes van de Commissie in de lidstaten een grotere rol toe te kennen bij de bevordering van meertaligheid, vooral door de informatie van de Commissie aan de plaatselijke doelgroepen aan te passen.

1.31

Mensen moeten ervan doordrongen raken dat taalverscheidenheid zeer waardevol is en daarom steunt het CvdR eveneens de organisatie in de lidstaten van seminars over meertaligheid voor journalisten en andere opiniemakers.

1.32

De organisatie van een internationale vertaalwedstrijd tussen scholen in de lidstaten is beslist een goed initiatief, omdat daarmee de ontwikkeling van soortgelijke meertalige benchmarking en wedijver op het niveau van de lokale en regionale overheden in de EU wordt gestimuleerd.

1.33

Tot slot is het CvdR ingenomen met het voorstel van de Commissie om een werkgroep Meertaligheid op te richten en een ministerconferentie over meertaligheid te organiseren. Aan die conferentie zou het graag willen deelnemen.

2.1

De lokale en regionale overheden spelen een belangrijke rol bij de bevordering van taal en cultuur en daarom zou de grote bijdrage die zij aan meertaligheid leveren duidelijker in de mededeling naar voren moeten komen.

2.2

Er zou meer erkenning moeten komen voor de betekenis op lokaal niveau van initiatieven als stedenbanden (jumelages) en de activiteiten van de euroregio's voor het leren van talen en culturele uitwisselingen.

2.3

De Commissie zou de burgers meer moeten doordringen van het belang van meertaligheid en de samenhang moeten vergroten van de maatregelen die in de hele EU op verschillende niveaus worden genomen om meertaligheid te stimuleren. Hierbij moet gebruik worden gemaakt van het feit dat „kennis van vreemde talen” is opgenomen onder de kernvaardigheden waarover alle Europese burgers dienen te beschikken.

2.4

De Commissie zou sectorale programma's als Socrates, Jeugd en Leonardo en het geïntegreerde programma voor levenslang leren meer moeten betrekken bij de bevordering van het leren van talen in de EU. Met name zou zij de mobiliteit van studenten — speerpunt van het Erasmusprogramma — moeten stimuleren.

2.5

Andere Europese instellingen zouden de positieve ervaringen van het CvdR met het gebruik van andere officiële nationale talen dan de gebruikelijke kunnen benutten om te overwegen die talen ook zelf te gaan gebruiken.

2.6

Het zou een goede zaak zijn als er ook voor lokale en regionale overheden zelf initiatieven zouden worden ontplooid om hun personeelsleden vreemde talen te laten leren en hun taalkennis te verdiepen en te vervolmaken, gelet op de rol die zij spelen in de bevordering van de Europese integratie en het samenwerkingsbeleid. Lokale en regionale overheden die bevoegd zijn voor onderwijs, zouden taalvaardigheid in hun desbetreffende programma's en projecten moeten opnemen.

2.7

Migrantengroepen zouden meer steun moeten krijgen om niet alleen de taal van hun gastland te leren, maar ook hun eigen talen en culturen in stand te houden. Wanneer het gaat over de talen van migranten, zou ook explicieter moeten worden verwezen naar beleidsmaatregelen die ten uitvoer kunnen worden gelegd in samenwerking met lokale overheden, universiteiten en het bedrijfsleven.

2.8

Voorts zijn meer gespecialiseerde opleidingen voor tolken nodig, teneinde de communicatie tussen allochtonen en autochtonen te vergemakkelijken.

2.9

De opleiding van leraren vreemde talen zou een prioriteit moeten worden en de Commissie zou in haar actieplan gedetailleerder moeten ingaan op de scholing van taalleraren op alle niveaus.

2.10

De Commissie zou daarnaast dieper moeten ingaan op de verdeling van leerstoelen meertaligheid en interculturaliteit over de lidstaten.

2.11

De Commissie zou meer projecten moeten promoten die contacten stimuleren tussen de instellingen voor hoger onderwijs en de samenleving, waaronder de lokale en regionale overheden en het plaatselijke bedrijfsleven.

2.12

De Commissie zou in het hoger onderwijs meertaligheid moeten bevorderen via projecten zoals het European Network for the promotion of Languages Among All Undergraduates (ENLU; netwerk voor de bevordering van de talenkennis van studenten).

2.13

De lidstaten zouden de aanbeveling van de Commissie om te komen met nationale plannen voor meertaligheid en culturele diversiteit, moeten opvolgen.

2.14

De Commissie zou de lidstaten een duidelijke reeks richtsnoeren moeten verstrekken voor het opstellen van dergelijke plannen.

2.15

In de mededeling zou duidelijker naar voren moeten komen dat regionale en minderheidstalen een belangrijke rol spelen bij de totstandkoming van een meertalig Europa.

2.16

In de studie over de gevolgen van het gebrek aan taalvaardigheden voor de Europese economie zouden ook de regionale verschillen in taalvaardigheden aan de orde moeten komen. De aanbevelingen n.a.v. deze studie zouden op grote schaal moeten worden verspreid.

2.17

De Commissie zou haar voorlichtingscampagnes over de economische en culturele voordelen van het leren van talen moeten intensiveren.

2.18

De Commissie zou een extra impuls moeten geven aan haar voorlichtings- en informatiecampagnes over de Europese taalverscheidenheid en culturele diversiteit, het Europese literaire en artistieke erfgoed en de Europese gemeenschappelijke grondwaarden, en die in het bijzonder moeten richten op de jongere generaties Europeanen. Tevens zou er meer ondersteuning moeten komen voor onderwijs in de taal van en het professionele taalgebruik in het gastland, bijvoorbeeld t.b.v. Europese burgers die in een andere lidstaat werken.

2.19

Het is van groot belang dat opiniemakers ervan doordrongen raken dat taalverscheidenheid zeer waardevol is en daarom zou de Commissie haar op deze doelgroep gerichte voorlichtingscampagnes over meertaligheid moeten opvoeren.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/38

1)

er nog steeds schepen zijn die niet aan de normen voldoen en dat verdere actie is geboden om een halt toe te roepen aan vlaggenstaten, classificatiebureaus, reders, beheerders, bevrachters, terminalexploitanten en kapiteins die onverantwoord gedrag blijven vertonen met als oogmerk om meer winst te maken zonder daarbij de internationale regels en veiligheidsvoorschriften in acht te nemen;

2)

ongevallen en incidenten op zee tot dodelijke slachtoffers en vervuiling van oceanen, regionale en lokale kustgebieden en zeegebieden hebben geleid en daardoor zware economische verliezen, ernstige schade aan het milieu en grote ongerustheid bij de bevolking hebben veroorzaakt;

3)

een levendige en concurrerende Europese zeevaart van belang is voor regio's en steden, met name voor die regio's en steden die zich toeleggen op nijverheid, export- en economische activiteiten die verband houden met de zee;

4)

coördinatie met de maritieme strategie van de EU nodig is, naast de behoefte aan wederzijdse synergie en de mogelijkheid om regionale en lokale overheden realistische oplossingen te bieden;

5)

de beginselen van subsidiariteit en van evenredigheid van bijzonder belang zijn als de EU maatregelen neemt op het gebied van vervoer, omdat de desbetreffende bevoegdheden om wetten uit te vaardigen en toe te passen dikwijls door de EU, de lidstaten en de regio's worden gedeeld;

6)

het kader van de nieuwe wetsvoorstellen aan het volgende voldoet:

1.1

denkt dat de Europese vloot er aanzienlijk profijt van zal trekken als vlaggenstaten meer verantwoordelijkheid krijgen en als de interpretatie van de IMO-verdragen, met inbegrip van alle recente versies van de resoluties van de algemene vergadering van de IMO en de wijzigingen daarop, wordt geharmoniseerd;

1.2

is van oordeel dat de specifieke voorstellen om de druk op schepen die niet aan de normen voldoen op te voeren en schepen die wél goed worden beheerd te belonen, en om meer druk uit te oefenen op vlaggenstaten om hun plichten krachtens de IMO-verdragen na te komen, de juiste manier zijn om vooruitgang te boeken;

1.3

stemt in met de herroeping van IMO-Resolutie A.847 (20) en de vervanging van die resolutie door IMO-Resolutie A.(…) (23) waarbij lidstaten hun verplichtingen als vlaggenstaten, in overeenstemming met de IMO-verdragen en die resolutie, daadwerkelijk en consequent moeten nakomen;

1.4

is van mening dat een eind moet worden gemaakt aan de sociale en economische misstanden, alsook aan het inzetten van te laaggekwalificeerd personeel als gevolg van de uiteenlopende interpretaties van de IMO-verdragen door vlaggenstaten;

1.5

is van oordeel dat de beste manier om de interpretatie van de IMO-verdragen, met inbegrip van alle recente versies van de resoluties van de algemene vergadering van de IMO en de wijzigingen daarop, te harmoniseren een eenvormige toepassing in de hele EU van de IMO's eigen interpretatie van deze verdragen is;

1.6

pleit voor harmonisatie in de hele EU van alle leerprogramma's en van de eisen die aan zeevaartopleidingen worden gesteld, als onlosmakelijk onderdeel van de wederzijdse erkenning van bekwaamheidscertificaten;

1.7

is bezorgd over de mogelijkheid, waar ook echt gebruik van wordt gemaakt, om zich tot een ander classificatiebureau en/of andere vlaggenstaat te wenden in geval van onenigheid tussen de eigenaar/beheerder van een schip en het classificatiebureau en/of de vlaggenstaat over kwesties met betrekking tot de veiligheid, de bemanning, het onderhoud, de uitrusting en de exploitatie van een schip;

1.8

stelt voor dat de classificatiebureaus en vlaggenstaten aandringen op volledige naleving van de IMO-verdragen door het schip voordat het zich bij een ander classificatiebureau en/of in een andere vlaggenstaat laat registreren. Bovendien moet een schip de IMO-resoluties volledig in acht nemen om door een classificatiebureau en/of vlaggenstaat te worden gaccepteerd en in de klasse en het register ingeschreven te blijven staan;

1.9

stemt ermee in dat het bestaande corpus van instrumenten inzake maritiem arbeidsrecht in deze richtlijn wordt geïntegreerd;

1.10

toont zich bezorgd over de werktijden van zeevarenden, de vermoeidheid als gevolg van voortdurend overwerk en de gevaren van fouten, ongelukken, schade en mogelijke vervuiling als gevolg van overwerk en te korte rustperiodes;

1.11

is van mening dat indien het recht om schepen van de toepassing van de in de IMO-verdragen vastgestelde basisregels voor vlaggenstaten vrij te stellen uitsluitend en volledig bij de maritieme instanties wordt gelegd, zulks tot gevolg kan hebben en ook al heeft dat niet alle lidstaten hetzelfde veiligheidsniveau handhaven en dat de concurrentie tussen vlaggenstaten wordt verstoord. Daarom zou het recht om vrijstelling te geven, moeten worden beperkt tot bijv. marineschepen;

1.12

beveelt aan dat de geharmoniseerde interpretaties van technische veiligheidsnormen, die thans van toepassing zijn op passagiersschepen … overeenkomstig artikel 12 van Richtlijn 98/18/EG van de Raad van maart 1998, voortaan op alle koopvaardijschepen en vissersvaartuigen worden toegepast;

1.13

wenst dat de maritieme instanties en de lokale overheden zoveel mogelijk samenwerken om de problemen i.v.m. het scheepsverkeer en de impact daarvan op de sociaal-economische ontwikkeling van het territorium, middels een geïntegreerde aanpak, het hoofd te bieden;

1.14

vindt ook dat de maritieme instanties van de lidstaten over toereikende middelen moeten beschikken om aan hun vlaggenstaatverplichtingen te voldoen;

1.15

sluit zich aan bij de bepaling in de richtlijnen aangaande het creëren van een gegevensbank voor essentiële informatie over schepen die de vlag van een lidstaat voeren en schepen die uit het register van een lidstaat zijn uitgeschreven;

1.16

is voorstander van het door de IMO voorgestelde auditprogramma, maar wil dat dit programma verplicht wordt gesteld als onderdeel van een kwaliteitscertificeringsprogramma overeenkomstig de ISO of soortgelijke, door de EG vastgestelde normen;

1.17

toont zich bezorgd over het criminele en negatieve beeld dat van kapiteins wordt geschetst. Er zullen ongetwijfeld gevallen van onmiskenbaar crimineel gedrag bestaan, maar dit beeld klopt meestal niet, en is ongepast en zeer schadelijk voor een beroepsgroep die een vrij moeilijke, stressvolle en soms gevaarlijke taak met veel succes volbrengt;

1.18

constateert bezorgdheid over de mogelijk inperking van het beginsel van vrije doorvaart van schepen zonder vijandige bedoelingen en het recht van vrijheid van scheepvaart als deze over de wateren van Europese landen varen zonder een van hun havens aan te doen. Deze rechten moeten zoveel mogelijk worden gerespecteerd, zolang dit niet ten koste gaat van de veiligheid. Het moet de scheepvaart duidelijk worden gemaakt dat alle schepen verplicht zijn om volgens de regels van de verkeersbegeleidingsdiensten te varen en rapportageprocedures te volgen.

1.19

maakt zich zorgen over de mogelijke extra administratieve rompslomp voor het leidinggevend personeel indien gemeld moet worden wanneer het schip aan inspectie toe is en een certificaat van verzekering moet worden verstrekt. Het voorstel van de IMO om het aantal controles van de certificaten te verminderen door middel van een vlotter systeem met on lineprocedures voor elektronische certificering, moet worden uitgebreid tot verzekeringen en verplicht worden gesteld. Het voorgaande is ook van toepassing op het voorstel voor de richtlijn betreffende havenstaatcontrole.

—

houtladingen kunnen gaan schuiven bij zware weersomstandigheden,

—

houtladingen zijn in de winter op hoge breedtegraad vatbaar voor bevriezing.

2.1

is van mening dat het doelmatiger maken en verbeteren van het havenstaatcontrolestelsel de gemeenschap ten goede zal komen;

2.2

denkt ook dat de verbetering van de controles op schepen een rechtstreekse invloed zal hebben op het milieu en positieve economische en sociale gevolgen zal hebben, waaronder eerlijkere concurrentie in de scheepvaart;

2.3

toont zich bezorgd over het gebruik van loodsen bij de aanscherping van de havenstaatcontroles, die tekortkomingen zouden moeten rapporteren en de inspecties door haven- en vlaggenstaten zouden moeten aanvullen. Loodsen zijn bedreven in het navigeren en sturen van een schip. Zij zijn niet opgeleid tot inspecteur van een haven- of vlaggenstaat;

2.4

vestigt de aandacht op het feit dat de leeftijd van het schip niet het enige criterium mag zijn om al dan niet tot uitgebreide inspectie over te gaan. Het beheer of het onderhoud van het schip, het soort vracht dat het heeft vervoerd en de zeegebieden die het heeft bevaren, zijn bepalend voor de conditie van een schip. Een relatief nieuw, maar slecht gebouwd schip dat slecht of weinig wordt onderhouden en waarmee onzorgvuldig is omgegaan als gevolg van slecht beheer en een minder capabele, te laag gekwalificeerde, maar goedkope bemanning, die overbelast is geraakt bij het laden, lossen en ballasten en werd blootgesteld aan overwegend slechte weersomstandigheden tijdens de reizen, zo'n schip zal in een slechtere staat verkeren en een veel grotere kans op ongelukken en vervuiling met zich meebrengen dan een ouder schip dat met degelijk materiaal is gebouwd, steeds goed wordt onderhouden en bemand, en waarmee op de best mogelijke manier is omgegaan;

2.5

dringt aan op de inspectie van alle schepen die in een jaar EU-havens aandoen, maar suggereert dat ieder schip in de regel slechts één keer per jaar wordt gecontroleerd, behalve als de omstandigheden om meer controles vragen. De resultaten van die controles moeten onmiddellijk na afloop van de inspectie(s) bij de haven- en vlaggenstaten van de EU bekend worden gemaakt;

2.6

schaart zich ten volle achter het voornemen om de bepalingen met betrekking tot het menselijk element aan te scherpen.

3.1

prijst de invoering van „preventie” als extra beleidsonderdeel waardoor een operationeel beheer mogelijk wordt van de gevaren van de zeescheepvaart op Gemeenschapsniveau als onderdeel van het Gemeenschapsbeleid inzake maritieme veiligheid;

3.2

is voorstander van de invoering van apparatuur voor automatische identificatie van schepen (AIS) voor alle vissersschepen, zowel voor kust- als voor zeevisserij, en niet alleen voor schepen langer dan 15 meter. Het zijn juist de kleinere schepen die het meeste gevaar lopen omdat zij moeilijker te zien zijn, zowel met het blote oog als op de radar, als zij van hout of van glasversterkte kunststof zijn gemaakt;

3.3

onderschrijft ten volle de behoefte aan verbetering van de operationele procedures om de noodsituaties waarin schepen terecht kunnen komen doeltreffender het hoofd te kunnen bieden, alsmede het belang van kwesties i.v.m. de financiële zekerheden bij eventuele economische schade als gevolg van de hulp aan schepen in nood.

4.1

stemt in met de algemene doelstelling van het voorstel van de Commissie om de veiligheid op zee te verbeteren door in Gemeenschapsverband duidelijke richtsnoeren op te stellen voor het technisch onderzoek en de terugkoppeling van de resultaten daarvan na een ongeval op zee, en met het belang van dit onderzoek;

4.2

steunt de bepaling dat het onderzoek naar ongevallen gericht moet zijn op risicopreventie en gebaseerd moet zijn op de beginselen en aanbevelingen van de IMO. Bovendien moet worden nagegaan hoe de wetgeving, de exploitatie van schepen, de voorbereiding op en handelwijze in noodsituaties kunnen worden verbeterd;

4.3

is van mening dat op ruime schaal gebruik gemaakt moet worden van de desbetreffende modellen en methoden voor het onderzoek naar ongevallen op zee die binnen de IMO ontwikkeld zijn.

5.1

vindt ook dat het noodzakelijk is om een efficiënte controle en een audit van de classificatiebureaus, hun dochterondernemingen en deelnemende ondernemingen uit te voeren en sancties voor niet-nakoming van de verplichtingen in te voeren, en om op internationaal en communautair niveau exhaustieve mechanismen voor technische inspectie in te stellen waardoor betrouwbare informatie over de werkelijke toestand van schepen kan worden verkregen;

5.2

steunt het voorstel dat de erkende instellingen een gemeenschappelijke structuur voor evaluatie en certificatie van de kwaliteit moeten invoeren. Deze structuur moet onafhankelijk zijn en beschikken over alle nodige middelen om continu en diepgaand te werken. Ook moet deze structuur zowel individuele als collectieve corrigerende maatregelen kunnen voorstellen om de kwaliteit van het werk van de erkende instellingen te verbeteren;

5.3

gaat ermee akkoord dat de samenwerking tussen de erkende organisaties moet worden uitgebreid om te garanderen dat hun technische voorschriften verenigbaar zijn en dat deze voorschriften en internationale verdragen op uniforme wijze worden geïnterpreteerd en toegepast, zodat een gemeenschappelijke basis ontstaat voor evaluatie en instrumenten die het mogelijk maken om de nodige correctieve maatregelen te nemen ter verwezenlijking van een uniform veiligheidsniveau in de Gemeenschap, technische samenwerking tussen de classificatiebureaus, verenigbaarheid van voorschriften en toepassing van de door de IMO gehanteerde interpretatie van internationale verdragen in de hele EU, en die derhalve tot echte wederzijdse erkenning van klassecertificaten en scheepsuitrusting leiden;

5.4

verzoekt de laatste zin van par. 31 „en stelt de vlaggenstaat, indien nodig, hiervan op de hoogte” te wijzigen in „en stelt deze informatie onmiddellijk ter beschikking van de vlaggenstaat”.

6.1

stemt in met het initiatief om het Verdrag van Athene op te nemen in de Gemeenschapswetgeving inzake verplichte verzekering, in plaats van dit aan de scheepseigenaar over te laten via P&I-clubs;

6.2

is verheugd over het initiatief om het toepassingsgebied van de bepalingen van het Verdrag van Athene uit te breiden tot binnenlands vervoer maar beschouwt uitbreiding van het toepassingsgebied tot vervoer over binnenwateren als niet in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel. In overeenstemming met dat beginsel en het beginsel van subsidiariteit volstaan minder verstrekkende maatregelen;

6.3

stemt ermee in dat in het in 2002 goedgekeurde Protocol bij het Verdrag van Athene voor incidenten op zee een strict liability-regeling is ingevoerd. De bedoeling van die regeling is de positie van eisers te verbeteren: aangezien de aansprakelijkstelling niet afhangt van schuld of nalatigheid van de vervoerder, behoeft de eiser dus ook niet het bewijs van de aansprakelijkheid van de vervoerder te leveren;

6.4

constateert dat scheepseigenaren en P&I-clubs vraagtekens plaatsen bij artikel 3, lid 1, van het Verdrag van Athene betreffende de aansprakelijkheid voor incidenten ten gevolge van terrorisme;

6.5

wijst er nadrukkelijk op dat internationaal overeengekomen voorstellen de enige oplossing zijn voor het probleem, dat het gevolg is van de weigering van verzekeringsmaatschappijen om in te stemmen met de geplande nieuwe bepalingen voor verantwoordelijkheid en de bijbehorende veiligheidseisen, zoals vervat in het voorstel voor een verordening van de Commissie.

7.1

schaart zich achter het Europees Parlement, dat heeft gepleit voor „een omvattend en coherent Europees maritiem beleid, gericht op de totstandkoming van een Europese ruimte van veiligheid op zee [en met name gebaseerd op] (…) de introductie van een aansprakelijkheidsregeling voor alle actoren in de zeevervoersbranche (…)”;

7.2

is evenwel van mening dat elke wijziging inzake de aansprakelijkheid en schadevergoeding voor verontreiniging op zee hoe dan ook een internationale aanpak vereist;

7.3

is voorstander van eventuele wijziging van de toepasselijke voorschriften, zodat naast de eigenaren van schepen ook andere partijen aansprakelijk kunnen worden gesteld, alsook van de invoering van een onbeperkte aansprakelijkheid van de eigenaren van vaartuigen indien zij op ernstige of moedwillige wijze hun plichten op veiligheids- en milieugebied verzuimen;

7.4

benadrukt dat bij elke wijziging van de Civil Liability Convention de evenwichtige deelname behouden blijft van beide partijen (reder-lader), op grond van de bepalingen die voortvloeien uit de voorstellen voor vrijwillige verplichtingen voor de uitrusting;

7.5

verzoekt scheepsbeheerders en bevrachters tot de 'andere partijen dan de eigenaren van schepen' te rekenen;

7.6

uit zijn bezorgdheid over de erkenning van de verenigbaarheid met het internationaal recht in geval van toepassing van de onderhavige richtlijn;

7.4

stelt voor kapiteins uit te sluiten van de 'andere partijen dan de eigenaren van schepen', tenzij zij zich schuldig hebben gemaakt aan grove nalatigheid bij de uitvoering van hun taken;

7.5

toont zich bezorgd over de discrepantie tussen deze richtlijn en de Regels van Den Haag/Den Haag-Visby en de Conventie van Hamburg betreffende de aansprakelijkheid van reders krachtens de in het internationale zeevervoer gebruikte cognossementen, zeevrachtbrieven en charterpartijen; deze discrepantie kan immers tot verwarring leiden over de vraag welke aansprakelijkheidsregeling van kracht is, aangezien uit de formulering van deze richtlijn niet duidelijk valt op te maken of deze alleen voor schade door verontreiniging geldt of ook voor andere, aan derden veroorzaakte schade;

7.6

is het met de Commissie eens dat de invoering van een verplichte verzekering bijdraagt tot de oplossing van het probleem van schepen die niet aan de normen beantwoorden;

7.7

verzoekt dat in de formulering van de verzekeringspolis die het schip moet afsluiten, duidelijk wordt vermeld dat ook schade aan toevluchtsoorden wordt gedekt.

—

bevrachters zijn verplicht om schepen te gebruiken die aan de normen voldoen;

—

het financiële voordeel dat een bevrachter heeft wanneer hij, tegen een lager vrachttarief, gebruik maakt van een schip dat niet aan de normen voldoet, verdwijnt als gevolg van de hogere kosten van de financiële zekerheid, waarin het hogere risico van het gebruik van een ondermaats schip is verdisconteerd;

—

het wordt financieel onaantrekkelijk voor bevrachters om gebruik te maken van schepen die niet aan de normen voldoen en zij zullen minder vaak vrachten krijgen aangeboden;

—

de stimulans om ondermaatse schepen te exploiteren, te bevrachten en te gebruiken neemt derhalve af en de eigenaren van dergelijke schepen zullen zich genoodzaakt zien om ófwel schip, bemanning en exploitatie volledig in overeenstemming te brengen met de internationale voorschriften, ófwel deze af te danken.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/51

1.1

Het Comité is zeer te spreken over het voorstel voor digitalisering van het Europees cultureel erfgoed en het opzetten van digitale bibliotheken. Het gaat om een essentieel onderdeel van het Commissie-initiatief „i2010 — Een Europese informatiemaatschappij voor groei en werkgelegenheid”, dat in zijn volle omvang dient te worden verwezenlijkt om het concurrentievermogen van de Europese Unie te bevorderen.

1.2

Belangrijk is dat alle Europese landen,regio's en steden zich inzetten voor het digitaliseren, online toegankelijk maken en bewaren van het culturele erfgoed en dat dit tevens in alle talen gebeurt, om de culturele en linguïstische verscheidenheid in Europa in stand te houden. Dit vanuit de achterliggende gedachte dat cultuur — m.i.v. minderheidsculturen — een groot goed is, dat behouden dient te blijven voor de toekomstige generaties.

1.3

In andere delen van de wereld wordt reeds hard gewerkt aan de digitalisering van het culturele erfgoed. Ook voor een succesvolle Europese kennissamenleving is grootschalige digitalisering van het Europese culturele erfgoed en de Europese literatuur een belangrijke voorwaarde. Tegelijkertijd stimuleert het de regionale en stedelijke ontwikkeling in Europa.

1.4

De Commissie bespreekt in de mededeling de belangrijkste uitdagingen alsook diverse technische, juridische en financiële kwesties i.v.m. de digitalisering die nog geregeld moeten worden. De lokale en regionale overheden willen graag helpen om alles in goede banen te leiden.

1.5

De uitvoering van de verschillende informatiemaatschappijstrategieën ligt voor een groot deel in handen van deze overheden en ook bibliotheekbeheer behoort vaak tot hun taken. Het digitaliseringsinitiatief mag deze lokale en regionale dimensie niet buiten beschouwing laten.

1.6

Van groot belang is dat alle EU-lidstaten meewerken aan de digitalisering van het culturele erfgoed. Digitalisering heeft immers pas echt voordelen als de online-toegankelijkheid van cultuurgoederen op grote schaal, dus óók op lokaal en regionaal niveau, bevorderd wordt en intelligente zoekmogelijkheden worden aangeboden.

1.7

Digitalisering is een zaak van lange adem en vergt behoorlijk wat middelen, o.a. omdat het materiaal moet worden onderhouden, aangepast en geconverteerd. Tegelijkertijd ziet het Comité evenwel de voordelen van digitalisering voor de toegankelijkheid en de instandhouding van het culturele erfgoed.

1.8

Elektronisch materiaal bestaat behalve uit analoog materiaal dat gedigitaliseerd kan worden, uit nieuw materiaal dat al van meet of aan digitaal is opgebouwd.

1.9

De door de digitale bibliotheek aangeboden diensten zullen worden samengesteld uit zowel nationale als lokale en regionale elementen die met behulp van ICT aan elkaar gekoppeld worden. Dit vergt samenwerking en coördinatie op Europees niveau.

1.10

Bibliotheken spelen dus en cruciale rol als het erom gaat, het culturele erfgoed en de literatuur via elektronische informatiedragers toegankelijker te maken voor de burger. Samenwerking met archieven, musea en andere culturele instellingen en instanties blijft niettemin onontbeerlijk.

2.1

Met de digitalisering wordt geenszins beoogd de traditionele cultuurgoederen in gedrukte of andere fysische vorm te vervangen. Het gaat erom een alternatief te bieden naast analoog materiaal om de toegankelijkheid van informatie te vergroten.

2.2

Tot dusverre is slechts een klein deel van het Europese culturele erfgoed gedigitaliseerd. De betrokken instellingen staat nog heel wat werk te wachten. Hiervoor zouden o.a. samen met de particuliere sector nieuwe financiële samenwerkingsmodellen moeten worden ontwikkeld.

2.3

In kleine landen en taalgebieden is de commerciële markt voor digitaal materiaal voorlopig nog vrij klein, terwijl de vaste productiekosten vrijwel even hoog liggen als in de grote taalgebieden. Het Comité wijst erop dat het technisch mogelijk — en belangrijk — is om bij het opzetten van digitale bibliotheken rekening te houden met de behoeften van de gebruikers in de verschillende taalgebieden.

2.4

Op een groot deel van het oude Europese culturele erfgoed rusten geen auteursrechten meer, zodat dit materiaal zonder problemen verspreid kan worden via de informatienetwerken. Daarentegen is het goed dat de Commissie een voorstel heeft uitgewerkt voor de herziening van de regeling voor auteursrechten voor het meer recente culturele erfgoed.

2.5

In sommige landen zijn er al signalen dat niet alle burgers kunnen meekomen op het gebied van de digitalisering. Het Comité benadrukt dat ook kansarmen voldoende mogelijkheden moeten krijgen om het Internet te leren gebruiken.

2.6

Lokale en regionale overheden hebben een belangrijke taak als producenten en eigenaren van cultureel erfgoed als organen die erop toe zien dat iedereen, voor zover mogelijk, gelijke kansen heeft om gebruik te maken van de diensten van de informatiemaatschappij.

2.7

In veel Europese landen bieden openbare bibliotheken nog steeds in de eerste plaats de mogelijkheid om materiaal in gedrukte vorm te raadplegen, maar daarnaast zouden ze ook Internet- en onlinediensten moeten aanbieden. Om de onlinedienstverlening af te stemmen op de eindgebruikers en hun lokale behoeften, is het van belang dat dit wordt overgelaten aan lokale en regionale actoren. Bij de toewijzing van financiële middelen voor het bibliotheekwezen door de nationale overheid moet hiermee rekening worden gehouden.

2.8

Er moet voor gezorgd worden dat lokale en regionale overheden die participeren in netwerken van bibliotheken en andere instellingen, die samen een webomgeving en een totaalpakket aan onlinediensten aanbieden, voldoende inspraak krijgen bij het zoeken naar concrete oplossingen en het nemen van besluiten.

2.9

Het is goed dat de Commissie in haar mededeling ook heeft gewezen op de problemen in verband met de keuze van het te digitaliseren materiaal. Het Comité dringt er voor alles op aan dat lokale en regionale selectiecriteria naar behoren in acht worden genomen. Belangrijk is tevens dat er bij het opstellen van selectiecriteria een evenwicht wordt gevonden tussen de vraag van het publiek en de noodzaak om de instandhouding van het erfgoed te waarborgen.

2.10

Het Comité steunt het voorstel voor de uitwerking van een strategie voor het duurzame behoud van digitaal materiaal. Dit kan voorkomen dat de middelen die zijn ingezet voor de digitalisering van het culturele erfgoed, verloren gaan wanneer technische systemen en programma's veranderen.

2.11

Ook het voorstel om in de lidstaten expertisecentra op het gebied van digitalisering op te richten is een interessant idee. Zulke centra zouden, aldus het Comité, onder meer moeten onderzoeken welke expertise op lokaal en regionaal niveau nodig is en bekendheid moeten geven aan goede praktijken.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/53

1.1

Het Comité is ingenomen met de mededeling van de Commissie over een modern MKB-beleid voor groei en werkgelegenheid. Doel is een nieuwe impuls aan het MKB-beleid te geven, het beleid weer op de hoofdpunten te concentreren en het optreden van de Gemeenschap te stroomlijnen en zo doeltreffender te maken.

1.2

Het Comité steunt de bevordering van een integraal MKB-beleid dat de verscheidenheid van kleine en middelgrote ondernemingen qua omvang, eigendomstructuur en sector onderkent en dat voorziet in een reeks op maat gesneden ondersteunende maatregelen en in nauw luisterende wettelijke randvoorwaarden waarmee wordt tegemoetgekomen aan de uiteenlopende behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen in de EU.

1.3

In de mededeling wordt weliswaar verwezen naar de rol van de lokale en regionale overheden, maar het Comité vindt dat explicieter aandacht geschonken had kunnen worden aan de cruciale taak die voor lokale en regionale overheden is weggelegd doordat zij kleine en middelgrote ondernemingen ondersteunen met het scheppen van een faciliterend klimaat voor hun ontwikkeling en overdracht, maar ook als belangrijke afnemers van de goederen en diensten die door het MKB worden geproduceerd.

1.4

Het is in de eerste plaats een taak van de lidstaten om ervoor te zorgen dat het MKB-beleid daadwerkelijk succesvol is. Zij zouden daarom in hun nationale hervormingsprogramma's concrete maatregelen ten behoeve van (startende) kleine en middelgrote ondernemers moeten opnemen.

1.5

Het Comité wijst op zijn analyse van de wijze waarop de nationale hervormingsprogramma's (NHP's) tot stand zijn gekomen en met name van het daarbij vastgestelde gebrek aan overleg met lokale en regionale overheden. Het is in dat verband goed te spreken over de Europese Raad, die het Comité er in maart 2006 toe heeft aangemoedigd om zijn werkzaamheden m.b.t. de NHP's voort te zetten.

1.6

Het MKB-beleid heeft uiteraard alleen kans van slagen indien alle betrokkenen aan de implementatie ervan bijdragen en willen bijdragen. Het Comité vindt dan ook dat de Commissie concrete doelstellingen en termijnen had moeten vaststellen om mede aan de hand daarvan af te meten hoe het met de tenuitvoerlegging staat.

1.7

Het Comité neemt er nota van dat het Oostenrijkse voorzitterschap prioriteit aan het MKB hecht en is ingenomen met het besluit van de Europese Raad in maart 2006 om „ontsluiting van het ondernemingspotentieel, vooral bij het MKB” als specifiek gebied voor prioritaire actie aan te duiden. Ook dringt het erop aan op dat de toekomstige tenuitvoerlegging van de nationale hervormingsprogramma's op uitgebreide en open wijze door de Europese Raad wordt beoordeeld en met name dat duidelijk wordt aangegeven in hoeverre het MKB voordeel van deze programma's heeft gehad.

1.8

Het Kaderprogramma voor concurrentievermogen en innovatie is van essentieel belang voor het communautaire MKB-beleid en dient daarom voldoende middelen toebedeeld te krijgen.

1.9

Belangrijk is alle vormen van ondernemerschap aan te moedigen en te ondersteunen. De Commissie stelt terecht vast dat onvoldoende wordt voldaan aan de behoeften van bepaalde groepen ondernemers: vrouwen, jongeren, immigranten, minderheden en ouderen. Het Comité wijst erop dat deze groepen niet als een geheel mogen worden behandeld, maar elk hun eigen maatregelen behoeven. Per land en zelfs binnen een groep kunnen de behoeften uiteenlopen. De voorgestelde maatregen hebben alleen betrekking op de ontwikkeling van netwerken. Er moeten concretere voorstellen komen, willen meer mensen uit deze uiteenlopende doelgroepen kiezen voor het ondernemerschap. Daarbij kan het onlangs door de Europese Raad van 23 en 24 maart 2006 goedgekeurde Europees pact voor de gelijkheid van mannen en vrouwen als voorbeeld dienen en tot de andere groepen worden uitgebreid.

1.10

Lokale en regionale initiatieven spelen een waardevolle rol bij het stimuleren van de ondernemersgeest en het bevorderen en totstandbrengen van op ondernemers gericht onderricht op alle onderwijsniveaus. Veel initiatieven op onderwijs- en opleidingsgebied zijn onvoldoende afgestemd op de behoeften van het MKB of zijn niet flexibel genoeg.

1.11

Het Comité vindt het een goed idee om Europese ondernemingsprijzen uit te reiken om zo ondernemerschap te stimuleren, best practices op regionaal en lokaal niveau onder de aandacht te brengen en potentiële ondernemers aan te moedigen.

1.12

Er moet door de samenleving als geheel en door banken en overheid in het bijzonder positiever tegen berekende en weloverwogen ondernemingsrisico's en toleranter tegen faillissementen worden aangekeken. Het Comité roept de lidstaten op de ondernemingscultuur in de EU te bevorderen. Ook moet er meer waardering komen voor de ervaring die een ondernemer kan bieden.

1.13

Het Comité is verheugd dat de Commissie de Euro Info Centres aan een herziening wil onderwerpen, aangezien die centra niet in alle lidstaten even goed hebben gefunctioneerd en zij het MKB in ruime mate van ondersteuning en advies over toetreding tot de wereldmarkt kunnen voorzien. Ook benadrukt het dat de functies en bevoegdheden van de instanties die het netwerk vormen dienen te worden afgebakend en er mechanismen moeten komen voor de afstemming met andere organen (bijv. Europe Direct) om overlappingen bij voorlichting te voorkomen en om ondersteuning en middelen efficiënter te gebruiken.

1.14

Het Comité zou graag zien dat er voorstellen komen ter versterking van programma's om de toegang van het MKB tot de ICT te verbeteren, waardoor zij hun concurrentievermogen kunnen vergroten en nieuwe markten kunnen betreden.

1.15

Het Comité neemt kennis van de voorstellen van de Commissie om de toegang van het MKB tot overheidsopdrachten te verbeteren.

1.16

Maatregelen op het gebied van normalisatie zouden er niet toe mogen leiden dat het MKB met nog meer bureaucratie te maken krijgt, met alle negatieve gevolgen vandien.

1.17

De Commissie wil regels en wetgeving vereenvoudigen om het voor het MKB eenvoudiger te maken om aan communautaire programma's deel te nemen. Het Comité is hiermee ingenomen, maar wenst wel meer duidelijkheid over de manier waarop dit moet gebeuren en over de mogelijke gevolgen daarvan voor organisaties die de communautaire middelen uitbetalen.

1.18

Het Comité steunt het streven van de Commissie om alle toekomstige wetgeving te screenen en moedigt haar aan om overleg te voeren met groepen die het MKB vertegenwoordigen om er zeker van te zijn dat nieuwe wetgeving geen belemmering vormt voor het groei- en innovatiepotentieel van het MKB.

1.19

De Commissie wil ervoor zorgen dat het EU-beleid MKB-vriendelijk is en ziet hierbij een belangrijke taak weggelegd voor de MKB-gezant. Het Comité wijst erop dat daarvoor wel voldoende middelen uitgetrokken moeten worden en — belangrijker nog — dat de status en politieke invloed van de MKB-gezant groot genoeg moeten zijn, willen de doelstellingen gerealiseerd kunnen worden.

1.20

Het Comité vindt het een goed idee dat het beginsel „eerst aan de kleintjes denken” in alle beleidsmaatregelen van de EU wordt geïntegreerd en zou graag zien dat het MKB in de effectbeoordelingsprocedure voor communautaire voorstellen meer prioriteit krijgt.

1.21

Het Comité zou zich ook kunnen vinden in andere initiatieven om de ontwikkeling van het MKB-beleid coherenter en voorspelbaarder te maken zodat het MKB hierop kan anticiperen en zich beter kan voorbereiden.

1.22

Het „éénloketmodel” is een succes: gebleken is dat dit model de groei van het MKB in diverse Europese regio's op zeer doeltreffende wijze ondersteunt en stimuleert. Het kan bovendien worden gebruikt als centraal punt voor informatie over overheidsopdrachten en uitleg over de gunningsprocedure a. Het Comité vindt dan ook dat deze aspecten over het algemeen meer aandacht verdienen. Dat zou kunnen gebeuren door het organiseren van fora en seminars over best practices waar dan de beste regionale initiatieven op dit gebied in kaart worden gebracht.

1.23

Het Comité staat positief tegenover de toezegging om de deelname van het MKB aan EU-programma's en -initiatieven op te voeren. Wel zou er zorgvuldig op moeten worden toegezien dat concrete toezeggingen ten aanzien van de afzonderlijke programma's ook echt worden nagekomen.

1.24

Het Comité zou graag zien dat de Commissie zich explicieter uitlaat over de rol die de structuurfondsen kunnen spelen en het niveau van de steunverlening die zij het MKB kunnen bieden, alsook over de bijdrage die de andere communautaire instrumenten kunnen leveren. Programma's ter ondersteuning van het MKB zouden op een meer coherente wijze benaderd moeten worden.

1.25

Het is van belang dat het MKB gekoppeld wordt aan technologische en onderzoeksinitiatieven. Het MKB heeft het vaak moeilijk om de resultaten van onderzoek en innovatie te benutten en gebruik te maken van intellectuele-eigendomsrechten. Er moet een gedifferentieerde benadering voor de kleinste en niet-technologische ondernemingen binnen het MKB komen om hen te helpen nieuwe ideeën met succes toe te passen.

1.26

Het Comité staat achter alle initiatieven die tot doel hebben de samenwerking tussen lokale en regionale overheden, ondernemingen en hun organisaties, faculteiten, universiteiten en onderzoekscentra te bevorderen als instrument van het lokale/regionale industriebeleid door oprichting van ondersteunende netwerken om het MKB te helpen de belemmeringen die het concurrentievermogen van het MKB en zijn toegang tot opleiding en innovatie nog in de weg staan, op te heffen.

1.27

Toe te juichen is de hervorming van de staatssteunregels, die tot doel heeft om een deel van het risico van het MKB op te vangen, de procedures te vereenvoudigen en een flexibelere houding ten aanzien van steun aan het MKB aan te nemen.

1.28

Het Comité erkent de rol die het 7e O&O-kaderprogramma kan spelen om onderzoeksactiviteiten bij het MKB te bevorderen, maar acht het gezien de beperkte onderzoekscapaciteit van de meeste ondernemingen binnen het MKB vooral wenselijk om meer nadruk te leggen op innovatie, ontwikkeling en overdracht van technologie aan kleine ondernemingen.

1.29

De programma's ter bevordering van samenwerkingsverbanden binnen het MKB moeten worden uitgebreid en hetzelfde geldt voor maatregelen ter vergemakkelijking van netwerken van MKB's. Concreet gesproken moeten netwerken van business angels worden gestimuleerd om problemen in verband met de toegang van MKB's tot externe financiering op te lossen.

1.30

In een vroeg stadium van de beleidsontwikkeling en in het normalisatieproces moet, zoals de Commissie al stelt, rekening met de belangen van het MKB gehouden worden. Wel moeten er explicietere mechanismen en regelingen komen waardoor het overleg met de betrokken partijen kan worden geïntensiveerd.

1.31

Het Comité erkent dat zgn. MKB-panels kunnen dienen als instantie de adequaat advies over Commissievoorstellen kan verlenen en de communicatie tussen MKB en Europese instellingen kan verbeteren, maar plaatst wel enkele vraagtekens bij de representatieve aard van dergelijke panels.

1.32

Het Comité wijst op het belang van overleg met belanghebbenden op regionaal en lokaal niveau en dringt aan op meer duidelijkheid over hoe de Commissie de lokale en regionale belangen in aanmerking wil nemen en of zij een meer gedecentraliseerde benadering bij de ondersteuning van het MKB zal aanmoedigen.

1.33

De lokale en regionale overheden verkeren in dit verband in een unieke positie, omdat zij de belangrijkste uitvoerende organen zijn en omdat zij als partners met belanghebbende partijen kunnen communiceren en ondernemerschap kunnen bevorderen.

2.1

Het Comité dringt er bij de lidstaten op aan de lokale en regionale overheden te raadplegen over de nationale hervormingsprogramma's en ervoor te zorgen dat hierin concrete maatregelen ten behoeve van (startende) kleine en middelgrote ondernemers worden opgenomen en vindt dat duidelijk en expliciet aangegeven moet worden in hoeverre het MKB voordeel van de nationale hervormingsprogramma's heeft.

2.2

Het Comité stelt voor dat, in het kader van de lopende analyse van de uitvoering van de Lissabonstrategie en van de nationale hervormingsprogramma's, wordt nagegaan welke ervaringen zijn opgedaan met lokale en regionale beleidsmaatregelen ter ondersteuning van de ontwikkeling van het MKB, waarbij de aandacht vooral uitgaat naar industriële clusters en netwerken van kleine ondernemingen. Doel is aan de hand daarvan een gids van best practices samen te stellen.

2.3

Het Comité doet een beroep op de Europese Commissie om explicieter aandacht te schenken aan de taak die voor lokale en regionale overheden is weggelegd bij het ondersteunen van het MKB, en wel door het scheppen van een faciliterend klimaat voor de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen en voor hun voortbestaan door overdracht, maar ook als belangrijke afnemers van de goederen en diensten die door het MKB in het kader van aanbestedingen worden geleverd. Het overleg met regionale en lokale instanties over beleidsinitiatieven ten behoeve van het MKB moet dan ook verbeterd worden.

2.4

Het Comité adviseert de Commissie concrete doelstellingen en termijnen voor de uitvoering van de in de mededeling voorgestelde maatregelen te bepalen om mede aan de hand daarvan de tenuitvoerlegging daarvan te evalueren, best practices te verspreiden en ervoor te zorgen dat de betrokken partijen zich daar daadwerkelijk voor inzetten.

2.5

Het Comité vindt dat de verscheidenheid van kleine en middelgrote ondernemingen onderkend moet worden en dringt aan op meer op maat gesneden ondersteunende maatregelen, waaronder flexibele vormen van onderwijs en opleiding en nauw luisterende wettelijke randvoorwaarden waarmee aan deze uiteenlopende behoeften wordt tegemoetgekomen. Communautaire programma's moeten voorzien in een gedifferentieerdere benadering van microbedrijven en kleine en niet-technologische ondernemingen binnen het MKB om hen te helpen nieuwe ideeën met succes toe te passen.

2.6

Het Comité roept de Europese Commissie en de lidstaten op samen te werken met lokale en regionale overheden die innovatieve maatregelen ter ondersteuning van het ondernemerschap onder vrouwen, jongeren, minderheden, immigranten en ouderen hebben ontwikkeld en uitvoeren, zodat hiermee bij de toekomstige ontwikkeling van communautair beleid rekening gehouden kan worden. Het pleit er tevens voor dat wordt overwogen om de specifieke maatregelen en middelen die voor deze doelgroepen worden uitgetrokken, strikt te scheiden (ring-fencing).

2.7

Het Comité adviseert de Commissie bij de herziening van de Euro Info Centres aandacht te schenken aan de toereikendheid van hun financiële middelen en aan hun vermogen om het MKB in hun rayon van ondersteuning en advies over toetreding tot de wereldmarkt te voorzien.

2.8

Het Comité zou graag zien dat lokale en regionale overheden nader bekijken hoe zij het MKB beter kunnen ondersteunen en hen in staat kunnen stellen marktkansen te benutten, met name wat de levering van goederen en diensten in het kader van aanbestedingen betreft.

2.9

Er moet meer worden gedaan om de gevolgen van regelgeving voor het MKB te verzachten en om te voorkomen dat het MKB door de normalisering met meer bureaucratie te maken krijgt, met alle negatieve gevolgen van dien. Er moet beslist overleg gevoerd worden met organisaties die het MKB vertegenwoordigen om er zeker van te zijn dat nieuwe wetgeving geen belemmering vormt voor het groei- en innovatiepotentieel van het MKB.

2.10

De MKB-gezant moet voldoende middelen, status en politieke invloed krijgen om zijn taak te kunnen vervullen en aan de verwachtingen van het MKB te kunnen voldoen.

2.11

Het Comité pleit voor een betere coördinatie van beleidsmaatregelen ten behoeve van het MKB en ondersteunende programma's, en wel door het „éénloketmodel” verder te ontwikkelen, bijv. in de vorm van portals voor e-government en éénloketmodellen voor aanbestedingen.

2.12

Het Comité doet een beroep op de Europese Commissie en de lidstaten om initiatieven in overweging te nemen waarmee het MKB-beleid op een coherentere en voorspelbaardere wijze kan worden ontwikkeld. Er is bijvoorbeeld voor gepleit om twee vaste data per jaar voor de inwerkingtreding van nieuwe wetgeving te hanteren, zodat het MKB hierop kan anticiperen en zich beter kan voorbereiden.

22.9.2006   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 229/57

1)

OVERWEGENDE dat de eerbiediging van de grondrechten en van de culturele en taalkundige diversiteit een sterke Europese troef is, die behouden moet blijven in alle Europese regio's en een belangrijk aandachtspunt van het CvdR vormt;

2)

OVERWEGENDE dat alle vormen van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid met dezelfde kracht dienen te worden bestreden, waarbij moeten worden bedacht dat alle ingezetenen aan de rijkdom van Europa bijdragen;

3)

OVERWEGENDE dat er onderscheid moet worden gemaakt tussen bescherming van minderheden en non-discriminatiebeleid en dat gelijke behandeling geen gunst, maar een grondrecht is van alle burgers;

4)

OVERWEGENDE dat elk individu het recht heeft anders te zijn en dat een houding van verdraagzaamheid en respect de algemeen aanvaarde norm in de samenleving zou moeten zijn die jegens eenieder geldt en niet alleen ten opzichte van sommigen;

5)

OVERWEGENDE dat voor lokale overheden een belangrijke rol is weggelegd bij het verdedigen van het grondrecht van vrijheid van vereniging en vergadering;

6)

OVERWEGENDE dat gemeentefunctionarissen een bijzondere verantwoordelijkheid hebben, nl. een voorbeeldfunctie en de taak om goede praktijken te bevorderen;

7)

OVERWEGENDE dat lokale en regionale overheden belangrijke bevoegdheden hebben op het gebied van de burgerlijke stand, onderwijs, politie, gezondheid, huisvesting en welzijnswerk, even zovele gebieden die cruciaal zijn voor de bescherming van grondrechten;

8)

OVERWEGENDE dat het Comité van de Regio's op verzoek van het Europees Parlement informatie heeft verzameld over succesvolle praktijkvoorbeelden op lokaal en regionaal niveau en hiermee wil bijdragen tot een betere bescherming van minderheden en de tenuitvoerlegging van non-discriminatiebeleidsmaatregelen;

1.1

Het CvdR is verheugd over de resolutie van het Europees Parlement en is het met het Europees Parlement eens dat de uitvoering van het non-discriminatiebeleid in de EU-lidstaten veel te wensen overlaat. Hoewel de verschillende lidstaten dit beleid in verschillende mate hebben uitgevoerd en de ene lidstaat op dit vlak meer initiatief aan de dag heeft gelegd dan de andere, hebben de Europese Unie, de lidstaten, alsook de lokale en regionale overheden toch al een uitgebreide lijst opgesteld van succesvolle praktijkvoorbeelden.

1.2

Verder kan het Comité zich vinden in het standpunt van het EP dat de diverse lokale, regionale en nationale overheden in de lidstaten meer zouden kunnen doen aan de coördinatie van hun respectieve maatregelen ter bestrijding van alle vormen van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afstamming, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele voorkeur, waaronder antisemitisme en aanvallen op minderheden, met name Roma.

1.3

Lokale en regionale overheden staan voor een dubbele uitdaging: enerzijds moeten zij ervoor zorgen dat de lokale en regionale administratieve diensten bij hun werkzaamheden elke vorm van discriminatie tegengaan en het beginsel van gelijke toegang tot individuele, economische en sociale rechten respecteren, terwijl zij anderzijds ook verantwoordelijk zijn voor het actief bevorderen van de grondrechten, waaronder de rechten van minderheden.

1.4

Daarom is het belangrijk dat het beleid van de lokale overheden en de gehanteerde regels niet discriminerend zijn, noch de jure noch de facto, en dat hiermee wordt bijgedragen tot sociale, economische en politieke integratie.

1.5

Aangezien armoede, sociale uitsluiting en gettovorming extremisme in de hand kunnen werken, kan een doeltreffend integratiebeleid op lokaal en regionaal niveau, dat onder andere maatregelen op het gebied van onderwijs en huisvesting omvat, onrechtstreeks bijdragen tot het voorkomen van gewelddadig extremisme. In dit verband verdienen ook jongeren in stadsgetto's speciale aandacht.

1.6

In verschillende steden, gemeenten en regio's bestaan er reeds positieve initiatieven om minderheden beter te beschermen, uitgaand van het beginsel van de multiculturele samenleving en van het besef van de grote verscheidenheid binnen de EU, die een bron van rijkdom is. Op basis van de informatie die de CvdR-leden hebben verzameld, stelt het Comité bijgevolg een voorlopig en ver van volledig overzicht van succesvolle praktijkvoorbeelden op lokaal en regionaal niveau voor, dat als bijlage bij dit advies is gevoegd.

2.1.1

De lokale en regionale overheden zouden moeten zorgen voor een toegevoegde waarde in de strijd tegen racisme, antisemitisme, islamofobie, vreemdelingenhaat, homofobie en aanvallen op minderheden, m.n. Roma en onderdanen van derde landen, door verscheidenheid op lokaal en regionaal niveau aan te moedigen en zich te laten leiden door het uitgangspunt dat verscheidenheid aan de oorsprong staat van de welvaart van samenlevingen.

2.1.2

De lokale en regionale overheden zouden gepaste, decentrale maatregelen moeten nemen om de rechten van minderheden beter te beschermen en racisme en vreemdelingenhaat in Europese steden en regio's aan te pakken. Voorbeelden van dergelijke maatregelen zijn:

2.1.3

Het Europees Parlement merkt terecht op dat de situatie van de Roma speciale aandacht vereist. De Romagemeenschap zou speciale bescherming moeten krijgen, temeer gezien haar omvang en specifieke karakter.

2.1.4

De integratie van Roma is een grote uitdaging voor regionale en lokale overheden. Het Comité van de Regio's roept de Europese instellingen en de nationale, regionale en lokale overheden op om een gemeenschappelijke, geïntegreerde en decentrale aanpak te ontwikkelen, teneinde de politieke, sociale en economische integratie vooruit te helpen en tegelijkertijd het respect voor diversiteit en de tolerantie te bevorderen. Met het oog hierop wordt voorgesteld de volgende maatregelen te nemen op lokaal en regionaal niveau:

2.1.5

Het belang van dialoog tussen religieuze en etnische groepen op lokaal en regionaal niveau valt niet te onderschatten: het helpt extremisme en segregatie te voorkomen en kan bijdragen tot een algemeen besef van gelijkwaardigheid en diversiteit in de Europese maatschappijen.

2.1.6

Het Comité deelt de bezorgdheid van het Europees Parlement over uitingen van homofobie in Europa, met name wat het feit betreft dat „onlangs in een aantal lidstaten een reeks onrustbarende gebeurtenissen heeft plaatsgevonden (…)”.

2.2.1

Om tot normen te komen inzake gelijkwaardige dienstverlening moeten de lokale en regionale overheden overwegen beleidsdoelstellingen en indicatoren te ontwikkelen aan de hand waarvan kan worden afgemeten of vooruitgang wordt geboekt bij de uitvoering van het beleid. Het Comité van de Regio's wil graag helpen bij het opstellen van deze indicatoren.

2.2.2

Normen en programma's voor gelijke behandeling beogen een gelijke behandeling van alle leden van plaatselijke gemeenschappen, ongeacht hun ras, geslacht, handicap of seksuele geaardheid. Ze zullen ertoe bijdragen dat het belang van een eerlijke behandeling en van gelijke toegang tot decentrale openbare dienstverlening en de arbeidsmarkt wordt erkend, en ze zijn ontwikkeld als instrumenten voor lokale en regionale overheden voor het integreren van de aspecten gender, ras en mindervaliditeit in het gemeentelijke beleid en de dagelijkse praktijk op alle niveaus.

2.2.3

Het is de plicht van lokale en regionale overheden te zorgen voor goede decentrale dienstverlening die voor iedereen toegankelijk is en inspeelt op de behoeften van de verschillende buurten en bevolkingsgroepen in de steden, en de juiste randvoorwaarden te scheppen voor de maatschappelijke samenhang en duurzaamheid. Hierbij kan worden geput uit de volgende geteste en goed bevonden praktijkvoorbeelden:

2.3.1

Onderwijs is een belangrijk instrument om minderheden in het sociale en politieke leven van de landen waarin zij leven te integreren en om tolerantie en respect voor verscheidenheid aan te leren. Lokale en regionale overheden spelen op het gebied van onderwijs een doorslaggevende rol.

2.3.2

Het Comité van de Regio's schaart zich achter de oproep van het Europees Parlement tot de lidstaten om alles in het werk te stellen opdat kinderen van vluchtelingen, asielzoekers en immigranten goed worden geïntegreerd in het onderwijsstelsel. De overheid moet erop toezien dat leden van minderheden alle kans krijgen de taalvaardigheid te verwerven die nodig is voor een succesvolle integratie.

2.3.3

Als minderheden voldoende taalvaardigheid verwerven in de officiële taal van de maatschappij waarin ze leven, verhoogt dit de kans op een daadwerkelijke integratie. Daarom moeten lokale en regionale overheden binnen de grenzen van hun opdracht waar nodig integratieprojecten opzetten die onder meer facultatieve cursussen van de officiële taal kosteloos aanbieden. Zelfs in kleuterscholen kan dit gebeuren.

2.3.4

Het CvdR vindt het verontrustend te zien hoe ontmoedigend de hoge werkloosheid onder jongeren werkt. Daarom pleit het voor de toepassing van positieve maatregelen, vooral waar de toegang tot de arbeidsmarkt voor alle achtergestelde groepen op het spel staat.

2.3.5

Het Comité stelt voor de achterban van zijn leden in te schakelen voor de promotie van de volgende initiatieven:

2.3.6

Er zijn al voorbeelden van succesvolle initiatieven op lokaal en regionaal niveau op het gebied van onderwijs en toegang tot de arbeidsmarkt:

2.4.1

De lidstaten zouden een nationale databank moeten opzetten of nationale richtlijnen moeten opstellen voor goede werkwijzen voor overheden die bevoegd zijn voor huisvesting, zodat systematisch en nauwgezet informatie over de huisvesting van migranten en minderheden kan worden vergaard.

2.4.2

De lokale en regionale overheden zouden zich er nog meer voor moeten inzetten dat maatregelen worden genomen die discriminatie uitsluiten. Meer bepaald gaat het hierbij om:

2.4.3

Goede werkmethoden van lokale en regionale overheden om alle burgers gelijke toegang tot huisvesting en openbare dienstverlening te garanderen, zijn:

2.5.1

Het Comité van de Regio's pleit ervoor dat vertegenwoordigers van minderheidsgroepen aan het politieke leven op alle bestuurlijke niveaus (lokaal, regionaal, nationaal en Europees) deelnemen, i.c. nauwer betrokken worden bij het lokale beleid. Hiertoe kunnen de structuren en besluitvormingsprocedures van de lokale en regionale overheden transparanter en toegankelijker worden gemaakt, zodat de deelname van minderheden en een onbelemmerde vrijheid van vereniging en meningsuiting worden bevorderd.

2.5.2

De lokale en regionale overheden moeten vertegenwoordigers van groepen immigranten van verschillende etnische afkomst aanmoedigen om zich sterker te engageren in het maatschappelijke leven in de lidstaten en in de lokale en regionale overheidsorganen.

2.5.3

In een aantal steden en regio's zijn er specifieke maatregelen genomen om de uitoefening van politieke rechten te bevorderen. Geslaagde voorbeelden hiervan zijn: