(1)

De interne markt is een hoeksteen van de Unie. Sinds de oprichting ervan levert hij een belangrijke bijdrage aan groei, concurrentievermogen en werkgelegenheid en alle burgers en bedrijven moeten er in gelijke mate van kunnen blijven profiteren. Hij heeft voor bedrijven in de Unie, met name kleine, middelgrote en micro-ondernemingen (“kmo’s”), nieuwe mogelijkheden en schaalvoordelen gecreëerd en hun industriële concurrentievermogen versterkt. De interne markt heeft banen helpen scheppen en consumenten een grotere keuze aan producten en diensten van hoge kwaliteit tegen lagere prijzen geboden. Hij blijft een drijvende kracht om een meer geïntegreerde markt tot stand te brengen en de economie sterker, evenwichtiger en rechtvaardiger te maken. De interne markt is een van de grootste verworvenheden van de Unie en haar grootste troef in een steeds verder globaliserende wereld, en een sleutelelement in het verwezenlijken van de groene en digitale transformatie naar een duurzame economie, als antwoord op de toenemende druk van de klimaatverandering.

(2)

De interne markt moet zich voortdurend aanpassen aan een snel veranderende omgeving die wordt gekenmerkt door een digitale revolutie en globalisering. Het nieuwe tijdperk van digitale innovatie blijft mogelijkheden bieden voor burgers en bedrijven en genereert nieuwe producten, diensten, processen en ondernemingsmodellen en mogelijkheden voor de efficiënte productie van hoogwaardige statistieken. Het vormt ook een uitdaging op het vlak van regelgeving, handhaving, consumentenbescherming en -veiligheid.

(3)

Een omvangrijk corpus aan Unierecht onderbouwt de werking van de interne markt. Het betreft met name concurrentievermogen, normalisatie, wederzijdse erkenning, conformiteitsbeoordeling, consumentenbescherming en markttoezicht. Het bestaat tevens uit de regels voor het bedrijfsleven, handel en financiële transacties, het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, de productie van Europese statistieken en de bevordering van eerlijke mededinging. Dat omvangrijke corpus aan Unierecht voorziet in een gelijk speelveld dat wezenlijk is voor de werking van de interne markt, ten bate van consumenten en bedrijven.

(4)

Desalniettemin bestaan nog steeds discriminerende, ongerechtvaardigde of disproportionele belemmeringen voor de goede werking van de interne markt, en ontstaan er nieuwe obstakels. Regels vaststellen is slechts een eerste stap; ervoor zorgen dat ze functioneren is net zo belangrijk. De huidige uitdagingen in verband met de handhaving van bestaande regels, belemmeringen voor het vrije verkeer van goederen en diensten, en achterblijvende aantallen grensoverschrijdende openbare aanbestedingen beperken de mogelijkheden voor bedrijven en consumenten. Het aanpakken van dergelijke belemmeringen is uiteindelijk een kwestie van vertrouwen van de burger in de Unie, alsook in haar vermogen om te leveren en banen en groei te creëren en tegelijk het openbaar belang te beschermen.

(5)

Voorheen bestonden er afzonderlijke programma’s voor het optreden van de Unie op het gebied van concurrentievermogen van ondernemingen, vooral kmo’s, consumentenbescherming, consumenten en eindgebruikers van financiële diensten, beleidsvorming op het gebied van financiële diensten en van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders. Een aantal aanvullende activiteiten zijn rechtstreeks uit de begrotingsonderdelen voor de interne markt gefinancierd. Het is nu nodig de verschillende acties te stroomlijnen, de synergie ertussen te benutten, en een flexibeler, transparanter, vereenvoudigd en soepeler kader te bieden voor de financiering van activiteiten ter verwezenlijking van een goed functionerende, duurzame interne markt. Daarom moet een nieuw programma worden vastgesteld waarin de activiteiten die voordien uit deze andere programma’s en andere toepasselijke begrotingsonderdelen werden gefinancierd, worden samengebracht. Dat programma moet ook nieuwe initiatieven omvatten die tot doel hebben de interne markt beter te doen functioneren, waarbij overlappingen met verwante programma’s en maatregelen van de Unie moeten worden voorkomen.

(6)

Voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken op grond van Verordening (EG) nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad (4) bestond een afzonderlijk Europees statistisch programma, vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 99/2013 van het Europees Parlement en de Raad (5). Om de continuïteit bij de productie en de verspreiding van Europese statistieken te verzekeren, moet het nieuwe programma ook de activiteiten omvatten die onder het vorig Europees statistisch programma vielen door een kader te bieden voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken overeenkomstig Verordening (EG) nr. 223/2009. Het nieuwe programma moet het financiële kader voor Europese statistieken vaststellen, dat hoogwaardige, vergelijkbare en betrouwbare Europese statistieken moet opleveren ter ondersteuning van opzet en uitvoering van, toezicht op en evaluatie van het Uniebeleid in zijn geheel. Professionele onafhankelijkheid is een noodzakelijke voorwaarde voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken.

(7)

Daarom dient een programma te worden vastgesteld ter verbetering van de werking van de interne markt, het concurrentievermogen en de duurzaamheid van ondernemingen, in het bijzonder van kmo’s, normalisatie, markttoezicht en consumentenbescherming, voor het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, en voor Europese statistieken (programma voor de interne markt) (het “programma”). Het programma moet een looptijd krijgen van zeven jaar om het gelijk te laten lopen met het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021 tot en met 2027, dat is vastgesteld bij Verordening (EU, Euratom) 2020/2093 van de Raad (6).

(8)

Het programma moet het ontwerp, de uitvoering en de handhaving van Uniewetgeving ondersteunen en de goede werking van de interne markt schragen. Het programma moet het scheppen van de juiste voorwaarden ondersteunen om de positie te versterken van alle actoren van de interne markt, met inbegrip van bedrijven, burgers waaronder consumenten, werknemers, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en overheidsinstanties. Daartoe moet het programma tot doel hebben het concurrentievermogen, de capaciteitsopbouw en de duurzaamheid van ondernemingen, met name kmo’s, onder meer in de toeristische sector, te bevorderen. De duurzaamheid van ondernemingen is belangrijk voor het behoud van hun concurrentievermogen op lange termijn en draagt bij tot de transitie naar een economisch, ecologisch en sociaal duurzamere Unie, wat hand in hand moet gaan met digitalisering en betrokkenheid bij duurzame bedrijfspraktijken. Het programma moet ook de handhaving van de voorschriften inzake consumentenbescherming en veiligheid ondersteunen. Het moet ook bedrijven en burgers voorlichten over hun rechten door hun de juiste instrumenten, passende informatie en bijstand te bieden zodat zij met kennis van zaken besluiten kunnen nemen en beter kunnen deelnemen aan de beleidsvorming in de Unie. Voorts moet het programma tot doel hebben de administratieve samenwerking en de samenwerking op regelgevingsgebied te verbeteren, met name door middel van opleidingsprogramma’s, de uitwisseling van beste praktijken en het aanleggen van kennis- en vaardighedenbases, met inbegrip van het gebruik van strategische overheidsopdrachten. Het programma moet ook de ontwikkeling van hoogwaardige Unie- en internationale normen en regelgeving ondersteunen, onder meer door brede betrokkenheid van belanghebbenden, die de uitvoering van de Uniewetgeving schragen.

Het moet ook financiële verslaglegging en audit bestrijken en aldus bijdragen aan de transparantie en goede werking van de kapitaalmarkten van de Unie en aan een betere beleggersbescherming. Het programma moet tevens tot doel hebben de uitvoering en handhaving van de Uniewetgeving te ondersteunen door te zorgen voor een hoog gezondheidsniveau voor mensen, dieren en planten, bescherming van het welzijn van mens en dier, en veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, waarbij de beginselen van de duurzame ontwikkeling in acht moeten worden genomen en een hoog niveau van consumentenbescherming moet worden gewaarborgd. Voorts moet het programma de productie van hoogwaardige Europese statistieken ondersteunen in overeenstemming met de statistische beginselen omschreven in Verordening (EG) nr. 223/2009 en verder uitgewerkt in de praktijkcode Europese statistieken.

(9)

Een moderne interne markt die op de beginselen van billijkheid, transparantie en wederzijds vertrouwen stoelt, bevordert de mededinging en komt ten goede aan consumenten, bedrijven en werknemers. Door beter gebruik te maken van de voortdurend veranderende interne markt voor diensten moeten bedrijven in de Unie beter in staat zijn over de grenzen heen banen en groei te creëren en een breder assortiment diensten tegen betere prijzen aan te bieden, zonder dat wordt getornd aan de hoge normen voor consumenten en werknemers. Om dit te bereiken moet het programma bijdragen aan een beter toezicht op ontwikkelingen op het gebied van de interne markt, en resterende discriminerende, ongerechtvaardigde of disproportionele belemmeringen in kaart te brengen en weg te werken, en waarborgen dat het regelgevingskader zich kan aanpassen aan alle vormen van innovatie, waaronder nieuwe technologische ontwikkelingen en processen, bedrijfsmodellen voor diensteninnovatie, samenwerkingsmodellen en modellen voor sociale economie, sociale innovatie en niet-technologische innovatie.

(10)

Dankzij mechanismen voor preventie, de goedkeuring van gemeenschappelijke regels en, waar dergelijke Unieregels niet bestaan, het beginsel van wederzijdse erkenning zijn de regelgevingsbelemmeringen op de interne markt voor talrijke industriële producten weggenomen. Op de gebieden waar geen Uniewetgeving bestaat, is het beginsel van wederzijdse erkenning van toepassing, wat ervoor zorgt dat goederen die in een lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht, vrij kunnen circuleren en in een andere lidstaat mogen worden verkocht. Indien de betrokken lidstaat redenen heeft om zich tegen het in de handel brengen van de goederen te verzetten, mag hij een beperking opleggen, op voorwaarde dat een dergelijke beperking niet-discriminatoir is, gerechtvaardigd is door legitieme doelstellingen van openbaar belang, als bepaald in artikel 36 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) of erkend in de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie als een dwingende reden van algemeen belang, en evenredig is aan het beoogde doel. Door ontoereikende toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning, bijvoorbeeld door het opleggen van ongerechtvaardigde of onevenredige beperkingen, krijgen ondernemingen echter moeilijker toegang tot de markt van andere lidstaten. Ondanks de hoge mate van marktintegratie op het gebied van goederen, worden daardoor kansen gemist voor de economie in het algemeen. De verwachting is dat vaststelling van Verordening (EU) 2019/515 van het Europees Parlement en de Raad (7) zal bijdragen tot meer economische voordelen op dit vlak. Het programma moet daarom tot doel hebben de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning op het gebied van goederen te verbeteren, met benutting van zijn volledige potentieel. Het programma moet tevens het aantal illegale en niet-conforme goederen dat in de handel wordt gebracht, verminderen door middel van gerichte bewustmakingsacties en opleiding, ondersteuning van de in Verordening (EU) 2019/515 bedoelde productcontactpunten en betere samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten op het gebied van wederzijdse erkenning.

(11)

Er bestaan nieuwe uitdagingen op het vlak van regelgeving en handhaving die verband houden met de snel veranderende omgeving van de digitale revolutie en met betrekking tot kwesties als cyberbeveiliging, gegevensbescherming en privacy, het internet der dingen of kunstmatige intelligentie en hiermee verband houdende ethische normen. Strenge regels inzake productveiligheid en duidelijkheid wat betreft aansprakelijkheid zijn van essentieel belang om ervoor te zorgen dat Unieburgers, waaronder consumenten, en bedrijven passende bescherming genieten in het geval van schade. Daarom moet het programma bijdragen aan de snelle aanpassing en betere handhaving van een Unieregeling voor productaansprakelijkheid die innovatie stimuleert, met waarborgen voor de veiligheid van de gebruikers.

(12)

Het in de handel brengen van producten die niet in overeenstemming zijn met het recht van de Unie, met inbegrip van producten die uit derde landen worden ingevoerd, vormt een gevaar voor Unieburgers, waaronder consumenten, evenals voor andere eindgebruikers. Marktdeelnemers die met traditionele of elektronische middelen producten verkopen die in overeenstemming zijn met het recht van de Unie ondervinden oneerlijke concurrentie van ondernemers die de regels overtreden uit onwetendheid of opzettelijk, om een concurrentievoordeel te verwerven, dan wel als gevolg van de versnippering van het markttoezicht in de Unie. Markttoezichtautoriteiten kampen veelal met een gebrek aan financiële middelen en worden beperkt door landsgrenzen, terwijl ondernemers op Unie- of zelfs wereldniveau actief zijn. Met name in het geval van de e-commerce, ondervinden markttoezichtautoriteiten grote moeilijkheden om binnen hun jurisdictie vanuit derde landen ingevoerde producten die niet aan de regels voldoen te traceren teneinde de verantwoordelijke marktdeelnemer te identificeren.

Zij ondervinden ook grote moeilijkheden bij het uitvoeren van risicobeoordelingen en tests omdat zij geen fysieke toegang hebben tot producten. Het programma moet er dan ook naar streven de conformiteit van producten te versterken door de kennis van de toepasselijke productveiligheidsregels van de Unie te vergroten, de nalevingscontroles op te voeren overeenkomstig Verordening (EU) 2019/1020 van het Europees Parlement en de Raad (8), en door nauwere grensoverschrijdende samenwerking tussen de handhavingsautoriteiten te bevorderen. Het programma moet ook het bestaande kader voor activiteiten op het vlak van markttoezicht helpen consolideren, gezamenlijke acties van de markttoezichtautoriteiten uit verschillende lidstaten aanmoedigen, informatie-uitwisseling verbeteren en de convergentie en nauwere integratie van activiteiten op het vlak van markttoezicht bevorderen. Dit moet met name gebeuren door streng toezicht op de naleving van de nieuwe vereisten van Verordening (EU) 2019/1020, teneinde te voorkomen dat niet-conforme producten aan consumenten en andere eindgebruikers worden verkocht. Het programma moet derhalve de capaciteit van de markttoezichtautoriteiten in de hele Unie versterken, bijdragen aan meer homogeniteit tussen de lidstaten inzake de handhaving van regels, en de lidstaten in gelijke mate laten profiteren van de interne markt wat economische groei en duurzaamheid betreft.

(13)

Hoewel het programma geen doelstellingen en acties omvat ter ondersteuning van de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten, moet voor ogen worden gehouden dat namaakproducten vaak niet voldoen aan de vereisten van de wetgeving van de Unie inzake productveiligheid en consumentenbescherming, en dat zij risico’s voor de gezondheid en veiligheid van de consumenten met zich meebrengen, met name wanneer dergelijke producten online worden gekocht. Het programma moet derhalve zorgen voor meer synergie met andere programma’s van de Unie op het gebied van de bescherming van intellectuele-eigendomsrechten, met name het instrument voor controleapparatuur voor de douane dat is vastgesteld uit hoofde van een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling, als deel van het fonds voor geïntegreerd grensbeheer, van het instrument voor financiële steun voor controleapparatuur voor de douane.

(14)

Om de naleving door categorieën geharmoniseerde producten met een hoger inherent risico te vergemakkelijken, heeft de Unie een accreditatieregeling opgezet voor de controle op de bekwaamheid, onpartijdigheid en onafhankelijkheid van conformiteitsbeoordelingsinstanties. Het is van wezenlijk belang dat de conformiteitsbeoordelingsinstanties betrouwbaar en bekwaam zijn, vermits zij nagaan of producten voldoen aan de veiligheidsvoorschriften alvorens zij in de handel worden gebracht. De grootste uitdaging bestaat er nu in de accreditatieregeling in overeenstemming te houden met de actuele stand van de techniek en in de hele Unie even strikt toe te laten passen. Daarom moet het programma maatregelen ondersteunen die ervoor zorgen dat conformiteitsbeoordelingsinstanties aan de regelgevingsvereisten — zoals onpartijdigheid en onafhankelijkheid — blijven voldoen, vooral door het gebruik van accreditatie. Evenzeer moet het programma maatregelen ondersteunen die de Europese accreditatieregeling verbeteren, met name op nieuwe beleidsgebieden, door de European cooperation for Accreditation/Europese samenwerking voor accreditatie, genoemd in Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad (9).

(15)

Aangezien de consumentenmarkten door de ontwikkeling van onlinehandel en online reisdiensten geen grenzen meer kennen, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat consumenten die in de Unie wonen dezelfde hoge mate van bescherming genieten bij de invoer van goederen en diensten van marktdeelnemers die in derde landen zijn gevestigd, ook wanneer deze online worden verkocht. Daarom moet het programma zo nodig ook ondersteuning kunnen bieden voor samenwerking met relevante instanties in derde landen, bijvoorbeeld wat de uitwisseling van informatie over niet-conforme producten betreft.

(16)

Overheidsinstanties maken gebruik van overheidsopdrachten om ervoor te zorgen dat overheidsgeld goed wordt besteed en om bij te dragen aan een interne markt die innovatiever, duurzamer, inclusiever en concurrerender is. Dit houdt onder meer in dat bij de gunning van inschrijvingen volgens de “beste prijs-kwaliteitverhouding” evaluatiecriteria moeten worden toegepast die niet alleen bepalen wat de economisch voordeligste inschrijving is, maar ook welke inschrijving het voordeligst is wat de mate van opgeleverde publieke waarde betreft. Wanneer dit in overeenstemming is met de toepasselijke Uniewetgeving, moet rekening worden gehouden met milieu-, eerlijke handels- en sociale aspecten en moet voor grote infrastructuurprojecten een verdeling van de aanbestedingen in percelen worden bevorderd. Richtlijnen 2014/23/EU (10), 2014/24/EU (11) en 2014/25/EU (12) van het Europees Parlement en de Raad vormen het juridisch kader voor de integratie en doeltreffende werking van de markten voor overheidsopdrachten, die 14 % van het bruto binnenlands product van de Unie vertegenwoordigen, ten bate van overheidsinstanties, bedrijven en burgers, waaronder consumenten. Op de juiste wijze toegepaste regels voor overheidsopdrachten zijn een essentieel instrument om de interne markt te versterken en om zowel de economische groei van ondernemingen in de Unie als de werkgelegenheid in de Unie aan te zwengelen. Het programma moet daarom maatregelen ondersteunen met het oog op een bredere benutting van strategische overheidsopdrachten, de professionalisering van overheidsinkopers, de facilitering en verbetering van toegang tot aanbestedingsmarkten voor kmo’s, in het bijzonder door adviesdiensten en opleiding, meer transparantie, integriteit en betere gegevens, de aanjaging van de digitale transformatie van aanbestedingen en de bevordering van gezamenlijke aanbestedingen, door de partnerschapsaanpak met de lidstaten te versterken, de gegevensverzameling en -analyse te verbeteren aan de hand van onder andere de ontwikkeling van specifieke IT-instrumenten, alsook met het oog op de ondersteuning van de uitwisseling van ervaringen en goede praktijken, de verwijzing naar Europese en internationale normen, het bieden van richtsnoeren, het streven naar gunstige handelsovereenkomsten, de versterking van samenwerking tussen nationale overheden en de lancering van proefprojecten.

(17)

Om de doelstellingen van het programma te behalen en het leven van burgers en bedrijven gemakkelijker te maken, moeten er hoogwaardige en gebruikersgerichte openbare diensten komen die steeds meer gedigitaliseerd en volledig toegankelijk zijn. De inspanningen op het gebied van e-bestuur en e-overheid moeten ook worden opgevoerd, met inachtneming van de regels inzake gegevensbescherming en privacy. Dat houdt in dat overheidsadministraties zich zullen moeten inzetten om die overheidsdiensten samen met burgers en bedrijven tot stand te brengen. Gezien de voortdurende en gestage toename van grensoverschrijdende activiteiten op de interne markt moet er bovendien actuele, accurate en eenvoudige te begrijpen informatie over de rechten van bedrijven en burgers beschikbaar zijn. Dit betekent dat vereenvoudigde informatie over de administratieve formaliteiten moet worden aangeboden. Daarnaast is het van wezenlijk belang juridisch advies te verstrekken en grensoverschrijdende problemen te helpen oplossen. Voorts moeten overheidsinstanties bij hun inspanningen worden ondersteund om die doelstellingen te verwezenlijken, bijvoorbeeld door de nationale overheden op eenvoudige en efficiënte wijze met elkaar te verbinden, door informatie te verstrekken en de uitwisseling van informatie over de werking van de interne markt in de praktijk te vergemakkelijken. De bestaande instrumenten voor het bestuur van de interne markt spelen in dit verband al een belangrijke rol en de kwaliteit, zichtbaarheid, transparantie en betrouwbaarheid ervan moeten verder worden verbeterd. Het programma moet dan ook de volgende bestaande instrumenten voor het bestuur van de interne markt ondersteunen: het Uw Europa-portaal, dat de ruggengraat moet worden van de komende digitale toegangspoort, Uw Europa — Advies, Solvit, het Informatiesysteem interne markt en het scorebord van de interne markt.

(18)

Het programma moet de ontwikkeling van het regelgevingskader van de Unie op het gebied van vennootschapsrecht en corporate governance alsook contractenrecht ondersteunen om bedrijven, in het bijzonder kmo’s, efficiënter en concurrerender te maken, waarbij het tegelijkertijd bescherming biedt aan belanghebbenden die gevolgen ondervinden van activiteiten van ondernemingen, en om te reageren op nieuwe beleidsuitdagingen. In het kader van het programma moet ook worden gezorgd voor adequate evaluatie, uitvoering en handhaving van het toepasselijke acquis, en moeten belanghebbenden worden geïnformeerd en bijgestaan en de uitwisseling van informatie ter zake worden bevorderd. Voorts moet het programma de initiatieven van de Commissie ter ondersteuning van een duidelijk en goed aangepast juridisch kader voor de data-economie en innovatie verder ondersteunen. Deze initiatieven zijn nodig om de rechtszekerheid te verbeteren met betrekking tot contractuele en niet-contractuele verbintenissen, met name ten aanzien van aansprakelijkheid, beveiliging, ethiek en privacy in het kader van opkomende technologieën zoals het internet der dingen, kunstmatige intelligentie, robotica en 3D-printen. Het programma moet de ontwikkeling van datagedreven ondernemen bevorderen aangezien dergelijk ondernemen bepalend zal zijn voor de wijze waarop de economie van de Unie presteert in het kader van de wereldwijde concurrentie.

(19)

Ook moet het programma de correcte en volledige uitvoering en toepassing door de lidstaten van het juridisch kader van de Unie voor de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering bevorderen, alsook de ontwikkeling van toekomstig beleid om nieuwe uitdagingen op die gebieden aan te pakken. Het moet ook relevante activiteiten van internationale organisaties van Europees belang, zoals het Comité van deskundigen inzake de evaluatie van maatregelen ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering van de Raad van Europa, ondersteunen.

(20)

Het doel van de uitvoering en ontwikkeling van de interne markt op het gebied van financiële diensten, financiële stabiliteit en de kapitaalmarktenunie met inbegrip van duurzame financiering is sterk afhankelijk van empirisch onderbouwde beleidsmaatregelen van de Unie. De Commissie moet een actieve rol spelen om dat doel te verwezenlijken door permanent toezicht te houden op de financiële markten en de financiële stabiliteit, door de uitvoering van de Uniewetgeving door de lidstaten te beoordelen, te evalueren of de bestaande wetgeving geschikt is voor het beoogde doel, en, wanneer nieuwe risico’s opdoemen, potentiële actiegebieden in kaart te brengen, waarbij telkens belanghebbenden gedurende de hele beleidscyclus doorlopend worden betrokken. Dergelijke activiteiten berusten op de productie van analyses, studies, opleidingsmateriaal, enquêtes, conformiteitsbeoordelingen, evaluaties en hoogwaardige statistieken en worden geschraagd door IT-systemen en communicatie-instrumenten.

(21)

Het VWEU omvat een regime van regels dat ervoor zorgt dat de mededinging op de interne markt niet wordt verstoord. Het programma moet bijdragen aan het mededingingsbeleid van de Unie, onder meer door een betere en nauwere samenwerking met netwerken en met nationale overheden en rechtbanken, en door de versterking van de internationale samenwerking, alsmede door een bredere groep belanghebbenden te bereiken door te communiceren over de met het mededingingsbeleid van de Unie verband houdende rechten, voordelen en verplichtingen en deze toe te lichten. Het programma moet ook helpen bij het verbeteren van de analyse en beoordeling van marktontwikkelingen, onder meer door het gebruik van sectorale onderzoeken en andere instrumenten voor marktonderzoek, evenals door het stelselmatig uitwisselen van informatie en beste praktijken binnen het Europees Mededingingsnetwerk. Dit moet bijdragen tot eerlijke concurrentie en een gelijk speelveld, onder meer op wereldniveau, en moet bedrijven, in het bijzonder kmo’s, en consumenten versterken, teneinde hen in staat te stellen de vruchten te plukken van de interne markt.

(22)

Het programma moet met name de radicale gevolgen voor de mededinging en de werking van de interne markt aanpakken die voortvloeien uit de lopende groene en digitale transitie van de economie en het ondernemingsklimaat, met name door de exponentiële groei in de hoeveelheid en het gebruik van data, rekening houdend met het toenemende gebruik van kunstmatige intelligentie, bigdata-algoritmen en andere IT-instrumenten en expertise door bedrijven. Het is ook van essentieel belang dat het programma netwerken en een bredere en intensievere samenwerking met de lidstaten en hun autoriteiten en rechtbanken ondersteunt aangezien het optreden van deze entiteiten van vitaal belang is voor onverstoorde mededinging en de werking van de interne markt. Het mededingingsbeleid speelt een bijzondere rol bij het voorkomen van schade aan de interne markt door mededingingsverstorend gedrag buiten de Uniegrenzen; daarom moet het programma waar nodig ook de samenwerking met de autoriteiten van derde landen ondersteunen. Tot slot moet meer aan voorlichting worden gedaan zodat meer burgers en bedrijven ten volle kunnen profiteren van eerlijke concurrentie op de interne markt. Dit moet de inspanningen ondersteunen om de Unieburgers beter op de voordelen van het mededingingsbeleid van de Unie te wijzen, onder meer door samen te werken met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en relevante belanghebbenden. Naar verwachting zal bij de uitvoering van het onderdeel mededinging van het programma flexibiliteit nodig zijn om tegemoet te komen aan veranderende behoeften die worden beïnvloed door dynamische en snelle ontwikkelingen in de mededingingsvoorwaarden op de interne markt waarvan de snelheid en omvang moeilijk in te schatten zijn. Dit betreft met name ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, kunstmatige intelligentie, algoritmen, big data, cyberbeveiliging en forensische technologie.

(23)

Het is van vitaal belang om het concurrentievermogen en de duurzaamheid van ondernemingen in de Unie te versterken en tegelijk te zorgen voor een echt gelijk speelveld en een open en concurrerende interne markt. Kmo’s zijn de motor van de economie van de Unie: zij maken 99,8 % uit van alle ondernemingen in de Unie, zorgen voor twee derde van de werkgelegenheid en dragen in belangrijke mate bij aan het scheppen van nieuwe kwalitatief hoogwaardige banen in alle sectoren met een regionale en lokale dimensie, en dus aan sociale cohesie. Kmo’s spelen een belangrijke rol bij de modernisering van de industrie en de groene en digitale transformatie van de economie, met inbegrip van het bereiken van klimaatneutraliteit. Het programma moet daarom hun inspanningen ondersteunen om de hulpbronnenefficiëntie te verbeteren en milieuvriendelijke producten en diensten van hoge kwaliteit te ontwikkelen. Hiermee moet het programma ook bijdragen aan de verbetering van het concurrentievermogen van kmo’s op wereldmarkt.

(24)

Kmo’s zien zich voor gemeenschappelijke uitdagingen gesteld waar grotere bedrijven minder mee worden geconfronteerd. Deze gemeenschappelijke uitdagingen bestaan onder meer uit het verkrijgen van financiering, het vinden van gekwalificeerde werknemers, het verlichten van de administratieve lasten, gebruikmaken van creativiteit en innovatie, onder meer door middel van overheidsopdrachten, en toegang krijgen tot wereldwijde markten en waardeketens om internationaliseringsactiviteiten te ontwikkelen. Het programma moet dergelijk marktfalen proportioneel aanpakken zonder de mededinging op de interne markt onnodig te verstoren. In het programma moet ook rekening worden gehouden met de bijzondere behoeften van specifieke soorten kmo’s, zoals micro-ondernemingen, kmo’s die diensten verrichten en kmo’s die ambachtelijke activiteiten verrichten, evenals kmo’s bestaande uit zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen, en ondernemingen in de sociale economie. Onder “ondernemingen in de sociale economie in de Unie” worden verschillende soorten ondernemingen en entiteiten verstaan die deel uitmaken van de sociale economie, zoals coöperaties, onderlinge maatschappijen, verenigingen zonder winstoogmerk, stichtingen, sociale ondernemingen en andere ondernemingsvormen. Aangezien zij in de eerste plaats gericht zijn op het creëren van gedeelde waarde en sociaal effect voor mensen in plaats van op het realiseren van winst, kunnen zij als motor van sociale innovatie, transparant bestuur en solidariteit fungeren doordat ze het grootste deel van hun winsten of overschotten herinvesteren in hun doelstellingen. Er moet ook aandacht worden besteed aan de specifieke behoeften van potentiële nieuwe ondernemers, zoals jonge en vrouwelijke ondernemers, ouderen en personen met een beperking.

(25)

Het programma moet rekening houden met kmo’s, als omschreven in Aanbeveling 2003/361/EG van de Commissie (13). Bij de toepassing van deze verordening ten aanzien van kmo’s moet de Commissie alle betrokken belanghebbenden raadplegen, met inbegrip van de openbare en particuliere organisaties die kmo’s vertegenwoordigen en de handelsbevorderende organisaties van de lidstaten.

(26)

Het programma moet een innovatiecultuur ondersteunen en bevorderen door industriële ecosystemen te ontwikkelen die het starten van bedrijven en de groei van kmo’s kunnen stimuleren, met name alle kmo’s die de uitdagingen van de groene en digitale transitie en van een steeds competitievere en snel veranderende omgeving aankunnen. Het programma moet ernaar streven het innovatieproces te ondersteunen door nieuwe collaboratieve bedrijfsmodellen, netwerken en het delen van kennis en middelen te bevorderen, waaronder tussen Europese partnerschappen van clusters en bedrijfsnetwerkorganisaties.

(27)

Bij het opstellen van werkprogramma’s voor het verlenen van steun aan kmo’s moet rekening worden gehouden met de strategische bepalingen van de kmo-strategie en van de “Small Business Act” en met de context waarin kmo’s opereren, zoals beschreven in de evaluatie van de prestaties van kmo’s. Voorts moet aandacht worden besteed aan het netwerk van kmo-gezanten.

(28)

Veel van de problemen in verband met het concurrentievermogen van de Unie zijn te wijten aan het feit dat kmo’s moeilijk aan financiering komen. Dat komt omdat kmo’s hun kredietwaardigheid moeilijk kunnen aantonen en over onvoldoende middelen beschikken die als waarborg voor leningen kunnen dienen (dat wil zeggen onderpanden/garanties), of omdat zij onvoldoende op de hoogte zijn van de mechanismen ter ondersteuning van hun activiteiten die reeds bestaan op Unie-, nationaal of lokaal niveau. Kmo’s moeten concurrerend blijven en werken daartoe onder meer aan de invoering van innovaties, aan digitalisering, aan internationalisering en aan de bij- en omscholing van hun werknemers, wat de financieringsbehoefte nog groter maakt. De beperkte toegang tot financiering werkt negatief op de oprichting, de groei en de overlevingskansen van bedrijven, en op de bereidheid van nieuwe ondernemers om bij een bedrijfsopvolging levensvatbare bedrijven over te nemen.

(29)

Het gebrek aan vaardigheden vormt een belangrijke belemmering voor de groei van ondernemingen in de Unie. Om ondernemerschap in de Unie te bevorderen en de groei van kmo’s en hun digitale en groene transitie te ondersteunen, moet het programma de toegang tot vaardigheden en mentorschapsregelingen voor kmo’s bevorderen en vergemakkelijken, en met name de ontwikkeling van technologische, ondernemers- en managementvaardigheden. Daarbij moet de Commissie zorgen voor coördinatie met initiatieven in het kader van andere Unie-, nationale en regionale programma’s om de synergieën te vergroten en overlap te voorkomen.

(30)

Om het marktfalen te verhelpen en ervoor te zorgen dat kmo’s, waaronder starters en doorgroeiers, de basis van het concurrentievermogen van de economie van de Unie blijven, moeten kmo’s extra steun in de vorm van schuldinstrumenten en eigenvermogensinstrumenten krijgen die zijn vastgesteld uit hoofde van het kmo-beleidsonderdeel van het InvestEU-fonds, dat is opgericht bij Verordening (EU) 2021/523 van het Europees Parlement en de Raad (14). De leninggarantiefaciliteit die op grond van Verordening (EU) nr. 1287/2013 van het Europees Parlement en de Raad (15) is opgezet, heeft een aantoonbare meerwaarde en zal naar verwachting aan ten minste 500 000 kmo’s een positieve bijdrage leveren. Er zou meer kunnen worden gedaan om potentiële begunstigden bekend te maken met de beschikbaarheid van het InvestEU-programma voor kmo’s.

(31)

Activiteiten uit hoofde van het programma moeten ernaar streven de beleidsdoelstellingen van dit programma niet alleen door middel van subsidies na te streven, maar ook door het verlenen van makkelijkere toegang tot financieringsinstrumenten en begrotingsgaranties in het kader van het kmo-beleidsonderdeel van het InvestEU-fonds, en moeten de synergieën met andere Unieprogramma’s vergroten. De acties moeten een duidelijke Uniemeerwaarde hebben.

(32)

Het programma moet kmo’s gedurende hun hele levenscyclus effectief ondersteunen door bijstand te verlenen, gaande van het helpen van kmo’s bij het zoeken naar partners voor gezamenlijke projecten tot commercialisering en de toegang tot de markt, capaciteitsopbouw en door samenwerking via clusters en bedrijfsnetwerkorganisaties aan te moedigen. Het moet ook de groene en digitale transitie van kmo’s ondersteunen en voortbouwen op de unieke kennis en expertise die zijn ontwikkeld met betrekking tot kmo’s, en op de lange ervaring met het werken met uniale, nationale en regionale belanghebbenden. Die steun moet voortbouwen op de ervaring van het Enterprise Europe Network (EEN) als centraal aanspreekpunt om het concurrentievermogen van kmo’s te verbeteren en hun activiteiten op de interne markt en daarbuiten te ontwikkelen. Het EEN blijft diensten leveren namens andere programma’s van de Unie, met name het programma Horizon Europa zoals vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (16), met gebruikmaking van de financiële middelen van die programma’s. Het EEN moet ook een grotere deelname van kmo’s aan de ontwikkeling van beleidsinitiatieven voor de interne markt, zoals overheidsopdrachten en normalisatieprocessen, bevorderen. Het EEN moet de samenwerking verbeteren met Europese digitale-innovatiehubs die uit hoofde van het programma Digitaal Europa worden opgericht bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (17) en de InvestEU-advieshub. Daarnaast moet de succesvolle mentorschapsregeling — Erasmus voor jonge ondernemers — het instrument blijven om nieuwe of aspirant-ondernemers zakelijke en managementervaring te laten opdoen door aan een ervaren ondernemer uit een ander land te worden gekoppeld en van deze te leren, en zo hun ondernemerstalenten te versterken. Het programma moet zijn geografisch bereik uitbreiden waardoor er meer mogelijkheden komen om ondernemers te koppelen aan geschikte andere ondernemers, in aanvulling op andere initiatieven van de Unie.

(33)

Er moeten extra inspanningen worden geleverd om de administratieve lasten te verminderen en om de initiatieven van de programma’s toegankelijker te maken door de kosten van kmo’s voor ingewikkelde aanvraagprocedures en deelnamevereisten te verlagen. In dat verband moet het EEN het belangrijkste informatiepunt zijn voor kmo’s die geïnteresseerd zijn in toegang tot middelen van de Unie, door te fungeren als een centraal aanspreekpunt en hen te voorzien van op maat gesneden begeleiding. Het is belangrijk om voort te bouwen op de ervaringen met de bestaande steunmaatregelen voor kmo’s, maar er tegelijkertijd voor open te blijven staan deze aan te passen aan de veranderende omstandigheden voor kmo’s op de interne markt, vooral wat betreft digitalisering en regeldruk.

(34)

Aangezien clusters gunstige en veerkrachtige bedrijfsomgevingen bieden zijn zij een strategisch instrument om het concurrentievermogen en de schaalvergroting van kmo’s te ondersteunen. Zij kunnen de groene en digitale transitie van de industrie, met inbegrip van diensten, vergemakkelijken en de economische ontwikkeling van de regio’s bevorderen door voor groei en banen te zorgen. Het is belangrijk dat gezamenlijke clusterinitiatieven kritische massa bereiken aangezien dat de groei van kmo’s versnelt. Door gespecialiseerde industriële ecosystemen met elkaar te verbinden, creëren clusters nieuwe zakelijke kansen voor kmo’s en laten zij die beter integreren in strategische waardeketens in de Unie en wereldwijd. De ontwikkeling van transnationale en interregionale, partnerschapsstrategieën en de uitvoering van gezamenlijke initiatieven moeten, met ondersteuning van het Europees platform voor clustersamenwerking en het Europees Kenniscentrum inzake hulpbronnenefficiëntie daarvan, worden gesteund. Ondersteuning moet tevens inhouden dat kmo’s worden geholpen om samen te werken met kmo’s uit derde landen. Duurzame partnerschappen moeten worden aangemoedigd door de verstrekking van voortzettingsfinanciering indien de mijlpalen inzake prestatie en deelname zijn bereikt. Directe steun aan kmo’s moet via clusterorganisaties worden verstrekt voor: het promoten van de benutting van geavanceerde technologieën, nieuwe bedrijfsmodellen, koolstofarme en hulpbronnenefficiënte oplossingen, creativiteit en design, bij- en nascholing, het aantrekken van talent, de versnelde ontwikkeling van ondernemerschap, en internationalisering. Bij die directe steun aan kmo’s moet worden samengewerkt met andere gespecialiseerde actoren die steun aan kmo’s verlenen teneinde de industriële transformatie en de uitvoering van strategieën voor slimme specialisatie te bevorderen. Het programma moet derhalve bijdragen en bouwen aan verbindingen met de innovatiehubs van de Unie, in het bijzonder de digitale innovatiehubs van de Unie, en de investeringen in het kader van het cohesiebeleid en Horizon Europa. Er zou ook kunnen worden gezocht naar synergieën met het Erasmus+-programma zoals vastgesteld bij Verordening (EU) XXXX/XXX van het Europees Parlement en de Raad (18).

(35)

Het programma moet bijdragen aan een verbetering van de verhouding tussen ondernemingen, vooral kmo’s, en universiteiten, onderzoekscentra en andere instellingen die zich bezighouden met het creëren en verspreiden van kennis. Deze verhouding zou de bedrijven beter in staat kunnen stellen het hoofd te bieden aan de strategische uitdagingen die gepaard gaan met de nieuwe internationale context.

(36)

Kmo’s hebben vanwege hun kleinere omvang te maken met specifieke belemmeringen voor hun groei. Het is voor hen bijzonder moeilijk om te groeien en sommige van hun bedrijfsactiviteiten op te schalen. Op basis van het succes van en de lessen die zijn getrokken uit het kmo-instrument en de Unieclusterprojecten voor nieuwe industriële waardeketens in het kader van Horizon 2020 zoals vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad (19), moet het programma steun bieden voor opschalingsactiviteiten van kmo’s in alle cruciale stadia van hun ontwikkeling, met inbegrip van steun voor activiteiten op het gebied van internationalisering, benutting van innovaties en commercialisering. Die steun zou een aanvulling vormen op de steun van de Europese Innovatieraad in het kader van Horizon Europa, die voornamelijk gericht zal zijn op baanbrekende en disruptieve innovatie, en dus ook op innovatieve kmo’s, met een speciale focus op marktcreërende innovatie, maar tevens met ondersteuning van alle andere soorten innovatie, waaronder stapsgewijze innovatie.

(37)

Creativiteit en alle vormen van innovatie, waaronder innovatie die streeft naar meer hulpbronnen- en energie-efficiëntie, zijn van cruciaal belang voor het concurrentievermogen van de industriële waardeketens van de Unie. Zij treden op als katalysatoren voor modernisering van het bedrijfsleven en de industrie en dragen bij tot slimme, inclusieve en duurzame groei. Zij worden echter nog steeds onvoldoende benut door kmo’s. Het programma moet bijgevolg gerichte acties, netwerken en partnerschappen voor creativiteitsgedreven innovatie ondersteunen om kmo’s in staat te stellen de groene en digitale transitie in alle industriële waardeketens en ecosystemen te kunnen doorvoeren.

(38)

Europese normen spelen een belangrijke rol in de interne markt. Zij zijn van vitaal belang voor het concurrentievermogen van ondernemingen, met name kmo’s. Europese normen vormen ook een essentieel instrument om de wetgeving en het beleid van de Unie te ondersteunen op een aantal gebieden die belangrijk zijn voor de groene en digitale transitie, zoals energie, klimaatverandering en milieubescherming, informatie- en communicatietechnologie, duurzaam gebruik en recycling van hulpbronnen, innovatie, productveiligheid, consumentenbescherming, veiligheid van werknemers, arbeidsvoorwaarden en vergrijzing, en daardoor positief bijdragen tot de samenleving als geheel. De ervaring leert dat nieuwe normen voor een optimale bijdrage sneller en tijdiger moeten worden ontwikkeld en dat meer inspanningen moeten worden geleverd om alle belanghebbenden, waaronder consumentenvertegenwoordigers, hierbij te betrekken.

(39)

De Europese normalisatiewerkzaamheden zijn geregeld bij Verordening (EU) nr. 1025/2012 van het Europees Parlement en de Raad (20) en worden uitgevoerd door middel van een reeds lang bestaand publiek-privaat partnerschap dat van fundamenteel belang is voor het bereiken van de doelstellingen van die verordening en van het algemeen en sectorale normalisatiebeleid van de Unie.

(40)

Een goed functionerend gemeenschappelijk kader voor de financiële en niet-financiële verslaggeving is van essentieel belang voor de interne markt, voor de goede werking van de financiële markten en voor de totstandbrenging van een geïntegreerde markt voor financiële diensten in het kader van de bankenunie en de kapitaalmarktenunie.

(41)

Overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1606/2002 van het Europees Parlement en de Raad (21) moeten de door de International Accounting Standards Board (IASB) vastgestelde internationale standaarden voor financiële verslaglegging (IFRS) en daarmee verband houdende interpretaties door het International Financial Reporting Interpretations Committee uitsluitend in het Unierecht worden opgenomen om te worden toegepast door ondernemingen met effecten die op een gereglementeerde markt in de Unie genoteerd zijn mits die IFRS voldoen aan de vereisten van die verordening, met inbegrip van het vereiste dat jaarrekeningen een “getrouw beeld” geven, zoals bepaald in Richtlijn 2013/34/EU van het Europees Parlement en de Raad (22) en dat zij bevorderlijk zijn voor het Europees algemeen belang. Dergelijke internationale standaarden voor jaarrekeningen moeten worden ontwikkeld op een transparante wijze met democratische verantwoording. De IFRS zijn dus van groot belang voor de werking van de interne markt, en de Unie heeft er derhalve rechtstreeks belang bij om ervoor te zorgen dat het proces voor het opstellen en goedkeuren van IFRS, normen oplevert die consistent zijn met de vereisten van het juridisch kader van de interne markt. Daarom is het belangrijk passende financieringsregelingen voor de IFRS-stichting in het programma vast te stellen.

(42)

Gezien de rol van de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) bij het beoordelen of IFRS voldoen aan de vereisten van het recht en het beleid van de Unie, zoals vastgesteld in Verordening (EG) nr. 1606/2002, is het ook noodzakelijk dat de Unie een stabiele financiering van de EFRAG garandeert en derhalve via het programma bijdraagt aan die financiering. De technische werkzaamheden van de EFRAG moeten gericht zijn op het verlenen van technisch advies aan de Commissie over de goedkeuring van de IFRS alsmede over het passende niveau van deelname van de Unie aan het proces waarin die IFRS worden ontwikkelt, en moeten ervoor zorgen dat voldoende rekening wordt gehouden met de belangen van de Unie bij het vaststellen van internationale normen. Dergelijke belangen moeten het beginsel van “voorzichtigheid”, het behoud van het vereiste van een “getrouw beeld” zoals bepaald in Richtlijn 2013/34/EU, en van het Europees openbaar belang zoals bepaald in Verordening (EG) nr. 1606/2002 omvatten, rekening houdend met het effect van IFRS op financiële stabiliteit en de economie. Als onderdeel van de EFRAG is een Europees bedrijfsrapportagelab opgericht ter bevordering van innovatie en de ontwikkeling van beste praktijken inzake bedrijfsrapportage. Het biedt een forum waarin ondernemingen en beleggers beste praktijken, met name op het gebied van niet-financiële en duurzaamheidsrapportage, kunnen uitwisselen. Voortbouwend op dit werk moet de EFRAG ook bijdragen aan de ontwikkeling van normen voor niet-financiële rapportage.

(43)

Op het gebied van de wettelijke controle is in 2005 de Public Interest Oversight Board (PIOB) opgericht door de Monitoring Group, een internationale organisatie die belast is met het toezicht op de bestuurshervorming van de International Federation of Accountants (IFAC). De PIOB houdt toezicht op het proces dat leidt tot het vaststellen van internationale controlenormen (International Standards on Auditing — ISA’s) en op andere activiteiten van algemeen belang van de IFAC. ISA’s kunnen worden goedgekeurd voor toepassing in de Unie, op voorwaarde dat zij met name zijn ontwikkeld volgens geijkte procedures, onder publiek toezicht en op transparante wijze, zoals voorgeschreven in artikel 26 van Richtlijn 2006/43/EG van het Europees Parlement en de Raad (23). Door de opname van de ISA’s in de Unie en vanwege de belangrijke rol van de PIOB bij het garanderen dat zij aan de voorschriften van Richtlijn 2006/43/EG voldoen, is het belangrijk goede financieringsregelingen voor de PIOB in het programma vast te stellen.

(44)

De Unie draagt bij aan vergaande consumentenbescherming, aan het versterken van de positie van consumenten en het centraal stellen van de consumenten op de interne markt, door ondersteuning en aanvulling van het beleid van de lidstaten, waarbij ernaar wordt gestreefd dat burgers, wanneer zij consumenten zijn, ten volle kunnen profiteren van de interne markt en dat hun veiligheid en hun juridische en economische belangen door concrete acties goed worden beschermd. De Unie moet er tevens voor zorgen dat de wetgeving inzake consumentenbescherming en productveiligheid goed en overal op dezelfde manier wordt uitgevoerd in de praktijk en dat er voor bedrijven een gelijk speelveld is en dat er dus eerlijke concurrentie op de interne markt is. Daarnaast is het nodig consumenten een sterkere positie te geven, hen aan te moedigen en te assisteren bij het maken van duurzame en geïnformeerde keuzes te maken, en daarmee bij te dragen aan een duurzame, energie- en hulpbronnenefficiënte en circulaire economie.

(45)

Het programma moet consumenten, bedrijven, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en de autoriteiten voorlichten over de wetgeving van de Unie inzake consumentenbescherming en productveiligheid. Het moet ook consumenten en hun vertegenwoordigende organisaties op nationaal en Unieniveau mondiger maken. Het moet dit met name doen door steun te verlenen aan het Europees Bureau van Consumentenverenigingen (Bureau Européen des Unions de Consommateurs — BEUC), een gevestigde en erkende niet-gouvernementele organisatie die de belangen van de consument met betrekking tot alle relevante beleidsmaatregelen van de Unie behartigt, hetgeen die organisatie in staat heeft gesteld sterkere synergieën te creëren zodat de belangen van de consument beter kunnen worden verdedigd. Het moet dit tevens met name doen door steun te verlenen aan de Europese Vereniging voor de coördinatie van consumentenvertegenwoordiging bij normalisatie (ANEC), die de belangen van de consument vertegenwoordigt met betrekking tot normalisatiekwesties. Daarbij moet bijzondere aandacht worden besteed aan nieuwe behoeften op de markt met betrekking tot de bevordering van duurzame consumptie door zich met name te richten op acties tegen de misleidende praktijken van geplande veroudering en andere misleidende praktijken, zoals onjuiste milieuclaims, door consumenten beter te informeren over de duurzaamheid en repareerbaarheid van producten. Tevens moet bijzondere aandacht worden besteed aan het voorkomen van kwetsbaarheden en het aanpakken van uitdagingen als gevolg van de digitalisering van de economie, bijvoorbeeld met betrekking tot verbonden producten, het internet der dingen, kunstmatige intelligentie en het gebruik van algoritmen, en de ontwikkeling van nieuwe consumptiepatronen en bedrijfsmodellen. Het programma moet acties ondersteunen ter ontwikkeling van relevante informatie over markten, onder meer de bekendmaking van de consumentenscoreborden van de Unie.

(46)

Het programma moet de nationale bevoegde autoriteiten ondersteunen, met inbegrip van de autoriteiten die belast zijn met het toezicht op productveiligheid, die met name via het waarschuwingssysteem voor gevaarlijke producten van de Unie samenwerken. Ook moet het programma de handhaving van Richtlijn 2001/95/EG van het Europees Parlement en de Raad (24) en Verordening (EG) nr. 765/2008 met betrekking tot consumentenbescherming en productveiligheid ondersteunen, alsook het netwerk voor samenwerking op het gebied van consumentenbescherming en de internationale samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten van derde landen en in de Unie. Voorts moet het programma beogen dat alle consumenten en handelaars toegang hebben tot hoogwaardige buitengerechtelijke geschillenbeslechting, onlinegeschillenbeslechting en tot informatie over de toegang tot verhaal.

(47)

Het programma moet daarnaast ondersteuning bieden aan het netwerk van Europese consumentencentra dat consumenten bijstaat om gebruik te maken van hun uit de consumentenwetgeving van de Unie voortvloeiende rechten bij de grensoverschrijdende aankoop van goederen en diensten op de interne markt en in de Europese Economische Ruimte, hetzij online hetzij wanneer zij op reis zijn. Het netwerk, dat 29 centra telt en dat sinds meer dan 15 jaar gezamenlijk door de consumentenprogramma’s van de Unie gefinancierd wordt, heeft zijn meerwaarde in verband met het versterken van het vertrouwen van consumenten en handelaars in de interne markt bewezen. Het netwerk behandelt meer dan 120 000 verzoeken van consumenten per jaar en bereikt miljoenen burgers via zijn voorlichtingsactiviteiten via de pers en online. Het is een van de meest gewaardeerde netwerken voor bijstand aan burgers in de Unie, en de meeste van de centra hebben een aanspreekpunt dat advies biedt over aspecten van het recht van de interne markt, zoals Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad (25). Uit evaluaties ervan blijkt wel hoe belangrijk het is dat de centra hun activiteiten voortzetten. Het netwerk van Europese consumentencentra kan ook een belangrijke bron van informatie zijn over de uitdagingen en problemen die consumenten op lokaal niveau tegenkomen en die relevant zijn voor de beleidsvorming op Unieniveau en voor de bescherming van de consumentenbelangen. Er zijn tevens plannen voor de ontwikkeling van wederkerigheidsregelingen van het netwerk met vergelijkbare instanties in derde landen.

(48)

Richtlijnen 98/6/EG (26), 2005/29/EG (27), 2011/83/EU (28), (EU) 2019/2161 (29) en (EU) 2020/1828 (30) van het Europees Parlement en de Raad zijn vastgesteld om onder meer de gelijke behandeling van consumenten in de hele interne markt te waarborgen met betrekking tot grensoverschrijdende kwesties, zoals de verkoop van niet-conforme producten in de motorvoertuigensector, dubbele kwaliteitsnormen voor producten, of de problemen van passagiers in geval van annulering of langdurige vertraging van vluchten. Hiermee wordt ook gestreefd naar een sterkere handhavingscapaciteit van de lidstaten, betere productveiligheid, meer internationale samenwerking en nieuwe mogelijkheden voor herstel, met name door middel van representatieve acties door bevoegde entiteiten. Uit de geschiktheidscontrole van de consumenten- en marketingwetgeving van de Unie die de Commissie in mei 2017 heeft uitgevoerd, bleek dat het nodig is de regels beter te handhaven en herstel voor de consument te vergemakkelijken wanneer deze schade heeft ondervonden door inbreuken op de consumentenwetgeving. In het licht van die geschiktheidscontrole moeten het ondersteunen van de volledige uitvoering van deze richtlijnen en maatregelen en het bevorderen van de grensoverschrijdende handhaving ervan dan ook prioriteiten zijn.

(49)

Vooral burgers ondervinden de gevolgen van de werking van de financiële markten en moeten derhalve nader worden geïnformeerd over de desbetreffende rechten, risico’s en voordelen. Financiële markten vormen een belangrijk onderdeel van de interne markt en vereisen een solide regelgevings- en toezichtskader dat niet alleen financiële stabiliteit en een duurzame economie waarborgt, maar ook een hoog beschermingsniveau biedt voor consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten, met inbegrip van kleine beleggers, spaarders, verzekeringspolishouders, leden en begunstigden van pensioenfondsen, individuele aandeelhouders, kredietnemers en kmo’s. Het programma moet ertoe bijdragen de capaciteit te vergroten van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten om deel te nemen aan de beleidsvorming, onder meer door het produceren en verspreiden van duidelijke, complete en gebruikersvriendelijke informatie over producten die op de financiële markten worden aangeboden.

(50)

Het programma moet daarom ondersteuning blijven bieden aan de specifieke activiteiten in het kader van het programma voor capaciteitsopbouw 2017-2020 om consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten meer te betrekken bij de beleidsvorming van de Unie, overeenkomstig Verordening (EU) 2017/826 van het Europees Parlement en de Raad (31), waarbij het proefproject en de voorbereidende actie van de jaren 2012-2017 werden voortgezet. Dit is nodig om beleidsmakers bewust te maken van de standpunten van andere belanghebbenden dan de financiële sector en voor een betere vertegenwoordiging van de belangen van consumenten en andere eindgebruikers van financiële diensten. Het programma moet permanent haar methodologie en beste praktijken op het vlak van het vergroten van de participatie van consumenten en eindgebruikers van financiële diensten verbeteren, teneinde de voor de beleidsvorming op het niveau van de Unie belangrijke onderwerpen in kaart te brengen en de belangen van consumenten op het vlak van financiële diensten te beschermen. Dit moet het beleid inzake financiële diensten verbeteren, met name het beleid dat erop gericht is het besef bij het publiek te vergroten van wat er op het spel staat in de financiële regelgeving en de financiële geletterdheid te verhogen.

(51)

In het kader van het proefproject en de voorbereidende actie voor de jaren 2012-2017 heeft de Commissie na een jaarlijkse openbare oproep tot het indienen van voorstellen aan twee organisaties subsidies toegekend. De twee organisaties zijn Finance Watch, opgericht in 2011 met subsidies van de Unie als een internationale vereniging zonder winstoogmerk naar Belgisch recht, en Better Finance, het resultaat van opeenvolgende reorganisaties en naamsveranderingen van bestaande Europese verenigingen van beleggers en aandeelhouders sinds 2009. Dezelfde twee organisaties zijn de enige begunstigden van het uit hoofde van Verordening (EU) 2017/826 ingestelde programma voor capaciteitsopbouw. Het is derhalve noodzakelijk de financiering van deze organisaties in het kader van het programma voort te zetten. Deze financiering moet echter worden onderworpen aan een grondige evaluatie van de doeltreffendheid en het effect van de verwezenlijking van de nagestreefde doelstellingen. Indien er zich andere potentiële begunstigden kenbaar maken, wier hoofddoelstellingen en -activiteiten bestaan uit het vertegenwoordigen van de belangen van consumenten en eindgebruikers op Unieniveau, en die dankzij hun leden een brede geografische dekking en een waaier aan belangen vertegenwoordigen, moet in dit verband een oproep tot het indienen van voorstellen voor hen openstaan.

(52)

Een hoog niveau van bescherming van de gezondheid op het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders is nodig voor de bescherming van de consumenten, evenals voor de efficiënte werking van de interne markt. Een veilige en duurzame voedselvoorzieningsketen is een essentiële voorwaarde voor het functioneren van de maatschappij en de interne markt. Grensoverschrijdende gezondheidscrises en voedselschandalen vermijden is van het allergrootste belang aangezien zij de werking van de interne markt verstoren door het verkeer van personen en goederen te belemmeren en door de productie en consumptie te verstoren. Daarom moet het programma concrete acties ondersteunen, zoals het nemen van noodmaatregelen in het geval van crises die de gezondheid van dieren en planten aantasten.

(53)

De algemene doelstelling van het Unierecht op het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders is een hoog gezondheidsniveau voor mensen, dieren en planten in de voedselketen te waarborgen, de verbetering van het dierenwelzijn te ondersteunen, bij te dragen tot een hoog niveau van consumentenvoorlichting en -bescherming en van milieubescherming, onder meer voor het behoud van de biodiversiteit en rekening houdend met situaties die ontstaan door mogelijke gevolgen van klimaatverandering in lidstaten, en tegelijkertijd de duurzaamheid van de levensmiddelen- en diervoederproductie te verbeteren en bij te dragen tot voedselzekerheid en betaalbare prijzen, de voedselverspilling terug te dringen, de kwaliteitsnormen voor producten in de hele Unie te verhogen en het concurrentievermogen van de levensmiddelen- en diervoederindustrie en het scheppen van banen te bevorderen, onder meer door onderzoek en ontwikkeling te stimuleren.

(54)

Gezien de specifieke aard van de acties voor een hoog gezondheidsniveau voor mensen, dieren en planten moeten in deze verordening speciale criteria om in aanmerking te komen voor subsidies en het gebruik van overheidsopdrachten worden opgenomen. Bij wijze van uitzondering op het beginsel van niet-terugwerkende kracht in Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (32) (het “Financieel Reglement”), moeten met name de kosten van noodmaatregelen vanwege de dringende en onvoorzienbare aard ervan subsidiabel zijn, waaronder kosten die zijn gemaakt omdat zich een ziekte of plaag zou hebben voorgedaan, mits dat vervolgens is bevestigd en aan de Commissie is meegedeeld. De Commissie moet de desbetreffende begrotingsvastleggingen en betalingen voor de subsidiabele uitgaven doen nadat de juridische verbintenissen zijn ondertekend en nadat de betalingsaanvragen van de lidstaten zijn beoordeeld. Ook de kosten voor toezichts-, preventie- en beschermende maatregelen wanneer de gezondheidsstatus van de Unie rechtstreeks in gevaar komt doordat bepaalde dierziekten en zoönosen zich voordoen of zich verspreiden op het grondgebied van een derde land, een lidstaat of zijn landen en gebieden overzee alsook voor genomen beschermende maatregelen of andere uitgevoerde relevante activiteiten ter ondersteuning van de gezondheidsstatus van planten in de Unie, moeten subsidiabel zijn.

(55)

In het licht van de toenemende mondialisering op het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders zijn officiële controles door de lidstaten een essentieel hulpmiddel om te verifiëren en te monitoren of de toepasselijke voorschriften van de Unie worden toegepast, nageleefd en gehandhaafd, ook wat betreft invoer. Om een hoog niveau van veiligheid in de hele voedselketen en het consumentenvertrouwen te handhaven en tegelijkertijd een hoog niveau van bescherming van milieu en dierenwelzijn te waarborgen, is het van essentieel belang dat de officiële controlesystemen doeltreffend en efficiënt zijn. Voor die controlemaatregelen moet financiële steun van de Unie beschikbaar worden gesteld. Met name moet er een financiële bijdrage voor de referentielaboratoria van de Europese Unie beschikbaar zijn om hen de kosten te helpen dragen die gepaard gaan met de uitvoering van de door de Commissie goedgekeurde werkprogramma’s, en kan die ter beschikking worden gesteld van nationale referentielaboratoria voor plant- en diergezondheid, die overeenkomstig Verordening (EU) 2017/625 van het Europees Parlement en de Raad (33) over voldoende financiële middelen van de lidstaten moeten beschikken, op voorwaarde dat duidelijk kan worden aangetoond dat de uitgevoerde acties Uniemeerwaarde vertegenwoordigen en dat in het kader van het programma voldoende financiële middelen beschikbaar zijn om die acties te ondersteunen. Aangezien de doeltreffendheid van officiële controles ook afhangt van het feit of de controleautoriteiten over goed opgeleid personeel beschikken, met behoorlijke kennis van het recht van de Unie, moet de Unie kunnen bijdragen aan de opleiding van dat personeel en aan relevante uitwisselingsprogramma’s die de bevoegde autoriteiten opzetten.

(56)

Antimicrobiële resistentie wordt in de Unie en in de hele wereld een steeds groter gezondheidsprobleem. Daarom moet het mogelijk zijn uit het programma medefinanciering te verstrekken voor maatregelen ter ondersteuning van de strijd tegen antimicrobiële resistentie.

(57)

De hoogwaardige Europese statistieken die in het kader van het programma uit hoofde van Verordening (EG) nr. 223/2009 worden ontwikkeld, geproduceerd en verspreid, zijn van essentieel belang voor empirisch onderbouwde besluitvorming. Europese statistieken moeten tijdig beschikbaar zijn en moeten bijdragen aan de uitvoering van in het VWEU bepaald Uniebeleid, met name versterkt en geïntegreerd economisch bestuur, de economische, sociale en territoriale cohesie, duurzame ontwikkeling, landbouwbeleid, de sociale dimensie van Europa en globalisering.

(58)

Europese statistieken zijn onontbeerlijk voor de besluitvorming van de Unie en voor het meten van de prestaties en de impact van de initiatieven van de Unie. Daarom is het van belang ervoor te zorgen dat wordt voortgegaan met het ontwikkelen en leveren van Europese statistieken, waarbij een Uniebrede aanpak wordt gehanteerd met een breder perspectief dan de interne markt, die zich uitstrekt over alle activiteiten en beleidsgebieden van de Unie, inclusief het in staat stellen van bedrijven en burgers om besluiten te nemen met kennis van zaken.

(59)

Gezien het horizontale karakter ervan gelden voor het kader voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken in de zin van Verordening (EG) nr. 223/2009 specifieke vereisten, met name die welke in die verordening zijn vastgesteld, met betrekking tot de eerbiediging van de statistische beginselen, alsook de werking van het Europees statistisch systeem en de governance ervan, met inbegrip van de rol en de taken die aan het Comité voor het Europees statistisch systeem en aan de Commissie (Eurostat) zijn toegekend, en de vaststelling en de uitvoering van de programmering van de statistische activiteiten.

(60)

Het ontwerp van het deel van het programma betreffende het kader voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Europese statistieken werd overeenkomstig Verordening (EG) nr. 223/2009 ter voorafgaande bestudering aan het Comité voor het Europees statistisch systeem voorgelegd.

(61)

De Unie en de lidstaten zijn vastbesloten als voorloper te fungeren bij de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties. Door de Agenda 2030 te helpen verwezenlijken, zullen de Unie en haar lidstaten ook een sterker, duurzamer, inclusiever, veiliger en welvarender Europa bevorderen. Het programma moet bijdragen aan de uitvoering van de Agenda 2030 door onder meer de economische, de sociale en de milieudimensie van duurzame ontwikkeling in evenwicht te houden en door daartoe een duidelijk en zichtbaar engagement te bieden voor het mainstreamen van de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.

(62)

Om recht te doen aan het belang van de strijd tegen de klimaatverandering, in overeenstemming met de toezeggingen van de Unie om de in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering gesloten Overeenkomst van Parijs en de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties te implementeren, strekt dit programma ertoe bij te dragen aan het mainstreamen van klimaatacties en het verwezenlijken van de algemene doelstelling om 30 % van de begrotingsuitgaven van de Unie aan klimaatdoelen te besteden. Tijdens de voorbereiding en uitvoering van het programma zullen de relevante acties in kaart worden gebracht, en vervolgens zullen zij opnieuw worden beoordeeld in het kader van de toepasselijke evaluaties en herzieningsprocessen. In dit kader moet het programma activiteiten ondersteunen die zowel de klimaat- en milieunormen als de prioriteiten van de Unie eerbiedigen en geen ernstige afbreuk zouden doen aan milieudoelstellingen in de zin van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad (34).

(63)

In deze verordening worden de financiële middelen voor het programma vastgelegd die voor het Europees Parlement en de Raad in de loop van de jaarlijkse begrotingsprocedure het voornaamste referentiebedrag vormen in de zin van punt 18 van het Interinstitutioneel Akkoord van 16 december 2020 tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie betreffende begrotingsdiscipline, samenwerking in begrotingszaken en goed financieel beheer, alsmede betreffende nieuwe eigen middelen, met inbegrip van een routekaart voor de invoering van nieuwe eigen middelen (35).

(64)

De Overeenkomst inzake de Europese Economische Ruimte (36) voorziet in samenwerking op de onder het programma vallende gebieden tussen de Unie en haar lidstaten enerzijds en de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie die deelnemen aan de Europese Economische Ruimte (EER) anderzijds. Het moet tevens mogelijk zijn het programma open te stellen voor deelname door toetredingslanden, kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten, landen van het Europees nabuurschapsbeleid en andere derde landen. Daarnaast moet Zwitserland aan het programma op het gebied van Europese statistieken kunnen deelnemen overeenkomstig de Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat over samenwerking op het gebied van statistiek (37).

(65)

Derde landen die lid zijn van de EER kunnen aan programma’s van de Unie deelnemen in het kader van de samenwerking waarin wordt voorzien door de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, die bepaalt dat programma’s van de Unie worden uitgevoerd op basis van een uit hoofde van die overeenkomst genomen besluit. Derde landen kunnen ook op grond van andere rechtsinstrumenten deelnemen. In deze verordening moet een specifieke bepaling worden opgenomen die derde landen verplicht om de nodige rechten en toegang te verlenen aan de bevoegde ordonnateur, het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en de Europese Rekenkamer zodat zij hun respectieve bevoegdheden ten volle kunnen uitoefenen.

(66)

Het Financieel Reglement is op dit programma van toepassing. In het Financieel Reglement zijn regels vastgelegd voor de uitvoering van de Uniebegroting, waaronder regels voor subsidies, prijzen, aanbestedingen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële steun en de vergoeding van externe deskundigen.

(67)

De in het kader van de vorige programma’s en begrotingsonderdelen uitgevoerde acties zijn geschikt gebleken en moeten worden behouden. De nieuwe acties in het kader van het programma beogen met name de goed functionerende interne markt te versterken. Opdat de uitvoering van het programma eenvoudiger en flexibeler wordt en de doelstellingen ervan bijgevolg beter worden verwezenlijkt, moeten de acties uitsluitend in globale algemene categorieën worden gedefinieerd. In het programma moeten ook lijsten van indicatieve activiteiten worden opgenomen met betrekking tot specifieke doelstellingen op het gebied van concurrentievermogen, consumentenbescherming of specifieke uit de regelgeving voortvloeiende activiteiten, zoals specifieke activiteiten op het gebied van normalisatie, markttoezicht, planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, en Europese statistieken.

(68)

Het is noodzakelijk bepaalde categorieën van voor financiering in aanmerking komende entiteiten te specificeren alsmede de entiteiten die voor financiering in aanmerking moeten komen zonder oproep tot het indienen van voorstellen.

(69)

Gezien de toenemende verwevenheid en digitalisering van de wereldeconomie moet het programma de mogelijkheid blijven bieden om bij bepaalde activiteiten externe deskundigen, zoals ambtenaren van derde landen, vertegenwoordigers van internationale organisaties of marktdeelnemers, te betrekken.

(70)

Met betrekking tot medefinancieringsregels en subsidiabele kosten moeten specifieke criteria worden vastgesteld. Aangezien het voor sommige specifieke doelstellingen nodig zou kunnen zijn om subsidiabele kosten volledig te financieren, moet het mogelijk zijn om van artikel 190 van het Financieel Reglement af te wijken.

(71)

Op grond van artikel 193, lid 2, tweede alinea, punt a), van het Financieel Reglement kan een subsidie worden toegekend voor een reeds begonnen actie, mits de aanvrager kan aantonen dat het noodzakelijk was met de actie te beginnen vóór de ondertekening van de subsidieovereenkomst. Hoewel in dergelijke gevallen de kosten die vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag zijn gemaakt in beginsel niet subsidiabel zijn, moeten die kosten in dit geval bij wijze van uitzondering wel subsidiabel zijn, gelet op de vertraagde inwerkingtreding van dit programma en om onderbreking van Uniesteun te vermijden, hetgeen de belangen van de Unie schade zou kunnen berokkenen. Waar nodig om te zorgen voor continuïteit en gedurende een beperkte periode bij het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027, dienen kosten in verband met een actie die al is gestart, daarom in aanmerking te komen vanaf 1 januari 2021, zelfs indien die kosten vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag werden gemaakt. Om dezelfde redenen en onder dezelfde voorwaarden en in afwijking van artikel 193, lid 4, van het Financieel Reglement dienen de kosten die vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag zijn gemaakt in aanmerking te komen in het geval van exploitatiesubsidies.

(72)

Zoals de Commissie blijkens haar mededeling van 19 oktober 2010“De evaluatie van de EU-begroting” wil, en om de financieringsprogramma’s samenhangender en eenvoudiger te maken, moeten de middelen met andere financieringsinstrumenten van de Unie worden gedeeld indien de acties in het programma dezelfde doelstellingen nastreven als verschillende financieringsinstrumenten, zonder dat er evenwel sprake mag zijn van dubbele financiering.

(73)

Het programma moet bijdragen aan de algemene steun die gericht is op de specifieke behoeften van ultraperifere gebieden en de integratie ervan in de interne markt, zoals recentelijk is herhaald in de mededeling van de Commissie “Een nieuw en sterker strategisch partnerschap met de ultraperifere gebieden van de EU”.

(74)

Het programma moet synergie bevorderen en overlapping met gerelateerde programma’s en acties van de Unie voorkomen. De acties uit hoofde van het programma moeten complementair zijn aan die van het douaneprogramma en het Fiscalis-programma, zoals vastgesteld bij respectievelijk Verordening (EU) 2021/444 van het Europees Parlement en de Raad (38) en de Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van het Fiscalis-programma voor samenwerking op het gebied van belastingen, die eveneens tot doel hebben de werking van de interne markt te ondersteunen en te bevorderen.

(75)

Het programma moet synergie, complementariteit en additionaliteit bevorderen met betrekking tot de steun voor kmo’s en ondernemerschap uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, ingesteld bij een Verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en het Cohesiefonds. Daarnaast moet het kmo-beleidsonderdeel van het InvestEU-fonds schuld- en eigenvermogenssteun garanderen om de toegang tot en de beschikbaarheid van financiering voor kmo’s te verbeteren. Het programma moet ook streven naar synergie met het bij Verordening (EU) 2021/696 van het Europees Parlement en de Raad (39) vastgestelde ruimtevaartprogramma wat betreft het aanmoedigen van kmo’s om gebruik te maken van baanbrekende innovatie en andere oplossingen die uit hoofde van dat programma zijn ontwikkeld.

(76)

Het programma moet synergie bevorderen met het Horizon Europa-programma, dat onderzoek en innovatie beoogt te stimuleren. Dit moet met name betrekking hebben op complementariteit met de acties van de toekomstige Europese Innovatieraad voor innovatieve bedrijven, alsmede op de ondersteuning van diensten voor kmo’s, met name via het EEN.

(77)

Het programma moet synergie en complementariteit bevorderen met het programma Digitaal Europa, dat tot doel heeft de digitalisering van de economie en de openbare sector van de Unie te bevorderen en te zorgen voor een betere cyberbeveiliging.

(78)

Het programma moet tevens streven naar synergie met het bij Verordening (EU) 2021/693 van het Europees Parlement en de Raad (40) ingestelde Justitieprogramma, dat tot doel heeft de verdere ontwikkeling te ondersteunen van een Europese rechtsruimte voor de doeltreffendheid van de nationale rechtsstelsels, aangezien die van vitaal belang is voor een rechtvaardige en kosteneffectieve economie van de Unie.

(79)

Het programma moet synergie bevorderen met het Erasmus+-programma, het bij Verordening (EU) 2021/XXX van het Europees Parlement en de Raad (41) ingestelde Europees solidariteitscorpsprogramma en het bij een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+) ingestelde Europees Sociaal Fonds Plus op het gebied van de mobiliteit van werknemers en jongeren, die van essentieel belang is voor een goed functionerende interne markt.

(80)

Tot slot kunnen acties als veterinaire en fytosanitaire maatregelen in geval van crises in verband met de gezondheid van dieren of planten, worden aangevuld met marktgerichte interventies uit de programmering voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de Unie.

(81)

De acties die uit hoofde van het programma worden uitgevoerd, moeten een duidelijke Uniemeerwaarde vertegenwoordigen en moeten worden gebruikt om marktfalen of suboptimale investeringssituaties aan te pakken, op evenredige wijze, zonder dat zij particuliere financiering overlappen of verdringen.

(82)

Om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (42). Voor de vaststelling van werkprogramma’s voor de uitvoering van acties die bijdragen tot de versterking van de positie van de consument moet de raadplegingsprocedure worden gevolgd. Voor de vaststelling van uitvoeringshandelingen met betrekking tot de acties die bijdragen tot het concurrentievermogen van kmo’s, voor de vaststelling van uitvoeringshandelingen met betrekking tot de werkprogramma’s voor de uitvoering van de maatregelen die bijdragen tot een hoog gezondheidsniveau voor mensen, dieren en planten, en voor de vaststelling van lagere medefinancieringspercentages waar dat nodig is voor acties met betrekking tot veterinaire en fytosanitaire noodmaatregelen en de jaarlijkse en meerjarige nationale veterinaire en fytosanitaire programma’s evenals voor de vaststelling van uitvoeringshandelingen in verband met de werkprogramma’s die acties uitvoeren die bijdragen tot de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders moet de onderzoeksprocedure worden gevolgd.

(83)

Indien er synergie tussen specifieke doelstellingen van het programma kan worden verwezenlijkt, kunnen de noodzakelijke bepalingen in een gezamenlijk werkprogramma worden uitgevoerd.

(84)

De vormen van Uniefinanciering en de uitvoeringsmethoden van het programma moeten worden gekozen op basis van de mogelijkheden die zij bieden voor het verwezenlijken van de specifieke doelstellingen van de acties en voor het behalen van resultaten, waarbij met name rekening wordt gehouden met de Uniemeerwaarde, de kosten van controles, de administratieve lasten en het verwachte risico van niet-naleving. Dit moet ook omvatten dat het gebruik wordt overwogen van vaste bedragen, vaste percentages en eenheidskosten en van financiering die niet gekoppeld is aan kosten, zoals beschreven in artikel 125, lid 1, van het Financieel Reglement.

(85)

Om regelmatige monitoring en verslaglegging over de geboekte vorderingen en over de doeltreffendheid en doelmatigheid van het programma te garanderen, moet vanaf het begin een passend kader voor de monitoring van de acties en resultaten van het programma worden ingesteld. Deze monitoring en verslaglegging moeten gebaseerd zijn op indicatoren aan de hand waarvan de effecten van de acties uit hoofde van het programma worden gemeten aan vooraf vastgestelde uitgangspunten.

(86)

Op grond van de punten 22 en 23 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (43) moet dit programma worden geëvalueerd op basis van overeenkomstig specifieke monitoringvoorschriften verzamelde informatie, waarbij administratieve lasten, in het bijzonder voor de lidstaten, en overregulering moeten worden vermeden. Die voorschriften moeten, waar passend, meetbare indicatoren omvatten als maatstaf om de effecten van het programma in de praktijk te evalueren. De Commissie moet een tussentijds evaluatieverslag opstellen over de verwezenlijking van de doelstellingen van de door het programma gesteunde acties, over de resultaten en effecten, over de doelmatigheid van het gebruik van de middelen en over de Uniemeerwaarde ervan, evenals een definitief evaluatieverslag over de impact op de langere termijn, de resultaten en de duurzaamheid van de acties, en de synergieën met andere programma’s.

(87)

Om toezicht te houden op de steun aan kmo’s moet het programma gebruikmaken van meetbare prestatie-indicatoren. Afhankelijk van de beschikbaarheid van informatie moeten die indicatoren in voorkomend geval de resultaten en het effect van het programma ten aanzien van de specifieke doelstellingen ervan en specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld vrouwen, jongeren en ouderen) meten. Het is met name belangrijk om de steun voor de groene en digitale transitie, internationalisering en innovatie te meten. Daarnaast moet bij de monitoring rekening worden gehouden met contextuele indicatoren die niet de prestaties van het programma meten, maar die een overzicht geven van de omgeving waarin kmo’s actief zijn.

(88)

Op basis van de in Verordening (EU) 999/2001 van het Europees Parlement en de Raad (44), Verordening (EU) 2160/2003 van het Europees Parlement en de Raad (45), Richtlijn 2003/99/EG van het Europees Parlement en de Raad (46) en Verordening (EU) 2016/429 van het Europees Parlement en de Raad (47) bedoelde dierziekten moet een niet-limitatieve lijst worden vastgesteld van dierziekten en zoönosen die in aanmerking komen voor financiering in het kader van noodmaatregelen en voor financiering in het kader van uitroeiings-, bestrijdings- en toezichtsprogramma’s.

(89)

Om rekening te houden met de situaties die door dierziekten ontstaan en die aanzienlijke gevolgen voor de veeteelt of handel hebben, de verspreiding van zoönosen die een bedreiging voor mensen vormen, of nieuwe wetenschappelijke of epidemiologische ontwikkelingen, alsook dierziekten die een nieuwe bedreiging voor de Unie kunnen vormen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om uit hoofde van artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen tot wijziging van de lijst van dierziekten en zoönosen. Om rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de entiteiten waaraan in het kader van het programma een subsidie kan worden toegekend met betrekking tot de vertegenwoordiging van consumentenbelangen op het niveau van de Unie, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen met betrekking tot de wijziging van de lijst van die entiteiten. Om de door het programma geboekte vooruitgang bij het verwezenlijken van de doelstellingen ervan effectief te kunnen beoordelen moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen om, waar nodig, de lijst van indicatoren te wijzigen die gebruikt worden om de verwezenlijking van de specifieke doelstellingen te meten alsmede om deze verordening aan te vullen door de vaststelling van een monitoring- en evaluatiekader. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven. Belanghebbenden en consumentenverenigingen moeten eveneens worden geraadpleegd. Om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen, ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van gedelegeerde handelingen.

(90)

Krachtens Besluit 2013/755/EU van de Raad (48) komen personen en entiteiten die zijn gevestigd in landen of gebieden overzee in aanmerking voor financiering overeenkomstig de voorschriften en doelstellingen van het programma en eventuele regelingen die van toepassing zijn op de lidstaat waarmee het betrokken land of gebied overzee banden heeft.

(91)

Overeenkomstig het Financieel Reglement, Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (49) en de Verordeningen (EG, Euratom) nr. 2988/95 (50), (Euratom, EG) nr. 2185/96 (51) en (EU) 2017/1939 (52) van de Raad moeten de financiële belangen van de Unie worden beschermd door middel van evenredige maatregelen, onder meer maatregelen met betrekking tot preventie, opsporing, correctie en onderzoek van onregelmatigheden, waaronder fraude, met betrekking tot terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen en, waar passend, met betrekking tot het opleggen van administratieve sancties. Met name heeft OLAF overeenkomstig de Verordeningen (Euratom, EG) nr. 2185/96 en (EU, Euratom) nr. 883/2013 de bevoegdheid administratieve onderzoeken uit te voeren, met inbegrip van controles en verificaties ter plaatse, om vast te stellen of er sprake is van fraude, corruptie of andere onwettige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad. Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 bevoegd over te gaan tot onderzoek en vervolging van strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad als bepaald in Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (53). Personen of entiteiten die middelen van de Unie ontvangen, moeten overeenkomstig het Financieel Reglement volledig meewerken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, de nodige rechten en toegang verlenen aan de Commissie, OLAF, de Rekenkamer en, ten aanzien van de lidstaten die deelnemen aan nauwere samenwerking op grond van Verordening (EU) 2017/1939, het EOM, en ervoor zorgen dat derden die betrokken zijn bij de uitvoering van financiële middelen van de Unie gelijkwaardige rechten verlenen.

(92)

Door het Europees Parlement en de Raad op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde horizontale financiële regels zijn van toepassing op deze verordening. Die regels zijn neergelegd in het Financieel Reglement en bepalen met name de procedure voor het opstellen en uitvoeren van de begroting door middel van subsidies, prijzen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële bijstand en de vergoeding van externe deskundigen. De op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsregime ter bescherming van de Uniebegroting.

(93)

Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (54) regelt de verwerking van persoonsgegevens in het kader van deze verordening in de lidstaten en onder toezicht van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten. Verordening (EU) 2018/1725 van het Europees Parlement en de Raad (55) regelt de verwerking van persoonsgegevens in het kader van deze verordening door de Commissie en onder toezicht van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming. Het uitwisselen of doorzenden van informatie door bevoegde autoriteiten moet voldoen aan de regels voor het doorgeven van persoonsgegevens als neergelegd in Verordening (EU) 2016/679, het uitwisselen of doorzenden van informatie door de Commissie moet voldoen aan de regels voor het doorgeven van persoonsgegevens als neergelegd in Verordening (EG) (EU) 2018/1725.

(94)

Verordening (EG) nr. 223/2009 stelt de regels vast voor het produceren van statistieken volgens het beginsel van statistische geheimhouding en bepaalt dat de nationale instituten voor de statistiek, andere nationale instanties en de Commissie (Eurostat) alle noodzakelijke maatregelen moeten nemen om de conformiteit van de beginselen en richtsnoeren inzake de fysieke en logistieke bescherming van vertrouwelijke gegevens te waarborgen.

(95)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk de vaststelling van een programma voor de verbetering van de werking van de interne markt, het concurrentievermogen en de duurzaamheid van ondernemingen, vooral kmo’s, en consumentenbescherming, voor het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, en voor het programmerings- en financieringskader voor de ontwikkeling, de productie en de verspreiding van Europese statistieken voor de periode 2021-2027, wegens de grensoverschrijdende aard van de thematiek niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de grotere mogelijkheden die een Unieoptreden biedt, beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(96)

Het programma moet de acties van de Unie met betrekking tot de interne markt, het concurrentievermogen en de duurzaamheid van ondernemingen, vooral kmo’s, en Europese statistieken ook zichtbaarder en samenhangender maken voor burgers, bedrijven en overheidsdiensten van de Unie.

(97)

Aangezien wijzigingsbepalingen van rechtshandelingen op het moment van hun inwerkingtreding niet langer effect sorteren en de wijzigingen die zij in andere rechtshandelingen hebben aangebracht op die wijze op hetzelfde moment deel gaan uitmaken van die rechtshandelingen, heeft de intrekking van Verordening (EU) nr. 652/2014 van het Europees Parlement en de Raad (56) geen gevolgen voor de wijzigingen die op grond van de wijzigingsbepalingen daarvan reeds in andere rechtshandelingen zijn aangebracht, met name in Verordening (EG) nr. 178/2002 van het Europees Parlement en de Raad (57) en Richtlijn 2008/90/EG van de Raad (58) wat betreft de instelling van het Permanent Comité voor planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, dat blijft bestaan ondanks de intrekking van Verordening (EU) nr. 652/2014.

(98)

Om de continuïteit van de steunverlening te waarborgen tussen de programma’s voor 2014-2020 op het gebied van concurrentievermogen en duurzaamheid van ondernemingen, vooral kmo’s, consumentenbescherming, consumenten en eindgebruikers van financiële diensten, beleidsvorming op het gebied van financiële diensten, planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders, en op het gebied van Europese statistieken, die zijn vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 1287/2013, Verordening (EU) nr. 254/2014 van het Europees Parlement en de Raad (59), Verordening (EU) 2017/826, Verordening (EU) nr. 258/2014 van het Europees Parlement en de Raad (60), Verordening (EU) nr. 652/2014, Verordening (EU) nr. 99/2013, en dit programma, met name wat betreft de continuïteit van meerjarige maatregelen en de beoordeling van de resultaten van de vorige programma’s, en om ervoor te zorgen dat de uitvoering van start kan gaan vanaf het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027, moet deze verordening met spoed in werking treden en met terugwerkende kracht van toepassing zijn vanaf 1 januari 2021. Vanaf 1 januari 2028 dienen de kredieten voor de technische en administratieve bijstand zo nodig de uitgaven voor het beheer van acties die aan het einde van het programma nog niet zijn afgesloten, te dekken.

(99)

Door de vertraagde inwerkingtreding van deze verordening kunnen de termijnen voor de vaststelling van de werkprogramma’s op het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders en voor de indiening door de lidstaten van hun veterinaire en fytosanitaire programma’s voor 2021 en 2022 niet in acht worden genomen en kan de Commissie de termijnen voor de goedkeuring van die programma’s niet eerbiedigen. Met het oog op de correcte uitvoering van de acties op het gebied van planten, dieren, levensmiddelen en diervoeders in 2021 en 2022, dienen deze termijnen niet te gelden voor de jaren 2021 en 2022.

(100)

Verordeningen (EU) nr. 99/2013, (EU) nr. 1287/2013, (EU) nr. 254/2014 en (EU) nr. 652/2014 moeten daarom met ingang van 1 januari 2021 worden ingetrokken,

(1)

Bij de uitvoering van de Uniefondsen dienen de in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en in de artikelen 9 en 10 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) neergelegde horizontale beginselen, alsook de in artikel 5 VEU neergelegde beginselen van subsidiariteit en evenredigheid te worden geëerbiedigd, en dient rekening te worden gehouden met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Op grond van de artikelen 8 en 10 VWEU dient de Unie ernaar te streven ongelijkheden tussen mannen en vrouwen op te heffen en gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen en discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid te bestrijden. De Commissie en de lidstaten dienen het sekseperspectief te integreren bij de uitvoering van de fondsen. De doelstellingen van de Uniefondsen dienen te worden nagestreefd in het kader van duurzame ontwikkeling en van de door de Unie in de artikel 11 en artikel 191, lid 1, VWEU verankerde doelstellingen inzake behoud, bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu, waarbij het beginsel “de vervuiler betaalt” wordt toegepast.

(2)

Op 17 november 2017 hebben het Europees Parlement, de Raad en de Commissie gezamenlijk de Europese pijler van sociale rechten (“de pijler”) afgekondigd als reactie op de sociale uitdagingen in Europa. Rekening houdend met de veranderende realiteit van de arbeidsmarkt, moet de Unie zich voorbereiden op de huidige en toekomstige uitdagingen van de globalisering en digitalisering, door groei inclusiever te maken en het werkgelegenheids- en sociaal beleid te verbeteren. De 20 kernbeginselen van de pijler zijn opgebouwd rond drie categorieën: gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt; eerlijke arbeidsvoorwaarden; sociale bescherming en inclusie. De pijler fungeert als overkoepelende leidraad voor het gebruik van het bij deze verordening ingestelde Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering voor ontslagen werknemers (EFG) en stelt de Unie in staat bij grote herstructureringen de toepasselijke beginselen in de praktijk te brengen.

(3)

Op 20 juni 2017 heeft de Raad de reactie van de Unie op de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties (VN), bekrachtigd. De Raad onderstreept hoe belangrijk het is om duurzame ontwikkeling te bereiken in de drie dimensies daarvan (economisch, sociaal en milieu), en om dit op een evenwichtige en geïntegreerde wijze te doen. Het is cruciaal dat duurzame ontwikkeling integraal deel gaat uitmaken van het beleidskader van de Unie en dat de Unie de lat hoger legt in haar beleid om zo wereldwijde uitdagingen aan te pakken. De Raad verwelkomde de mededeling van de Commissie van 22 november 2016 getiteld “Volgende stappen voor een duurzame Europese toekomst” als een eerste stap naar het integreren van de duurzameontwikkelingsdoelen van de VN en het centraal stellen van duurzame ontwikkeling in alle beleidsdomeinen van de Unie, ook via haar financieringsinstrumenten.

(4)

In februari 2018 heeft de Commissie de mededeling getiteld “Een nieuw, modern meerjarig financieel kader voor een Europese Unie die efficiënt haar prioriteiten verwezenlijkt na 2020” vastgesteld. Hierin wordt onderstreept dat de Uniebegroting de unieke sociale markteconomie van Europa ondersteunt. Het zou van het grootste belang zijn om de kansen op werk te verbeteren en in het beleid rekening te houden met andere vaardigheden die nodig zijn, vooral die welke verband houden met digitalisering, automatisering en overgang naar een hulpbronnenefficiënte en duurzame economie, een en ander met volledige inachtneming van de uit hoofde van het VN-Raamverdrag inzake klimaatverandering aangenomen Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering (de “Overeenkomst van Parijs”). Budgettaire flexibiliteit zal een belangrijk beginsel zijn van het meerjarig financieel kader 2021 tot en met 2027 (“MFK 2021-2027”) vastgesteld bij Verordening (EU, Euratom) 2020/2093 van de Raad (4). De flexibiliteitsmechanismen blijven behouden, om de Unie in staat te stellen tijdiger op te treden en de begrotingsmiddelen te gebruiken waar zij het dringendst nodig zijn.

(5)

In haar “Witboek over de toekomst van Europa” van 1 maart 2017 spreekt de Commissie haar bezorgdheid uit over isolationistische trends en groeiende twijfels over de voordelen van open handel, en de sociale markteconomie van de Unie in het algemeen.

(6)

In de “Discussienota over het in goede banen leiden van de mondialisering” van 10 mei 2017 wijst de Commissie de combinatie van handelsgerelateerde globalisering en technologische verandering aan als de belangrijkste factor voor stijgende vraag naar geschoolde arbeidskrachten en een vermindering van het aantal banen waarvoor lagere kwalificaties vereist zijn. Hoewel de voordelen van meer open handel worden erkend, vindt de Commissie dat passende manieren moeten worden gevonden om iets te doen aan de negatieve neveneffecten ervan. Aangezien de voordelen van globalisering momenteel reeds ongelijk verdeeld zijn over mensen en regio’s — wat een zeer grote impact heeft op diegenen voor wie globalisering negatieve gevolgen heeft — bestaat het gevaar dat technologische en milieuveranderingen die gevolgen nog eens zullen versterken. Daarom zal het, in overeenstemming met de beginselen van solidariteit en duurzaamheid, noodzakelijk zijn om de voordelen van globalisering eerlijker te verdelen door economische groei en technologische vooruitgang te verzoenen met adequate sociale bescherming en actieve ondersteuning van kansen op werk en van mogelijkheden om als zelfstandige aan het werk te gaan.

(7)

In de “Discussienota over de toekomst van de EU-financiën” van 28 juni 2017 onderstreept de Commissie de noodzaak om economische en sociale verschillen tussen en binnen de lidstaten te verkleinen en is de Commissie van mening dat investeren in duurzame ontwikkeling, gelijke behandeling, sociale inclusie, onderwijs en opleiding, en gezondheid daarom een kernprioriteit is.

(8)

De globalisering, technologische en milieuverandering zullen de onderlinge verwevenheid en afhankelijkheid van de wereldeconomieën waarschijnlijk versterken. Het wegvloeien van arbeidsplaatsen is een integraal en onvermijdelijk deel van deze verandering. Willen de voordelen van verandering eerlijk worden verdeeld, dan is bijstand aan werknemers die ontslagen zijn of ontslag boven het hoofd hangt, van cruciaal belang. De belangrijkste instrumenten van de Unie om bijstand te verlenen aan getroffen werknemers zijn het bij een verordening van de Raad en het Europees Parlement in te stellen Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), dat is opgezet om anticiperende bijstand te bieden, en het EFG, dat is opgezet om reactieve bijstand te bieden bij grote herstructureringen. De mededeling van de Commissie getiteld “EU-kwaliteitskader voor anticipatie op veranderingen en herstructurering” van 13 december 2013 is het beleidsinstrument van de Unie dat het kader biedt voor beste praktijken voor anticipatie op en omgang met bedrijfsherstructurering. Het biedt een uitgebreid kader voor de wijze waarop de uitdagingen van economische aanpassing en herstructurering en de sociale gevolgen en de gevolgen voor de werkgelegenheid daarvan met adequate beleidsmiddelen het hoofd dient te worden geboden. Ook worden de lidstaten opgeroepen om op zodanige wijze gebruik te maken van Uniefinanciering en nationale financiering, dat de sociale gevolgen van herstructureringen, en met name de negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid, beter kunnen worden opgevangen.

(9)

Het bij Verordening (EG) nr. 1927/2006 van het Europees Parlement en de Raad (5) voor de looptijd van het MFK 2007-2013 opgerichte Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering (“het Fonds”) werd opgericht om de Unie in staat te stellen solidair te zijn met werknemers die waren ontslagen als gevolg van grote structurele verschuivingen in de wereldhandelstromen door globalisering.

(10)

Als onderdeel van het in de mededeling van de Commissie van 26 november 2008 opgenomen Europees economisch herstelplan werd het toepassingsgebied van Verordening (EG) nr. 1927/2006 bij Verordening (EG) nr. 546/2009 van het Europees Parlement en de Raad (6) uitgebreid tot werknemers die waren ontslagen als rechtstreeks gevolg van de wereldwijde financiële en economische crisis.

(11)

Voor de looptijd van het MFK 2014-2020 is bij Verordening (EU) nr. 1309/2013 van het Europees Parlement en de Raad (7) het toepassingsgebied van het Fonds uitgebreid, zodat ontslagen eronder vallen die niet alleen voortvloeien uit ernstige economische ontwrichting, veroorzaakt doordat de wereldwijde financiële en economische crisis waarvan in Verordening (EG) nr. 546/2009 gewag wordt gemaakt, aanhoudt, maar ook uit een eventuele nieuwe wereldwijde financiële en economische crisis. Voorts is bij Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (8) (“het Financieel Reglement”) Verordening (EU) nr. 1309/2013 gewijzigd om, onder meer, regels in te voeren waardoor het Fonds uitzonderlijk collectieve aanvragen door kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) die gelegen zijn in dezelfde regio en actief zijn in verschillende NACE Rev. 2-Afdelingen, in behandeling kan nemen, wanneer de aanvragende lidstaat aantoont dat kmo’s in die regio het voornaamste of enige type onderneming vormen.

(12)

In reactie op de mogelijke terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zonder terugtrekkingsakkoord is Verordening (EU) nr. 1309/2013 bij Verordening (EU) 2019/1796 van het Europees Parlement en de Raad (9) gewijzigd om te bepalen dat ontslagen als gevolg van de terugtrekking onder het toepassingsgebied van het Fonds vallen. Wegens de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk mét een terugtrekkingsakkoord, is deze verordening niet van toepassing geworden.

(13)

De Commissie heeft een tussentijdse evaluatie van het Fonds uitgevoerd om te beoordelen hoe en in welke mate de doelstellingen van het Fonds zijn verwezenlijkt. Het Fonds bleek effectief, met een hoger herintredingspercentage van ontslagen werknemers dan in de vorige programmeringsperiode. Uit de evaluatie is ook gebleken dat het Fonds Uniemeerwaarde heeft gecreëerd. Dit geldt met name voor de volume-effecten ervan, wat betekent dat de bijstand door het Fonds niet alleen het aantal en de verscheidenheid van de aangeboden diensten heeft verhoogd, maar ook het intensiteitsniveau van die diensten. Bovendien waren de maatregelen van het Fonds zeer zichtbaar en toonden zij de Uniemeerwaarde rechtstreeks aan het grote publiek. Er kwamen echter verschillende problemen in beeld. De procedure voor beschikbaarstelling werd als te lang beschouwd. Ook hebben veel lidstaten melding gemaakt van problemen bij het opstellen van de uitgebreide achtergrondanalyse van de gebeurtenis die aanleiding gaf tot de gedwongen ontslagen. De voornaamste reden waarom lidstaten werden ontmoedigd om steun van het Fonds aan te vragen betrof problemen inzake financiële en institutionele capaciteit. Daarbij kan het louter gaan om een tekort aan arbeidskrachten; momenteel kunnen de lidstaten slechts om technische bijstand verzoeken nadat zij de steun van het Fonds uitvoeren. Aangezien gedwongen ontslagen onverwacht kunnen plaatsvinden, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de lidstaten klaar staan om onmiddellijk te reageren en in staat zijn om onverwijld een aanvraag in te dienen. Bovendien lijken in bepaalde lidstaten meer diepgaande inspanningen nodig voor het opbouwen van institutionele capaciteit voor een doelmatige en doeltreffende uitvoering van EFG-dossiers. De drempel van 500 ontslagen is te hoog bevonden, in het bijzonder in dunbevolkte gebieden.

(14)

De rol van het Fonds blijft belangrijke als een flexibel fonds om werknemers die bij grootschalige herstructureringen hun baan verliezen, te ondersteunen en te helpen zo snel mogelijk andere banen te vinden. De Unie dient specifieke, eenmalige steun te blijven verlenen om werknemers in regio’s, bedrijfstakken, gebieden of arbeidsmarkten die door een ernstige economische ontwrichting worden getroffen, te helpen een fatsoenlijke en duurzame baan te vinden. Gelet op de wisselwerking tussen en de wederzijdse effecten van open handel en economische en financiële ontwikkelingen — zoals asymmetrische economische schokken, technologische veranderingen, digitalisering, significante verschuivingen in de handelsbetrekkingen van de Unie of de samenstelling van de interne markt, alsmede andere factoren, waaronder de overgang naar een koolstofarme economie — en gelet op het feit dat het steeds moeilijker wordt om een bepaalde factor aan te wijzen die banenverlies veroorzaakt, dient de beschikbaarstelling van middelen uit het EFG uitsluitend gebaseerd zijn op de ingrijpende gevolgen van een herstructurering. Gezien het doel van het EFG, namelijk steun verlenen in noodsituaties, waarmee het een aanvulling is op de meer anticiperende bijstand van het ESF+, dient het EFG een flexibel en speciaal instrument buiten de begrotingsmaxima van het MFK te blijven, zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 2 mei 2018 getiteld “Een moderne begroting voor een Unie die ons beschermt, sterker maakt, en verdedigt — Het meerjarig financieel kader 2021-2027” en de bijlage daarbij.

(15)

Teneinde het Europese karakter van het EFG te handhaven, moet een aanvraag voor steun worden ingediend wanneer een grote herstructurering een aanzienlijke impact heeft op de lokale of de regionale economie. Een dergelijke impact dient te worden bepaald door verwijzing naar een minimumaantal ontslagen binnen een bepaalde referentieperiode. Rekening houdend met de bevindingen van de tussentijdse evaluatie, moet de drempel worden vastgesteld op 200 ontslagen binnen een referentieperiode van vier maanden (of zes maanden in sectordossiers). Gelet op het feit dat ontslaggolven die in verschillende sectoren binnen dezelfde regio plaatsvinden, een even grote impact hebben op de lokale arbeidsmarkt, moet het ook mogelijk zijn een aanvraag in te dienen voor een bepaalde regio. Op kleine arbeidsmarkten, zoals kleine lidstaten of afgelegen gebieden, met inbegrip van de in artikel 349 VWEU bedoelde ultraperifere gebieden, of in uitzonderlijke omstandigheden, moet het mogelijk zijn bij een geringer aantal ontslagen een aanvraag in te dienen. In het algemeen dienen de lidstaten hun aanvragen voor EFG-bijstand niet later dan twaalf weken na het einde van de referentieperiode in te dienen. Om echter een financieringstekort als gevolg van het feit dat deze verordening na 1 januari 2021 in werking treedt, te voorkomen, en ter wille van de rechtszekerheid, dient die termijn tussen 1 januari 2021 en de datum van inwerkingtreding van de onderhavige verordening te worden opgeschort.

(16)

Middelen uit het EFG mogen, als fonds dat is bedoeld voor grote herstructureringen, niet worden beschikbaar gesteld bij ontslagen in de openbare sector vanwege bezuinigingen. Het EFG dient evenwel ondersteuning te kunnen bieden voor ontslagen werknemers van ondernemingen die opereren op een concurrerende markt die diensten verlenen of goederen leveren aan publiek gefinancierde entiteiten die worden getroffen door bezuinigingen. Het EFG moet ook steun kunnen bieden aan zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd als gevolg van bezuinigingen van de overheid.

(17)

Als blijk van de solidariteit van de Unie met werklozen dient het medefinancieringspercentage van het EFG als reactief fonds te worden afgestemd op het hoogste medefinancieringspercentage van het ESF+ als proactief fonds in de betrokken lidstaat, maar moet in ieder geval ten minste 60 % te bedragen.

(18)

Het deel van de Uniebegroting dat aan het EFG wordt toegewezen, dient door de Commissie te worden uitgevoerd in gedeeld beheer met de lidstaten in de zin van het Financieel Reglement. Bijgevolg dienen de Commissie en de lidstaten de in het Financieel Reglement opgenomen beginselen, zoals goed financieel beheer, transparantie en niet-discriminatie, in acht te nemen bij de uitvoering van het EFG in gedeeld beheer.

(19)

Het Europees waarnemingscentrum voor het veranderingsproces, dat is ondergebracht bij de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden in Dublin, steunt de Commissie en de lidstaten bij de beoordeling van trends in de globalisering, van technologische en milieuveranderingen, herstructureringen en de aanwending van het EFG met kwalitatieve en kwantitatieve analyses. De Europese herstructureringsmonitor, dat dagelijks wordt geactualiseerd, volgt de rapportering van grootschalige herstructureringen in de gehele Unie, op basis van een netwerk van nationale correspondenten. Het zou kunnen helpen om potentiële gevallen voor interventie in een vroeg stadium vast te stellen.

(20)

Ontslagen werknemers en zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd, dienen op voet van gelijkheid toegang te hebben tot het EFG, ongeacht hun arbeidsovereenkomst of relatie. Daarom dienen ontslagen werknemers en zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd, als mogelijke EFG-begunstigden in de zin van deze verordening te worden beschouwd.

(21)

Financiële bijdragen uit het EFG dienen in de eerste plaats gericht te zijn op actieve arbeidsmarktbeleidsmaatregelen en op gepersonaliseerde steunmaatregelen die tot doel hebben de begunstigden snel te herintegreren in fatsoenlijke en duurzame banen op of buiten hun oorspronkelijke werkterrein, en hen voor te bereiden op een groenere en digitalere Europese economie. De steun dient ook gericht te zijn op het bevorderen van werk als zelfstandige en het oprichten van ondernemingen, onder meer door de oprichting van coöperaties. De maatregelen dienen afgestemd te zijn op de potentiële behoeften van de lokale of regionale arbeidsmarkt. Indien relevant, moet ook de mobiliteit van ontslagen werknemers worden ondersteund om hen te helpen elders een nieuwe baan te vinden. Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar de verspreiding van vaardigheden die vereist zijn in het digitale tijdperk, en aan de uitbanning, waar nodig, van seksestereotypen op de arbeidsmarkt. Geldelijke toelagen mogen slechts in beperkte mate deel uitmaken van gecoördineerd pakketten van gepersonaliseerde steunmaatregelen. De door het EFG ondersteunde maatregelen dienen niet in de plaats te komen van maatregelen die gericht zijn op passieve sociale bescherming. Werkgevers zouden kunnen worden aangemoedigd om deel te nemen aan de nationale medefinanciering van EFG-maatregelen, bovenop de maatregelen die zij krachtens het nationale recht of een collectieve arbeidsovereenkomsten moeten treffen.

(22)

Bij het ontwerpen en uitvoeren van een gecoördineerd pakket van gepersonaliseerde steunmaatregelen dat gericht is op het vergemakkelijken van de herintegratie van de beoogde begunstigden, dienen de lidstaten de doelstellingen van de Digitale Agenda en de strategie voor de digitale interne markt voor ogen te houden. Aandacht dient in het bijzonder uit te gaan naar de loonkloof tussen mannen en vrouwen in de sectoren informatie- en communicatietechnologieën (“ICT”) en wetenschap, technologie, civiele techniek en wiskunde (science, technology, engineering and mathematics — “STEM”), en wel door omscholing en herkwalificatie van vrouwen in die sectoren te stimuleren. Bij het ontwerpen en uitvoeren van een gecoördineerd pakket van gepersonaliseerde steunmaatregelen dienen de lidstaten ernaar te streven de vertegenwoordiging van de ondervertegenwoordigde sekse te vergroten en zo bij te dragen tot het verkleinen van de loon- en pensioenkloof tussen mannen en vrouwen.

(23)

Gelet op het feit dat de beroepsbevolking, gezien de digitale transformatie van de economie over een bepaald niveau van digitale vaardigheden moet beschikken, dient de verspreiding van vaardigheden die vereist zijn in het digitale tijdperk, te worden beschouwd als een horizontaal onderdeel van de aangeboden gecoördineerde pakketten van gepersonaliseerde steunmaatregelen.

(24)

Bij het opstellen van actieve arbeidsmarktbeleidsmaatregelen dienen de lidstaten de voorkeur te geven aan maatregelen die sterk zullen bijdragen aan de inzetbaarheid van de begunstigden op de arbeidsmarkt. De lidstaten dienen ernaar te streven dat zo spoedig mogelijk binnen zes maanden na het einde van de uitvoeringsperiode zo veel mogelijk begunstigden die aan deze maatregelen deelnemen, in een duurzaam dienstverband op de arbeidsmarkt terugkeren. Bij het opstellen van het gecoördineerd pakket van gepersonaliseerde steunmaatregelen dient, in voorkomend geval, rekening te worden gehouden met de redenen voor de ontslagen en met de toekomstperspectieven van de arbeidsmarkt en de in de toekomst benodigde vaardigheden. Het gecoördineerd pakket van gepersonaliseerde diensten moet aansluiten bij de overgang naar een hulpbronnenefficiënte en duurzame economie.

(25)

Bij het opstellen van actieve arbeidsmarktbeleidsmaatregelen dienen de lidstaten bijzondere aandacht te schenken aan kansarme begunstigden, onder wie personen met een handicap, personen met van hen afhankelijke familieleden, jonge en oudere werklozen, personen met een laag opleidingsniveau, personen met een migrantenachtergrond en personen die gemakkelijk in een armoedeval kunnen lopen, aangezien die groepen bijzondere problemen ondervinden bij hun terugkeer op de arbeidsmarkt. Niettemin moeten de beginselen van seksegelijkheid en niet-discriminatie, die tot de kernwaarden van de Unie behoren en in de pijler zijn verankerd, in acht worden genomen en worden bevorderd bij de uitvoering van het EFG.

(26)

Met het oog op een doeltreffende en snelle ondersteuning van de begunstigden dienen de lidstaten alles in het werk te stellen om ervoor te zorgen dat hun aanvragen voor een financiële bijdrage uit het EFG compleet zijn. Indien de Commissie om aanvullende informatie verzoekt voor de beoordeling van een aanvraag, dient het verstrekken van dergelijke informatie aan een termijn te worden gebonden. Zowel de lidstaten als de instellingen van de Unie dienen ernaar te streven, aanvragen zo snel mogelijk te behandelen.

(27)

In het belang van de begunstigden en van de organen die bevoegd zijn voor de uitvoering van de maatregelen, dient de aanvragende lidstaat alle betrokkenen bij de aanvraagprocedure op de hoogte te houden van de behandeling van de aanvraag en indien mogelijk daarbij te betrekken gedurende het gehele uitvoeringsproces.

(28)

Conform het beginsel van goed financieel beheer mogen de financiële bijdragen uit het EFG niet in de plaats komen van steunmaatregelen die voor de begunstigden bestaan in het kader van de Uniefondsen of in het kader van ander beleid of van andere programma’s van de Unie, maar dienen zij zo mogelijk een aanvulling te vormen op dergelijke maatregelen.

(29)

Er dienen bijzondere bepalingen te komen voor informatie- en communicatieacties betreffende EFG-dossiers en -resultaten. De lidstaten en het EFG dienen meer bekendheid te geven aan de resultaten van projecten die met Uniemiddelen zijn gefinancierd door het publiek te informeren. Activiteiten inzake transparantie en communicatie zijn essentieel om ervoor te zorgen dat het optreden van de Unie in de praktijk zichtbaar is, en dienen gebaseerd te zijn op nauwkeurige en actuele informatie. Om het EFG te promoten en de toegevoegde waarde ervan als onderdeel van de Uniebegroting te laten zien, dient communicatie- en zichtbaarheidsmateriaal dat door de lidstaten is ontwikkeld, op verzoek ter beschikking te worden gesteld van de instellingen, organen of agentschappen van de Unie. De Unie dient een royaltyvrije, niet-exclusieve en onherroepelijke licentie te worden gegeven voor het gebruik van dit materiaal en de daaraan verbonden reeds bestaande rechten.

(30)

Ter bevordering van de uitvoering van deze verordening dienen uitgaven voor een financiële bijdrage uit het EFG in aanmerking te komen vanaf de datum waarop de lidstaat begint met de gepersonaliseerde steunmaatregelen of vanaf de datum waarop een lidstaat de administratieve uitgaven bij de uitvoering van het EFG maakt.

(31)

Om te voorzien in de behoeften die zich met name de eerste maanden van ieder jaar voordoen, wanneer het bijzonder moeilijk is bedragen over te schrijven uit andere begrotingslijnen, dient tijdens de jaarlijkse begrotingsprocedure een toereikend bedrag aan betalingskredieten te worden opgenomen in de begrotingslijn van het EFG.

(32)

Het begrotingskader van het EFG wordt bepaald in het MFK 2021-2027 en in het Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en goed financieel beheer, met inbegrip van een routekaart voor de invoering van nieuwe eigen middelen (10).

(33)

In het belang van de begunstigden dient de bijstand zo snel en efficiënt mogelijk ter beschikking te worden gesteld. De lidstaten en de bij de EFG-besluitvorming betrokken instellingen van de Unie dienen alles in het werk te stellen om de behandelingstijd te verminderen en de procedures te vereenvoudigen, zodat de besluiten inzake de beschikbaarstelling van middelen uit het EFG probleemloos en snel kunnen worden vastgesteld.

(34)

Kmo’s vormen de ruggengraat van de economie van de Europese Unie. Daarom zijn het bevorderen van ondernemerschap en het ondersteunen van het kmo’s cruciaal voor economische groei, innovatie, het scheppen van banen en sociale integratie. De Unie stimuleert het ondernemerschap actief door mensen aan te moedigen een eigen bedrijf te beginnen. Bij grote herstructureringen moet het mogelijk zijn om ontslagen werknemers te helpen om een eigen bedrijf te beginnen. Wanneer een onderneming sluit, moet het mogelijk zijn om de ontslagen werknemers erbij te helpen om sommige of alle activiteiten van hun voormalige werkgever over te nemen.

(35)

Ter wille van de transparantie en de informatievoorziening dienen de lidstaten in de eindverslagen gegevens te verstrekken over staatssteun of Uniefinanciering die de onderneming welke de werknemers heeft ontslagen, heeft ontvangen in de vijf jaar voorafgaand aan het verslag. Deze eis dient echter niet te gelden voor micro-ondernemingen of kmo’s — met name starters en doorgroeiers — om onevenredige administratieve lasten voor de lidstaten te voorkomen, met name in het geval van sectorale EFG-aanvragen waarbij meer dan één micro-onderneming of midden- of kleinbedrijf betrokken is.

(36)

Op grond van de punten 22 en 23 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 voor beter wetgeven (11) moet het EFG worden geëvalueerd op basis van overeenkomstig specifieke monitoringvoorschriften verzamelde informatie, waarbij administratieve lasten, in het bijzonder voor de lidstaten, en overregulering moeten worden vermeden. Die voorschriften moeten, waar passend, meetbare indicatoren omvatten als maatstaf om de effecten van het EFG in de praktijk te evalueren.

(37)

Om politieke toetsing door het Europees Parlement en continu toezicht door de Commissie op de met de EFG-bijstand behaalde resultaten mogelijk te maken, dienen de betrokken lidstaten een eindverslag in te dienen over de uitvoering van het EFG.

(38)

De lidstaten dienen de Commissie te ondersteunen bij het uitvoeren van evaluaties door relevante gegevens te verstrekken waarover zij beschikken.

(39)

Om toekomstige evaluaties te vergemakkelijken, dient na de uitvoering van elke financiële bijdrage uit het EFG een enquête onder begunstigden te worden gehouden. De enquête dient ten minste vier weken lang beschikbaar te zijn voor de begunstigden en dient in de zesde maand na het einde van de uitvoeringsperiode van start te gaan. De lidstaten moeten de Commissie bijstaan bij de uitvoering van de enquête door deelname door de begunstigden aan te moedigen door de uitnodiging tot deelname en ten minste één herinnering aan de begunstigden te sturen. De lidstaten dienen de Commissie te informeren over de inspanningen die zijn geleverd om contact te leggen met de begunstigden. De Commissie dient de verzamelde gegevens te gebruiken voor evaluatiedoeleinden. Om de vergelijkbaarheid van gevallen te waarborgen, dient de Commissie het model voor de enquête onder begunstigden in nauwe samenwerking met de lidstaten op te stellen en moet zij vertalingen daarvan in alle officiële talen van de instellingen van de Unie verstrekken.

(40)

Overeenkomstig de doelstelling om ongelijkheden weg te werken en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen, dienen analyses en verslagen in verband met het EFG naar sekse uitgesplitste informatie te bevatten.

(41)

In een bijlage bij deze verordening dient een lijst van indicatoren te worden opgenomen opdat toezicht kan worden gehouden op het gebruik van het EFG en met name op de vooruitgang bij de verwezenlijking van de doelstellingen ervan. Indien nodig kan de Commissie een wetgevingsvoorstel indienen om deze indicatoren te wijzigen.

(42)

Overeenkomstig de toepasselijke bepalingen van het Financieel Reglement of de opvolger daarvan dienen de lidstaten verantwoordelijk te blijven voor de uitvoering van de financiële bijdrage en voor het beheer van en de controle op de door de Uniefinanciering ondersteunde acties. De lidstaten dienen te verantwoorden hoe de uit het EFG ontvangen financiële bijdrage is gebruikt. Aangezien de uitvoeringsperiode voor EFG-steun kort is, dienen de rapportageverplichtingen rekening te houden met de bijzondere aard van die steun.

(43)

De lidstaten moeten alle door begunstigden gepleegde onregelmatigheden, waaronder fraude, te voorkomen, opsporen en doeltreffend aanpakken. Voorts heeft het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (12) en Verordeningen (EG, Euratom) nr. 2988/95 (13) en (Euratom, EG) nr. 2185/96 (14) van de Raad de bevoegdheid administratieve onderzoeken, met inbegrip van controles en verificaties ter plaatse, uit te voeren om vast te stellen of er sprake is van fraude, corruptie of andere onwettige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie zijn geschaad. Het Europees Openbaar Ministerie (“EOM”) is overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad (15) bevoegd over te gaan tot onderzoek en vervolging van strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad, als bepaald in Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (16).

De lidstaten moeten de nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat personen of entiteiten die financiële middelen van de Unie ontvangen, ten volle meewerken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, de nodige rechten en toegang verlenen aan de Commissie, OLAF, de Rekenkamer en, ten aanzien van de lidstaten die deelnemen aan nauwere samenwerking op grond van Verordening (EU) 2017/1939, het EOM, en ervoor zorgen dat derden die betrokken zijn bij de uitvoering van financiële middelen van de Unie gelijkwaardige rechten verlenen. De lidstaten moeten aan de Commissie verslag uitbrengen over de vastgestelde onregelmatigheden, waaronder fraude, en over de vervolgmaatregelen die zij hebben ondernomen ten aanzien van dergelijke onregelmatigheden en ten aanzien van OLAF-onderzoeken. De lidstaten dienen samen te werken met de Commissie, OLAF, de Rekenkamer en, indien van toepassing, het EOM aangaande alle kwesties die verband houden met vermoedelijke of vastgestelde fraude, overeenkomstig artikel 63, lid 2, punt d), van het Financieel Reglement.

(44)

Teneinde de Uniebegroting beter te beschermen, dient de Commissie een geïntegreerd en interoperabel informatie- en monitoringsysteem beschikbaar te maken, met inbegrip van een centraal datamining- en risicoscore-instrument voor toegang tot en analyse van de ter zake doende gegevens, en het gebruik ervan te stimuleren met het oog op een veralgemeende toepassing door de lidstaten.

(45)

Het Financieel Reglement stelt regels voor de uitvoering van de Uniebegroting vast, waaronder regels voor subsidies, prijzen, aanbestedingen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële bijstand en de vergoeding van externe deskundigen. De op grond van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten tevens een algemeen conditionaliteitsstelsel ter bescherming van de Uniebegroting.

(46)

Om recht te doen aan het belang van de strijd tegen de klimaatverandering in overeenstemming met de toezeggingen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs uit te voeren en de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de VN te verwezenlijken, moeten de acties uit hoofde van deze verordening bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstelling 30 % van de Uniebegrotingsuitgaven aan te wenden voor het ondersteunen van klimaatdoelen in beleid, en tot de ambitie om in 2024 7,5 % en in 2026 en 2027 10 % van de Uniebegroting te besteden aan biodiversiteitsdoelstellingen, daarbij rekening houdend met de bestaande overlappingen tussen klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen.

(47)

Om een beter toezicht op het gebruik van het EFG mogelijk te maken, dient aan de Commissie de bevoegdheid te worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen om deze verordening aan te vullen, en wel door de criteria vast te stellen voor het bepalen van de onregelmatigheden die moeten worden gemeld en voor de gegevens die de lidstaten moeten verstrekken met het oog op het voorkomen, opsporen en corrigeren van onregelmatigheden, waaronder fraude, en de terugvordering van ten onrechte betaalde bedragen, vermeerderd met achterstallige rente. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat deze raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven. Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(48)

Teneinde eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen ten aanzien van de uitvoering van enquêtes onder begunstigden en het model voor het melden van onregelmatigheden moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden verleend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad. (17).

(49)

Daar de doelstellingen van deze verordening niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen ervan beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 VEU neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel, gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(50)

Om ervoor te zorgen dat de steun voor het betrokken beleidsgebied ononderbroken doorloopt en dat de uitvoering van start kan gaan vanaf het begin van het MFK 2021-2027, moet deze verordening van toepassing zijn vanaf het begin van het begrotingsjaar 2021. De Commissie mag de begrotingsprocedure echter pas bij de inwerkingtreding van deze verordening inleiden.

(51)

Verordening (EU) nr. 1309/2013 moet daarom worden ingetrokken,

1)

“ontslagen werknemer”: een werknemer wiens arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking voortijdig is beëindigd door gedwongen ontslag, ongeacht de aard en duur van zijn arbeidsbetrekking, of wiens arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking om economische redenen niet is verlengd;

2)

“zelfstandige”: een natuurlijke persoon die niet meer dan tien werknemers in dienst heeft;

3)

“begunstigde”: een natuurlijke persoon die deelneemt aan de door het EFG medegefinancierde maatregelen;

4)

“onregelmatigheid”: elke inbreuk op het toepasselijke recht als gevolg van een handelen of nalaten van een bij de uitvoering van het EFG betrokken marktdeelnemer, waardoor de Uniebegroting door een ongerechtvaardigde uitgave ten laste van die begroting wordt of zou kunnen worden benadeeld.

5)

“uitvoeringsperiode”: de periode vanaf de in artikel 8, lid 7, punt j), bedoelde data tot 24 maanden na de datum van inwerkingtreding van het besluit over de financiële bijdrage op grond van artikel 15, lid 2.

a)

de datum waarop de werkgever overeenkomstig artikel 3, lid 1, van Richtlijn 98/59/EG van de Raad (18) de bevoegde overheidsinstantie schriftelijk kennis geeft van het voorgenomen collectief ontslag;

b)

de datum van de individuele kennisgeving door de werkgever dat de arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking van de betrokken werknemer tijdelijk of definitief beëindigd wordt;

c)

de datum van de feitelijke beëindiging of de afloop van de arbeidsovereenkomst of arbeidsbetrekking;

d)

de datum van beëindiging van de terbeschikkingstelling van de werknemer aan de inlenende onderneming;

e)

ten aanzien van zelfstandigen, de datum van beëindiging van de werkzaamheden zoals bepaald in overeenstemming met de nationale wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

a)

ontslagen werknemers en zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd, bepaald overeenkomstig artikel 5, binnen de in artikel 4, leden 1 tot en met 4, bedoelde referentieperioden;

b)

ontslagen werknemers en zelfstandigen die hun werkzaamheden hebben beëindigd, worden bepaald overeenkomstig artikel 5, buiten de in artikel 4 bedoelde referentieperioden, namelijk zes maanden voor het begin van de referentieperiode of tussen het einde van de referentieperiode en de laatste dag vóór de datum van voltooiing van de beoordeling door de Commissie.