1.4.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 87/70

A.

mając na uwadze, że w celu zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii w nadchodzących dziesięcioleciach należy przywiązywać na szczeblu europejskim coraz większą wagę do dywersyfikacji tras dostaw i źródeł energii, oszczędności energii i wydajności energetycznej,

B.

mając na uwadze, że coraz pilniejsze staje się stworzenie spójnej i kompleksowej wspólnotowej polityki energetycznej w celu zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw w obliczu rosnącej zależności Unii Europejskiej od importu,

C.

mając na uwadze, że ropa naftowa jest zasobem, który pewnego dnia ulegnie wyczerpaniu,

D.

mając na uwadze, że wydobycie ropy w Unii Europejskiej i Norwegii w roku 2007 przyczyniło się jeszcze do pokrycia ponad 30 procent popytu krajowego,

E.

mając na uwadze, że liczne zasoby ropy naftowej, również te łatwe do wydobycia, nie są obecnie w pełni dostępne w wielu krajach świata z powodu działań związanych z ochroną środowiska naturalnego lub w ramach zarządzania zasobami, a koszty wydobycia ropy naftowej podwoiły się od 2005 r. wskutek ogólnego wzrostu kosztów surowców i materiałów,

F.

mając na uwadze, że zgodnie z obliczeniami United States Energy Information Administration światowy popyt na ropę naftową będzie w roku 2030 o ponad jedną trzecią wyższy niż w 2006 r., a popyt w Unii Europejskiej w latach 2005–2030 będzie co roku rósł przeciętnie o 0,25 % głównie z powodu wzrostu popytu w sektorze transportu, przez co udział ropy naftowej w zapotrzebowaniu na energię pierwotną w Unii Europejskiej w 2030 r. wyniesie 35 %,

G.

mając na uwadze, że do 2030 r. zależność Unii Europejskiej od dostaw ropy naftowej wzrośnie do 95 procent, że towarzyszyć jej będzie coraz większa koncentracja konwencjonalnych rezerw ropy naftowej w państwach strategicznej osi, a rosnąca konkurencja wśród nabywców może doprowadzić do zakłóceń dostaw,

H.

mając na uwadze, że w długiej perspektywie trzeba się spodziewać wzrostu cen ropy naftowej,

I.

mając na uwadze, że wzrost inflacji, wywołany przez wzrost cen ropy i towarów pierwszej potrzeby spowodował spadek siły nabywczej,

J.

mając na uwadze, że wahania cen w 2008 r. nie były spowodowane jedynie podażą i popytem w danym momencie i że mają one negatywny wpływ na gospodarkę,

K.

mając na uwadze, że pojawienie się nowych instrumentów inwestycyjnych na rynku ropy i innych podstawowych towarów spotęgowało brak stabilności cen tych towarów; mając także na uwadze, że konieczne jest zapewnienie większej przejrzystości na rynkach energii;

1.

odnotowuje fakt, iż kwestia bezpieczeństwa dostaw energii ponownie stała się ważnym punktem wymienionego wyżej komunikatu Komisji w sprawie drugiego strategicznego przeglądu sytuacji energetycznej; ubolewa jednak nad tym, że Komisja nie wyciągnęła wniosków z kryzysu gospodarczego, który pokazał, że tylko całkowita zmiana w polityce energetycznej Unii Europejskiej umożliwi znalezienie rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa dostaw, solidarności między państwami członkowskimi, zatrudnienia oraz pod względem społecznym, ekologicznym i gospodarczym; wyraża ponadto ubolewanie z powodu braku jednoznacznego otwarcia na dalszy rozwój w polityce energetycznej i strukturze dostaw;

2.

stanowczo podkreśla, że oprócz krótkoterminowych działań na rzecz zabezpieczenia dostaw należy wziąć również pod uwagę perspektywę długoterminową;

3.

wzywa Komisję, by przygotowując wnioski legislacyjne przeanalizowała w większym zakresie również pośredni wpływ proponowanych środków na bezpieczeństwo dostaw i koszty;

4.

stwierdza, że istnieją różne szacunki, z których wynika, że również w nadchodzących dziesięcioleciach można będzie wydobyć wystarczającą ilość ropy naftowej, aby pokryć zapotrzebowanie, mimo że nowe metody wydobycia prawdopodobnie spowodują wzrost ceny ropy; stwierdza, że to z kolei będzie stanowiło zachętę do energooszczędnych zachowań i korzystania z alternatywnych źródeł energii, takich jak biopaliwa drugiej generacji i hydrogen oraz samochody z napędem elektrycznym; stwierdza również, że konieczna jest poprawa warunków inwestycji, w związku z czym podkreśla, iż stale rosnący popyt na ropę spowodował wzrost podaży do granic możliwości;

5.

zwraca uwagę na niepewność co do tego, kiedy i w jakim stopniu dojdzie do rozdźwięku między rosnącym popytem a słabnącą podażą; jest zaniepokojony faktem, że niepewność ta będzie w coraz większym stopniu zwiększała ryzyko wahań ceny ropy naftowej; dlatego jest przekonany, że należy ściśle wdrażać wszystkie środki, które mogą prowadzić do zmniejszenia popytu na ropę naftową;

6.

popiera wniosek Komisji dotyczący krótkoterminowych działań do podjęcia w razie potrzeby w celu złagodzenia przyszłych skoków cen ropy; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wsparcia finansowego dla inwestycji w alternatywne źródła energii takie jak np. energia odnawialna, a także do skoncentrowania się na działaniach ponoszących świadomość konsumentów na temat kupowania efektywnych energetycznie towarów i usług w celu zmniejszenia długoterminowych wydatków oraz złagodzenia przyszłego spadku dostaw ropy;

7.

domaga się zintensyfikowania starań na rzecz komercyjnego wykorzystania niekonwencjonalnych zasobów ropy naftowej, tak aby w ten sposób przyczynić się do dywersyfikacji; pod warunkiem, że będzie następował rozwój bardziej przyjaznych dla środowiska metod wydobywczych i będą one wykorzystywane; podkreśla, że podejście uwzględniające cykl życiowy w odniesieniu do emisji gazów cieplarnianych paliw wprowadzanych na rynek UE, przewidziane we wniosku w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych pochodzących z wykorzystania paliw w transporcie drogowym oraz zmieniającej dyrektywę Rady 1999/32/WE w odniesieniu do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylającej dyrektywę 93/12/EWG, (COM(2007)0018), stanowi prawdziwą zachętę dla przemysłu naftowego do zmniejszenia wpływu wywieranego przezeń na klimat poprzez usprawnienie procesów produkcyjnych;

8.

uważa, że wykorzystanie ropy i innych źródeł energii o wysokiej emisji węgla powinno zostać ograniczone, zarówno poprzez zwiększenie efektywności energetycznej, jak i poprzez przestawienie się na rozwiązania mniej szkodliwe pod względem emisji, takie jak energia jądrowa i energia czerpana z odnawialnych źródeł energii;

9.

jest zdania, że wydobycie istniejących zasobów utrudniają w coraz większym stopniu czynniki polityczne, takie jak niestabilność polityczna, niedostateczna ochrona prawna, jak również działania związane z ochroną środowiska naturalnego czy zarządzanie zasobami; dlatego wzywa Komisję do pogłębienia dialogu z krajami wydobywającymi ropę na wszystkich płaszczyznach oraz do poszukiwania pragmatycznych rozwiązań konfliktów, leżących w obopólnym interesie;

10.

wzywa Komisję, aby w drodze dialogu z koncernami naftowymi i krajami wydobywającymi ropę szukała rozwiązań zapewniających większą ciągłość inwestycji mimo wahań cen i zysków;

11.

oczekuje, że spółki naftowe zainwestują znaczną cześć ich niedawnych zysków w poszukiwanie i zagospodarowanie nowych złóż ropy, promowanie technologii energooszczędnych oraz badania nad substytutami ropy (zwłaszcza do zastosowania w transporcie);

12.

domaga się bardziej dynamicznych stosunków między Unią Europejską a państwami-producentami ropy, opartych na woli obopólnych ustępstw oraz mających na celu stworzenie bardziej stabilnego i stałego klimatu ustalania podaży i cen ropy z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych stron i całej gospodarki światowej;

13.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji odbycia dialogu politycznego na skalę światową w postaci szczytu na wysokim szczeblu gromadzącego kraje zużywające i kraje produkujące ropę w celu ustalenia sprawiedliwej równowagi między podażą a popytem na rynkach ropy, a także uniemożliwienia krajom-producentom utrzymywania cen ropy na sztucznie wysokim poziomie;

14.

wyraża zaniepokojenie z powodu rosnących i spektakularnych wahań cen ropy naftowej w 2008 r., które mają negatywny wpływ na całą gospodarkę Unii Europejskiej i konsumentów;

15.

uważa, że wahania cen ropy odzwierciedlają zwiększony popyt na ropę, stopniowe zmniejszanie się rezerw ropy naftowej, zmiany tendencji demograficznych i urbanistycznych, w szczególności w gospodarkach rozwijających się, gdzie wzrost średniego dochodu powoduje zwiększenie popytu, spekulację na rynku towarowym oraz globalne cykle koniunkturalne; podkreśla także, że ropa i inne towary były w coraz większym stopniu wykorzystywane do zróżnicowania portfela w wyniku deprecjacji dolara amerykańskiego;

16.

wyraża zaniepokojenie z powodu braku stabilności cen ropy i jego wpływu na stabilność gospodarczą i finansową; uznając korzyści płynące z aktywnych rynków ropy i innych produktów energetycznych, domaga się od Komisji i państw członkowskich zapewnienia najwyższej możliwej do zastosowania w praktyce przejrzystości na rynkach energii;

17.

przyznaje, że wahania te szkodzą również gospodarce krajów eksportujących ropę naftową, dlatego stabilizacja cen ropy leży w interesie obu stron;

18.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji z dnia 13 czerwca 2008 r. dotyczący przeciwdziałania negatywnym skutkom wyższych cen ropy naftowej i podziela jej zaniepokojenie w związku z ostatnimi wahaniami cen ropy naftowej i ich negatywnym wpływem na inflację, konkurencyjność, wymianę handlową i wzrost gospodarczy;

19.

za główną przyczynę rosnących cen ropy naftowej w ciągu ostatnich ośmiu lat uznaje silny wzrost popytu, który doprowadził do powstawania wąskich gardeł w wydobyciu ropy, jej transporcie i rafinacji oraz do nadzwyczajnych zysków osiąganych przez kilka wielkich oligopoli naftowych; przyznaje, że znaczny wzrost cen surowców i spekulacyjne transakcje na rynkach finansowych miały wzmożony wpływ na rozwój ceny ropy;

20.

zwraca uwagę na potrzebę nadania priorytetu kontroli konkurencji w zakresie przetwarzania i sprzedaży ropy naftowej i produktów ropopochodnych oraz zwiększeniu przejrzystości danych o komercyjnych zapasach ropy;

21.

uważa poprawę przejrzystości rynku za niezbędny warunek stabilizacji ceny ropy naftowej; wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wniosków legislacyjnych w tym zakresie; zauważa, że należy pilnie zwiększyć przejrzystość również w krajach wydobywających ropę i w szczególności upublicznić w przejrzysty sposób informacje dotyczące wydobycia i wielkości rezerw; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by w ramach dialogów prowadzonych z krajami wydobywającymi ropę kładły nacisk na zwiększenie przejrzystości;

22.

w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zaproponowane w wymienionym wyżej komunikacie Komisji badanie na temat korzyści i kosztów cotygodniowej publikacji wielkości zasobów; wzywa Komisję do uwzględnienia wyników tego badania w przyszłych wnioskach legislacyjnych dotyczących minimalnych zasobów ropy naftowej; podkreśla jednocześnie, że należy dążyć do przejrzystości w tym zakresie na całym świecie;

23.

zwraca uwagę, że różne specyfikacje techniczne dotyczące produktów ropy naftowej w głównych państwach będących odbiorcami ropy prowadzi do fragmentacji rynku, co w razie przerw w dostawach może silnie wpływać na cenę; wzywa Komisję do przedłożenia wniosków legislacyjnych mających na celu likwidację tego typu ograniczeń w dostępie do rynku;

24.

jest zdania, że funkcją strategicznych zapasów powinno być likwidowanie fizycznych wąskich gardeł powstałych w wyniku przerw w dostawach; z tego względu, a także z uwagi na zrównoważoną politykę budżetową sprzeciwia się wszelkim próbom przeciwstawiania się wahaniom ceny ropy przez naruszanie tych zapasów;

25.

podkreśla znaczenie aktywnych działań na rzecz udostępnienia nowych alternatywnych źródeł energii małym przedsiębiorstwom w celu zmniejszenia ich uzależnienia od wahań cen ropy; docenia znaczenie małych i średnich przedsiębiorstw w produkcji biopaliw i innych form energii odnawialnej; jest zaniepokojony przeszkodami natury technicznej i prawnej, które wciąż pojawiają się przy produkcji i sprzedaży tych produktów i zwraca się do Komisji o podjęcie działań na rzecz ułatwienia dostępu do rynku dla tych paliw;

26.

podkreśla, że skuteczny system handlu uprawnieniami do emisji i przyjęcie szerokiego zakresu innych środków w zakresie oszczędności energii powinny być ważnym narzędziem służącym wspieraniu rozwoju wszechstronnego, nowoczesnego rynku technologii i towarów energooszczędnych; zwraca również uwagę na znaczenie stosowania zasady „zanieczyszczający płaci”; przypomina, że im większa będzie grupa krajów, które wdrożą takie strategie polityczne, tym mniejszy będzie ich wpływ na konkurencyjność w sektorze,

27.

odnotowuje, że według IEA, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw, do roku 2020 konieczne są inwestycje w przemysł naftowy w wysokości 350 mld USD roczne; wzywa Komisję i państwa członkowskie do stworzenia w swojej polityce zachęt inwestycyjnych, zwłaszcza w obrębie Unii Europejskiej; podkreśla przy tym znaczenie długoterminowego bezpieczeństwa inwestycyjnego; odrzuca jednak zastępowanie prywatnych inwestycji i kapitału środkami publicznymi;

28.

jest zaniepokojony skutkami obecnego kryzysu kredytowego dla możliwości inwestycyjnych przemysłu naftowego i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do ścisłej koordynacji swoich wysiłków na rzecz przezwyciężenia kryzysu;

29.

z zadowoleniem przyjmuje wkład, jaki wzmożone stosowanie biopaliw w sektorze transportu mogłoby wnieść w kontekście zwiększania bezpieczeństwa dostaw; stwierdza, że dzięki temu dojdzie do konsolidacji i restrukturyzacji w przemyśle przetwórstwa ropy naftowej; ponadto stwierdza, że należy przyjąć dodatkowe środki strukturalne w sektorze transportu w celu ograniczenia popytu na ropę naftową.

30.

wzywa państwa członkowskie i operatorów, aby zadbali o to, by mimo tych wydarzeń w Unii Europejskiej pozostały wystarczające ilości rezerw, pozwalające na zrównoważenie wąskich gardeł, powstałych np. wskutek klęsk żywiołowych;

31.

wzywa państwa członkowskie, Komisję i koncerny naftowe do zagwarantowania dostatecznych szkoleń specjalistów, niezbędnych do badań rezerw ropy naftowej oraz do wydobywania ropy;

32.

z zadowoleniem przyjmuje sukcesy osiągnięte w ramach programu INOGATE, szczególnie w dziedzinie środków budowy zaufania; wzywa Komisję do opracowania strategii określającej metody, jakimi można wesprzeć te projekty poprzez środki towarzyszące oraz lepiej je koordynować;

33.

zwraca uwagę na zasadnicze znaczenie dobrosąsiedzkich stosunków między państwami tranzytowymi, a także między nimi i krajami sąsiadującymi oraz wzywa państwa członkowskie i Komisję do zwiększenia wysiłków w tej dziedzinie;

34.

stwierdza, że ropociągi są wyłączone z transeuropejskich sieci energetycznych, i wzywa państwa członkowskie i Komisję, by zbadały możliwość włączenia infrastruktury naftowej do transeuropejskich sieci energetycznych (TEN-E) w obliczu obecnych wydarzeń, a zwłaszcza malejącej produkcji własnej przy jednoczesnym wzroście zależności od importu i zapotrzebowaniu na nowe możliwości transportowe;

35.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia działań stabilizujących, szczególnie w wydobywających ropę krajach, którym grozi destabilizacja polityczna, w ramach wspólnej polityki zagranicznej, handlowej i bezpieczeństwa, ponieważ stabilność stanowi podstawę inwestycji i dobrobytu;

36.

podkreśla, że nowe projekty w zakresie infrastruktury dostaw ropy naftowej, takie jak rurociągi Odessa-Gdańsk i Konstanta-Triest, powinny w dalszym ciągu stanowić projekty o priorytetowym znaczeniu dla europejskich interesów;

37.

wyraża zaniepokojenie z powodu nasilającego się zjawiska piractwa, które zagraża międzynarodowej żegludze, a tym samym transportowi ropy i z zadowoleniem przyjmuje Wspólne działanie Rady w tym zakresie (8);

38.

ponadto wyraża zaniepokojenie z powodu zagrożenia tras transportu i strategicznej infrastruktury przez terroryzm i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do pogłębienia dialogu z kluczowymi podmiotami;

39.

wskazuje na potencjał dotyczący oszczędności energii w sektorze budownictwa, który mógłby obniżyć popyt na kopalne źródła energii, takie jak ropa i gaz, oraz z zadowoleniem przyjmuje obecne wysiłki Komisji i państw członkowskich zmierzające do jeszcze lepszego wykorzystania tego potencjału;

40.

z zadowoleniem przyjmuje starania Unii Europejskiej na rzecz dywersyfikacji źródeł energii w sektorze transportu; popiera podejście rynkowe przy wprowadzaniu nowych technologii; akceptuje fakt, że cena stanowi najlepszy wskaźnik konkurencyjności nowych technologii; wyraża jednak ubolewanie z powodu braku ambicji w kwestii wykorzystania potencjału wydajnych energetycznie, lepiej zaprojektowanych i lżejszych pojazdów;

41.

wyraża wątpliwości co do średnio- i długoterminowej przydatności biopaliw pierwszej generacji jako substytutu ropy naftowej; domaga się wzmożenia wysiłków badawczych w dziedzinie paliw syntetycznych;

42.

wyraża przekonanie, że wzrost zużycia ropy naftowej w sektorze transportu można obniżyć w perspektywie średnio- i długoterminowej tylko wtedy, gdy Unia Europejska i państwa członkowskie również podejmą dodatkowe środki na rzecz rozwoju bardziej zrównoważonych środków transportu i mobilności, w przypadku których zużycie ropy jest mniejsze lub zerowe, takich jak transport kolejowy, wodny oraz intermodalne systemy mobilności na obszarach miejskich (transport pieszy, rowerowy, zbiorowy/publiczny); wyraża również przekonanie, że istotną oszczędność energii można uzyskać poprzez zastosowanie nowoczesnych systemów kierowania ruchem, które zmniejszają okresy oczekiwania i objazdy w transporcie drogowym, lotniczym i morskim, a także poprzez nasilenie wysiłków na rzecz propagowania zielonych rozwiązań w dziedzinie logistyki;

43.

jest zdania, że kwestie dotyczące polityki energetycznej muszą zostać w większym stopniu uwzględnione we wspólnych stosunkach zagranicznych Unii z krajami o szybko rosnącym zużyciu ropy naftowej, a Unia Europejska musi dążyć do zniesienia państwowych dotacji do produktów ropy naftowej;

44.

wzywa Komisję do włączenia w ramy wspólnej polityki zagranicznej, handlowej i polityki sąsiedztwa środków, które mogą doprowadzić do przyśpieszenia oddzielenia wzrostu gospodarczego od zużycia ropy naftowej na całym świecie;

45.

zaznacza, że przede wszystkim UE nie uwzględnia jeszcze i nie omawia w należytym stopniu geopolitycznego oddziaływania zmian środowiska globalnego na międzynarodowe bezpieczeństwo energetyczne ani skutków dla przyszłego globalnego zarządzania; uważa, że przywiązanie do rozwiązań krajowych należy zastąpić nowymi bliskimi formami współpracy polityczno-gospodarczej pomiędzy UE, Stanami Zjednoczonymi, Rosją i Chinami, które w perspektywie średnioterminowej należy także zinstytucjonalizować;

46.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.