1.4.2010   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 87/147

A.

mając na uwadze, że dokument strategiczny Komisji w sprawie rozszerzenia z 2007 r. przywiązuje dużą wagę, już od początkowych etapów tej strategii, do praworządności i dobrych rządów, w szczególności w odniesieniu do zwalczania korupcji i zorganizowanej przestępczości, reformy administracyjnej i wymiaru sprawiedliwości oraz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,

B.

mając na uwadze, że UE podjęła kroki mające na celu poprawę jakości procesu rozszerzenia,

C.

mając na uwadze, że państwo członkowskie UE, mianowicie Grecja, i Była Jugosłowiańska Republika Macedonii znajdują się w centrum procesu negocjacyjnego prowadzonego pod egidą ONZ, w celu osiągnięcia wzajemnie akceptowalnego rozwiązania w sprawie nazwy państwa kandydującego; mając na uwadze, że zasadniczą sprawą pozostaje zapewnienie dobrych stosunków sąsiedzkich oraz znalezienie w drodze negocjacji możliwych do zaakceptowania przez obie strony rozwiązań nierozstrzygniętych problemów w stosunkach z sąsiadami, zgodnie z deklaracją z Salzburga z 11 marca 2006 r.,

1.

przyjmuje z zadowoleniem fakt, że partie rządzące oraz opozycyjne w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii – przy szerokim poparciu społeczeństwa obywatelskiego i opinii publicznej – są zjednoczone w swym dążeniu do spełnienia kryteriów kopenhaskich dotyczących członkostwa w UE oraz w dążeniu do jak najszybszego przystąpienia do UE; w związku z czym podkreśla, iż nie jest to głównie kwestią spełnienia nałożonych z zewnątrz wymogów, lecz raczej poprawy przyszłości kraju kandydującego;

2.

potwierdza poparcie dla europejskiej perspektywy Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii i wszystkich krajów Bałkanów Zachodnich, która to perspektywa jest zasadnicza dla stabilności, pojednania i pokojowej przyszłości regionu;

3.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że siedem lat po umowie z Ochrydy parlament narodowy uchwalił ustawę o stosowaniu języków w administracji i edukacji; w szczególności z zadowoleniem przyjmuje zwiększone możliwości w szkolnictwie wyższym, powstałe dzięki otwarciu w szeregu miast nowych wydziałów, m.in. wydziałów o programach nauczania w różnych językach; dostrzega poprawę w zakresie równej reprezentacji członków wspólnot niniestanowiącychiększości, w szczególności w administracji publicznej, policji i siłach zbrojnych;

4.

pochwala postępy, jakich kraj dokonał w dialogu na temat liberalizacji systemu wizowego, zwłaszcza dużą liczbę wydanych biometrycznych dokumentów podróży i tożsamości, wdrożenie zintegrowanego systemu zarządzania granicami i ustanowienie krajowego systemu informacji wizowej; z zadowoleniem odnotowuje postępy, jakich dokonano w przeciwdziałaniu handlowi ludźmi, nielegalnej imigracji i korupcji, oraz wzywa rząd, żeby nadal podejmował wysiłki w tej dziedzinie; z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie umowy o readmisji z UE i wzywa do ściślejszej współpracy z Europejską Agencją ds. Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych (Frontexem), Europejską Agencją Policyjną (Europolem) i Europejską Jednostką Współpracy Sądowej (Eurojustem); odnotowuje trudności stojące przed obywatelami Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii z powodu nieuznawania ich paszportów przez jedno państwo członkowskie UE; wzywa Komisję, mając na względzie osiągnięte postępy, żeby niezwłocznie zaleciła Radzie liberalizację systemu wizowego dla obywateli Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii oraz zniesienie wymogu wizowego;

5.

pochwala wysiłki, jakie podjął rząd Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii w dziedzinie gospodarki i które przyniosły znaczący postęp w spełnianiu kryteriów gospodarczych, co przybliżyło kraj do sprawnej gospodarki rynkowej; w szczególności przyjmuje z zadowoleniem uproszczenie procedur podatkowych, reformę kompleksowej usługi na potrzeby rejestracji, ułatwienie handlu zagranicznego i likwidację niepotrzebnej biurokracji; zachęca rząd, żeby nadal realizował strategie polityczne zmierzające do stabilnego wzrostu PKB, niskiej stopy inflacji, dyscypliny podatkowej i wzmocnienia ogólnego środowiska dla prowadzenia działalności gospodarczej;

6.

zauważa, że po serii prób zakłócenia wyborów parlamentarnych w dniu 1 czerwca 2008 r., szczególnie w północno-zachodniej części kraju, rząd podjął skuteczne działania poprzez częściowe powtórzenie wyborów i skuteczne monitorowanie procedur w celu uzyskania poprawnych wyników wyborów; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wszczęto postępowanie sądowe przeciwko sprawcom nieprawidłowości wyborczych; pochwala przyjęcie poprawek do ordynacji wyborczej, które w szerokim zakresie są zgodne z zaleceniami Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka, i wyraża nadzieję, że podjęte zostaną wszelkie niezbędne kroki w celu zapobieżenia jakimkolwiek próbom zakłócenia przyszłych wyborów, takich jak wybory prezydenckie i lokalne w marcu 2009 r.;

7.

z zadowoleniem przyjmuje postępy, jakie osiągnięto w ustanowieniu struktur niezbędnych do zdecentralizowanego zarządzania pomocą przedakcesyjną (IPA); popiera wysiłki, jakie rząd podejmuje nad zbudowaniem zdolności administracyjnych, które umożliwią wykonanie decyzji Komisji o powierzeniu zarządzania pomocą z IPA organom władzy krajowej;

8.

zauważa, że tak jak większość państw członkowskich UE, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, w następstwie cieszącej się szerokim poparciem decyzji swego parlamentu, uznała w tym samym czasie co Czarnogóra niezależność sąsiedniego kraju, Kosowa, mimo trudności, jakie krok ten mógł wywołać na krótszą metę w odniesieniu do pożądanego utrzymania dobrosąsiedzkich stosunków z Serbią; z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte z władzami Kosowa porozumienie o demarkacji granicy;

9.

zwraca uwagę, że rosnące zainteresowanie Serbią, czego rezultatem może być przyznanie temu krajowi w 2009 r. statusu państwa kandydującego do członkowstwa w UE, nie musi skutkować zmniejszeniem w UE zainteresowania Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii lub dalszym zwolnieniem postępów procesu akcesyjnego;

10.

zauważa, że Była Jugosłowiańska Republika Macedonii podejmuje kroki w celu spełnienia kryteriów członkowstwa w UE; bierze pod uwagę dokonane postępy we wdrażaniu umowy o stabilizacji i stowarzyszeniu podpisanej w 2001 r. oraz umowy ramowej z Ochrydy, a także ostatnie postępy we wdrażaniu punktów odniesienia Komisji; ubolewa jednak, że trzy lata po przyznaniu statusu kraju kandydującego do członkowstwa w UE wciąż nie rozpoczęto negocjacji akcesyjnych, co jest sytuacją niepewną, która ma zniechęcające skutki dla kraju i grozi destabilizacją regionu; uważa, że pożądane jest zakończenie tej wyjątkowej sytuacji; wzywa do przyspieszenia tego procesu i przypomina, że Parlament w swojej wyżej wymienionej rezolucji z dnia 23 kwietnia 2008 r. wyraził nadzieję, że w 2008 r. zostanie podjęta decyzja w sprawie terminu rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych, uznając, że należy wyeliminować wciąż istniejące przeszkody na drodze ku akcesji w tych latach, w których będą miały miejsce zbliżające się negocjacje; wzywa Radę do przyspieszenia tego procesu poprzez wyznaczenie terminu rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych w trakcie bieżącego roku, z zastrzeżeniem pełnego wykonania głównych priorytetów partnerstwa akcesyjnego;

11.

ponownie podkreśla, zgodnie z wnioskami ze szczytu Rady Europejskiej, który odbył się w dniach 19 i 20 czerwca 2008 r., oraz wnioskami z posiedzenia Rady ds. ogólnych i stosunków zewnętrznych, które odbyło się w dniach 8 i 9 grudnia 2008 r., że dla Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii jako kraju kandydującego do UE ważne jest dalsze wzmacnianie stosunków dobrosąsiedzkich oraz próby rozwiązania z sąsiadami nierozstrzygniętych spraw, w tym przyjęcie wypracowanego w drodze negocjacji i wzajemnie akceptowalnego rozwiązania w sprawie nazwy, na podstawie zobowiązań międzynarodowych, dwustronnych i wielostronnych;

12.

wspiera starania mediatora Matthew Nimetza w ramach ONZ, jak to przewidują wyżej wymienione rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr S/RES/817 i S/RES/845 z 1993 r. mające na celu rozwiązanie rozbieżności, jakie pojawiły się w sprawie nazwy państwa, na rzecz jak najszybszego osiągnięcia ostatecznego porozumienia pomiędzy Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii i Grecją w oparciu o jego propozycję z dnia 6 października 2008 r. dotyczącą sposobu międzynarodowego wyjaśnienia kwestii rozróżnienia pomiędzy obszarami należącymi do różnych państw, lecz mających wspólny mianownik, mianowicie nazwę Macedonia; zauważa, że obie strony podchodzą do tej propozycji z wahaniem; przyjmuje do wiadomości mianowanie nowego negocjatora Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii; wzywa obie strony do dalszego zaangażowania w rozmowy pod auspicjami ONZ oraz do osiągnięcia kompromisowego rozwiązania, aby kwestia ta nie stanowiła już przeszkody dla członkostwa Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii w organizacjach międzynarodowych, jak stwierdzono w wyżej wymienionym porozumieniu tymczasowym z 1995 r., które wciąż pozostaje w mocy; ostrzega, że jeżeli nie uda się osiągnąć szybkiego porozumienia pomiędzy tymi dwoma państwami, może skutkować to długim opóźnieniem przystąpienia Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii do UE; jest zdania, że takie nierozstrzygnięte kwestie dwustronne na Bałkanach nie powinny zakłócać lub mieć pierwszeństwa przed procesem integracji europejskiej;

13.

przyjmuje do wiadomości wniosek złożony przez Byłą Jugosłowiańską Republikę Macedonii do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie art. 11 porozumienia tymczasowego; wyraża nadzieję, że Była Jugosłowiańska Republika Macedonii nadal będzie się angażować na rzecz dalszego prowadzenia negocjacji mimo postępowania wszczętego przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w sprawie stosowania porozumienia tymczasowego; w świetle nowej rundy negocjacji zapowiedzianych w ramach „procesu Nimetza” wyraża nadzieję, że wszystkie rządy sąsiednich państw poprą integrację tego kraju z UE, dzięki czemu przyczynią się do stabilności i dobrobytu w regionie;

14.

z zadowoleniem przyjmuje starania władz Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii na rzecz współpracy z sąsiadującymi państwami członkowskimi UE, zmierzającej do przeglądu ewentualnych rozbieżności i błędnych interpretacji historii, które mogą spowodować spory, oraz nalega na wsparcie obchodów dziedzictwa kulturalnego i historycznego wspólnych dla tego kraju i jego sąsiadów; jest zaniepokojony brakiem postępów w przeciwdziałaniu odnowieniu „języka nienawiści” skierowanego przeciw państwom sąsiadującym, w szczególności w mediach i systemie edukacji, oraz nadal wzywa rząd, żeby w sferze publicznej zapewnił zgodność z odpowiednimi standardami UE i Rady Europy;

15.

zauważa, że w demokracji ma miejsce interakcja rządu i opozycji, w której zawsze jest miejsce na sprzeczne opinie, uwzględniane są alternatywne rozwiązania oraz istnieje możliwość tworzenia większości za zmianą polityki, i że należy zadbać o to, by u części ludności nie pojawiły się obawy, że ta tolerancja ulega zmniejszeniu, gdy tylko jedna z partii zdobywa większość parlamentarną, tak jak ma to miejsce od czasu wyborów parlamentarnych w Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii;

16.

domaga się, by obywatele składający skargi na nadużycia władzy i/lub korupcję otrzymywali dokument wyraźnie potwierdzający złożenie takiej skargi; z zadowoleniem przyjmuje istniejącą praktykę zawiadamiania obywateli o działaniach podjętych w sprawie ich skarg i ostatecznym wyniku oraz o fakcie, że skargi te zostały zarejestrowane w przejrzysty i jednolity sposób przez policję oraz władze sądowe;

17.

wzywa rząd Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, żeby nasilił walkę z powiązaniami zorganizowanej przestępczości w Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii, Czarnogórze i Albanii;

18.

ubolewa na faktem, że nowa ustawa w sprawie statusu prawnego kościołów, wspólnot religijnych i instytucji religijnych z dnia 20 września 2007 r. do tej pory nie doprowadziła do tego, że przedstawiciele różnych wyznań mają poczucie posiadania takich samych możliwości wyznawania i propagowania swej wiary oraz posiadania, używania i budowy budynków w tym celu, jak dwa tradycyjnie największe wyznania w kraju - „Macedoński” Kościół Prawosławny i islam; przypomina, że obowiązkiem władz jest ochrona tolerancji wobec osób o innych przekonaniach oraz prawa do różnorodności religijnej;

19.

ubolewa nad zwiększającą się presją na media, wywieraną przez siły rządowe, zwłaszcza w trakcie kampanii wyborczej; wzywa do dalszego podawania przez radio i telewizję niezależnych i odmiennych informacji, które powinny uwidaczniać różnorakie opinie występujące w społeczeństwie, zarówno poprzez zachowanie swobody redakcyjnej przy przekazywaniu informacji, jak i poprzez unikanie tworzenia bliskich związków pomiędzy nadawcami komercyjnymi, a konkretnymi partiami i politykami; jest również zaniepokojony dużą zależnością finansową prasy i kanałów telewizyjnych od reklam rządowych oraz dochodów, jakie one przynoszą, co może zmieniać krytyczne podejście dziennikarskie;

20.

zauważa, że nawet po przyjęciu nowelizacji prawa pracy z 2005 r., wciąż nie jest jasne, w jaki sposób poszczególne współistniejące związki zawodowe mogą zawierać prawnie wiążące umowy z rządem i przedsiębiorcami, w szczególności z uwagi na fakt, że zgodnie z obowiązującymi przepisami związki zawodowe zobowiązane są do reprezentowania 33 % danych pracowników, by stać się stroną umowy, co stanowi przeszkodę dla zróżnicowania i prowadzi do ustawicznego kwestionowania przez zainteresowane strony rzeczywistej liczby członków tych związków zawodowych;

21.

wzywa rząd Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii do szybkiego stworzenia nowych wysypisk śmieci, zamknięcia i oczyszczenia starych wysypisk, przy jednoczesnym opracowaniu praktycznych środków modernizacji zintegrowanego cyklu zarządzania odpadami, obejmujących m.in. segregację odpadów, m.in. przez konsorcja, oraz wybudowanie zakładów produkujących energię z odpadów oraz zakładów produkujących paliwo z odpadów;

22.

wzywa do poprawy i ochrony jakości i poziomu wody w jeziorach granicznych: Ochrydzkim, Prespa i Dojran oraz do zawarcia skutecznych porozumień w tej kwestii z krajami sąsiadującymi - Albanią i Grecją; z zadowoleniem przyjmuje również zaproponowany projekt ustawy o gospodarce wodnej i wzywa do niezwłocznego rozpatrzenia go w parlamencie;

23.

z niepokojem przyjął do wiadomości negatywne skutki dla ludzi i środowiska, jakie wywołuje rafineria OKTA działająca w mieście Ilinden w pobliżu Skopje, którą uważa się za najbardziej zanieczyszczający zakład w kraju;

24.

ostrzega, że bez nowych inwestycji w gromadzenie, oczyszczanie i transport wody, ciągłość dostaw wody pitnej do miast może być zagrożona;

25.

zwraca się do rządu Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, żeby wznowił proces liberalizacji i prywatyzacji lokalnych usług użyteczności publicznej i zwrócił przy tym szczególną uwagę na produkcję energii elektrycznej, transport i branżę dystrybucyjną;

26.

ubolewa nad faktem, że funkcjonowanie sieci kolejowej pogorszyło się w ostatnich latach; zauważa w szczególności, że zarówno połączenia w krajowym ruchu kolejowym, jak i połączenia do sąsiednich krajów zostały zredukowany do minimum, i że wykorzystywany tabor kolejowy niezbyt nadaje się do usług pasażerskich na względnie krótkie trasy, co wymaga nowych inwestycji, jeżeli pasażerskie usługi kolejowe mają przetrwać w przyszłości; ubolewa nad brakiem postępów w budowie połączeń kolejowych między Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii i Bułgarią, co przyczyniłoby się do rozwoju gospodarczego i stabilności w całym regionie;

27.

zachęca rząd, żeby przyspieszył planowanie przejścia na produkcję energii ze źródeł odnawialnych i przyspieszył sam proces takiego przejścia w odniesieniu zwłaszcza do energii słonecznej i wiatrowej; w związku z tym wzywa władze w Skopje, żeby dołożyły wszelkich starań ku opracowaniu polityki energetycznej zgodnej z celami UE oraz wsparciu stanowiska UE na zbliżającej się konferencji w Kopenhadze dotyczącej traktatu zastępującego protokół z Kioto;

28.

jest zaniepokojony wzrostem dużej liczby doniesień o ofiarach przemocy domowej i wzywa do ustanowienia, obok obowiązującego już prawa rodzinnego, odrębnego prawa przeciw tego rodzaju przemocy umożliwiającego prokuratorom ściganie sądowe sprawców przemocy domowej;

29.

jest zaniepokojony niekorzystną sytuacją mniejszości romskiej w kraju, m.in. w świetle ostatniego sprawozdania Amnesty International, zgodnie z którym 39 % kobiet romskich rzadko uczęszcza do szkoły lub nie uczęszcza w ogóle, 83 % nigdy nie było oficjalnie zatrudnionych za wynagrodzeniem, zaś 31 % cierpi na choroby przewlekłe, przy czym te wskaźniki procentowe są strukturalnie wyższe niż średnia dla kobiet nie-romskich;

30.

z zadowoleniem przyjmuje postępy, jakich dokonano w dziedzinie reprezentacji politycznej Romów; jednocześnie nalega na rząd, żeby przyspieszył wdrażanie istniejących strategii politycznych na rzecz ludności romskiej i przeznaczył na ten cel odpowiednie środki;

31.

wspólnie z Wysokim Komisarzem Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) przyjmuje z zadowoleniem fakt, że do tej pory nikt z mniejszości, które uciekły z Kosowa, a których członkowie nie otrzymali pozwolenia na pobyt stały, nie został zmuszony do wyjazdu i wyraża nadzieję, że rząd i UNHCR wkrótce osiągną porozumienie w sprawie kwestii odpowiedzialności za finansowe wsparcie tej grupy;

32.

z uwagi na fakt, że międzynarodowy kryzys finansowy dotarł do Europy i może mieć pośredni wpływ na handel oraz inwestycje zagraniczne na Bałkanach Zachodnich, wzywa Komisję do czujności i, w razie konieczności, do przyjęcia odpowiednich środków w celu zagwarantowania sprawnej kontynuacji procesu stabilizacji i stowarzyszenia, który dotyczy Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii i innych krajów Bałkanów Zachodnich oraz stanowi ważny element stabilności w regionie, a także w interesie samej UE;

33.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii.