6.6.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 161/60

1.1

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) uważa, że ważne jest odzyskanie zaufania konsumentów i detalistów internetowych do zintegrowanej logistyki w zakresie handlu elektronicznego, szczególnie istotnej dla wielu konsumentów ze względu na znaczenie rynku cyfrowego i jego znaczący potencjał dla rozwoju gospodarczego i rozwoju zatrudnienia .

1.2

EKES przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji w zakresie dogłębniejszego przeanalizowania problemów tego sektora poprzez szeroko zakrojone konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami za pomocą zielonej księgi w sprawie zintegrowanego rynku, której celem jest zapewnienie zintegrowanego rynku usług dostawy towarów zamówionych w internecie, a także rozwój handlu elektronicznego nie tylko pomiędzy przedsiębiorstwami i konsumentami, lecz również pomiędzy przedsiębiorstwami i pomiędzy konsumentami.

1.3

EKES zwraca się do Komisji o opracowanie dyrektywy, która koncentrowałaby się na sześciu priorytetowych wymogach:

a także przedstawienia sprawozdania w sprawie wyników osiągniętych na poziomie poszczególnych państw członkowskich i dostaw transgranicznych.

1.4

Komitet uważa, że należy zaradzić niedociągnięciom związanym z ramami prawnymi; zaleca usystematyzowany dialog przedstawicieli zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego – zwłaszcza organizacji konsumentów i MŚP, detalistów internetowych i dostawców przesyłek – w celu dokonania oceny stosownych wariantów polityki regulacyjnej i nieregulacyjnej, które posłużą do wdrożenia sześciu wymienionych wcześniej priorytetów.

1.5

Zdaniem EKES-u ważne jest nadanie silnego impulsu europejskim organom normalizacyjnym, by przy równym udziale grup użytkowników, MŚP i innych zainteresowanych podmiotów opracować europejskie normy techniczno-prawne gwarantujące jakość, niezawodność i trwałość zintegrowanej logistyki w zakresie handlu elektronicznego, a także odpowiednie gwarancje społeczne i gwarancje związane z bezpieczeństwem. Szczególnie zalecane jest opracowanie europejskiego znaku bezpieczeństwa i jakości usług dostawy.

1.6

Zdaniem EKES-u do zagwarantowania przystępności cenowej, niezawodności i wydajności zintegrowanych usług logistycznych w zakresie dostaw niezbędne jest podjęcie środków w ramach europejskich programów badawczych w zakresie technologii, środowiska naturalnego i transportu, zwłaszcza Galileo.

1.7

Pełna interoperacyjność systemów i platform łączących w sieci jest niezbędna dla wymiany informacji i koordynacji wszystkich podmiotów.

1.8

Komitet zaleca także, by – w celu zagwarantowania uczciwej konkurencji i zapobiegnięcia sytuacji, w której wykorzystywana jest pozycja dominująca – odpowiednio wspierać innowacyjne MŚP stwarzające nowe miejsca pracy, poprzez uruchomienie specjalnych linii pomocy EBI.

1.9

EKES zdecydowanie domaga się utworzenia europejskiej sieci krajowych ośrodków rozwiązywania problemów związanych z dostawą towarów zamówionych w internecie, która w sposób przyjazny użytkownikowi niedrogo i szybko rozwiązywałaby problemy konsumentów i detalistów internetowych, a także europejskiego ośrodka monitorowania problemów sektora.

1.10

Komitet uważa, że należy ustanowić system wczesnego ostrzegania w dziedzinie dostaw towarów zamówionych w internecie o takich samych uprawnieniach jak systemy RAPEX – ICSMS. Ułatwiałby on szybką wymianę informacji między państwami członkowskimi i Komisją na temat środków podjętych na rzecz uniknięcia lub ograniczenia wprowadzania do obrotu lub wykorzystywania systemów dostaw towarów zakupionych w internecie poważnie zagrażających prawom konsumentów lub detalistów internetowych.

1.11

Zintegrowany rynek usług dostawy paczek wymaga, zdaniem EKES-u, wysokiej jakości miejsc pracy oraz spójnego i solidnego wymiaru społecznego, który umożliwiałby przedefiniowanie istniejących zawodów i przekwalifikowanie, przy zagwarantowaniu równych warunków pracy i godziwego wynagrodzenia, a także walki z pracą nierejestrowaną w ramach dialogu podmiotów społecznych tego sektora na poziomie europejskim, krajowym i regionalnym.

1.12

EKES zaleca utworzenie europejskiej sieci krajowych ośrodków rozwiązywania problemów związanych z dostawą towarów zamówionych w internecie, która w sposób przyjazny użytkownikowi niedrogo i szybko rozwiązywałaby wszystkie problemy konsumentów i detalistów internetowych, a także europejskiego ośrodka monitorowania systemów dostaw towarów zakupionych w internecie, który co kwartał przedstawiałby sprawozdanie dotyczące problemów odnotowanych w dziedzinie dostaw związanych z handlem elektronicznym.

1.13

W ramach działań na rzecz sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju sektora, wymiany sprawdzonych rozwiązań krajowych w zakresie standardowych umów (1) oraz systemów jakości i arbitrażu, a także ściślejszej współpracy i interoperacyjności pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi podmiotami na szczeblu krajowym i transgranicznym, EKES uważa, że należy zorganizować konferencję międzyinstytucjonalną na temat nowej zintegrowanej logistyki dostaw towarów zamówionych w internecie.

2.1

W 2012 r. handel elektroniczny w Europie osiągnął obroty w wysokości 300 mld EUR, co stanowi wzrost rzędu 20 % w stosunku do roku poprzedniego (2), podczas gdy zakupy w internecie wzrosły z 20 % do 37 % w ciągu ostatnich pięciu lat (3). Oszczędności konsumentów szacuje się na ok. 12 mld EUR rocznie.

2.2

Korzyści z handlu elektronicznego można ocenić poprzez poczynione dzięki danej transakcji oszczędności i szybkość jej przeprowadzania, charakter transgraniczny, kompletność, szybkość przepływu informacji i zakres usług. Jednak fizyczna dostępność większości produktów, z wyjątkiem produktów cyfrowych, pozostaje w ścisłym związku ze zdolnością zarządzania logistycznymi procesami przetwarzania i pakunku, śledzenia, identyfikacji, przeładunku, przechowywania i transportu paczek i przesyłek.

2.3

W strategii Komisji na rzecz „wzmocnienia zaufania na jednolitym rynku cyfrowym handlu elektronicznego i usług online” (4) określono „pięć głównych przeszkód w funkcjonowaniu jednolitego rynku cyfrowego oraz plan działań mający na celu ich usunięcie”. Znajdują się wśród nich „nieodpowiednie systemy płatności i dostaw”, jako że „obecnie 10 % osób nie robi zakupów w internecie (5) z powodu braku pewności co do kosztu usług dostawczych, w szczególności w przypadku zakupów transgranicznych, oraz co do jakości usług”. Dlatego Komisja uznaje, że:

2.4

Tradycyjne systemy logistyczne łańcucha dostaw są przestarzałe; szczególnie w przypadku operacji transgranicznych mogą one spowolniać proces rozpowszechniania i rozwoju handlu elektronicznego, natomiast przyspieszony rozwój nowych technologii stanowi nową szansę na konwergencję.

2.5

Rozwój handlu elektronicznego między przedsiębiorstwami a konsumentami (B2C) w przypadku produktów, które trzeba dostarczyć fizycznie lub których nie można dostarczyć w sposób cyfrowy spowodował, że przesyła się o wiele więcej małych i średnich paczek w wiele miejsc, które się nie powtarzają i które trudno przewidzieć; usługi stają się przez to coraz bardziej dostosowane do potrzeb indywidualnych klientów.

2.6

Coraz bardziej bezpośrednia komunikacja producentów z konsumentami umożliwia szybkie zbieranie informacji i realizację transakcji, co prowadzi do większych oczekiwań w zakresie szybkości doręczania przesyłek i niezawodności usług. Sprostanie tym oczekiwaniom wywiera dużą presję na wydajność i koszty systemu logistycznego.

2.7

Zdaniem Komitetu ważne jest odzyskanie zaufania konsumentów internetowych – których obawy wzbudza głównie brak dostawy, dostarczenie wadliwych produktów i zagubienie przesyłki, a także ewentualne problemy z odzyskaniem zapłaconych pieniędzy, szczególnie w przypadku transakcji transgranicznych – a także detalistów internetowych, cierpiących wskutek braku ustrukturyzowanej sieci na miarę konkretnych potrzeb operatorów, braku interoperacyjności i odpowiednich ram prawnych.

3.1

W zielonej księdze Komisji wskazuje się trzy sposoby działania na rzecz rozwiązania problemów i stawienia czoła wyzwaniom stojącym przed konsumentami i detalistami internetowymi, by utrzymać wzrost handlu elektronicznego i zadbać o to, by do korzyści z handlu elektronicznego mieli dostęp wszyscy obywatele i MŚP ze wszystkich regionów Europy dzięki zrównoważonym i skutecznym usługom dostawczym na poziomie krajowym, europejskim i międzynarodowym:

4.1

EKES z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji na rzecz urzeczywistnienia zintegrowanego rynku logistyki dostaw towarów zamówionych w internecie i rozwoju handlu elektronicznego, nie tylko między przedsiębiorstwami i konsumentami, lecz również pomiędzy przedsiębiorstwami i pomiędzy konsumentami, by zwiększyć zaufanie wszystkich zainteresowanych podmiotów, przede wszystkimi europejskich obywateli, gwarantując im przystępność cenową, niezawodność, przejrzystość, skuteczność oraz pełne poszanowanie i ochronę ich praw.

4.2

Komitet uważa, że należy zaradzić niedociągnięciom obecnych ram prawnych:

4.3

Za kwestię o kluczowym znaczeniu Komitet uważa takie dostosowanie ram prawnych, by europejscy konsumenci mogli odnieść większe korzyści społeczno-gospodarcze z punktu widzenia niezależności, wygody, przejrzystości i konkurencji, a także dostępu do szerszej gamy produktów i usług. Z kolei przedsiębiorstwa, zwłaszcza MŚP, powinny mieć szerokie możliwości dostarczania innowacyjnych produktów i usług wysokiej jakości w pobliżu konsumentów na całym europejskim rynku wewnętrznym w internecie; należy wzmacniać pozycję tych przedsiębiorstw, by mogły zachować konkurencyjność w globalnej gospodarce.

4.4

Duże znaczenie ma to, by „decydenci polityczni ustanawiali cele jakościowe i ilościowe w oparciu o zasadę SMART (angielski skrót od wyrażenia „skonkretyzowane, mierzalne, osiągalne, realne, terminowe”). Pomiar postępów w zależności od realistycznych i odpowiednich celów to kluczowy wymóg skutecznego zarządzania strategiami politycznymi i oceny ich skutków w praktyce (8)”. Zwiększyłoby to poziom zaufania konsumentów, operatorów i przedsiębiorstw oraz poprawiło warunki pracy pracowników sektora, który był zawsze pracochłonny.

4.5

Zdaniem EKES-u ważne jest nadanie silnego impulsu CEN-CENELEC-ETSI (9), by opracować – przy równym udziale grup konsumentów, MŚP i innych zainteresowanych podmiotów – europejskie normy techniczno-prawne. Umożliwiłoby to zagwarantowanie jakości, niezawodności i zrównoważonego charakteru usług zintegrowanej logistyki w handlu elektronicznym, a także dało gwarancje społeczne i gwarancje w zakresie bezpieczeństwa, zgodnie z precyzyjnym harmonogramem poprzez odpowiednią kampanię informacyjną w internecie i środkach przekazu. Odpowiednim krokiem w tym kierunku byłoby zdaniem EKES-u opracowanie europejskiego znaku bezpieczeństwa i jakości dostawy paczek (podobnego do systemu internetowych płatności VeriSign Secured Seal), który mogłaby nadawać europejska sieć ośrodków rozwiązywania problemów związanych z dostawą towarów zamówionych w internecie.

4.5.1

EKES zaleca utworzenie europejskiej sieci krajowych ośrodków rozwiązywania problemów związanych z dostawą towarów zamówionych w internecie, która w sposób przyjazny użytkownikowi niedrogo i szybko rozwiązywałaby wszystkie problemy użytkowników i detalistów internetowych, a także europejskiego ośrodka monitorowania systemów dostawy w ramach handlu elektronicznego, który co kwartał przedstawiałby sprawozdanie na temat zaobserwowanych w tej dziedzinie problemów.

4.5.2

EKES zdecydowanie wnosi o utworzenie systemu wczesnego ostrzegania – na wzór systemów RAPEX (10) czy ICSMS (11) – który umożliwiałby blokowanie oszukańczych praktyk handlowych w sektorze po analizie skargi przedstawionej krajowym ośrodkom rozwiązywania problemów; strona internetowa byłaby zamykana, a operator dostawy karany aż do chwili skutecznego, bezpłatnego i przyjaznego użytkownikowi rozwiązania problemu.

4.6

Inne elementy niezbędne zdaniem EKES-u do zagwarantowania przystępności cenowej, niezawodności i skuteczności zintegrowanej logistyki dostaw paczek to:

4.7

Sektor usług dostawy paczek zatrudnia wielu pracowników, przede wszystkim pochodzących z państw trzecich; charakteryzuje się jednak niewielką liczbą wykwalifikowanych pracowników. W wielu państwach UE warunki pracy dostawców opierają się na niepewnych umowach, wyczerpujących godzinach pracy, niskich wynagrodzeniach i niewielkich możliwościach ustawicznego kształcenia zawodowego. Sytuacja ta jest skutkiem procesu outsourcingu prowadzonego przez przedsiębiorstwa oferujące usługi dostawcze poprzez spółdzielnie lub indywidualnych przewoźników – choć pracują oni dla jednej firmy transportowej, używają jej znaku towarowego i noszą jej ubranie robocze, w rzeczywistości są właścicielami furgonetki rozwożącej towary (pozorna praca na własny rachunek) (15).

4.8

Zdaniem EKES-u urzeczywistnienie zintegrowanego rynku wewnętrznego usług dostawy paczek wymaga solidnego i spójnego wymiaru społecznego, zagwarantowania zatrudnienia wysokiej jakości i ustawicznego szkolenia, a także walki z pracą nierejestrowaną. Dlatego Komitet zaleca państwom członkowskim, by między innymi poprzez rokowania zbiorowe pracownicy byli zatrudniani bezpośrednio przez firmy dostawcze i by zostały zagwarantowane sprawiedliwe i godziwe warunki pracy w całym sektorze.

4.9

Dlatego za kwestię o strategicznym znaczeniu dla rozwoju sektora usług dostawy paczek i logistyki Komitet uważa zapoczątkowanie zorganizowanego dialogu sektorowego na poziomie europejskim, krajowym i terytorialnym, zarówno pomiędzy reprezentującymi sektor partnerami społecznymi, jak i pomiędzy przedstawicielami zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego – zwłaszcza organizacji konsumenckich i MŚP, detalistów internetowych i podmiotów realizujących dostawy – by propagować współpracę i wzajemne zaufanie oraz w pełni trwały charakter i interoperacyjność rozwoju rynku dostawy produktów zakupionych w internecie.