ZAŁĄCZNIK I

MINIMALNE WYMAGANIA

(o których mowa w art. 4 ust. 1 lit. a) ppkt (ii) i art. 4 ust. 1 lit. b))

1.   Uwaga ogólna

Obowiązki przewidziane w niniejszym załączniku stosuje się, uwzględniając niniejszą dyrektywę oraz tam, gdzie występuje ryzyko związane z wymienionym sprzętem roboczym.

Następujące minimalne wymagania, w zakresie, w jakim mają zastosowanie do używanego sprzętu roboczego, nie wymagają niezbędnie takich samych środków jak zasadnicze wymagania dotyczące nowego sprzętu roboczego.

2.   Ogólne minimalne wymagania dotyczące sprzętu roboczego

3.   Dodatkowe wymagania minimalne mające zastosowanie do określonych rodzajów sprzętu roboczego

3.1.   Wymagania minimalne odnoszące się do ruchomego sprzętu roboczego, zarówno samobieżnego, jak i niesamobieżnego

3.1.1.   Ruchomy sprzęt roboczy, na którym jeżdżą pracownicy, musi być wyposażony w taki sposób, aby zmniejszyć ryzyko dla pracowników podczas jazdy.

Niniejsze ryzyka muszą obejmować ryzyko związane z możliwością kontaktu lub zaczepienia się o koła lub gąsienice.

3.1.2.   Jeżeli niezamierzone zakleszczenie jednostki napędowej między elementem ruchomego sprzętu roboczego a jego osprzętem lub czymkolwiek holowanym przez sprzęt może stworzyć specyficzne ryzyko, taki sprzęt roboczy musi być wyposażony lub dostosowany tak, aby zapobiec unieruchomianiu jednostek napędowych.

W przypadku gdy nie można unikać takiego zakleszczania, muszą zostać podjęte wszystkie możliwe środki w celu uniknięcia skutków szkodliwych dla pracowników.

3.1.3.   W przypadkach, gdy wały napędowe, przeznaczone do przekazywania napędu między ruchomymi elementami sprzętu roboczego mogłyby ulec zanieczyszczeniu lub uszkodzeniu na skutek ciągnięcia ich po podłożu, powinny być przewidziane urządzenia do zamocowania ich w ustalonym położeniu.

3.1.4.   Ruchomy sprzęt roboczy, na którym znajdują się pracownicy, musi być tak zaprojektowany, aby, w rzeczywistych warunkach jego użytkowania, ryzyko związane z jego wywróceniem się było ograniczone poprzez:

Takie konstrukcje ochronne mogą stanowić integralne części sprzętu roboczego.

Takie konstrukcje ochronne nie są wymagane, jeśli sprzęt roboczy jest stabilizowany podczas działania lub jeśli jego budowa uniemożliwia wywrócenie się.

W przypadku gdy istnieje ryzyko przygniecenia pracowników jadących na sprzęcie przez jego części w przypadku przewrócenia się, należy zainstalować system umocowujący pracowników.

3.1.5.   Wózki podnośnikowe, ze znajdującymi się na nich pracownikami, muszą być dostosowane lub wyposażone tak, aby ograniczyć ryzyko związane z wywróceniem się wózka podnośnikowego, np.:

3.1.6.   Samobieżny sprzęt roboczy, który w czasie poruszania się może być źródłem ryzyka dla osób, musi spełniać następujące warunki:

3.2.   Minimalne wymagania w stosunku do sprzętu roboczego podnoszącego ładunki

3.2.1.   Jeżeli sprzęt roboczy podnoszący ładunki jest zainstalowany na stałe, jego wytrzymałość i stateczność podczas użycia musi być zapewniona, uwzględniając w szczególności ładunki, które mają być podnoszone, oraz nacisk wywierany na podstawę lub punkt umocowania konstrukcji.

3.2.2.   Maszyny służące do podnoszenia ładunków muszą być wyraźnie oznakowane celem wskazania ich udźwigu nominalnego, a także, w razie potrzeby, tablicę udźwigu podającą nominalny udźwig dla wszystkich układów maszyn.

Osprzęt służący do podnoszenia ładunków musi być oznakowany w taki sposób, aby możliwe było określenie cech istotnych dla bezpiecznego użytkowania.

Sprzęt roboczy, który nie jest przeznaczony do podnoszenia osób, a który może być do tego celu niewłaściwie wykorzystany, musi być odpowiednio oznakowany w tym celu.

3.2.3.   Sprzęt roboczy zainstalowany na stałe musi być umocowany w taki sposób, aby zmniejszyć ryzyko:

3.2.4.   Sprzęt roboczy służący do podnoszenia lub przenoszenia pracowników musi:

Jeżeli, ze względu na nieodłączne cechy miejsca pracy lub różnice wysokości, nie można uniknąć ryzyk określonych w lit. a), musi zostać zainstalowana lina zawieszenia o zwiększonym współczynniku bezpieczeństwa oraz musi ona być sprawdzana każdego dnia roboczego.

ZAŁĄCZNIK II

PRZEPISY DOTYCZĄCE UŻYTKOWANIA SPRZĘTU ROBOCZEGO

Określonego w art. 4 ust. 3

Uwaga wstępna

Niniejszy załącznik stosuje się, uwzględniając niniejszą dyrektywę oraz tam, gdzie występuje odpowiadające ryzyko w stosunku do danego sprzętu roboczego.

1.   Przepisy ogólne dotyczące wszystkich rodzajów sprzętu roboczego

2.   Przepisy dotyczące użytkowania sprzętu ruchomego, zarówno samobieżnego, jak i niesamobieżnego

3.   Przepisy dotyczące użytkowania sprzętu roboczego służącego do podnoszenia ładunków

3.1.   Uwaga ogólna

3.1.1.   Sprzęt roboczy, który jest ruchomy lub który może być rozmontowywany, a który jest przeznaczony do podnoszenia ładunków, musi być używany w taki sposób, aby zapewnić stateczność sprzętu roboczego podczas użytkowania we wszystkich przewidywalnych warunkach z uwzględnieniem rodzaju podłoża.

3.1.2.   Osoby mogą być podnoszone tylko za pomocą sprzętu roboczego i osprzętu przeznaczonego do tego celu.

Bez uszczerbku dla przepisów art. 5 dyrektywy 89/391/EWG, wyjątkowo, sprzęt roboczy, który nie jest przeznaczony w szczególny sposób do podnoszenia osób, może być wykorzystany do tego celu, pod warunkiem że podjęte zostały odpowiednie działania, aby zapewnić bezpieczeństwo, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub praktykami krajowymi ustalającymi odpowiedni nadzór.

Podczas gdy pracownicy znajdują się na sprzęcie roboczym przeznaczonym do podnoszenia ładunków, musi on być przez cały czas sterowany przez człowieka. Osoby podnoszone muszą dysponować odpowiednimi środkami komunikacji. W przypadku niebezpieczeństwa muszą istnieć dające pewność sposoby ewakuowania pracowników.

3.1.3.   Należy podjąć środki w celu zapewnienia, aby pracownicy nie znajdowali się pod zawieszonymi ładunkami, chyba że taka obecność jest wymagana dla skutecznego przeprowadzenia prac.

Ładunki nie mogą być przenoszone ponad niechronionymi miejscami pracy, w których zazwyczaj znajdują się pracownicy.

W przypadku gdy dochodzi do tego, jeżeli prace nie mogą być inaczej właściwie wykonane, należy ustanowić i stosować odpowiednie procedury.

3.1.4.   Osprzęt służący do podnoszenia musi być dobrany w zależności od sposobu obchodzenia się z ładunkiem, punktów zaczepienia, przyrządów mocujących i warunków atmosferycznych, z uwzględnieniem układu podwieszenia. Przyrządy osprzętu służącego do podnoszenia muszą być tak oznakowane, aby użytkownicy byli świadomi co do jego właściwości, w przypadku gdy nie jest on rozmontowany po użyciu.

3.1.5.   Osprzęt służący do podnoszenia musi być magazynowany w sposób zapewniający, aby nie został on uszkodzony lub nie uległ pogorszeniu jego właściwości użytkowe.

3.2.   Sprzęt roboczy służący do podnoszenia ładunków niekierowanych

3.2.1.   Jeżeli na tym samym terenie zainstalowane lub zmontowane są dwa urządzenia lub więcej służących do podnoszenia ładunków niekierowanych, a promienie ich zasięgu zachodzą na siebie, należy podjąć właściwe środki celem uniknięcia zderzenia się ładunków lub części sprzętu roboczego.

3.2.2.   W przypadku używania ruchomego sprzętu roboczego służącego do podnoszenia ładunków niekierowanych należy podjąć działania zapobiegające przechylaniu się, wywróceniu, a także, w razie potrzeby, jego poruszeniu lub ześlizgnięciu się. Należy przeprowadzać kontrole w celu zapewnienia, że środki te są właściwie stosowane.

3.2.3.   Jeżeli operator sprzętu roboczego przeznaczonego do podnoszenia ładunków niekierowanych nie jest w stanie obserwować całej drogi przebytej przez ładunek, zarówno bezpośrednio, jak i za pomocą pomocniczego sprzętu zapewniającego niezbędne informacje, właściwa osoba musi być w kontakcie z operatorem, aby nim kierować, oraz należy podjąć środki organizacyjne celem zapobieżenia zderzeniom ładunków, które mogą stanowić zagrożenie dla pracowników.

3.2.4.   Prace muszą być zorganizowane w taki sposób, że jeżeli pracownik ręcznie umocowuje lub odpina ładunek, może to być wykonywane w sposób bezpieczny, w szczególności przez zaangażowanie pracownika bezpośrednio lub pośrednio do kontroli nad sprzętem roboczym.

3.2.5.   Wszystkie operacje podnoszenia ładunków muszą być właściwie zaplanowane, odpowiednio nadzorowane i przeprowadzone, aby chronić bezpieczeństwo pracowników.

W szczególności jeżeli ładunek ma być podniesiony przez dwie lub więcej części sprzętu roboczego przeznaczonego do podnoszenia ładunków niekierowanych jednocześnie, należy ustalić i stosować procedurę celem zapewnienia dobrej koordynacji pracy operatorów.

3.2.6.   Jeżeli sprzęt roboczy przeznaczony do podnoszenia ładunków niekierowanych nie jest w stanie utrzymać ładunku w przypadku całkowitej lub częściowej awarii zasilania, należy podjąć odpowiednie działania w celu uniknięcia wynikającego z tej sytuacji zagrożenia dla pracowników.

Zawieszone ładunki nie mogą pozostawać bez nadzoru, z wyjątkiem przypadków, gdy wstęp na zagrożony teren jest zabroniony, a ładunek został bezpiecznie zawieszony i jest bezpiecznie umocowany.

3.2.7.   Użycie sprzętu roboczego przeznaczonego do podnoszenia ładunków niekierowanych pod gołym niebem musi zostać wstrzymane, jeżeli warunki pogodowe ulegną pogorszeniu do takiego stopnia, że może to zagrozić bezpiecznemu używaniu sprzętu i narazić pracowników na niebezpieczeństwo. Odpowiednie środki ochronne, w szczególności w celu uniknięcia przewrócenia się sprzętu, muszą zostać podjęte, aby uniknąć ryzyka dla pracowników.

4.   Przepisy dotyczące użytkowania sprzętu roboczego wykorzystywanego do tymczasowej pracy na wysokości

4.1.   Przepisy ogólne

4.1.1.   Jeżeli, zgodnie z art. 6 dyrektywy 89/391/EWG i art. 3 niniejszej dyrektywy, tymczasowa praca na wysokości nie może być wykonana bezpiecznie i zgodnie z odpowiednimi warunkami ergonomicznymi z odpowiedniej powierzchni, należy dokonać wyboru najbardziej odpowiedniego sprzętu, który zapewni bezpieczne warunki pracy. Zapewnia się pierwszeństwo środków zbiorowej ochrony nad środkami ochrony osobistej. Wymiary sprzętu muszą być właściwe dla rodzaju pracy do wykonania i przewidywalnego obciążenia oraz umożliwiać bezpieczne przejście.

Wybór najbardziej odpowiednich środków dostępu do miejsc tymczasowej pracy na wysokości musi być dokonany stosownie do częstotliwości przejść, wysokości, jaka ma być pokonana, i czasu ich używania. Dokonany wybór musi umożliwiać ewakuację w przypadku grożącego niebezpieczeństwa. Przejście w obu kierunkach między drogami dostępu i platformami, pomostami lub kładkami nie może stwarzać dodatkowego ryzyka upadku.

4.1.2.   Drabiny mogą być wykorzystywane jako stanowiska robocze dla pracy na wysokości tylko w warunkach, w których, biorąc pod uwagę pkt 4.1.1, wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka oraz krótkotrwałego ich wykorzystania albo istniejących na miejscu właściwości, których pracodawca nie może zmienić.

4.1.3.   Wejścia linowe i techniki pozycjonowania mogą być wykorzystane tylko w warunkach, gdzie ocena ryzyka wskazuje, że praca może być wykonywana bezpiecznie i gdzie stosowanie innego, bezpieczniejszego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione.

Uwzględniając ocenę ryzyka oraz w szczególności w zależności od czasu trwania pracy oraz od ograniczeń ergonomicznych, należy zapewnić siedziska z odpowiednim wyposażeniem.

4.1.4.   W zależności od wybranego typu sprzętu roboczego na podstawie powyższego należy ustalić właściwe środki mające na celu zminimalizowanie zagrożenia dla pracowników, nieodłącznego dla tego typu sprzętu. Jeśli to konieczne, należy ustanowić przepisy dla zainstalowania zabezpieczeń zapobiegających upadkom. Muszą one być odpowiednio skonfigurowane i wystarczająco mocne w celu zapobieżenia lub zatrzymania upadku z wysokości i, najdalej jak to możliwe, zapobiegać wyrządzeniu szkody pracownikom. Zbiorowe środki ochronne zapobiegające upadkom mogą posiadać przerwy jedynie w miejscach dostępu do drabin lub schodów.

4.1.5.   Gdy wykonanie szczególnego zadania wymaga czasowego usunięcia środka ochrony zbiorowej zapobiegającego upadkom, muszą zostać zastosowane zastępcze, skuteczne środki. Zadanie nie może być wykonywane, dopóki takie środki nie zostaną podjęte. Natychmiast po całkowitym albo tymczasowym zakończeniu danego zadania środki ochrony zbiorowej zapobiegające upadkom muszą zostać ponownie zainstalowane.

4.1.6.   Tymczasowa praca na wysokości może być wykonywana jedynie wtedy, gdy warunki pogodowe nie zagrażają bezpieczeństwu i zdrowiu pracowników.

4.2.   Przepisy szczególne dotyczące użytkowania drabin

4.2.1.   Drabiny muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie używania. Przenośne drabiny muszą opierać się na stabilnym, mocnym, odpowiedniej wielkości, nieruchomym podłożu, tak aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej. Drabiny zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób i, z wyjątkiem drabin linowych, tak, aby zapobiec ich przemieszczaniu lub bujaniu.

4.2.2.   Nóżki przenośnych drabin muszą być zabezpieczone przed przesuwaniem się w trakcie używania poprzez zabezpieczenie ramiaków pionowych na końcu lub blisko górnego lub dolnego końca, za pomocą urządzenia przeciwpoślizgowego lub poprzez każde inne ustawienia o równoważnej skuteczności. Drabiny używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad platformę dostępu, chyba że zostały przyjęte inne środki zapewniające mocne uchwycenie poręczy. Drabiny łączone i drabiny rozkładane muszą być używane w taki sposób, aby zapobiec przesuwaniu się ich różnych części względem siebie. Drabiny przenośne muszą być zabezpieczone przed przesuwaniem, zanim zostaną wykorzystane.

4.2.3.   Drabiny muszą być używane w taki sposób, żeby w każdym czasie zapewniona była możliwość bezpiecznego uchwycenia poręczy lub bezpiecznego wsparcia dla pracowników. W szczególności, jeśli ładunek ma zostać ręcznie przeniesiony na drabinie, nie może on przeszkadzać w bezpiecznym trzymaniu się poręczy.

4.3.   Przepisy szczególne dotyczące użytkowania rusztowań

4.3.1.   W przypadku rusztowań, gdy ich dokumentacja zawierająca obliczenia dla wybranego rusztowania nie jest dostępna lub dokumentacja ta nie obejmuje rozważanych ustawień strukturalnych, należy wykonać obliczenia dotyczące wytrzymałości i stabilności, chyba że rusztowanie jest montowane zgodnie z ogólnie uznawanym standardem montażu.

4.3.2.   W zależności od złożoności danego rusztowania instrukcja jego montażu, użytkowania i demontażu musi zostać opracowana przez kompetentną osobę. Instrukcja ta może mieć formę standardowej instrukcji, uzupełnionej elementami odnoszącymi się do specjalistycznych szczegółów danego rusztowania.

4.3.3.   Elementy nośne rusztowania muszą być zabezpieczone przed poślizgiem albo poprzez przytwierdzenie do powierzchni nośnej, zapewnienie urządzenia przeciwpoślizgowego lub poprzez inne środki o równoważnej skuteczności, zaś powierzchnia nośna musi mieć wystarczającą nośność. Stabilność rusztowania musi być zapewniona. Rusztowania na kółkach muszą być zabezpieczone odpowiednimi środkami uniemożliwiającymi przypadkowe przesunięcie się w trakcie pracy na wysokości.

4.3.4.   Wymiary, kształt oraz układ pomostów rusztowania muszą być dostosowane do charakteru wykonywanej pracy i do przenoszonego ciężaru oraz muszą pozwalać na bezpieczną pracę i bezpieczne przejście. Pomosty rusztowania muszą być zmontowane w taki sposób, aby ich elementy nie mogły się poruszać w trakcie normalnego używania. Nie mogą istnieć niebezpieczne przerwy między elementami pomostów i pionowymi środkami zbiorowej ochrony zapobiegającymi upadkom.

4.3.5.   Gdy elementy rusztowania nie są gotowe do używania, na przykład podczas składania, demontażu lub zmiany, muszą one być oznaczone ogólnymi znakami ostrzegawczymi, zgodnie z przepisami krajowymi transponującymi dyrektywę Rady 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących znaków bezpieczeństwa lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) (1) oraz być odpowiednio odgraniczone za pomocą środków fizycznych uniemożliwiających dostęp do strefy niebezpiecznej.

4.3.6.   Rusztowania mogą być montowane, demontowane lub istotnie zmieniane tylko pod nadzorem kompetentnej osoby oraz przez pracowników, którzy odbyli odpowiednie i specjalistyczne przeszkolenie w zakresie przewidzianych czynności, uwzględniające szczególne ryzyka, zgodnie z art. 9, w szczególności w zakresie:

Osoba nadzorująca i pracownicy, o których mowa, muszą mieć udostępniony schemat montażu i demontażu, określony w pkt 4.3.2, włącznie ze wszystkimi wskazówkami, które może on zawierać.

4.4.   Przepisy szczególne dotyczące korzystania z wejść linowych i technik pozycjonowania

Korzystanie z dostępu linowego i technik pozycjonowania musi być zgodne z następującymi warunkami:

W wyjątkowych okolicznościach, w przypadku gdy z punktu widzenia oceny ryzyka użycie drugiej liny spowodowałoby, że praca byłaby bardziej niebezpieczna, użycie pojedynczej liny może być dopuszczalne, z zastrzeżeniem, że zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub praktyką, zostały przedsięwzięte właściwe środki zapewniające bezpieczeństwo.

(1)  Dz.U. L 245 z 26.8.1992, s. 23.

ZAŁĄCZNIK III

CZĘŚĆ A

Uchylona dyrektywa i wykaz jej kolejnych zmian

(o których mowa w art. 13)

CZĘŚĆ B

Wykaz terminów transpozycji do prawa krajowego

(o których mowa w art. 13)

(1)  W zakresie wprowadzenia w życie pkt 4 załącznika II do dyrektywy 89/655/EWG państwa członkowskie mają prawo skorzystać z okresu przejściowego, nie dłuższego niż dwa lata od dnia 19 lipca 2004 r., w celu uwzględnienia różnych sytuacji, które mogą wyniknąć z praktycznego wykonania dyrektywy 2001/45/WE, w szczególności przez małe i średnie przedsiębiorstwa.

ZAŁĄCZNIK IV

Tabela korelacji