20.12.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 347/281

(1)

Artykuł 174 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Unia powinna rozwijać i prowadzić działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. W związku z tym ustanowiony na mocy niniejszego rozporządzenia Fundusz Spójności powinien wspierać finansowo projekty z dziedziny środowiska i sieci transeuropejskich w zakresie infrastruktury transportu.

(2)

Rozporządzenie (UE) nr 1303/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady (3) określa przepisy wspólne dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego. Rozporządzenie to stanowi nowe ramy dla europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, w tym dla Funduszu Spójności. Należy w związku z tym określić zadania Funduszu Spójności w stosunku do tych ram oraz w stosunku do celu, który wyznaczono mu w TFUE.

(3)

Należy ustanowić szczególne przepisy dotyczące rodzajów przedsięwzięć, które mogą uzyskać wsparcie z Funduszu Spójności, aby przyczyniać się do realizacji priorytetów inwestycyjnych w ramach celów tematycznych, określonych w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013.

(4)

Unia powinna mieć możliwość udzielenia wsparcia, za pośrednictwem Funduszu Spójności, przedsięwzięciom przyczyniającym się do realizacji celów jej polityki w dziedzinie środowiska naturalnego zgodnie z art. 11 oraz 191 TFUE, a mianowicie w obszarze efektywności energetycznej i energii odnawialnej, a w odniesieniu do sektora transportowego, poza sieciami transeuropejskimi, w obszarze kolei, transportu rzecznego i morskiego, intermodalnych systemów transportowych i ich interoperacyjności, zarządzania ruchem drogowym, morskim i lotniczym, ekologicznego transportu miejskiego i transportu publicznego.

(5)

Należy przypomnieć, że jeżeli środki podejmowane na podstawie art. 192 ust. 1 TFUE wiążą się z kosztami uznanymi za nieproporcjonalne dla instytucji publicznych państwa członkowskiego, a wsparcia finansowego z Funduszu Spójności udziela się zgodnie z art. 192 ust. 5 TFUE, zasada „zanieczyszczający płaci” mimo wszystko ma być stosowana.

(6)

Projekty dotyczące transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) wspierane z Funduszu Spójności muszą być zgodne z wytycznymi ustanowionymi rozporządzeniem Rady i Parlamentu Europejskiego nr 1315/2013 (4). W celu koncentracji działań w tym względzie należy nadać priorytetowe znaczenie projektom będącym przedmiotem wspólnego zainteresowania określonym w tym rozporządzeniu.

(7)

Inwestycje służące redukcji emisji gazów cieplarnianych w ramach działań wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (5) nie powinny kwalifikować się do wsparcia z Funduszu Spójności, ponieważ czerpią już korzyści finansowe ze stosowania tej dyrektywy. Wyłączenie to nie powinno ograniczać możliwości wykorzystania Funduszu Spójności do wsparcia działań nieuwzględnionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE, nawet jeżeli są one realizowane przez te same podmioty gospodarcze, takich jak inwestycje w zakresie efektywności energetycznej dotyczące kogeneracji ciepła i energii elektrycznej oraz w lokalnych sieciach ciepłowniczych, inteligentne systemy dystrybucji, magazynowania i przesyłu energii oraz środki mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza, nawet jeśli jednym z pośrednich skutków takich inwestycji jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych lub jeśli są one wymienione w krajowym planie, o którym mowa w dyrektywie 2003/87/WE.

(8)

Inwestycje w sektorze budownictwa mieszkaniowego, inne niż w zakresie propagowania efektywności energetycznej lub wykorzystywania energii odnawialnej, nie mogą kwalifikować się do wsparcia ze środków Funduszu Spójności, jako że nie wchodzi to w zakres wsparcia z Funduszu Spójności określonego w TFUE.

(9)

Aby przyspieszyć rozwój infrastruktury transportowej w całej Unii, Fundusz Spójności powinien wspierać projekty o europejskiej wartości dodanej w ramach infrastruktury transportowej, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 (6), łączną kwotą 10 000 000 000 EUR. Przyznanie wsparcia z Funduszu Spójności na te projekty powinno być zgodne z zasadami określonymi w art. 92 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1316/2013 wsparcie powinno być dostępne jedynie dla państw członkowskich kwalifikujących się do otrzymania finansowania z Funduszu Spójności, przy poziomie współfinansowania 1mającym zastosowanie do tego funduszu.

(10)

Przy promowaniu inwestycji w zarządzanie ryzykiem, ważne jest zapewnienie uwzględnienia określonych zagrożeń na poziomie regionalnym, transgranicznym i transnarodowym.

(11)

Należy zapewnić komplementarność i synergie między działaniami wspieranymi przez Fundusz Spójności, EFRR oraz w ramach celu “Europejska współpraca terytorialna” i instrumentu „Łącząc Europę”, aby unikać powielania działań i zagwarantować optymalne powiązanie różnych rodzajów infrastruktury na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym oraz w całej Unii.

(12)

Aby uwzględnić specyficzne potrzeby Funduszu Spójności i aby zapewnić zgodność z unijną strategią na rzecz inteligentnego, zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, konieczne jest ustanowienie w ramach każdego celu tematycznego określonego w rozporządzeniu (UE) nr 1303/2013 szczególnych dla Funduszu Spójności przedsięwzięć stanowiących priorytety inwestycyjne. Te priorytety inwestycyjne powinny określać szczegółowe, niewykluczające się wzajemnie cele do osiągnięcia których ma przyczynić się Fundusz Spójności. Takie priorytety inwestycyjne powinny stanowić podstawę do zdefiniowania w ramach programów operacyjnych szczególnych celów uwzględniających potrzeby i specyfikę obszaru objętego programem. W celu zwiększenia elastyczności i zmniejszenia obciążeń administracyjnych dzięki wspólnemu wdrażaniu należy zapewnić spójność pomiędzy priorytetami inwestycyjnymi EFRR i priorytetami inwestycyjnymi Funduszu Spójności w ramach odpowiednich celów tematycznych.

(13)

W załączniku do niniejszego rozporządzenia należy określić wspólny zestaw wskaźników produktu, które umożliwią ocenę łącznych postępów we wdrażaniu programów operacyjnych na poziomie Unii. Wskaźniki te powinny odpowiadać priorytetowi inwestycyjnemu i rodzajowi przedsięwzięcia wspieranego zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i odnośnymi przepisami rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Te wspólne wskaźniki produktu należy uzupełnić wskaźnikami rezultatu specyficznymi dla danego programu, a w stosownych przypadkach wskaźnikami produktu specyficznymi dla danego programu.

(14)

W celu zmiany niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do niektórych elementów innych niż istotne należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjęcia aktów zgodnie z art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do zmian zestawu wspólnych wskaźników produktu ustalonego w załączniku I do niniejszego rozporządzenia. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

(15)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii w interesie promowania zrównoważonego rozwoju, nie mogą zostać osiągnięte w wystarczającym stopniu przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na znaczne dysproporcje w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofanie regionów najmniej uprzywilejowanych, a także ograniczone środki finansowe państw członkowskich i regionów ich lepsze osiągnięcie możliwe jest raczej na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(16)

Ponieważ niniejsze rozporządzenie zastępuje rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 (7), to rozporządzenie powinno zostać uchylone. Jednakże niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu ani na kontynuację ani na zmianę pomocy zatwierdzonej przez Komisję na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1084/2006 lub jakichkolwiek innych przepisów mających zastosowanie do tej pomocy na dzień 31 grudnia 2013 r. To rozporządzenie lub jakiekolwiek inne przepisy mające zastosowanie należy stosować po dniu 31 grudnia 2013 r. do tej pomocy lub do danych operacji do czasu ich zamknięcia. Wnioski o dofinansowanie złożone lub zatwierdzone na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1084/2006 powinny zatem zachować ważność.

(17)

W celu zapewnienia bezzwłocznego stosowania środków, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu następującym po dniu jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,

a)

inwestycje na rzecz środowiska, włączając w to dziedziny związane ze zrównoważonym rozwojem oraz energią niosące ze sobą korzyści dla środowiska;

b)

TEN-T zgodnie z wytycznymi przyjętymi rozporządzeniem (UE) nr 1315/2013;

c)

pomoc techniczną.

a)

likwidacji ani budowy elektrowni jądrowych;

b)

inwestycji na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z listy działań wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE;

c)

inwestycji w budynki mieszkalne, chyba że są one związane z promowaniem efektywności energetycznej lub korzystaniem z odnawialnych źródeł energii;

d)

wytwarzania, przetwórstwa i wprowadzania do obrotu tytoniu i wyrobów tytoniowych;

e)

przedsiębiorstw w trudnej sytuacji w rozumieniu unijnych przepisów dotyczących pomocy państwa;

f)

inwestycji w infrastrukturę portów lotniczych, chyba że są one związane z ochroną środowiska lub towarzyszą im inwestycje niezbędne do łagodzenia lub ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko.

a)

wpieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach poprzez:

b)

promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem poprzez:

c)

zachowanie i ochrona środowiska oraz promowanie efektywnego gospodarowania zasobami poprzez:

d)

promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej poprzez:

e)

wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej poprzez wzmacnianie zdolności instytucjonalnych i sprawności administracji publicznej oraz efektywności usług publicznych związanych z wdrażaniem Funduszu Spójności.