określanie reguł współpracy między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją Europejską w kwestiach budżetowych, zgodnie z zasadami dyscypliny budżetowej i należytego zarządzania finansami;
poprawa funkcjonowania corocznej procedury budżetowej Unii Europejskiej (UE) i współpracy między trzema właściwymi instytucjami w czasie trwania tej procedury;
realizacja współpracy w zakresie wprowadzania nowych zasobów własnych i sporządzenie harmonogramu takiego wprowadzania – zasoby te mogą przyczynić się do spłaty kwoty przewidywanych wydatków uruchomionych w ramach Instrumentu UE na rzecz Odbudowy zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2020/2094 (zob. streszczenie) wspierającym odbudowę w następstwie kryzysu związanego z COVID-19.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Porozumienie składa się z czterech części.

Część I: WRF oraz instrumenty szczególne

Ta część zawiera przepisy uzupełniające dotyczące WRF na lata 2021–2027, w tym procedury uruchamiania instrumentów szczególnych nieujętych w WRF:

Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji;
rezerwy na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej w ramach Funduszu Solidarności UE (zob. streszczenie) wykorzystywanej między innymi w przypadku poważnych katastrof w UE lub państwach kandydujących;
pobrexitowej rezerwy dostosowawczej;
jednolitego marginesu;
instrumentu elastyczności.

Część II: współpraca międzyinstytucjonalna w kwestiach budżetowych

Ta część ma na celu poprawę współpracy między Parlamentem, Radą i Komisją w kwestiach budżetowych. Obejmuje ona następujące zapisy:

trzy instytucje zgadzają się podejmować wszelkie środki, takie jak spotkania i wymiana informacji, niezbędne do ułatwienia przyjęcia nowych WRF lub proponowanej rewizji bieżących WRF;
zgodnie z zasadą przejrzystości budżetu Komisja musi przygotowywać coroczne sprawozdanie dotyczące:
- aktywów i pasywów UE, w tym wynikających z operacji zaciągania i udzielania pożyczek,
- interwencji finansowych UE, które nie są ujęte w budżecie ogólnym UE (takich jak poprzedni Europejski Fundusz Rozwoju),
- wydatków ponoszonych przez państwa członkowskie w ramach wzmocnionej współpracy w zakresie, w jakim nie są one ujęte w budżecie ogólnym,
- wkładu budżetu UE w:
  - walkę ze zmianą klimatu,
  - powstrzymanie i odwrócenie utraty bioróżnorodności,
  - promowanie równości kobiet i mężczyzn, a także praw i równości szans dla wszystkich,
  - wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju ONZ.
  Komisja przygotuje również coroczne sprawozdanie dotyczące wdrażania Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (NextGenerationEU).
zasady włączania przepisów finansowych do aktów ustawodawczych i uwzględniania ich podczas corocznej procedury budżetowej;
szczególne zasady dotyczące wydatków związanych z umowami w sprawie połowów i finansowania wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB).

Część III: należyte zarządzanie finansami w odniesieniu do unijnych środków finansowych

Ta część dotyczy programowania finansowego i stanowi, że Komisja musi przedkładać Radzie i Parlamentowi programowanie finansowe dotyczące WRF dwa razy do roku (z wyjątkiem kilku poddziałów). Powinno być one uporządkowane według działów, obszarów polityki i linii budżetowych oraz powinno określać obowiązujące prawodawstwo z rozróżnieniem na programy wieloletnie i działania roczne.

Część ta zawiera również przepisy dotyczące procedur współpracy, które mają zastosowanie w przypadku utworzenia nowej agencji lub zmiany aktu prawnego dotyczącego agencji, która mogłaby mieć wpływ na zasoby danej agencji. Podobna procedura ma zastosowanie w przypadku planowanego utworzenia nowej szkoły europejskiej.

Część IV: ochrona budżetu UE – dane dotyczące beneficjentów

W celu wzmocnienia ochrony budżetu UE oraz Instrumentu UE na rzecz Odbudowy przed nadużyciami finansowymi i nieprawidłowościami instytucje zgadzają się co do wprowadzenia ustandaryzowanych środków służących gromadzeniu, porównywaniu i agregowaniu danych dotyczących odbiorców i beneficjentów końcowych unijnego finansowania na potrzeby kontroli i audytu. W szczególności:

aby zapewnić skuteczne kontrole i audyty, konieczne jest gromadzenie danych o podmiotach, które ostatecznie korzystają – bezpośrednio lub pośrednio – z unijnego finansowania w ramach zarządzania dzielonego oraz projektów i reform wspieranych w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności;

Komisja udostępni zintegrowany i interoperacyjny system do celów informowania i monitorowania, w tym również jednolite narzędzie do eksploracji danych i punktowej oceny ryzyka, umożliwiające dostęp do danych i ich analizę. Komisja, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz inne unijne organy dochodzeniowe i kontrolne powinny mieć dostęp do tych danych, tak aby mogły wykonywać swoje funkcje nadzorcze w zakresie audytów przeprowadzanych przez państwa członkowskie UE.

Dwa załączniki stanowią integralną część porozumienia międzyinstytucjonalnego.

Załącznik I określa dodatkowe szczegółowe zasady współpracy pomiędzy instytucjami w trakcie procedury budżetowej. Obejmują one:

uzgodnienia w sprawie praktycznego harmonogramu prac,
ustanawianie priorytetów,
uchwalanie projektu budżetu i aktualizowanie preliminarzy,
szczegółowe procedury decyzyjne na różnych etapach procedury budżetowej,
budżety korygujące,
kwestię zaległych zobowiązań (niewyrażonych w płatnościach),
współpracę w zakresie Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy.

Załącznik II określa zasady współpracy międzyinstytucjonalnej w zakresie wprowadzania nowych zasobów własnych w związku z pokrywaniem przewidywanych wydatków związanych ze spłatą instrumentu NextGenerationEU.

W ramach pierwszego etapu od 1 stycznia 2021 r. wprowadzony zostanie nowy zasób własny, na który złoży się udział z dochodów z krajowego wkładu obliczonego od wagi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych niepoddawanych recyklingowi.

Ponadto Komisja przedstawi Radzie wniosek o wprowadzenie nowych zasobów własnych opartych na opłacie cyfrowej oraz mechanizmie dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Wiosną 2021 r. Komisja dokona także przeglądu systemu handlu uprawnieniami do emisji, po czym, w czerwcu 2021 r., zaproponuje Radzie nowy zasób własny oparty na tym systemie.

Przewiduje się, że te trzy nowe zasoby własne zostaną wprowadzone do 1 stycznia 2023 r., pod warunkiem zakończenia wymaganych procedur ustawodawczych. Działania te będą stanowić drugi etap.

W ramach trzeciego etapu Komisja zamierza do czerwca 2024 r. zaproponować Radzie dodatkowy nowy zasób własny. Proponowane rozwiązania mogłyby przybrać formę podatku od transakcji finansowych oraz wkładu finansowego związanego z sektorem przedsiębiorstw lub nowej wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych. Przewiduje się, że zostaną one wprowadzone do 2026 r., pod warunkiem zakończenia wymaganych procedur ustawodawczych.

OD KIEDY POROZUMIENIE MA ZASTOSOWANIE?

Porozumienie międzyinstytucjonalne weszło w życie 16 grudnia 2020 r.

KONTEKST

W grudniu 2020 r. Parlament Europejski, Rada i Komisja zawarły porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych.

Porozumienie międzyinstytucjonalne zostało przyjęte równolegle z rozporządzeniem określającym wieloletnie ramy finansowe (WRF) – siedmioletni plan UE na lata 2021–2027.

Porozumienie międzyinstytucjonalne stanowi część pakietu legislacyjnego powiązanego z WRF:

WRF na lata 2021–2027 zostały szczegółowo określone w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2020/2093 (zob. streszczenie).
Nowe zasady finansowania UE określono w decyzji w sprawie zasobów własnych: decyzja (UE, Euratom) 2020/2053 (zob. streszczenie).
Instrument UE na rzecz Odbudowy ustanowiono rozporządzeniem (UE) 2020/2094, a jego celem jest wspieranie odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19.

Więcej informacji:

Długoterminowy budżet UE na lata 2021–2027 (Komisja Europejska)
Wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Komisja Europejska)
Następny długoterminowy budżet UE i instrument NextGenerationEU: kluczowe fakty i liczby (Komisja Europejska)
Plan odbudowy dla Europy (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2020 r. między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami oraz w sprawie nowych zasobów własnych, w tym również harmonogramu wprowadzania nowych zasobów własnych (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 28–46)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2020/2093 z dnia 17 grudnia 2020 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 11–22)

Rozporządzenie Rady (UE) 2020/2094 z dnia 14 grudnia 2020 r. ustanawiające Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy w celu wsparcia odbudowy w następstwie kryzysu związanego z COVID-19 (Dz.U. L 433 I z 22.12.2020, s. 23–27)

Decyzja Rady (UE, Euratom) 2020/2053 z dnia 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej oraz uchylająca decyzję 2014/335/UE, Euratom (Dz.U. L 424 z 15.12.2020, s. 1–10)

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3–8)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 2012/2002 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 06.04.2021

Top