stworzenie przemyślanego, przejrzystego i partycypacyjnego systemu zarządzania kulturą;
wspomaganie przepływu dóbr i usług kulturalnych oraz mobilności artystów i osób zawodowo związanych z kulturą;
promowanie polityk zrównoważonego rozwoju i programów pomocy międzynarodowej, które uwzględniają kulturę w strategiczny sposób;
promowanie wolności artystycznej oraz społecznych i gospodarczych praw artystów.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Cele konwencji

Ochrona i promowanie różnorodności form wyrazu kulturowego.
Tworzenie takich warunków dla kultur, by mogły się w pełni rozwijać i oddziaływać na siebie w sposób przynoszący im wzajemne korzyści.
Zachęcanie do dialogu kultur oraz szerszej wymiany kulturalnej na świecie w oparciu o szacunek i kulturę pokoju.
Popieranie międzykulturowości, tj. wspólnych form wyrazu kulturowego na drodze dialogu i wzajemnego poszanowania, rozwijania interakcji między kulturami i budowania pomostów między narodami.
Promowanie poszanowania różnorodności form wyrazu kulturowego i uświadamianie jej wartości na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym.
Potwierdzenie znaczenia związku między kulturą i rozwojem na całym świecie, a zwłaszcza w krajach rozwijających się, oraz wspieranie krajowych i międzynarodowych działań ukierunkowanych na uznanie prawdziwej wartości tego związku.
Uznanie szczególnego charakteru działalności, dóbr i usług kulturalnych jako nośników tożsamości, wartości oraz znaczeń.
Potwierdzenie suwerennego prawa państw do wprowadzania w życie polityk oraz środków chroniących i promujących różnorodność form wyrazu kulturowego.
Umacnianie współpracy i solidarności międzynarodowej w duchu partnerstwa, ukierunkowanych w szczególności na zwiększenie potencjału krajów rozwijających się w zakresie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.

Zasady przewodnie

Różnorodność kulturowa może być chroniona i promowana jedynie wtedy, gdy zagwarantowane są prawa człowieka i podstawowe wolności.
Państwa mają suwerenne prawo do wprowadzania środków i polityk mających na celu ochronę i promowanie różnorodności form wyrazu kulturowego na swoim terytorium.
Ochrona i promowanie różnorodności form wyrazu kulturowego zakładają uznanie równej godności i poszanowanie wszystkich kultur, w tym kultur osób należących do mniejszości i kultur ludów autochtonicznych.
Międzynarodowa współpraca i solidarność powinny umożliwiać wszystkim krajom, a zwłaszcza krajom rozwijającym się, tworzenie i umacnianie własnych środków wyrazu kulturowego.
Kulturowe aspekty rozwoju są równie istotne jak jego aspekty ekonomiczne, a jednostki i narody mają podstawowe prawo do uczestniczenia w kulturze i korzystania z niej.
Różnorodność kulturowa jest zarówno wielkim bogactwem jednostek i społeczeństw, jak i podstawowym warunkiem zrównoważonego rozwoju dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń.
Sprawiedliwy dostęp do szerokiej i zróżnicowanej gamy form wyrazu kulturowego pochodzących z całego świata oraz dostęp do środków wyrazu i upowszechniania to istotne czynniki wspierające różnorodność kulturową i pogłębiające wzajemne zrozumienie.
Gdy państwa wprowadzają środki mające na celu wspieranie różnorodności form wyrazu kulturowego, powinny dbać o promowanie otwartości na inne kultury na świecie i zapewnić, by te środki były spójne z celami konwencji.

Definicje pojęć stosowanych w konwencji

Różnorodność kulturowa odnosi się do wielości form, poprzez które kultury grup i społeczeństw znajdują swój wyraz. Wspomniane sposoby wyrażania kultury przekazywane są w obrębie grup i społeczeństw, a także pomiędzy nimi. Obejmują one twórczość artystyczną i korzystanie z niej.
Treść kulturowa odnosi się do znaczenia symbolicznego, do wymiaru artystycznego oraz do wartości kulturowych, które wywodzą się z tożsamości kulturowych lub je wyrażają.
Formy wyrazu kulturowego oznaczają formy, które są efektem twórczości jednostek, grup i społeczeństw i które zawierają treść kulturową.
Działalność, dobra i usługi kulturalne oznaczają działalność, dobra i usługi, które przedstawiają lub przekazują formy wyrazu kulturowego, niezależnie od wartości handlowej, jaką mogą mieć.
Przemysły kultury to przemysły wytwarzające i rozpowszechniające dobra lub usługi kulturalne.
Polityki kulturalne i związane z nimi środki to polityki i środki dotyczące kultury, wdrażane na szczeblu lokalnym, krajowym, regionalnym lub międzynarodowym. Mogą być ukierunkowane na kulturę lub mogą wywierać bezpośredni wpływ na formy wyrazu kulturowego jednostek, grup lub społeczeństw.

Prawa i obowiązki stron konwencji

Środki mające na celu promowanie form wyrazu kulturowego, uwzględniające w szczególności specjalne uwarunkowania oraz potrzeby kobiet i różnych grup społecznych, w tym osób należących do mniejszości i ludów autochtonicznych.
Środki mające na celu ochronę form wyrazu kulturowego, w tym środki stosowane w sytuacjach, w których formy wyrazu kulturowego narażone są na ryzyko zniszczenia lub inne poważne zagrożenie, bądź też wymagają one, w jakikolwiek sposób, natychmiastowej ochrony.
Wymiana informacji i przejrzystość, w tym składanie co cztery lata raportów dla UNESCO oraz wyznaczenie krajowego punktu kontaktowego.
Edukacja i uwrażliwianie opinii publicznej, w tym tworzenie programów edukacyjnych i szkoleniowych oraz programów wymiany.
Rola społeczeństwa obywatelskiego w zakresie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego.
Rozwijanie współpracy międzynarodowej w celu stworzenia warunków sprzyjających różnorodności form wyrazu kulturowego, z uwzględnieniem sytuacji, w których różnorodność ta jest poważnie zagrożona.
Włączenie kultury do trwałego i zrównoważonego rozwoju na wszystkich szczeblach.
Wspieranie współpracy na rzecz zrównoważonego rozwoju i ograniczenia ubóstwa, zwłaszcza w krajach rozwijających się, w celu wspomagania tworzenia się dynamicznego sektora kultury.
Rozwijanie współpracy na zasadach partnerstwa w obrębie sektora publicznego i prywatnego oraz organizacji typu non-profit, a także pomiędzy nimi.
Stwarzanie preferencyjnych warunków dla krajów rozwijających się.
Utworzenie Międzynarodowego Funduszu na rzecz Różnorodności Kulturowej.
Wymiana, analiza i upowszechnianie informacji.

Organy zarządzające konwencji

Konferencja Stron, plenarny i najwyższy organ konwencji, zbiera się na posiedzeniu zwyczajnym co dwa lata.
Międzyrządowy Komitet na rzecz ochrony i promocji różnorodności form wyrazu kulturowego zbiera się raz w roku. Składa się on z przedstawicieli państw będących stronami konwencji, wybieranych na czteroletnią kadencję przez Konferencję Stron.
Sekretariat UNESCO świadczy pomoc administracyjną.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Konwencja weszła w życie 18 marca 2007 r.

KONTEKST

Zobacz również:

Różnorodność form wyrazu kulturowego (UNESCO).

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja Rady 2006/515/WE z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie zawarcia Konwencji w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego (Dz.U. L 201 z 25.7.2006, s. 15–30).

Ostatnia aktualizacja: 30.11.2021

Top