Struktura instrumentu finansowego

Pożyczka z podziałem ryzyka portfela (pożyczka z podziałem ryzyka lub instrument finansowy) ma formę funduszu pożyczkowego tworzonego przez pośrednika finansowego z wkładem z programu i wkładem wniesionym przez pośrednika finansowego w celu sfinansowania portfela nowo powstałych pożyczek, co nie obejmuje jednak refinansowania istniejących pożyczek.

Pożyczka z podziałem ryzyka jest udostępniana w ramach operacji, która stanowi część osi priorytetowej określonej w programie współfinansowanym z odpowiedniego europejskiego funduszu strukturalnego i inwestycyjnego oraz jest określona w kontekście oceny ex ante wymaganej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Cel instrumentu

Instrument ma następujące cele:

1)  połączenie środków z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i środków pochodzących od pośrednika finansowego w celu wsparcia finansowania MŚP, o czym mowa w art. 37 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013; oraz

2)  zapewnienie MŚP łatwiejszego dostępu do finansowania dzięki zapewnieniu pośrednikowi finansowemu wkładu finansowego i podziału ryzyka pożyczkowego, a tym samym zapewnienie MŚP większych funduszy na preferencyjnych warunkach pod względem niższego oprocentowania i — w odpowiednich przypadkach — mniejszego zabezpieczenia.

Wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz pośrednika finansowego nie może wypierać finansowania udostępnianego przez innych inwestorów prywatnych lub publicznych.

Program finansowany z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych zapewnia pośrednikowi finansowemu fundusze na utworzenie portfela nowo powstałych pożyczek dla MŚP z jednoczesnym udziałem w stratach/ryzyku niewykonania zobowiązań i kwotach odzyskanych z poszczególnych pożyczek dla MŚP należących do tego portfela w takiej samej części jak wkład z programu w instrument.

W przypadku struktury funduszu funduszy wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest przekazywany pośrednikowi finansowemu z funduszu funduszy.

Oprócz wkładu z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych fundusz funduszy może dostarczać zasoby własne połączone z zasobami pośrednika finansowego. W tym przypadku fundusz funduszy ma proporcjonalny udział w podziale ryzyka między poszczególne wkłady w portfelu pożyczek. Jeżeli zasoby zapewniane przez fundusz funduszy są środkami państwa, konieczne jest przestrzeganie zasad pomocy państwa.

Konsekwencje pomocy państwa

Pożyczka z podziałem ryzyka ma strukturę instrumentu bez pomocy państwa, tj. wynagrodzenie pośrednika finansowego na warunkach rynkowych, korzyści finansowe w pełni przeniesione przez pośrednika finansowego na ostatecznych odbiorców oraz finansowanie zapewnione ostatecznym odbiorcom są zgodne z obowiązującym rozporządzeniem de minimis.

a)  Pomoc na poziomie pośrednika finansowego i funduszu funduszy jest wykluczona, jeśli:

1)  pośrednik finansowy i instytucja zarządzająca lub fundusz funduszy w jakimkolwiek czasie ponoszą straty i odnoszą korzyści proporcjonalnie do swoich wkładów, a pośrednik finansowy ma ekonomicznie znaczący udział w pożyczce z podziałem ryzyka; oraz

2)  wynagrodzenie (tj. koszty zarządzania i/lub opłaty za zarządzanie) pośrednika finansowego i funduszu funduszy odzwierciedla bieżące wynagrodzenie rynkowe w porównywalnych sytuacjach, czyli w przypadku, w którym pośrednika finansowego lub fundusz funduszy wybrano na podstawie otwartej, przejrzystej, niedyskryminacyjnej i obiektywnej procedury wyboru, lub jeśli wynagrodzenie jest zgodne z art. 12 i 13 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014, a państwo nie przyznało żadnych innych korzyści. Jeżeli fundusz funduszy przekazuje jedynie wkład z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pośrednikowi finansowemu i pełni zadania leżące w interesie publicznym oraz nie prowadzi działalności komercyjnej przy wdrażaniu środka i nie dokonuje współinwestycji z zasobów własnych — a zatem nie jest uznawany za beneficjenta pomocy — wystarczy, aby fundusz nie otrzymał nadmiernej rekompensaty; oraz

3)  korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców w formie niższego oprocentowania. Przy wyborze pośrednika finansowego instytucja zarządzająca zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014 ocenia politykę cenową i metodykę w zakresie przeniesienia korzyści finansowej na ostatecznych odbiorców.

W przypadku gdy pośrednik finansowy nie przeniesie wszystkich korzyści finansowych na ostatecznych odbiorców, niewypłacony wkład publiczny jest zwracany instytucji zarządzającej.

b)  Na poziomie MŚP:

Na poziomie MŚP pożyczka jest zgodna z zasadami de minimis.

W przypadku każdej pożyczki ujętej w portfelu pośrednik finansowy oblicza ekwiwalent dotacji brutto z zastosowaniem poniższej metody:

Obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto = kwota nominalna pożyczki (EUR) × (koszty finansowania (praktyka standardowa) + koszty ryzyka (praktyka standardowa) – opłaty pobrane przez instytucję zarządzającą od wkładu z programu na rzecz pośrednika finansowego) × średnia ważona okresu pożyczki (lata) × wskaźnik podziału ryzyka.

W przypadku obliczenia ekwiwalentu dotacji brutto na podstawie powyższego wzoru wymóg przewidziany w art. 4 rozporządzenia de minimis (1) uznaje się za spełniony do celów pożyczki z podziałem ryzyka. Brak jest wymogu minimalnego zabezpieczenia.

Mechanizm weryfikacji zapewnia, aby ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z powyższym wzorem nie był niższy niż ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z art. 4 ust. 3 lit. c) rozporządzenia de minimis.

Łączna kwota pomocy obliczona za pomocą ekwiwalentu dotacji brutto nie może przekraczać 200 000  EUR dla ostatecznych odbiorców w ciągu trzyletniego okresu podatkowego z uwzględnieniem określonej w rozporządzeniu de minimis zasady kumulacji.

Dotacja na wsparcie techniczne lub inna dotacja udzielona ostatecznemu odbiorcy podlega kumulacji z obliczonym ekwiwalentem dotacji brutto.

W przypadku MŚP z sektora rybołówstwa i akwakultury pomoc jest zgodna z odpowiednimi przepisami rozporządzenia de minimis w sprawie rybołówstwa.

W przypadku działań wspieranych z EFRROW zastosowanie mają przepisy ogólne.

Polityka pożyczkowa

a)  Wypłata od instytucji zarządzającej lub z funduszu funduszy na rzecz pośrednika finansowego:

Po podpisaniu umowy o finansowaniu między instytucją zarządzającą i funduszem funduszy lub pośrednikiem finansowym właściwa instytucja zarządzająca przekazuje wkłady publiczne z programu funduszowi funduszy lub pośrednikowi finansowemu, który umieszcza te wkłady w specjalnym funduszu pożyczkowym z podziałem ryzyka. Przekazanie następuje w transzach z zachowaniem pułapów określonych w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Docelową wielkość pożyczek oraz zakres oprocentowania potwierdza się w ramach oceny ex ante zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i uwzględnia w celu ustalenia charakteru instrumentu (instrument rewolwingowy lub nierewolwingowy).

b)  Pochodzenie portfela nowych pożyczek:

Pośrednik finansowy jest zobowiązany do utworzenia w uprzednio oznaczonym okresie portfela nowych kwalifikowalnych pożyczek dodatkowych w stosunku do bieżącej działalności pożyczkowej, częściowo finansowanych z funduszy wypłaconych w ramach programu według wskaźnika podziału ryzyka ustalonego w umowie o finansowaniu.

Kwalifikowalne pożyczki dla MŚP (zgodnie z wcześniej ustalonymi kryteriami kwalifikowalności na poziomie poszczególnych pożyczek i portfela) są automatycznie ujmowane w portfelu w drodze składanych przynajmniej raz na kwartał powiadomień o ich włączeniu do portfela.

Pośrednik finansowy prowadzi spójną politykę pożyczkową, dotyczącą zwłaszcza dywersyfikacji portfela, która umożliwia należyte zarządzanie portfelem pożyczkowym i dywersyfikację ryzyka z jednoczesnym przestrzeganiem obowiązujących norm branżowych oraz zachowaniem zgodności z interesami finansowymi i celami polityki instytucji zarządzającej.

Pośrednik finansowy dokonuje identyfikacji, wyboru, analizy due diligence, dokumentacji i wypłaty pożyczek ostatecznym odbiorcom zgodnie ze swoimi standardowymi procedurami i zasadami określonymi w odpowiedniej umowie o finansowaniu.

c)  Ponowne wykorzystanie środków zwróconych do instrumentu finansowego:

Środki zwrócone do instrumentu finansowego podlegają albo ponownemu wykorzystaniu w ramach tego samego instrumentu finansowego (są odnawialne w ramach tego samego instrumentu finansowego), albo wykorzystaniu zgodnie z art. 44 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 po ich zwrocie instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy.

W przypadku obracania środkami w ramach tego samego instrumentu finansowego kwoty przypisane do wsparcia z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i zwrócone i/lub odzyskane przez pośrednika finansowego z pożyczek dla ostatecznych odbiorców w ramach czasowych określonych dla inwestycji są co do zasady udostępniane do ponownego wykorzystania w ramach tego samego instrumentu finansowego. W umowie o finansowaniu uwzględnia się podejście zakładające ponowne wykorzystanie środków, o którym mowa w art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Ewentualnie, jeśli zwrot następuje bezpośrednio do instytucji zarządzającej lub funduszu funduszy, zwroty te są dokonywane regularnie i odzwierciedlają: (i) spłaty kwoty głównej (proporcjonalnie według wskaźnika podziału ryzyka); (ii) kwoty odzyskane i odliczenia strat (według wskaźnika podziału ryzyka) z pożyczek dla MŚP; oraz (iii) spłaty odsetek. Środki te muszą zostać wykorzystane zgodnie z art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

d)  Odzyskane straty:

Pośrednik finansowy podejmuje działania w celu odzyskania kwot wynikających z niewykonania zobowiązań związanych z każdą pożyczką dla MŚP finansowaną z instrumentu finansowego zgodnie z własnymi wewnętrznymi wytycznymi i procedurami.

Kwoty odzyskane (pomniejszone o ewentualne koszty odzyskania i egzekucji) przez pośrednika finansowego dzieli się proporcjonalnie do podziału ryzyka między pośrednika finansowego i instytucję zarządzającą lub fundusz funduszy.

e)  Inne:

Odsetki i inne korzyści generowane dzięki wsparciu z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz instrumentu finansowego wykorzystuje się w sposób określony w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Polityka cenowa

Proponując sposób ustalania cen, pośrednik finansowy przedstawia politykę cenową i metodykę zapewniającą pełne przeniesienie korzyści finansowej wynikającej z wkładu publicznego z programu na kwalifikowalne MŚP. Polityka cenowa i metodyka obejmują następujące elementy:

1)  oprocentowanie udziału pośrednika finansowego jest ustalane na zasadach rynkowych (tj. według polityki pośrednika finansowego);

2)  ogólne oprocentowanie naliczane od ujętych w portfelu pożyczek dla kwalifikowalnych MŚP musi zmniejszać się proporcjonalnie do alokacji zapewnionej przez wkład publiczny z programu. Przy zmniejszeniu oprocentowania uwzględnia się opłaty, które może pobierać instytucja zarządzająca od wkładu z programu;

3)  sposób obliczania ekwiwalentu dotacji brutto przedstawiony w części dotyczącej pomocy państwa stosuje się wobec każdej pożyczki ujętej w portfelu;

4)  polityka cenowa i metodyka nie ulegają zmianie w okresie kwalifikowalności.

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego — kwota i wskaźnik (szczegóły produktu)

Faktyczny wskaźnik podziału ryzyka, wkład publiczny z programu i oprocentowanie pożyczek opierają się na ustaleniach z oceny ex ante i zapewniają zgodność korzyści dla ostatecznych beneficjentów z zasadą de minimis.

Wysokość ujętej w docelowym portfelu pożyczki z podziałem ryzyka jest potwierdzona oceną ex ante uzasadniającą wsparcie na rzecz instrumentu finansowego (art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013) i uwzględnia ponowne wykorzystanie środków w ramach instrumentu (jeśli dotyczy). Strukturę docelowego portfela pożyczek określa się w sposób zapewniający dywersyfikację ryzyka.

W celu wypełnienia luki określonej w ocenie ex ante konieczne jest określenie alokacji dla pożyczki z podziałem ryzyka oraz wskaźnika podziału ryzyka, które w każdym przypadku muszą jednak być zgodne z warunkami określonymi w niniejszych zasadniczych ustaleniach.

Wskaźnik podziału ryzyka uzgodniony z pośrednikiem finansowym określa w przypadku każdej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu część kwalifikowalnej kwoty głównej pożyczki finansowanej z programu.

Wskaźnik podziału ryzyka uzgodniony z pośrednikiem finansowym określa ekspozycję strat, które mają zostać pokryte odpowiednio przez pośrednika finansowego i z wkładu z programu.

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego (działania)

Portfel finansowany z instrumentu pożyczkowego opartego na podziale ryzyka obejmuje wyłącznie nowo powstałe pożyczki udzielone MŚP i nie obejmuje refinansowania istniejących pożyczek. Kryteria kwalifikujące do ujęcia w portfelu ustalane są zgodnie z prawem Unii (np. rozporządzeniem (UE) nr 1303/2013 i przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy), programem, krajowymi zasadami kwalifikowalności oraz w porozumieniu z pośrednikiem finansowym w celu dotarcia do wielu ostatecznych odbiorców i zapewnienia wystarczającej dywersyfikacji portfela. Pośrednik finansowy dysponuje racjonalnym szacunkiem profilu ryzyka portfela. Kryteria te odzwierciedlają warunki i praktyki rynkowe w danym państwie członkowskim lub regionie.

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej w odniesieniu do instrumentu finansowego jest zgodna z art. 6 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014.

Pokrywane straty są należnymi i pozostałymi do spłaty kwotami głównymi oraz standardowymi odsetkami (z wyjątkiem opłat za zwłokę oraz pozostałych kosztów i wydatków).

Czas trwania

Okres przyznawania pożyczek z instrumentu finansowego jest ustalony tak, aby zapewnić wykorzystanie wkładu z programu, o którym mowa w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, na pożyczki wypłacane ostatecznym odbiorcom nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Zalecany typowy czas trwania umożliwiający utworzenie portfela pożyczek wynosi nie więcej niż 4 lata od dnia podpisania umowy o finansowaniu (między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym).

Udzielanie pożyczek i podział ryzyka na poziomie pośrednika finansowego (zgodność interesów)

Zbieżność interesów instytucji zarządzającej i pośrednika finansowego zapewnia się w następujący sposób:

Oczekiwany wskaźnik podziału ryzyka ustala się w oparciu o ustalenia z oceny ex ante uzasadniającej wsparcie na rzecz instrumentu finansowego.

Kwalifikowalni pośrednicy finansowi

Podmioty publiczne i prywatne z siedzibą w państwie członkowskim, które są prawnie upoważnione do udzielania pożyczek przedsiębiorstwom działającym na terenie objętym programem, z którego pochodzą wkłady na rzecz instrumentu finansowego. Podmiotami takimi są instytucje finansowe oraz w stosownych przypadkach instytucje mikrofinansowe lub inne instytucje upoważnione do udzielania pożyczek.

Kwalifikowalność ostatecznych odbiorców

Ostateczni odbiorcy kwalifikują się na podstawie prawa unijnego i krajowego, odpowiedniego programu i umowy o finansowaniu. W dniu podpisania umowy pożyczki odbiorcy spełniają następujące kryteria kwalifikowalności:

a)  są mikro-, małym lub średnim przedsiębiorstwem („MŚP”, w tym przedsiębiorcy indywidualni/osoby samozatrudnione) w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (2) (3);

b)  nie są MŚP działającymi w sektorach określonych w art. 1 lit. d)–f) rozporządzenia de minimis;

c)  nie stanowią części jednego lub więcej sektorów zastrzeżonych (4);

d)  nie są przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu zasad pomocy państwa;

e)  nie zalegają z płatnościami ani nie dopuścili się niewykonania zobowiązań w odniesieniu do innej pożyczki lub innego leasingu udzielonego przez pośrednika finansowego lub inną instytucję finansową, co potwierdziły kontrole przeprowadzone zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi i standardową polityką pożyczkową pośrednika finansowego.

Ponadto w momencie inwestycji i w okresie spłaty pożyczki ostateczni odbiorcy posiadają siedzibę w państwie członkowskim, a działalność gospodarcza, na którą wypłacono pożyczkę, jest prowadzona w odpowiednim państwie członkowskim i w regionie/na terenie objętym programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Charakterystyka produktu dla ostatecznych odbiorców

Pośrednik finansowy udziela ostatecznym odbiorcom pożyczek, które przyczyniają się do osiągnięcia celu programu i są współfinansowane z programu w ramach instrumentu pożyczkowego opartego na podziale ryzyka. Warunki te są uzasadnione oceną ex ante, o której mowa w art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Pożyczki wykorzystuje się wyłącznie do poniższych dozwolonych celów:

a)  inwestycje w wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe, w tym przekazanie praw własności w przedsiębiorstwach, jeżeli takie przekazanie ma miejsce między niezależnymi inwestorami;

b)  kapitał obrotowy związany z działalnością rozwojową lub ekspansywną, która ma charakter pomocniczy względem działań, o których mowa w lit. a) powyżej (i z nimi związana) (przy czym charakter dodatkowy jest wykazany między innymi w biznesplanie MŚP i kwocie finansowania).

Pożyczki ujęte w portfelu nieustannie spełniają poniższe kryteria kwalifikowalności:

c)  pożyczki są nowe, a refinansowanie istniejących pożyczek jest wykluczone;

d)  kwota główna pożyczki ujętej w portfelu pożyczek z podziałem ryzyka: (i) wynosi maksymalnie 1 000 000  EUR na podstawie oceny ex ante; oraz (ii) jest wypłacana na warunkach, które nie spowodowałyby, że ekwiwalent dotacji brutto przekroczy w przypadku każdego ostatecznego odbiorcy 200 000  EUR (lub 100 000  EUR w drogowym transporcie towarowym i 30 000  EUR w sektorach rybołówstwa i akwakultury) w żadnym okresie trzech lat podatkowych; kwalifikowalne MŚP mogłyby występować więcej niż raz o pożyczki alokowane w kontekście tego instrumentu finansowego pod warunkiem całkowitej zgodności z powyższym limitem ekwiwalentu dotacji brutto;

e)  z pożyczek pochodzi finansowanie na co najmniej jeden dozwolony cel, wypłacane w euro i/lub walucie krajowej na odpowiednim terenie oraz ewentualnie w innej walucie;

f)  pożyczki nie mogą mieć formy pożyczek typu mezzanine, długu podporządkowanego ani pożyczek quasi-kapitałowych;

g)  pożyczki nie mogą mieć formy odnawialnych linii kredytowych;

h)  pożyczki mają określony harmonogram spłat, w tym regularne płatności amortyzacyjne i/lub spłaty w terminie zapadalności;

i)  z pożyczek nie jest finansowana działalność stricte finansowa i rozbudowa nieruchomości dokonywana jako działanie o charakterze inwestycji finansowej ani nie są finansowane usługi finansowe dla klientów indywidualnych;

j)  okres spłaty pożyczki wynosi od co najmniej 12 miesięcy łącznie z odpowiednim (ewentualnym) okresem karencji do maksymalnie 120 miesięcy.

Sprawozdawczość i oczekiwane rezultaty

Przynajmniej raz na kwartał pośrednicy finansowi przekazują instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy informacje w ustandaryzowanej formie i ustandaryzowanym zakresie.

Sprawozdanie zawiera wszystkie elementy istotne dla instytucji zarządzającej, umożliwiające spełnienie warunków określonych w art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Państwa członkowskie również wypełniają obowiązki sprawozdawcze zgodnie z rozporządzeniem de minimis.

Wskaźniki muszą być dostosowane do szczegółowych celów odpowiedniego priorytetu programu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, z którego finansowany jest instrument finansowy, i dotyczyć spodziewanych wyników określonych w ocenie ex ante. Ich pomiar i zgłoszenie odbywa się przynajmniej raz na kwartał w przypadku pożyczki z podziałem ryzyka i są one dostosowane co najmniej do wymogów rozporządzenia. Oprócz wspólnych wskaźników osi priorytetowej programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (wzrost zatrudnienia, liczba MŚP, ...) pozostałymi wskaźnikami są:

Ocena korzyści ekonomicznej wynikającej z wkładu z programu

Pośrednik finansowy obniża całkowite efektywne oprocentowanie (i w stosownym przypadku wymogi dotyczące zabezpieczenia) naliczane ostatecznym odbiorcom z tytułu każdej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu, co odzwierciedla korzystne warunki finansowania i podziału ryzyka w przypadku pożyczki z podziałem ryzyka.

Korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców w formie niższego oprocentowania. Pośrednik finansowy monitoruje i zgłasza ekwiwalent dotacji brutto dla ostatecznych odbiorców, o którym mowa w części dotyczącej pomocy państwa. Zasadę tę odzwierciedla umowa o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym.

(1)   Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 1).

(2)   Zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).

(3)   Przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 250 pracowników o obrotach niższych niż 50 mln EUR lub łącznych aktywach o wartości niższej niż 43 mln EUR, również nienależące do grupy przekraczającej te progi. Według zalecenia Komisji „za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną”.

(4)   „Sektorami zastrzeżonymi” określa się łącznie poniższe sektory gospodarki.
a)  Nielegalna działalność gospodarcza: produkcja, obrót lub inna działalność, która jest nielegalna zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi kraju, w którym ma miejsce produkcja, obrót lub działalność.
b)  Wyroby tytoniowe i destylowane napoje alkoholowe. Produkcja wyrobów tytoniowych, destylowanych napojów alkoholowych i produktów pokrewnych oraz obrót nimi.
c)  Produkcja broni i amunicji oraz obrót nimi: finansowanie produkcji wszelkich rodzajów broni i amunicji oraz obrót nimi. Zastrzeżenie to nie dotyczy tych rodzajów działalności, o ile stanowią one część lub element dodatkowy wyraźnie określonych polityk Unii Europejskiej.
d)  Kasyna. Kasyna i równoważne przedsiębiorstwa.
e)  Zastrzeżenia w sektorze technologii informacyjnej. Badania naukowe, rozwój lub zastosowania techniczne odnoszące się do programów lub rozwiązań w zakresie danych elektronicznych, które (i) mają konkretnie na celu: a) wsparcie działalności ujętej w sektorach zastrzeżonych, o których mowa w lit. a–d powyżej; b) hazard internetowy i kasyna internetowe; lub c) pornografię; lub które (ii) mają na celu umożliwienie nielegalnego: a) dostępu do sieci danych elektronicznych; lub b) pobierania danych elektronicznych.
f)  Zastrzeżenia w sektorze nauk o życiu. Przy wspieraniu finansowania badań naukowych, rozwoju lub zastosowań technicznych odnoszących się do: (i) klonowania ludzi do celów badawczych lub terapeutycznych; lub (ii) organizmów zmodyfikowanych („GMO”).

Struktura instrumentu finansowego

Ograniczona gwarancja portfelowa zapewnia zabezpieczenie przed ryzykiem kredytowym w przypadku poszczególnych pożyczek, co służy utworzeniu portfela nowych pożyczek dla MŚP do maksymalnej wysokości straty (pułap).

Ograniczona gwarancja portfelowa jest udostępniana przez instytucję zarządzającą w ramach operacji, która stanowi część osi priorytetowej określonej w programie współfinansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i jest określona w kontekście oceny ex ante wymaganej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Cel instrumentu

Cele instrumentu:

1)  zapewnienie lepszego dostępu do środków finansowych dla docelowych MŚP z zamiarem eliminacji konkretnych i dobrze określonych luk na rynku;

2)  lewarowanie europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu wsparcia finansowania MŚP, o którym mowa w art. 37 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Wkład instytucji zarządzającej z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ma formę funduszu gwarancyjnego, którym zarządza pośrednik finansowy. Wkład ten nie może wypierać gwarancji udzielanych przez innych inwestorów publicznych lub prywatnych.

Fundusz gwarancyjny zarządzany przez pośrednika finansowego musi zobowiązać się do zapewnienia funduszy z programu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych instytucjom finansowym tworzącym portfele nowych pożyczek w razie niewykonania zobowiązań przez ostatecznych odbiorców.

W przypadku struktury funduszu funduszy wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest przekazywany pośrednikowi finansowemu z funduszu funduszy.

Instrument ograniczonej gwarancji wdraża się w celu zabezpieczenia portfela nowych pożyczek, utworzonego przez jedną lub więcej instytucji finansowych.

Udzielając pożyczek kwalifikowalnym MŚP, instytucje finansowe tworzące portfele nowych pożyczek mogą liczyć na częściową gwarancję obejmującą straty do ograniczonej kwoty.

Korzyść finansowa gwarancji musi być przeniesiona na ostatecznych odbiorców (np. jako niższe oprocentowanie pożyczki i/lub mniejsze zabezpieczenie, z tym że pełna korzyść finansowa wynikająca z wkładu publicznego z programu bezwzględnie musi być przeniesiona na ostatecznych odbiorców).

Konsekwencje pomocy państwa

Ograniczona gwarancja portfelowa ma strukturę instrumentu bez pomocy państwa, tzn. jest zgodna z warunkami rynkowymi na poziomie pośrednika finansowego zarządzającego funduszem gwarancyjnym, a instytucje finansowe tworzące portfel nowych pożyczek i pomoc dla ostatecznych odbiorców są zgodne z obowiązującym rozporządzeniem de minimis.

a)  Na poziomie funduszu funduszy, pośrednika finansowego zarządzającego funduszem gwarancyjnym i instytucji finansowych tworzących portfel nowych pożyczek pomoc jest wykluczona, jeśli:

1)  wynagrodzenie (tj. koszty zarządzania i/lub opłaty za zarządzanie) pośrednika finansowego i funduszu funduszy odzwierciedla bieżące wynagrodzenie rynkowe w porównywalnych sytuacjach, czyli w przypadku, w którym pośrednika finansowego lub fundusz funduszy wybrano na podstawie otwartej, przejrzystej, obiektywnej i niedyskryminacyjnej procedury wyboru, lub jeśli wynagrodzenie jest zgodne z art. 12 i 13 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014, a państwo nie przyznało żadnych innych korzyści. Jeżeli fundusz funduszy przekazuje jedynie wkład z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pośrednikowi finansowemu i pełni zadania leżące w interesie publicznym oraz nie prowadzi działalności komercyjnej przy wdrażaniu środka i nie dokonuje współinwestycji zasobów własnych — a zatem nie jest uznawany za beneficjenta pomocy — wystarczy, aby fundusz nie otrzymał nadmiernej rekompensaty; oraz

2)  instytucja finansowa, która tworzy portfel nowych pożyczek z zasobów własnych, wybierana jest na podstawie otwartej, przejrzystej, niedyskryminacyjnej i obiektywnej procedury wyboru, a ryzyko ponoszone przez instytucję finansową nie jest w żadnym razie mniejsze niż 20 % kwoty pożyczki (w przypadku poszczególnych pożyczek); oraz

3)  korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców w formie niższego oprocentowania. Przy wyborze pośrednika finansowego instytucja zarządzająca zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014 ocenia politykę cenową i metodykę przenoszenia korzyści finansowej na ostatecznych odbiorców.

W przypadku gdy pośrednik finansowy nie przeniesie wszystkich korzyści finansowych na ostatecznych odbiorców, niezaangażowany wkład publiczny jest zwracany instytucji zarządzającej.

Gwarancja musi być powiązana z określoną transakcją finansową, opiewać na ustaloną kwotę maksymalną i być ograniczona w czasie.

b)  Na poziomie ostatecznych odbiorców:

Na poziomie MŚP gwarantowana pożyczka jest zgodna z zasadami de minimis.

W przypadku każdej pożyczki ujętej w gwarantowanym portfelu pośrednik finansowy oblicza ekwiwalent dotacji brutto z zastosowaniem poniższej metody:

Obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto = kwota nominalna pożyczki (EUR) × koszty ryzyka (praktyka standardowa) × stopa gwarancji × stopa ograniczenia gwarancji × średnia ważona okresu pożyczki (lata).

Łączna kwota pomocy obliczona za pomocą ekwiwalentu dotacji brutto nie może przekraczać 200 000  EUR dla ostatecznych odbiorców w ciągu trzyletniego okresu podatkowego z uwzględnieniem określonej w rozporządzeniu de minimis zasady kumulacji.

W przypadku obliczenia ekwiwalentu dotacji brutto na podstawie powyższego wzoru wymóg przewidziany w art. 4 rozporządzenia de minimis (1) uznaje się za spełniony do celów instrumentu ograniczonej gwarancji portfela.

Mechanizm weryfikacji zapewnia, aby ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z powyższym wzorem nie był niższy niż ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z art. 4 ust. 6 lit. c) rozporządzenia de minimis.

Dotacja na wsparcie techniczne lub inna dotacja udzielona ostatecznemu odbiorcy podlega kumulacji z obliczonym ekwiwalentem dotacji brutto.

W przypadku MŚP z sektora rybołówstwa i akwakultury pomoc jest zgodna z odpowiednimi przepisami rozporządzenia de minimis w sprawie rybołówstwa.

W przypadku działań wspieranych z EFRROW zastosowanie mają przepisy ogólne.

Polityka gwarancyjna

a)  Przekazanie z instytucji zarządzającej do pośrednika finansowego:

Po podpisaniu umowy o finansowaniu między instytucją zarządzającą i funduszem funduszy lub pośrednikiem finansowym właściwa instytucja zarządzająca przekazuje wkłady z programu funduszowi funduszy lub pośrednikowi finansowemu, który umieszcza te wkłady w specjalnym funduszu gwarancyjnym. Przekazanie następuje w transzach z zachowaniem pułapów określonych w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

b)  Pochodzenie portfela nowych pożyczek:

Instytucje finansowe są zobowiązane do utworzenia w uprzednio oznaczonym okresie portfeli nowych pożyczek dla MŚP. Poszczególne nowo powstałe pożyczki dla MŚP są częściowo pokrywane z wkładu z programu do określonej kwoty (pułap). Kwalifikowalne pożyczki dla MŚP zostają automatycznie ujęte w portfelu z zachowaniem ustalonych uprzednio kryteriów ich ujmowania w portfelu.

Ujęcie pożyczek dla MŚP w portfelu następuje automatycznie po otrzymaniu przez pośrednika finansowego zarządzającego funduszem gwarancyjnym powiadomień o ich włączeniu do portfela składanych przynajmniej raz na kwartał do końca odpowiedniego okresu włączenia.

Instytucje finansowe prowadzą spójną politykę pożyczkową dotyczącą dywersyfikacji portfela, która umożliwia należyte zarządzanie portfelem i dywersyfikację ryzyka z jednoczesnym przestrzeganiem obowiązujących norm branżowych oraz zachowaniem zgodności z interesami finansowymi i celami polityki instytucji zarządzającej.

Instytucje finansowe dokonują identyfikacji, wyboru, analizy due diligence, dokumentacji i wypłaty pożyczek ostatecznym odbiorcom zgodnie ze swoimi standardowymi procedurami i zasadami określonymi w umowie między pośrednikiem finansowym a instytucją finansową tworzącą portfel nowych pożyczek.

c)  Pokrycie strat:

Z ograniczonej gwarancji portfela pokrywane są straty poniesione przez instytucje finansowe w związku z niewykonaniem zobowiązań w odniesieniu do każdej kwalifikowalnej pożyczki dla MŚP według stopy gwarancji wynoszącej maksymalnie 80 %.

Straty pokrywane z ograniczonej gwarancji portfela kwalifikowalnych pożyczek dla MŚP nie przekraczają łącznie kwoty pułapu.

Kwota pułapu, która oznacza maksymalną odpowiedzialność w ramach tego instrumentu, jest iloczynem wielkości docelowego portfela pożyczek pomnożonej przez stopę gwarancji i stopę ograniczenia gwarancji.

Stopę ograniczenia gwarancji określa się w ramach oceny ex ante ryzyka zgodnie z art. 42 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 8 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014.

Pokrywane straty są należnymi i pozostałymi do spłaty kwotami głównymi oraz standardowymi odsetkami (z wyjątkiem opłat za zwłokę oraz pozostałych kosztów i wydatków).

d)  Wypłata z gwarancji:

Po wystąpieniu straty związanej z niewykonaniem zobowiązań pośrednik finansowy zarządzający funduszem gwarancyjnym zazwyczaj w ciągu 60 dni dokonuje wypłat z gwarancji na rzecz instytucji finansowej objętej gwarancją.

Polityka cenowa i polityka dotycząca zabezpieczenia

Pośrednik finansowy przedstawia metodykę zapewniającą pełne przeniesienie korzyści finansowej wynikającej z wkładu publicznego z programu na kwalifikowalne MŚP. Instytucja finansowa posiada politykę cenową/politykę dotyczącą zabezpieczenia zgodną z tą metodyką. Polityka cenowa/polityka dotycząca zabezpieczenia i metodyka obejmuje poniższe elementy:

1)  z instrumentu pokrywane jest maksymalnie 80 % ekspozycji na ryzyko każdej kwalifikowalnej pożyczki dla MŚP (do wysokości pułapu);

2)  cała korzyść finansowa wynikająca z wkładu publicznego z programu zostaje przeniesiona na kwalifikowalne MŚP w formie obniżonego naliczanego oprocentowania i/lub mniejszego zabezpieczenia wymaganego przez instytucję finansową;

3)  sposób obliczania ekwiwalentu dotacji brutto przedstawiony w części dotyczącej pomocy państwa stosuje się wobec każdej pożyczki ujętej w portfelu;

4)  pośrednik finansowy zarządzający funduszem gwarancyjnym nie pobiera opłat gwarancyjnych od instytucji finansowej;

5)  instytucja finansowa obniża ogólne oprocentowanie i/lub wymóg zabezpieczenia każdej kwalifikowalnej pożyczki dla MŚP ujętej w portfelu zgodnie z polityką cenową i metodyką zapewniającą pełne przeniesienia korzyści finansowej. Poziom obniżenia zaproponowany przez instytucję finansową podlega ocenie i potwierdzeniu przez pośrednika finansowego na podstawie stosownej analizy i badania due diligence oraz jest uznawany za kryterium kwalifikujące pożyczki dla MŚP do włączenia do portfela;

6)  na podstawie oceny ex ante, która określa docelowe MŚP, i oceny ex ante ryzyka, która określa ryzyko, instytucja zarządzająca może postanowić o zobowiązaniu ostatecznych odbiorców do uiszczenia należnych opłat gwarancyjnych. W takim przypadku ekwiwalent dotacji brutto oblicza się zgodnie z wzorem przedstawionym w części dotyczącej pomocy państwa powyżej lub dostosowuje do warunków podanych w obwieszczeniu w sprawie gwarancji. Opłaty uiszczone przez ostatecznych odbiorców podlegają zwrotowi do funduszu gwarancyjnego jako środki zwrócone w rozumieniu art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013;

7)  polityka cenowa i metodyka nie ulegają zmianie w okresie kwalifikowalności.

Gwarancja dla instytucji finansowej — kwota i stopa (szczegóły produktu)

Ograniczona gwarancja portfela jest zgodna z warunkami określonymi w art. 8 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 480/2014.

Stopę ograniczenia gwarancji określa się w ramach oceny ex ante ryzyka zgodnie z art. 42 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 8 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014, przy czym w żadnym razie nie przekracza ona 25 %. Z gwarancji mogą być pokrywane spodziewane i niespodziewane straty.

Mnożnik gwarancji finansowanej z wkładu z programu określa się w sposób następujący:

Mnożnik = (1/stopa gwarancji) × (1/stopa ograniczenia gwarancji).

Wskaźnik mnożnika opiera się na ocenie ex ante i jest równy lub wyższy niż 5.

Wielkość docelowego portfela częściowo objętego gwarancją jest określona na podstawie ustaleń z oceny ex ante uzasadniającej wsparcie na rzecz instrumentu finansowego (art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013) i uwzględnia odnawialność instrumentu (jeśli dotyczy). Strukturę docelowego portfela pożyczek określa się w sposób zapewniający dywersyfikację ryzyka.

Gwarancja dla instytucji finansowej (działania)

Portfel pożyczek zabezpieczonych instrumentem gwarancyjnym obejmuje nowo powstałe pożyczki udzielone ostatecznym odbiorcom i nie obejmuje refinansowania istniejących pożyczek. Kryteria kwalifikujące do ujęcia w portfelu ustalane są zgodnie z prawem Unii (np. rozporządzeniem (UE) nr 1303/2013 i przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy), programem, krajowymi zasadami kwalifikowalności oraz w porozumieniu z pośrednikiem finansowym w celu dotarcia do wielu ostatecznych odbiorców i zapewnienia wystarczającej dywersyfikacji portfela. Instytucje finansowe dysponują racjonalnym szacunkiem profilu ryzyka portfela (na przykład limitu koncentracji w poszczególnych sektorach). Kryteria te odzwierciedlają warunki i praktyki rynkowe w odpowiednim państwie lub regionie.

Instytucja finansowa ocenia ex ante stopę odzysku stosowaną do obliczenia spodziewanej kwoty do odzyskania z tytułu niewykonania zobowiązań związanych z pożyczkami ujętymi w portfelu, która wpływa na ocenę stopy ograniczenia gwarancji.

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej w odniesieniu do instrumentu finansowego jest zgodna z art. 6 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014.

Niewykonanie zobowiązania w przypadku pożyczki dla ostatecznego odbiorcy oznacza, że: (i) instytucja finansowa może w każdym momencie dowieść (działając zgodnie z procedurami wewnętrznymi i w sposób odzwierciedlony w sprawozdaniach finansowych i sprawozdawczości do celów regulacyjnych), że ostateczny odbiorca z dużym prawdopodobieństwem nie wykona swoich zobowiązań płatniczych; lub (ii) ostateczny odbiorca nie wykonał zobowiązania płatniczego w związku z odpowiednią pożyczką dla MŚP, co trwa od co najmniej 90 kolejnych dni kalendarzowych.

Czas trwania

Okres gwarancji instrumentu finansowego jest ustalony w celu zapewnienia wykorzystania wkładu z programu, o którym mowa w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, wraz z gwarancjami pożyczek wypłacanych ostatecznym odbiorcom nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Zalecany typowy czas trwania umożliwiający utworzenie portfela gwarantowanych pożyczek wynosi nie więcej niż 4 lata od dnia podpisania umowy o finansowaniu (między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym).

Podział ryzyka na poziomie instytucji finansowej (zgodność interesów)

Zgodność interesów instytucji zarządzającej, pośrednika finansowego i instytucji finansowej zapewnia się w następujący sposób:

Kwalifikowalni pośrednicy finansowi i kwalifikowalne instytucje finansowe

Pośrednikami finansowymi są podmioty publiczne i prywatne z siedzibą w państwie członkowskim, które są prawnie upoważnione do udzielania gwarancji pożyczek dla przedsiębiorstw działających na terenie objętym programem, z którego pochodzą wkłady na rzecz instrumentu finansowego.

Instytucjami finansowymi są podmioty publiczne i prywatne z siedzibą w państwie członkowskim, które są prawnie upoważnione do udzielania pożyczek przedsiębiorstwom działającym na terenie objętym programem, z którego pochodzą wkłady na rzecz instrumentu finansowego. Podmiotami takimi są instytucje finansowe oraz w stosownych przypadkach instytucje mikrofinansowe lub inne instytucje upoważnione do udzielania pożyczek.

Kwalifikowalność ostatecznego odbiorcy (ostatecznych odbiorców)

Ostateczni odbiorcy są kwalifikowalni na podstawie prawa unijnego i krajowego, odpowiedniego programu i umowy o finansowaniu. W dniu wydania dokumentu poświadczającego odpowiednią gwarancję dla MŚP, czyli podjęcia zobowiązania do udzielenia gwarancji, ostateczni odbiorcy spełniają poniższe kryteria kwalifikowalności:

a)  są mikro-, małym lub średnim przedsiębiorstwem („MŚP”, w tym przedsiębiorcy indywidualni/osoby samozatrudnione) w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (2);

b)  nie są MŚP działającymi w sektorach określonych w art. 1 lit. d)–f) rozporządzenia de minimis;

c)  nie stanowią części jednego lub więcej sektorów zastrzeżonych (3);

d)  nie są przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu zasad pomocy państwa;

e)  nie zalegają z płatnościami ani nie dopuścili się niewykonania zobowiązań w odniesieniu do innej pożyczki lub innego leasingu udzielonego przez pośrednika finansowego lub inną instytucję finansową, co potwierdziły kontrole przeprowadzone zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi i standardową polityką pożyczkową pośrednika finansowego.

Ponadto w momencie inwestycji i w okresie spłaty pożyczki gwarantowanej ostateczni odbiorcy posiadają siedzibę w państwie członkowskim, a działalność gospodarcza, na którą wypłacono pożyczkę gwarantowaną, jest prowadzona w odpowiednim państwie członkowskim i w regionie/na terenie objętym programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Charakterystyka produktu dla ostatecznych odbiorców

Instytucja finansowa udziela ostatecznym odbiorcom pożyczek, które przyczyniają się do osiągnięcia celu programu i są gwarantowane programem w ramach portfela objętego ograniczoną gwarancją. Warunki gwarancji i pożyczek są uzasadnione oceną ex ante, o której mowa w art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Pożyczki wykorzystuje się wyłącznie do poniższych dozwolonych celów:

a)  inwestycje w wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe, w tym przekazanie praw własności w przedsiębiorstwach, jeżeli takie przekazanie ma miejsce między niezależnymi inwestorami;

b)  kapitał obrotowy związany z działalnością rozwojową lub ekspansywną, która jest dodatkowa do działań, o których mowa w lit. a) powyżej (i z nimi związana) (przy czym charakter dodatkowy jest wykazany między innymi w biznesplanie ostatecznego odbiorcy i kwocie finansowania).

Pożyczki ujęte w portfelu nieustannie spełniają poniższe kryteria kwalifikowalności:

c)  pożyczki są nowe, a refinansowanie istniejących pożyczek jest wykluczone.

d)  gwarantowana część pożyczki bazowej ujętej w portfelu i) wynosi maksymalnie 1 500 000  EUR na podstawie oceny ex ante oraz ii) jest wypłacana na warunkach, które nie spowodowałyby, że ekwiwalent dotacji brutto przekroczy w przypadku każdego ostatecznego odbiorcy 200 000  EUR (lub 100 000  EUR w drogowym transporcie towarowym i 30 000  EUR w sektorach rybołówstwa i akwakultury) w żadnym okresie trzech lat podatkowych. Kwalifikowalne MŚP mogą występować więcej niż raz o pożyczki alokowane w kontekście tego instrumentu finansowego pod warunkiem całkowitej zgodności z powyższym limitem ekwiwalentu dotacji brutto;

e)  z pożyczek pochodzi finansowanie na co najmniej jeden dozwolony cel, wypłacane w euro i/lub walucie krajowej na odpowiednim terenie oraz ewentualnie w innej walucie;

f)  pożyczki nie mogą mieć formy pożyczek typu mezzanine, długu podporządkowanego ani pożyczek quasi-kapitałowych;

g)  pożyczki nie mogą mieć formy odnawialnych linii kredytowych.

h)  pożyczki mają określony harmonogram spłat, w tym regularne płatności amortyzacyjne i/lub spłaty w terminie zapadalności;

i)  z pożyczek nie jest finansowana działalność stricte finansowa i rozbudowa nieruchomości dokonywana jako działanie o charakterze inwestycji finansowej ani nie są finansowane usługi finansowe dla klientów indywidualnych;

j)  okres spłaty pożyczki wynosi od co najmniej 12 miesięcy do maksymalnie 120 miesięcy.

Sprawozdawczość i oczekiwane rezultaty

Przynajmniej raz na kwartał pośrednicy finansowi przekazują instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy informacje w ustandaryzowanej formie i ustandaryzowanym zakresie.

Sprawozdanie zawiera wszystkie elementy istotne dla instytucji zarządzającej, umożliwiające przestrzeganie przepisów określonych w art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Państwa członkowskie również wypełniają obowiązki sprawozdawcze zgodnie z rozporządzeniem de minimis.

Wskaźniki muszą być dostosowane do szczegółowych celów odpowiedniego priorytetu programu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, z którego finansowany jest instrument finansowy, i dotyczyć spodziewanych wyników określonych w ocenie ex ante. Ich pomiar i zgłoszenie odbywa się przynajmniej raz na kwartał w przypadku funduszu gwarancyjnego i są one dostosowane co najmniej do wymogów rozporządzenia. Oprócz wspólnych wskaźników osi priorytetowej programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (wzrost zatrudnienia, liczba MŚP, ...) pozostałymi wskaźnikami są:

Ocena korzyści ekonomicznej wynikającej z wkładu z programu

Korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców (korzyść z gwarancji).

O korzyści finansowej dla kwalifikowalnych MŚP świadczy niższe ogólne oprocentowanie wymagane przez instytucję finansową i/lub mniejsze zabezpieczenie pożyczki dla MŚP.

Pośrednik finansowy monitoruje i zgłasza ekwiwalent dotacji brutto dla ostatecznych odbiorców, o którym mowa w części dotyczącej pomocy państwa.

Zasady te odzwierciedlają umowy między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikami finansowymi oraz między pośrednikami finansowymi a instytucjami finansowymi tworzącymi portfele nowych pożyczek.

(1)   Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 1).

(2)   Przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 250 pracowników o obrotach niższych niż 50 mln EUR lub łącznych aktywach o wartości niższej niż 43 mln EUR, również nienależące do grupy przekraczającej te progi. Według zalecenia Komisji „za przedsiębiorstwo uważa się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną”.

(3)   „Sektorami zastrzeżonymi” określa się łącznie poniższe sektory gospodarki:
a)  nielegalna działalność gospodarcza: produkcja, obrót lub inna działalność, która jest nielegalna zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi kraju, w którym ma miejsce produkcja, obrót lub działalność;
b)  wyroby tytoniowe i destylowane napoje alkoholowe. Produkcja wyrobów tytoniowych, destylowanych napojów alkoholowych i produktów pokrewnych oraz obrót nimi;
c)  produkcja broni i amunicji oraz obrót nimi: finansowanie produkcji wszelkich rodzajów broni i amunicji oraz obrót nimi. Zastrzeżenie to nie dotyczy tych rodzajów działalności, o ile stanowią one część lub element dodatkowy wyraźnie określonych polityk Unii Europejskiej;
d)  kasyna. Kasyna i równoważne przedsiębiorstwa;
e)  zastrzeżenia w sektorze technologii informacyjnej. Badania naukowe, rozwój lub zastosowania techniczne odnoszące się do programów lub rozwiązań w zakresie danych elektronicznych, które (i) mają konkretnie na celu: a) wsparcie działalności ujętej w sektorach zastrzeżonych, o których mowa w lit. a–d powyżej; b) hazard internetowy i kasyna internetowe; lub c) pornografię; lub które (ii) mają na celu umożliwienie nielegalnego: a) dostępu do sieci danych elektronicznych; lub b) pobierania danych elektronicznych;
f)  zastrzeżenia w sektorze nauk o życiu. Przy wspieraniu finansowania badań naukowych, rozwoju lub zastosowań technicznych odnoszących się do: (i) klonowania ludzi do celów badawczych lub terapeutycznych; lub (ii) organizmów zmodyfikowanych („GMO”).

Struktura instrumentu finansowego

Pożyczka na renowację ma formę funduszu pożyczkowego tworzonego przez pośrednika finansowego z wkładem z programu i wkładem wniesionym przez samego pośrednika finansowego w celu sfinansowania portfela nowo powstałych pożyczek z wyjątkiem refinansowania istniejących pożyczek.

Pożyczka na renowację jest dostępna w ramach operacji, która stanowi część osi priorytetowej określonej w programie finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i jest określona w kontekście oceny ex ante wymaganej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Cel instrumentu

Celem instrumentu jest udzielenie pożyczek preferencyjnych osobom fizycznym lub prawnym lub przedstawicielom wolnych zawodów będącym właścicielami obiektów (lokali mieszkalnych, mieszkań socjalnych lub indywidualnych gospodarstw domowych) oraz administratorom lub innym podmiotom prawnym działającym w imieniu i na rzecz właścicieli na przeprowadzenie robót renowacyjnych, które kwalifikują się do wsparcia z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Wkład instytucji zarządzającej z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz pośrednika finansowego nie może wypierać finansowania udostępnianego przez innych inwestorów prywatnych lub publicznych.

Program finansowany z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych zapewnia pośrednikowi finansowemu fundusze na utworzenie portfela nowo powstałych pożyczek z jednoczesnym udziałem w stratach/ryzyku niewykonania zobowiązań i kwotach odzyskanych z poszczególnych pożyczek należących do tego portfela w takiej samej części jak wkład z programu w instrument.

W przypadku struktury funduszu funduszy wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest przekazywany pośrednikowi finansowemu z funduszu funduszy.

Oprócz wkładu z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych fundusz funduszy może dostarczać zasoby własne połączone z zasobami pośrednika finansowego. W tym przypadku fundusz funduszy ma proporcjonalny udział w podziale ryzyka między poszczególne wkłady w portfelu pożyczek. Zasad pomocy państwa należy przestrzegać również w odniesieniu do takich środków, jeżeli są to środki publiczne.

Konsekwencje pomocy państwa

Pożyczka na renowację ma strukturę instrumentu bez pomocy państwa, tj. wynagrodzenie pośrednika finansowego na warunkach rynkowych, korzyści finansowe w pełni przeniesione przez pośrednika finansowego na ostatecznych odbiorców oraz finansowanie zapewnione ostatecznym odbiorcom są zgodne z obowiązującym rozporządzeniem de minimis.

a)  Pomoc na poziomie pośrednika finansowego i funduszu funduszy jest wykluczona, jeśli:

1)  pośrednik finansowy i instytucja zarządzająca lub fundusz funduszy w jakimkolwiek czasie ponoszą straty i odnoszą korzyści proporcjonalnie do swoich wkładów, a pośrednik finansowy ma ekonomicznie znaczący udział w instrumencie pożyczkowym przeznaczonym na renowację; oraz

2)  wynagrodzenie (tj. koszty zarządzania i/lub opłaty za zarządzanie) pośrednika finansowego i funduszu funduszy odzwierciedla bieżące wynagrodzenie rynkowe w porównywalnych sytuacjach, czyli w przypadku, w którym pośrednika finansowego lub fundusz funduszy wybrano na podstawie otwartej, przejrzystej, niedyskryminacyjnej i obiektywnej procedury wyboru, lub jeśli ich wynagrodzenie jest zgodne z art. 12 i 13 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014, a państwo nie przyznało żadnych innych korzyści. Jeżeli fundusz funduszy przekazuje jedynie wkład z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pośrednikowi finansowemu i pełni zadania leżące w interesie publicznym oraz nie prowadzi działalności handlowej przy wdrażaniu środka i nie dokonuje współinwestycji zasobów własnych — a zatem nie jest uznawany za beneficjenta pomocy — wystarczy, aby fundusz nie otrzymał nadmiernej rekompensaty; oraz

3)  korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców w formie niższego oprocentowania. Przy wyborze pośrednika finansowego instytucja zarządzająca zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014 ocenia politykę cenową i metodykę przenoszenia korzyści finansowej na ostatecznych odbiorców.

W przypadku gdy pośrednik finansowy nie przeniesie wszystkich korzyści finansowych na ostatecznych odbiorców, niewypłacony wkład publiczny jest zwracany instytucji zarządzającej.

b)  Pomoc na poziomie podmiotu działającego w imieniu właścicieli (tj. osób fizycznych i prawnych, przedstawicieli wolnych zawodów będących właścicielami obiektów, administratorów, innych podmiotów prawnych):

Pomoc na poziomie podmiotu działającego w imieniu właścicieli jest wykluczona, jeśli:

1)  podmiot nie korzysta z bezpośrednio przekazywanego wsparcia publicznego; oraz

2)  podmiot przekazuje wszystkie korzyści finansowe z wkładu publicznego z programu ostatecznym odbiorcom.

c)  Na poziomie właścicieli nieprowadzących działalności gospodarczej lub prowadzących taką działalność (osoby prawne lub przedstawiciele wolnych zawodów, wynajmujący/dzierżawcy i właściciele, którzy instalują urządzenia do generowania energii odnawialnej, dostarczając część wytworzonej energii do sieci):

Właścicieli będących osobami fizycznymi, których nie uznaje się za przedsiębiorstwa, ponieważ nie prowadzą działalności gospodarczej, nie uważa się za beneficjentów pomocy państwa.

Właściciele prowadzący działalność gospodarczą kwalifikują się jako „przedsiębiorstwa” i podlegają zasadom pomocy państwa. W szczególności dotyczy to przypadków, w których są oni wynajmującymi/dzierżawcami (wynajem jest działalnością gospodarczą), oraz przypadków instalacji urządzeń do generowania energii odnawialnej, jeżeli jej część jest dostarczana do sieci (dostarczanie energii do sieci uważa się za działalność gospodarczą).

Na poziomie właścicieli prowadzących działalność gospodarczą pomoc jest zgodna z zasadami de minimis.

W przypadku każdej pożyczki ujętej w portfelu — jeśli chodzi o właścicieli prowadzących działalność gospodarczą — pośrednik finansowy oblicza ekwiwalent dotacji brutto z zastosowaniem poniższej metody:

Obliczenie ekwiwalentu dotacji brutto = kwota nominalna pożyczki (EUR) × (koszty finansowania (praktyka standardowa) + koszty ryzyka (praktyka standardowa) — opłaty pobrane przez instytucję zarządzającą od wkładu z programu na rzecz pośrednika finansowego) × średnia ważona okresu pożyczki (lata) × wskaźnik podziału ryzyka.

W przypadku obliczenia ekwiwalentu dotacji brutto na podstawie powyższego wzoru wymóg przewidziany w art. 4 rozporządzenia de minimis (1) uznaje się za spełniony do celów instrumentu pożyczkowego przeznaczonego na renowację. Brak jest wymogu minimalnego zabezpieczenia.

Mechanizm weryfikacji zapewnia, aby ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z powyższym wzorem nie był niższy niż ekwiwalent dotacji brutto obliczony zgodnie z art. 4 ust. 3 lit. c) rozporządzenia de minimis.

Łączna kwota pomocy obliczona za pomocą ekwiwalentu dotacji brutto nie może przekraczać 200 000  EUR dla ostatecznych odbiorców w ciągu trzyletniego okresu podatkowego z uwzględnieniem określonej w rozporządzeniu de minimis zasady kumulacji.

Dotacja na wsparcie techniczne lub inna dotacja udzielona ostatecznemu odbiorcy podlega kumulacji z obliczonym ekwiwalentem dotacji brutto.

Polityka pożyczkowa

a)  Wypłata od instytucji zarządzającej lub z funduszu funduszy na rzecz pośrednika finansowego:

Po podpisaniu umowy o finansowaniu między instytucją zarządzającą i funduszem funduszy lub pośrednikiem finansowym właściwa instytucja zarządzająca przekazuje wkłady publiczne z programu funduszowi funduszy lub pośrednikowi finansowemu, który umieszcza te wkłady w specjalnym funduszu pożyczkowym przeznaczonym na renowację. Przekazanie następuje w transzach z zachowaniem pułapów określonych w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Docelową wielkość pożyczek oraz zakres oprocentowania potwierdza się w ramach oceny ex ante zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i uwzględnia w celu ustalenia charakteru instrumentu (instrument odnawialny lub nieodnawialny).

Maksymalne ryzyko przydzielone do instrumentu finansowego wobec ostatecznych odbiorców wynosi 85 % (tj. co najmniej 15 % przypada na fundusze własne pośrednika finansowego).

b)  Pochodzenie portfela nowych pożyczek:

Pośrednik finansowy jest zobowiązany do utworzenia w uprzednio oznaczonym okresie portfela nowych pożyczek finansowanych według wskaźnika podziału ryzyka ustalonego w umowie o finansowaniu (tj. finansowanych z: (i) wkładu z programu; (ii) funduszy własnych pośrednika finansowego).

Kwalifikowalne pożyczki określone zgodnie z kryteriami kwalifikowalności na poziomie poszczególnych pożyczek i portfela są automatycznie ujmowane w portfelu w drodze składanych przynajmniej raz na kwartał powiadomień o ich włączeniu do portfela.

Pośrednik finansowy prowadzi spójną politykę pożyczkową, dotyczącą zwłaszcza struktury portfela, która umożliwia należyte zarządzanie portfelem kredytowym i dywersyfikację ryzyka z jednoczesnym dążeniem do zmniejszenia niedoskonałości rynku wskazanych w ocenie ex ante (w odniesieniu do art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013) oraz zachowaniem zgodności z interesami finansowymi i celami polityki instytucji zarządzającej.

Pośrednik finansowy dokonuje identyfikacji, wyboru, analizy due diligence, dokumentacji i wypłaty pożyczek ostatecznym odbiorcom zgodnie ze swoimi standardowymi procedurami i zasadami określonymi w odpowiedniej umowie o finansowaniu.

c)  Ponowne wykorzystanie środków zwróconych do instrumentu finansowego:

Środki zwrócone do instrumentu finansowego podlegają albo ponownemu wykorzystaniu w ramach tego samego instrumentu finansowego (są odnawialne w ramach tego samego instrumentu finansowego), albo wykorzystaniu zgodnie z art. 44 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 po ich zwrocie instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy.

W przypadku odnawialności w ramach tego samego instrumentu finansowego kwoty przypisane wsparciu z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i zwrócone i/lub odzyskane przez pośrednika finansowego z pożyczek dla ostatecznych odbiorców w ramach czasowych inwestycji są co do zasady udostępniane do ponownego wykorzystania w ramach tego samego instrumentu finansowego. W umowie o finansowaniu uwzględnia się podejście zakładające odnawialność środków, o którym mowa w art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Ewentualnie, jeśli zwrot do instytucji zarządzającej lub funduszu funduszy następuje bezpośrednio, zwroty dokonywane są regularnie i odzwierciedlają: (i) spłaty kwoty głównej (proporcjonalnie według wskaźnika podziału ryzyka); (ii) kwoty odzyskane i odliczenia strat (według wskaźnika podziału ryzyka) z pożyczek na renowację; oraz (iii) spłaty odsetek. Środki te muszą zostać wykorzystane zgodnie z art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

d)  Odzyskane straty:

Pośrednik finansowy podejmuje działania w celu odzyskania kwot wynikających z niewykonania zobowiązań związanych z każdą pożyczką współfinansowaną z pożyczki na renowację zgodnie z własnymi wewnętrznymi wytycznymi i procedurami.

Kwoty odzyskane przez pośrednika finansowego (pomniejszone o ewentualne koszty odzyskania i egzekucji) dzieli się proporcjonalnie do podziału ryzyka między pośrednika finansowego i instytucję zarządzającą lub fundusz funduszy.

e)  Inne:

Odsetki i inne korzyści generowane dzięki wsparciu z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz instrumentu finansowego wykorzystuje się zgodnie z art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Polityka cenowa

Proponując sposób ustalania cen, pośrednik finansowy przedstawia politykę cenową i metodykę zapewniającą pełne przeniesienie korzyści finansowej wynikającej z wkładu publicznego z programu na ostatecznych beneficjentów. Polityka cenowa i metodyka obejmują następujące elementy:

1)  oprocentowanie udziału pośrednika finansowego jest ustalane na zasadach rynkowych (tj. według polityki pośrednika finansowego);

2)  ogólne oprocentowanie naliczane od ujętych w portfelu pożyczek dla ostatecznych beneficjentów musi zmniejszać się proporcjonalnie do alokacji zapewnionej przez wkład publiczny z programu. Przy zmniejszeniu oprocentowania uwzględnia się opłaty, które może pobierać instytucja zarządzająca od wkładu z programu;

3)  sposób obliczania ekwiwalentu dotacji brutto przedstawiony w części dotyczącej pomocy państwa stosuje się wobec każdej pożyczki ujętej w portfelu;

4)  polityka cenowa i metodyka nie ulegają zmianie w okresie kwalifikowalności.

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego — kwota i wskaźnik (szczegóły produktu)

Przydział pożyczki na renowację pośrednikom finansowym oraz minimalny wskaźnik podziału ryzyka opierają się na ustaleniach z oceny ex ante uzasadniającej wsparcie na rzecz instrumentu finansowego (art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013) z uwzględnieniem odnawialności instrumentu (jeśli dotyczy).

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego (działania)

Portfel pożyczek finansowanych z instrumentu pożyczkowego przeznaczonego na renowację obejmuje nowo powstałe pożyczki dla ostatecznych odbiorców i nie obejmuje refinansowania istniejących pożyczek. Kryteria kwalifikujące do ujęcia w portfelu ustalane są zgodnie z prawem Unii (np. rozporządzeniem (UE) nr 1303/2013 i przepisami dotyczącymi poszczególnych funduszy), programem, krajowymi zasadami kwalifikowalności oraz w porozumieniu z pośrednikiem finansowym w celu dotarcia do wielu ostatecznych odbiorców oraz zapewnienia wystarczającej dywersyfikacji i jednorodności portfela, aby umożliwić racjonalne oszacowanie profilu ryzyka portfela. Kryteria te odzwierciedlają warunki i praktyki rynkowe w odpowiednim państwie lub regionie.

Pośrednik finansowy zobowiązany jest do współpracy z podmiotami regionalnymi lub krajowymi odpowiedzialnymi za świadczenie usług dodatkowych w związku z realizacją projektów renowacyjnych, co obejmuje między innymi: usługi doradcze, weryfikację i ocenę przygotowania projektów, budowę, nadzór techniczny i dokumentację przetargową, ocenę zgodności projektów renowacyjnych z prawem unijnym i krajowym, udzielanie wsparcia dotacyjnego, weryfikację i rejestrację pomocy państwa.

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej w odniesieniu do instrumentu finansowego jest zgodna z art. 6 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014.

Czas trwania

Okres przyznawania pożyczek z instrumentu finansowego jest ustalony w celu zapewnienia wykorzystania wkładu z programu, o którym mowa w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, na pożyczki wypłacane ostatecznym odbiorcom nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Udzielanie pożyczek i podział ryzyka na poziomie pośrednika finansowego (zgodność interesów)

Zgodność interesów instytucji zarządzającej i pośrednika finansowego zapewnia się w następujący sposób:

Kwalifikowalni pośrednicy finansowi

Podmioty publiczne i prywatne z siedzibą w państwie członkowskim, które są prawnie upoważnione do udzielania pożyczek na renowację osobom będącym właścicielami obiektów oraz przedsiębiorstwom działającym i będących właścicielami obiektów na terenie objętym programem, z którego pochodzą wkłady na rzecz instrumentu finansowego. Podmiotami takimi są instytucje finansowe oraz w stosownym przypadkach instytucje mikrofinansowe lub inne instytucje upoważnione do udzielania pożyczek.

Kwalifikowalność ostatecznego odbiorcy

Ostateczni odbiorcy kwalifikują się na podstawie prawa unijnego i krajowego, odpowiedniego priorytetu i umowy o finansowaniu.

Ostatecznymi odbiorcami są osoby fizyczne lub prawne lub przedstawiciele wolnych zawodów (działalność gospodarcza) będące lub będący właścicielami obiektów (lokalu mieszkalnego lub indywidualnego gospodarstwa domowego) oraz administratorzy lub inne podmioty prawne działające w imieniu i na rzecz właścicieli, wdrażający środki dotyczące efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, które kwalifikują się na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i wsparcia programu.

W ramach zasad kwalifikowalności określonych w programie oraz zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi kwalifikować mogą się następujące przykładowe rodzaje robót:

W przypadku ostatecznych odbiorców przy udzielaniu pożyczek ostatecznemu odbiorcy/właścicielom prowadzącym działalność gospodarczą w formie podmiotu prawnego (na przykład przedstawicielom wolnych zawodów) zastosowanie mają poniższe kryteria kwalifikowalności. W dniu podpisania umowy pożyczki odbiorcy spełniają następujące kryteria kwalifikowalności:

a)  są mikro-, małym lub średnim przedsiębiorstwem („MŚP”, w tym przedsiębiorcy indywidualni/osoby samozatrudnione) w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE;

b)  nie są MŚP działającymi w sektorach określonych w art. 1 lit. d)–f) rozporządzenia de minimis;

c)  nie stanowią części jednego lub więcej sektorów zastrzeżonych (2);

d)  nie są przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu zasad pomocy państwa;

e)  nie zalegają z płatnościami ani nie dopuścili się niewykonania zobowiązań w odniesieniu do innej pożyczki lub innego leasingu udzielonego przez pośrednika finansowego lub inną instytucję finansową, co potwierdziły kontrole przeprowadzone zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi i standardową polityką pożyczkową pośrednika finansowego.

Ponadto w momencie inwestycji i w okresie spłaty pożyczki ostateczni odbiorcy posiadają siedzibę w państwie członkowskim, a działalność gospodarcza, na którą wypłacono pożyczkę, jest prowadzona w odpowiednim państwie członkowskim i w regionie/na terenie objętym programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Charakterystyka produktu dla ostatecznych odbiorców

Pośrednik finansowy udziela ostatecznym odbiorcom nowych pożyczek, które przyczyniają się do osiągnięcia celu programu i są współfinansowane z programu w ramach pożyczki na renowację, przy czym refinansowanie istniejących pożyczek jest wykluczone. Warunki te są uzasadnione oceną ex ante, o której mowa w art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Okres spłaty pożyczki na renowację wynosi maksymalnie 20 lat.

Maksymalna kwota każdej pożyczki na renowację jest określona na podstawie ustaleń z oceny ex ante uzasadniającej wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego i zostaje ustalona w umowie o finansowaniu między instytucją zarządzającą, funduszem funduszy i pośrednikiem finansowym. Maksymalna kwota każdej pożyczki na jedno gospodarstwo domowe nie przekracza 75 000  EUR. Pożyczki dla administratora budynku stanowią sumę pożyczek poszczególnych gospodarstw domowych w budynku.

Instrument finansowy może określić wymóg, aby ostateczni odbiorcy lub administratorzy wspólnych nieruchomości działający w imieniu ostatecznych odbiorców wnieśli wkład w postaci „środków własnych”.

Pożyczka na renowację podlega rocznemu stałemu oprocentowaniu i obejmuje regularną amortyzację. Oprocentowanie udziału pośrednika finansowego jest ustalane na zasadach rynkowych. Oprocentowanie odpowiedniej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu ulega obniżeniu o część równą wkładowi publicznemu z programu na korzyść ostatecznych odbiorców.

Dotacji na spłatę odsetek, określonej na podstawie art. 37 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, można udzielić gospodarstwom domowym o niskich dochodach lub gospodarstwom domowym w trudnej sytuacji (3). Maksymalna dotacja na spłatę odsetek odpowiada odsetkom należnym od gospodarstw domowych o niskich dochodach lub gospodarstw domowych w trudnej sytuacji od wkładu pośrednika finansowego w każdą pożyczkę.

Niektóre koszty wsparcia technicznego można uwzględnić w instrumencie finansowym w kontekście art. 37 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Wsparcie musi być udzielane wyłącznie na przygotowanie projektów (analizy przygotowawcze i pomoc w przygotowaniu inwestycji do etapu podjęcia decyzji inwestycyjnej). Te koszty wsparcia technicznego są kwalifikowalne wyłącznie w przypadku podpisania umowy o pożyczkę na renowację między pośrednikiem finansowym a ostatecznymi odbiorcami bez względu na podmiot świadczący te usługi (np. bez względu na to, czy usługi świadczy pośrednik finansowy czy inny podmiot).

Sprawozdawczość i oczekiwane rezultaty

Przynajmniej raz na kwartał pośrednicy finansowi przekazują instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy informacje w ustandaryzowanej formie i ustandaryzowanym zakresie.

Sprawozdanie zawiera wszystkie elementy istotne dla instytucji zarządzającej, umożliwiające spełnienie warunków określonych w art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Państwa członkowskie również wypełniają obowiązki sprawozdawcze zgodnie z rozporządzeniem de minimis.

Wskaźniki muszą być dostosowane do szczegółowych celów odpowiedniego priorytetu programu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, z którego finansowany jest instrument finansowy, i dotyczyć spodziewanych wyników określonych w ocenie ex ante. Ich pomiar i zgłoszenie odbywa się przynajmniej raz na kwartał w przypadku pożyczki na renowację i są one dostosowane co najmniej do wymogów rozporządzenia. Oprócz wspólnych wskaźników osi priorytetowej programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (liczba gospodarstw domowych o lepszej klasyfikacji zużycia energii, szacowany roczny spadek ilości gazów cieplarnianych...) pozostałymi wskaźnikami są:

Ocena korzyści ekonomicznej wynikającej z wkładu z programu

Pośrednik finansowy obniża całkowite efektywne oprocentowanie (i w stosownym przypadku wymogi dotyczące zabezpieczenia) naliczane ostatecznym odbiorcom z tytułu każdej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu, co odzwierciedla korzystne warunki finansowania i podziału ryzyka w przypadku pożyczki na renowację.

Korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu w całości przechodzi na ostatecznych odbiorców w formie niższego oprocentowania. Pośrednik finansowy monitoruje i zgłasza ekwiwalent dotacji brutto dla ostatecznych odbiorców, o którym mowa w części dotyczącej pomocy państwa. Zasadę tę odzwierciedla umowa o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym.

(1)   Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.U. L 352 z 24.12.2013, s. 1).

(2)   „Sektorami zastrzeżonymi” określa się łącznie poniższe sektory gospodarki:
a)  nielegalna nielegalna działalność gospodarcza: produkcja, obrót lub inna działalność, która jest nielegalna zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi kraju, w którym ma miejsce produkcja, obrót lub działalność;
b)  wyroby wyroby tytoniowe i destylowane napoje alkoholowe. Produkcja wyrobów tytoniowych, destylowanych napojów alkoholowych i produktów pokrewnych oraz obrót nimi;
c)  produkcja produkcja broni i amunicji oraz obrót nimi: finansowanie produkcji wszelkich rodzajów broni i amunicji oraz obrót nimi. Zastrzeżenie to nie dotyczy tych rodzajów działalności, o ile stanowią one część lub element dodatkowy wyraźnie określonych polityk Unii Europejskiej;
d)  kasyna. Kasyna i równoważne przedsiębiorstwa.
e)  zastrzeżenia w sektorze technologii informacyjnej. Badania naukowe, rozwój lub zastosowania techniczne odnoszące się do programów lub rozwiązań w zakresie danych elektronicznych, które (i) mają konkretnie na celu: a) wsparcie działalności ujętej w sektorach zastrzeżonych, o których mowa w lit. a–d powyżej; b) hazard internetowy i kasyna internetowe; lub c) pornografię; lub które (ii) mają na celu umożliwienie nielegalnego: a) dostępu do sieci danych elektronicznych; lub (b) pobierania danych elektronicznych;
f)  zastrzeżenia w sektorze nauk o życiu. Przy wspieraniu finansowania badań naukowych, rozwoju lub zastosowań technicznych odnoszących się do: (i) klonowania ludzi do celów badawczych lub terapeutycznych; lub (ii) organizmów zmodyfikowanych („GMO”).

(3)   Zgodnie z zawartą w decyzji Komisji 2012/21/EU z dnia 20 grudnia 2011 r. definicją osób w niekorzystnej sytuacji lub osób w gorszym położeniu społecznym, które nie posiadają wystarczających środków, aby pozyskać mieszkanie na zasadach rynkowych.

Struktura instrumentu finansowego

Instrument współinwestycyjny służy inwestowaniu w kapitał własny MŚP wkładów z programu finansowanego z EFSI, wkładów z zasobów własnych pośrednika finansowego i wkładów prywatnych współinwestorów.

Pośrednik finansowy jest podmiotem prywatnym, który podejmuje wszystkie decyzje związane z dokonaniem i wycofaniem inwestycji, zachowując staranność właściwą profesjonalnemu zarządzającemu działającemu w dobrej wierze. Pośrednik finansowy jest gospodarczo i prawnie niezależny od instytucji zarządzającej i od funduszu funduszy.

Prywatni współinwestorzy są instytucjami prywatnymi i są prawnie niezależni od pośrednika finansowego.

Instrument współinwestycyjny jest udostępniany w ramach operacji, która stanowi część osi priorytetowej określonej w programie finansowanym z odpowiednich europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, oraz jest precyzowany w kontekście oceny ex ante wymaganej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Cele instrumentu

Instrument ma następujące cele:

1)  inwestycje w MŚP w fazie zalążkowej, fazie rozruchu i fazie rozszerzania działalności lub na realizację nowych projektów, przechodzenie przez istniejące przedsiębiorstwa na nowe rynki lub na nowe rozwiązania poprzez umowy współinwestycyjne (podejście partnerskie) ze współinwestorami indywidualnie dla każdej transakcji. Takie inwestycje są realizowane w zakresie stosowania rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 (1);

2)  zapewnianie MŚP dodatkowego kapitału w celu zwiększenia wielkości inwestycji.

Cele wiążą się z następującymi warunkami.

Wkład z programu finansowanego z EFSI w instrument współinwestycyjny nie może wypierać finansowania udostępnianego przez innych inwestorów publicznych lub prywatnych.

Kwotę i wskaźniki instrumentu współinwestycyjnego ustala się, aby wypełnić lukę kapitałową określoną w ocenie ex ante instrumentu finansowego zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Program finansowany z EFSI zapewnia instrumentowi współinwestycyjnemu fundusze na utworzenie portfela inwestycji w MŚP. Instrument współinwestycyjny angażuje się z pośrednikiem finansowym i współinwestorami indywidualnie w każdą transakcję.

W przypadku struktury funduszu funduszy wkład z programu finansowanego z EFSI jest przekazywany z funduszu funduszy pośrednikowi finansowemu odpowiedzialnemu za instrument współinwestycyjny.

Oprócz wkładu z programu finansowanego z EFSI fundusz funduszy może dostarczać zasoby własne. Jeżeli zasoby zapewniane przez fundusz funduszy są środkami państwa, zastosowanie mają zasady pomocy państwa. Jeżeli zasoby z funduszu funduszy są połączone z innymi zasobami państwa, zastosowanie ma również art. 21 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Konsekwencje pomocy państwa

Inwestycje instrumentu współinwestycyjnego są wdrażane jako instrument stanowiący pomoc państwa. Uznaje się je za zgodne z rynkiem wewnętrznym i niewymagające zgłoszenia ad hoc, pod warunkiem że spełniono warunki zgodności z art. 21 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Istnienie pomocy państwa ocenia się na poziomach funduszu funduszy, pośrednika finansowego, prywatnych inwestorów i ostatecznych odbiorców.

W szczególności dla indywidualnych transakcji łączna stopa udziału prywatnego na poziomie MŚP osiąga co najmniej następujące progi:

a)  10 % finansowania ryzyka przyznanego kwalifikowalnym przedsiębiorstwom przed dokonaniem przez nie pierwszej komercyjnej sprzedaży na dowolnym rynku;

b)  40 % finansowania ryzyka przyznanego kwalifikowalnym przedsiębiorstwom działającym na dowolnym rynku krócej niż siedem lat od pierwszej komercyjnej sprzedaży;

c)  60 % finansowania ryzyka przyznanego kwalifikowalnym przedsiębiorstwom potrzebującym początkowej inwestycji w zakresie finansowania ryzyka, która – w oparciu o biznesplan przygotowany w celu wejścia na nowy rynek produktowy lub geograficzny – przekracza 50 % ich średnich rocznych obrotów w poprzednich pięciu latach, albo na inwestycje kontynuacyjne w kwalifikowalnych przedsiębiorstwach po okresie siedmiu lat od pierwszej komercyjnej sprzedaży.

Za udział prywatny w tym wypadku uznaje się inwestycje zrealizowane przez podmioty prywatne.

Do celów instrumentu współinwestycyjnego pomoc dozwolona występuje na poziomie ostatecznych odbiorców, jeżeli:

a)  występuje pomoc dozwolona dla prywatnych współinwestorów;

b)  zarządzanie pośrednikiem finansowym odbywa się na zasadach komercyjnych i zapewniona jest niezależność oraz ekonomiczna motywacja jego decyzji o finansowaniu;

c)  osiągnięto pułap udziału prywatnego wskazany w art. 21 ust. 10 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Koszty związane z rozwojem projektów inwestycyjnych, koszty badania due diligence i wsparcia ostatecznych odbiorców pokrywane są w ramach kosztów zarządzania i opłat za zarządzanie pośrednika finansowego zarządzającego instrumentem współinwestycyjnym.

Działania wspierane w ramach EFRROW podlegają ogólnym zasadom pomocy państwa.

Polityka inwestycyjna

a)  Wypłata od instytucji zarządzającej lub z funduszu funduszy na rzecz instrumentu współinwestycyjnego

Po podpisaniu umowy o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym właściwa instytucja zarządzająca lub fundusz funduszy przekazuje wkłady z programu instrumentowi współinwestycyjnemu. Przekazywana kwota pokrywa potrzeby w kontekście inwestycji oraz kosztów zarządzania i opłat za zarządzanie. Przekazanie następuje w transzach.

Docelową wielkość inwestycji potwierdza się w ramach oceny ex ante przeprowadzanej zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Polityka inwestycyjna instrumentu współinwestycyjnego obejmuje jasną strategię wyjścia. Strategię tę opisuje się w umowie o finansowaniu.

b)  Wypłaty z instrumentu współinwestycyjnego na rzecz kwalifikujących się MŚP

Instrument współinwestycyjny realizuje inwestycje wspólnie z pośrednikiem finansowym i innymi prywatnymi inwestorami we wcześniej ustalonym, ograniczonym przedziale czasowym.

Indywidualnie dla każdej transakcji wybrany pośrednik finansowy pozyskuje dodatkowe finansowanie z własnych zasobów lub z instrumentu powiązanego z pośrednikiem finansowym na poziomie co najmniej 1 % do celów osiągnięcia zgodności interesów; oraz od współinwestorów, tj. inwestorów prywatnych.

Decyzje inwestycyjne są motywowane zyskiem. Aby inwestycja została uznana za motywowaną zyskiem, musi ona spełniać następujące warunki:

(i)  pośrednika finansowego ustanawia się zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami i przewiduje on procedurę due dilligence zapewniającą pewną pod względem handlowym politykę inwestycyjną, w tym odpowiednią politykę dywersyfikacji ryzyka mającą na celu osiągnięcie efektywności ekonomicznej i efektywnej skali pod względem wielkości i zasięgu terytorialnego danego portfela inwestycji;

(ii)  inwestycje w kwalifikowalne MŚP opierają się na racjonalnym biznesplanie zawierającym szczegółowe informacje na temat produktu, sprzedaży i kształtowania się rentowności, określającym z góry trwałość inwestycji;

(iii)  dla każdej inwestycji istnieje jasna i realistyczna strategia wyjścia.

Pośrednik finansowy prowadzi spójną politykę inwestycyjną, która jest zgodna z obowiązującymi normami branżowymi oraz z interesami finansowymi i celami polityki instytucji zarządzającej.

c)  Wypłaty od współinwestorów na rzecz kwalifikowalnych MŚP

Pośrednik finansowy określa, bada i ocenia potencjalne współinwestycje na rzecz ostatecznych odbiorców oraz wszelkich współinwestorów. Pośrednik finansowy przeprowadza badanie due diligence indywidualnie dla każdej transakcji. W badaniu due diligence ocenia się kluczowe aspekty, takie jak biznesplan, trwałość inwestycji i strategia wyjścia. Biznesplan zawiera szczegółowe informacje na temat produktu, sprzedaży i kształtowania się rentowności.

Stopa udziału prywatnego kwalifikowalnych MŚP osiąga próg minimalny ustanowiony w art. 21 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

W umowie współinwestycyjnej między pośrednikiem finansowym a współinwestorami określa się warunki dotyczące inwestycji na rzecz ostatecznych odbiorców; umowa ta jest zgodna z art. 1 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 821/2014 (2), w przypadkach gdy artykuł ten ma zastosowanie.

Wkład z funduszu na rzecz instrumentu finansowego: kwota i wskaźnik (szczegóły produktu)

Instrument współinwestycyjny służy zapewnieniu kapitału nienotowanym na giełdzie MŚP, które spełniają co najmniej jeden z następujących warunków:

a)  MŚP nie prowadzą działalności na żadnym rynku;

b)  MŚP prowadzą działalność na dowolnym rynku od mniej niż siedmiu lat od pierwszej komercyjnej sprzedaży;

c)  MŚP potrzebują początkowej inwestycji w zakresie finansowania ryzyka, która – w oparciu o biznesplan przygotowany w celu wejścia na nowy rynek produktowy lub geograficzny – przekracza 50 % ich średnich rocznych obrotów w poprzednich pięciu latach;

d)  MŚP wymagają inwestycji kontynuacyjnych w kwalifikowalnych przedsiębiorstwach, w tym po upłynięciu siedmioletniego okresu od pierwszej komercyjnej sprzedaży.

Kwotę współinwestycji i wskaźnik określa się w odniesieniu do każdej transakcji poprzez zastosowanie co najmniej następujących czynników:

a)  wielkość i ukierunkowanie instrumentu współinwestycyjnego;

b)  udział współinwestorów;

c)  oczekiwany efekt katalityczny instrumentu współinwestycyjnego; utrzymanie pułapów wskazanych w art. 21 ust. 10 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Kwoty zwrócone do instrumentu współinwestycyjnego z inwestycji w terminie wyznaczonym dla inwestycji w umowie o finansowaniu wykorzystuje się ponownie zgodnie z art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

►M2  Zróżnicowane traktowanie inwestorów działających zgodnie z zasadą gospodarki rynkowej, którego celem jest wyłącznie asymetryczny podział zysku, ustanawia się zgodnie z art. 43a rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 oraz art. 21 ust. 13 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 651/2014. ◄

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego (działania)

Portfel leżących u podstaw rozliczeń transakcji finansowanych z instrumentu współinwestycyjnego obejmuje inwestycje realizowane na korzyść ostatecznych odbiorców.

Kryteria kwalifikujące do ujęcia w portfelu ustalane są zgodnie z prawem unijnym, programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, krajowymi zasadami kwalifikowalności oraz w porozumieniu z pośrednikiem finansowym. Pośrednik finansowy dysponuje racjonalnym szacunkiem profilu ryzyka portfela.

Współinwestycji na rzecz ostatecznych odbiorców dokonuje się przez wymagany okres przed wyjściem zgodnie z polityką inwestycyjną.

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej w odniesieniu do instrumentu finansowego jest zgodna z art. 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 480/2014 (3).

Wraz z likwidacją instrumentu współinwestycyjnego pośrednik finansowy dokonuje kompleksowej oceny ryzyka wysuwania roszczeń przeciwko instrumentowi współinwestycyjnemu i zapewnia właściwe sumy przechowywane na rachunkach powierniczych w celu zaspokojenia takich roszczeń.

Czas trwania

Orientacyjny czas trwania instrumentu współinwestycyjnego wynosi dziesięć lat i można go wydłużyć za zgodą instytucji zarządzającej.

Okres inwestycji realizowanych z instrumentu finansowego ustala się w celu zapewnienia wykorzystania wkładu z programu, o którym mowa w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, na inwestycje na rzecz ostatecznych odbiorców nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Inwestycje dokonane po dniu 31 grudnia 2020 r. ocenia się pod kątem zgodności z zasadami pomocy państwa, które wejdą w życie pod tej dacie.

Realizacja inwestycji i podział ryzyka na poziomie pośrednika finansowego (zgodność interesów)

Zgodność interesów instytucji zarządzającej i pośrednika finansowego zapewnia się w następujący sposób:

Procedury mające na celu zapobieżenie konfliktowi interesów między pośrednikiem finansowym, współinwestorami a jednostkami, w których dokonano inwestycji, określa się przed dokonaniem jakiejkolwiek inwestycji na rzecz ostatecznego odbiorcy przez wybranego pośrednika finansowego.

Kwalifikowalny pośrednik finansowy i kwalifikowalni współinwestorzy

Wybrany pośrednik finansowy (zarządzający funduszem instrumentu współinwestycyjnego) jest podmiotem prywatnym ustanowionym na poziomie międzynarodowym, krajowym lub regionalnym w państwach członkowskich. Podmiot taki jest prawnie upoważniony do przekazywania kapitału przedsiębiorstwom z siedzibą w państwach członkowskich, takim jak instytucje finansowe lub jakiekolwiek inne instytucje upoważnione do dostarczania instrumentów finansowych.

Przez podmioty prywatne rozumie się prywatne podmioty prawne, których właścicielami są prywatni lub publiczni inwestorzy inwestujący na własne ryzyko i z zasobów własnych.

►M2  Wybierając pośredników finansowych, instytucja zarządzająca i fundusz funduszy działają zgodnie z prawem unijnym. Wybór pośredników finansowych przebiega w otwarty, przejrzysty, proporcjonalny i niedyskryminujący sposób, zapewniający brak konfliktów interesów. Wybierając pośredników finansowych, wprowadza się odpowiednie ustalenia w zakresie podziału ryzyka w wypadku zróżnicowanego traktowania i ustala możliwą premię motywacyjną. ◄

W kontekście swojego wyboru pośrednik finansowy precyzuje warunki i kryteria oceny współinwestorów. Są one zrozumiałe i dostępne dla potencjalnych współinwestorów. Pośrednik finansowy wykazuje się niedyskryminującym podejściem w poszukiwaniu współinwestorów i inwestowaniu wraz z nimi. Kontroli oceny współinwestorów można dokonać ex post. Pośrednikami finansowymi zarządza się na zasadach komercyjnych. Wymóg ten uznaje się za zachowany, jeżeli spełniono warunki z art. 21 ust. 15 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Instrument współinwestycyjny dąży do zmobilizowania współinwestorów stosujących najlepsze praktyki. Współinwestorzy są długoterminowymi prywatnymi inwestorami inwestującymi zasoby własne, w tym fundusze venture capital, aniołami biznesu, osobami fizycznymi posiadającymi duży kapitał własny, podmiotami świadczącymi usługi typu family office lub przedsiębiorstwami o udowodnionej wiedzy fachowej i zdolności operacyjnej.

Przez współinwestorów rozumie się wszelkich inwestorów, którzy, zgodnie z racjonalną oceną dokonaną przez pośrednika finansowego, są inwestorami działającymi w okolicznościach odpowiadających testowi prywatnego inwestora w warunkach wolnej gospodarki rynkowej, bez względu na ich charakter prawny i strukturę własności.

Współinwestorzy i pośrednik finansowy są niezależni od ostatecznych odbiorców inwestycji, z wyjątkiem przypadku inwestycji kontynuacyjnych na rzecz ostatecznych odbiorców, które są już częścią instrumentu współinwestycyjnego.

Kwalifikowalność ostatecznego odbiorcy

Ostateczni odbiorcy są kwalifikowalni na podstawie prawa unijnego i krajowego, odpowiedniego programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, umowy o finansowaniu i zgodnie z warunkiem, o którym mowa w art. 21 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 651/2014. W dniu podpisania umowy inwestycyjnej ostateczni odbiorcy spełniają następujące kryteria kwalifikowalności:

a)  są mikro-, małym lub średnim przedsiębiorstwem („MŚP” [w tym przedsiębiorcy indywidualni/osoby samozatrudnione]) w rozumieniu zalecenia Komisji 2003/361/WE (4);

b)  nie są objęci wyłączeniem na mocy art. 1 ust. 2–5 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

c)  nie stanowią części jednego sektora zastrzeżonego lub ich większej liczby (5);

d)  nie są przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji zgodnie z definicją z art. 2 pkt 18 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

e)  nie dopuścili się niewykonania zobowiązań w odniesieniu do innej pożyczki lub innego leasingu udzielonego przez pośrednika finansowego albo inną instytucję finansową, co potwierdziły kontrole przeprowadzone zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi i standardową polityką pożyczkową pośrednika finansowego;

f)  zostali ustanowieni i działają w odpowiednim regionie/na odpowiednim terenie objętym programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych;

g)  mając na uwadze względy pomocy państwa, nie dokonuje się inwestycji w spółki giełdowe (MŚP notowane na alternatywnej platformie obrotu nie uznaje się za spółki giełdowe do celów tego instrumentu);

h)  nie korzystają z inwestycji jak z refinansowania (w tym wykupu lub zakupu menedżerskiego);

i)  spełniają wymogi art. 10 i 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 (6), jeżeli są MŚP działającymi w sektorze rybołówstwa i akwakultury.

Charakterystyka produktu dla ostatecznych odbiorców

Kwota i wskaźniki instrumentu współinwestycyjnego są zgodne z wynikami oceny ex ante, o której mowa w art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, i zgodne z rozporządzeniem (UE) nr 651/2014.

Pośrednik finansowy dokonuje inwestycji w MŚP w formie inwestycji kapitałowej lub quasi-kapitałowej dofinansowanej z wkładu publicznego z programu, wkładów własnych pośrednika finansowego i wkładów współinwestorów (wkład prywatny może zostać objęty dofinansowaniem z EFSI jako wkład prywatny z programu) w ramach umowy współinwestycyjnej podpisanej między pośrednikiem finansowym a współinwestorami. Takie inwestycje z instrumentu współinwestycyjnego przyczyniają się do osiągnięcia celu programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Łączna kwota inwestycji (tj. co najmniej jedna runda inwestycji, w tym inwestycji kontynuacyjnych) obejmująca zasoby publiczne i państwowe nie przekracza 15 000 000  EUR na kwalifikowalnego ostatecznego odbiorcę, jak wskazano w art. 21 ust. 9 rozporządzenia (UE) nr 651/2014. Łączna kwota inwestycji dozwolona na kwalifikowalnego ostatecznego odbiorcę podlega weryfikacji poprzez uwzględnienie inwestycji w zakresie finansowania ryzyka dokonanych w ramach innych środków finansowania ryzyka.

Sprawozdawczość i oczekiwane rezultaty

Przynajmniej raz na kwartał pośrednik finansowy przekazuje instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy informacje w ustandaryzowanej formie i ustandaryzowanym zakresie.

Sprawozdanie zawiera wszystkie elementy istotne dla instytucji zarządzającej, umożliwiające osiągnięcie zgodności z art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Państwa członkowskie również wypełniają obowiązki sprawozdawcze i w zakresie przejrzystości zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 651/2014.

Wskaźniki są dostosowane do szczegółowych celów odpowiedniego priorytetu programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, z którego finansowany jest instrument finansowy, i do spodziewanych wyników określonych w ocenie ex ante. Ich pomiar i zgłoszenie odbywa się przynajmniej raz na kwartał w przypadku instrumentu współinwestycyjnego i są one dostosowane co najmniej do wymogów rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Oprócz wspólnych wskaźników osi priorytetowej programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pozostałymi wskaźnikami są:

a)  kwota zainwestowana w MŚP (z podziałem);

b)  liczba sfinansowanych MŚP;

c)  wartość sfinansowanych inwestycji;

d)  zyski lub straty wygenerowane przez inwestycję (w stosownych przypadkach);

e)  liczba pracowników podczas „inwestycji” i „liczba pracowników” przy „wyjściu” we wspieranych MŚP.

Ocena korzyści gospodarczej wynikającej z wkładu z programu

Wsparcie finansowe z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu przechodzi na ostatecznych odbiorców. Zasadę tę odzwierciedla umowa o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym.

(1)   Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu Tekst mający znaczenie dla EOG (Dz.U. L 187 z 26.6.2014, s. 1).

(2)   Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 821/2014 z dnia 28 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 w zakresie szczegółowych uregulowań dotyczących transferu wkładów z programów i zarządzania nimi, przekazywania sprawozdań z wdrażania instrumentów finansowych, charakterystyki technicznej działań informacyjnych i komunikacyjnych w odniesieniu do operacji oraz systemu rejestracji i przechowywania danych (Dz.U. L 223 z 29.7.2014, s. 7).

(3)   Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 480/2014 z dnia 3 marca 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (Dz.U. L 138 z 13.5.2014, s. 5).

(4)   Commission Recommendation of 6 May 2003 concerning the definition of micro, small and medium-sized enterprises (Dz.U. L 124 z 20.5.2003, s. 36).

(5)   „Sektorami zastrzeżonymi” określa się łącznie poniższe sektory gospodarki:
a)  nielegalną działalność gospodarczą: wszelką produkcję, wszelki obrót lub inną działalność, która jest nielegalna zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi państwa, w którym ma miejsce produkcja, obrót lub działalność;
b)  wyroby tytoniowe i destylowane napoje alkoholowe. Produkcję wyrobów tytoniowych, destylowanych napojów alkoholowych i produktów pokrewnych oraz obrót nimi;
c)  produkcję broni i amunicji oraz obrót nimi: finansowanie produkcji wszelkich rodzajów broni i amunicji oraz obrót nimi. Zastrzeżenie to nie dotyczy tych rodzajów działalności, o ile stanowią one część lub element dodatkowy wyraźnie określonych polityk Unii Europejskiej;
d)  kasyna. Kasyna i równoważne przedsiębiorstwa;
e)  zastrzeżenia w sektorze technologii informacyjnej. Badania naukowe, rozwój lub zastosowania techniczne odnoszące się do programów lub rozwiązań w zakresie danych elektronicznych, które (i) mają konkretnie na celu: a) wsparcie działalności ujętej w sektorach zastrzeżonych, o których mowa w lit. a)–d) powyżej; b) hazard internetowy i kasyna internetowe; c) pornografię; lub które (ii) mają na celu umożliwienie nielegalnego: a) dostępu do sieci danych elektronicznych; lub b) pobierania danych elektronicznych;
f)  zastrzeżenia w sektorze nauk o życiu. Przy wspieraniu finansowania badań naukowych, rozwoju lub zastosowań technicznych odnoszących się do: (i) klonowania ludzi do celów badawczych lub terapeutycznych; lub (ii) organizmów zmodyfikowanych („GMO”).

(6)   Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2328/2003, (WE) nr 861/2006, (WE) nr 1198/2006 i (WE) nr 791/2007 oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1255/2011 (Dz.U. L 149 z 20.5.2014, s. 1).

Struktura instrumentu finansowego

Fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich ma formę funduszu pożyczkowego, tworzonego i zarządzanego przez pośrednika finansowego, zawierającego wkłady z programu, wkłady wniesione przez pośrednika finansowego i wkłady współinwestorów, w celu sfinansowania nowo powstałych pożyczek na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

Fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich jest udostępniany w ramach operacji, która stanowi część osi priorytetowej określonej w programie współfinansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (EFSI) oraz która jest określona w kontekście oceny ex ante wymaganej na mocy rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Cel instrumentu

Instrument ma następujące cele:

1)  połączenie środków z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, środków pochodzących od pośrednika finansowego i środków pochodzących od współinwestorów w celu wsparcia finansowania projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich;

2)  zapewnienie łatwiejszego dostępu do finansowania projektom na rzecz rozwoju obszarów miejskich na obszarach objętych pomocą, wyznaczonych na zatwierdzonej mapie pomocy regionalnej w okresie od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. w zastosowaniu art. 107 ust. 3 lit. a) i c) Traktatu, oferując fundusze na projekty na preferencyjnych warunkach. Takie inwestycje są realizowane w zakresie stosowania rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Cele wiążą się z następującymi warunkami.

Instrument rozwoju obszarów miejskich stanowi część wdrażania interwencji przewidzianych w ramach zintegrowanego podejścia na rzecz strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.

Wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych na rzecz pośrednika finansowego nie może wypierać finansowania udostępnianego przez innych inwestorów prywatnych lub publicznych.

Program finansowany z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych zapewnia pośrednikowi finansowemu fundusze na utworzenie portfela nowo powstałych pożyczek na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Program ma również udział w stratach i ryzyku niewykonania zobowiązań, przychodach i kwotach odzyskanych z poszczególnych pożyczek z funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich należących do tego portfela.

Dofinansowania z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych udziela się na jeden z następujących sposobów: przez wkład z programu od instytucji zarządzającej, wkład od pośrednika finansowego i wkłady współinwestorów na poziomie współinwestycji w fundusz, współinwestycji w postaci pożyczek na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich i współinwestycje inny współinwestorów.

W przypadku struktury funduszu funduszy wkład z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych jest przekazywany pośrednikowi finansowemu z funduszu funduszy.

Oprócz wkładu z programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych fundusz funduszy może dostarczać zasoby własne połączone z zasobami pośrednika finansowego. W tym przypadku fundusz funduszy ma udział w podziale ryzyka między różne wkłady w portfelu pożyczek. Należy zastosować art. 16 rozporządzenia (UE) nr 651/2014, jeżeli zasoby dostarczane z funduszu funduszy są zasobami państwa lub są połączone z innymi zasobami państwa.

Projekt na rzecz rozwoju obszarów miejskich

Projekt na rzecz rozwoju obszarów miejskich stanowi część wdrażania interwencji przewidzianych w ramach zintegrowanego podejścia na rzecz strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, która przyczynia się do osiągnięcia celów w niej określonych.

Ponadto wszystkie projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich cechują się następującymi parametrami:

Stabilność finansowania:

Zgodność strategiczna:

Fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich może wspierać następujące priorytety inwestycji:

Konsekwencje pomocy państwa

Inwestycje uznaje się za zgodne z rynkiem wewnętrznym i niewymagające zgłoszenia ad hoc, pod warunkiem że spełniono warunki zgodności z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Istnienie pomocy państwa ocenia się na poziomach funduszu funduszy, pośrednika finansowego, prywatnych inwestorów i ostatecznych odbiorców. W tym względzie pośrednik finansowy i fundusz funduszy spełniają następujące warunki:

a)  koszty zarządzania oraz opłaty za zarządzanie pośrednika finansowego i funduszu funduszy odzwierciedlają bieżące wynagrodzenie rynkowe w porównywalnych sytuacjach, czyli w przypadku, w którym pośrednika finansowego lub fundusz funduszy wybrano w otwartej, przejrzystej, niedyskryminującej procedurze, lub jeżeli wynagrodzenie jest zgodne z art. 12 i 13 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014, a państwo nie przyznało żadnych innych korzyści. Jeżeli fundusz funduszy przekazuje jedynie wkład z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pośrednikowi finansowemu i pełni zadania leżące w interesie publicznym oraz nie prowadzi działalności handlowej przy wdrażaniu środka ani nie dokonuje współinwestycji z zasobów własnych – a zatem nie jest uznawany za beneficjenta pomocy – wystarczy, aby fundusz nie otrzymał nadmiernej rekompensaty;

b)  wkład prywatny w każdy projekt na rzecz rozwoju obszarów miejskich wynosi co najmniej 30 % łącznego finansowania zapewnionego zgodnie z art. 16 ust. 6 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

c)  fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich jest zarządzany na zasadach komercyjnych i zapewnia ekonomiczną motywację decyzji o finansowaniu.

Za udział prywatny w tym wypadku uznaje się inwestycje zrealizowane przez podmioty prywatne.

Koszty badania due diligence w przypadku projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich są pokrywane w ramach kosztów zarządzania i opłat za zarządzanie pośrednika finansowego zarządzającego funduszem na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

►M2  Zróżnicowane traktowanie (asymetryczne warunki ustaleń dotyczących podziału ryzyka) dla funduszu funduszy, wkład pośrednika finansowego i wkłady współinwestorów na poziomie funduszu i na poziomie projektu w formie ewentualnych pożyczek są ustanawiane zgodnie z art. 43a rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, art. 16 ust. 8 lit. b) i c) rozporządzenia (UE) nr 651/2014, jak dalej określono w polityce cenowej. ◄

Nie można wprowadzić asymetrycznych warunków dla innych współinwestorów na poziomie projektu, ponieważ ich wkładów nie inwestuje się w pożyczki ani poza funduszem na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

Polityka pożyczkowa

a)  Wypłata od instytucji zarządzającej lub z funduszu funduszy na rzecz pośrednika finansowego

Po podpisaniu umowy o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym właściwa instytucja zarządzająca lub fundusz funduszy przekazuje wkłady publiczne z programu pośrednikowi finansowemu, który umieszcza te wkłady w specjalnym funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Przekazanie następuje w transzach z zachowaniem pułapów określonych w art. 41 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Docelową wielkość pożyczek oraz zakres oprocentowania potwierdza się w ramach oceny ex ante zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i uwzględnia się je w celu ustalenia charakteru instrumentu (instrument odnawialny lub nieodnawialny).

b)  Pochodzenie portfela pożyczek

Pośrednik finansowy jest zobowiązany do utworzenia w uprzednio oznaczonym okresie portfela kwalifikowalnych pożyczek na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich, dodatkowych w stosunku do bieżącej działalności pożyczkowej, częściowo finansowanych z funduszy wypłaconych w ramach programu według wskaźnika podziału ryzyka ustalonego w umowie o finansowaniu.

Pośrednik finansowy wdraża spójną politykę pożyczkową w oparciu o uzgodnioną strategię inwestycyjną, umożliwiającą prawidłowe zarządzanie portfelem pożyczek; z jednoczesnym przestrzeganiem obowiązujących norm branżowych oraz zachowaniem zgodności z interesami finansowymi i celami polityki instytucji zarządzającej. Strategię inwestycyjną definiuje się w ramach zintegrowanej strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, docelowej działalności, docelowych obszarów przestrzennych i wydatków kwalifikowalnych.

Pośrednik finansowy dokonuje identyfikacji, wyboru, badania due diligence, dokumentacji i wypłaty pożyczek ostatecznym odbiorcom zgodnie ze swoimi standardowymi procedurami i zasadami określonymi w odpowiedniej umowie o finansowaniu.

W przypadku współinwestorów udzielających pożyczek na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich należy podpisać umowę współinwestycyjną między pośrednikiem finansowym a współinwestorami udzielającymi pożyczki bezpośrednio na projekt na rzecz rozwoju obszarów miejskich. W takiej umowie określa się warunki dotyczące inwestycji na rzecz ostatecznych odbiorców i umowa ta jest w stosownych przypadkach zgodna z art. 1 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 821/2014 (1). W takiej umowie współinwestycyjnej określa się ewentualne warunki ustaleń dotyczących podziału ryzyka.

c)  Ponowne wykorzystanie środków zwróconych do instrumentu finansowego

Środki zwrócone do instrumentu finansowego podlegają albo ponownemu wykorzystaniu w ramach tego samego instrumentu finansowego (są odnawialne w ramach tego samego instrumentu finansowego), albo po zwróceniu ich instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy – wykorzystaniu zgodnie z art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

W umowie o finansowaniu uwzględnia się podejście zakładające ponowne wykorzystanie środków, o którym mowa w art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

W przypadku odnawialności w ramach tego samego instrumentu finansowego kwoty przypisane wsparciu z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych i zwrócone lub odzyskane przez pośrednika finansowego z pożyczek dla ostatecznych odbiorców w ramach czasowych inwestycji są co do zasady udostępniane do ponownego wykorzystania w ramach tego samego instrumentu finansowego.

Ewentualnie, jeśli zwrot do instytucji zarządzającej lub funduszu funduszy następuje bezpośrednio, zwroty dokonywane są regularnie i odzwierciedlają: (i) spłaty kwoty głównej, (ii) wszelkie kwoty odzyskane i odliczenia strat z pożyczek oraz (iii) wszelkie spłaty odsetek. Środki te muszą zostać wykorzystane zgodnie z art. 44 i 45 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

d)  Odzyskiwanie strat

Pośrednik finansowy podejmuje działania w celu odzyskania kwot wynikających z niewykonania zobowiązań związanych z każdą pożyczką finansowaną z funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich zgodnie z własnymi wewnętrznymi wytycznymi i procedurami.

Kwoty odzyskane przez pośrednika finansowego (pomniejszone o ewentualne koszty odzyskania i egzekucji) dzieli się między pośrednika finansowego, instytucję zarządzającą i fundusz funduszy.

e)  Oprocentowanie i inne zyski

Odsetki i inne korzyści generowane dzięki wsparciu z EFSI na rzecz instrumentu finansowego wykorzystuje się w sposób określony w art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Polityka cenowa

Przedstawiając propozycję cenową, pośrednik finansowy obniża ogólny wymóg dotyczący zabezpieczenia i oprocentowanie naliczane od każdej ujętej w portfelu pożyczki do alokacji zapewnionej przez wkład publiczny z programu i ustalenia dotyczące podziału ryzyka.

Polityka cenowa obejmuje co najmniej następujące elementy:

1)  oprocentowanie udziału pośrednika finansowego jest ustalane na zasadach rynkowych (tj. według własnej polityki pośrednika finansowego);

2)  ogólne oprocentowanie naliczane od ujętych w portfelu pożyczek dla kwalifikowalnych projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich musi zmniejszać się proporcjonalnie do alokacji zapewnionej przez wkład publiczny z programu. Przy zmniejszeniu oprocentowania uwzględnia się opłaty, które może pobierać instytucja zarządzająca od wkładu z programu, i ustalenia w zakresie podziału ryzyka;

3)  polityka cenowa nie ulega zmianie w okresie kwalifikowalności.

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego: kwota i wskaźnik (szczegóły produktu)

►M2  Faktyczny wskaźnik podziału ryzyka, wkład publiczny z programu, zróżnicowane traktowanie i oprocentowanie pożyczek opierają się na ustaleniach z oceny ex ante i zapewniają zgodność korzyści dla ostatecznych odbiorców z art. 16 ust. 8 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 651/2014. ◄

Wysokość ujętego w docelowym portfelu funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich ustanawia się na podstawie oceny ex ante uzasadniającej wsparcie na rzecz instrumentu finansowego zgodnie z art. 37 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i w stosownych przypadkach uwzględnia ponowne wykorzystanie środków w ramach instrumentu.

W celu wypełnienia luki określonej w ocenie ex ante określa się alokację dla funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich oraz wskaźnik podziału ryzyka, które są zgodne z warunkami określonymi w niniejszym załączniku.

Minimalną stopę dofinansowania uzgodnioną z pośrednikiem finansowym określa się dla każdej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu w sposób odpowiadający maksymalnej części kwalifikowalnej kwoty głównej pożyczki finansowanej z programu. Wskaźnik podziału ryzyka uzgodniony z pośrednikiem finansowym określa część strat, które mają zostać rozdzielone między pośrednika finansowego, współinwestorów (na poziomie funduszu i na poziomie projektu) i z wkładu z programu przy braku jakiegokolwiek innego ustalenia.

Szczegółowe warunki dotyczące finansowania zapewniane przez fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich ustala się przed dokonaniem inwestycji w odniesieniu do każdego projektu na rzecz rozwoju obszarów miejskich na podstawie prognoz finansowych przygotowanych dla projektu na rzecz rozwoju obszarów miejskich i zweryfikowanych przez pośrednika finansowego.

Wkład z programu na rzecz instrumentu finansowego (działania)

Portfel leżących u podstaw rozliczeń transakcji finansowanych przez fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich obejmuje pożyczki na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

Kryteria kwalifikujące do ujęcia w portfelu ustalane są zgodnie z prawem unijnym, programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, krajowymi zasadami kwalifikowalności, strategią inwestycyjną (częścią zintegrowanego podejścia na rzecz strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich) oraz w porozumieniu z pośrednikiem finansowym. Pośrednik finansowy dysponuje racjonalnym szacunkiem profilu ryzyka portfela.

Pośrednik finansowy jest zobowiązany do określenia portfela projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich, inwestowania w niego i zarządzania nim w zrównoważony sposób w oparciu o strategię inwestycyjną potwierdzoną w ramach oceny ex ante. Pośrednik finansowy zarządza portfelem projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich, które stanowią część wdrażania interwencji przewidzianych w ramach zintegrowanego podejścia na rzecz strategii zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich.

Dla każdego projektu na rzecz rozwoju obszarów miejskich pośrednik finansowy zapewnia przynajmniej następujące elementy:

a)  ogólny opis projektu i harmonogram projektu, w tym opis partnerów dofinansowania i udziałowców/akcjonariuszy oraz szczegółowy plan finansowania projektu;

b)  uzasadnienie wyboru w stosunku do wkładu z programu, w tym wstępną ocenę trwałości projektu i późniejsze potrzeby w kontekście inwestycji funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich;

c)  określenie rodzajów ryzyka;

d)  zgodność z celami projektu opisanymi w odpowiednim programie. Oznacza to, że wybrane projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich przyczyniają się do osiągnięcia celów programu, w tym wyników ilościowych, wskazanych w ramach odpowiedniej osi priorytetowej programu.

Realizując portfel, pośrednik finansowy w szczególności:

a)  określa trwałe projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich, inwestuje w nie oraz prowadzi negocjacje i decyduje o strukturze inwestycji finansowych w te projekty, które spełniają wymogi i kryteria mające zastosowanie do odpowiedniego programu;

b)  przeprowadza zarówno ocenę zgodności, jak i inwestycji w świetle wymogów strategii inwestycyjnej. W wyniku testu trwałości należy wykazać, że projektu nie można byłoby dalej realizować bez inwestycji funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich;

c)  sprawozdanie na temat projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich zgodnie z art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013;

d)  zapewnia, aby co najmniej 30 % łącznego finansowania przekazanego na projekt na rzecz rozwoju obszarów miejskich pochodziło ze źródeł prywatnych i aby osiągnięto najlepszy możliwy efekt dźwigni zasobów prywatnych.

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej

Odpowiedzialność instytucji zarządzającej w odniesieniu do instrumentu finansowego jest zgodna z art. 6 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014.

Pokrywane straty są należnymi i pozostałymi do spłaty kwotami głównymi oraz standardowymi odsetkami (z wyjątkiem opłat za zwłokę oraz pozostałych kosztów i wydatków).

Czas trwania

Okres przyznawania pożyczek z instrumentu finansowego jest ustalony tak, aby zapewnić wykorzystanie wkładu z programu, o którym mowa w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013, na pożyczki wypłacane ostatecznym odbiorcom nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r.

Inwestycje dokonane po dniu 31 grudnia 2020 r. należy sprawdzić pod kątem zgodności z zasadami pomocy państwa, które wejdą w życie pod tej dacie.

Udzielanie pożyczek i podział ryzyka na poziomie pośrednika finansowego (zgodność interesów)

Zgodność interesów instytucji zarządzającej, współinwestorów i pośrednika finansowego zapewnia się w następujący sposób:

Kwalifikowalni pośrednicy finansowi

Wybrany pośrednik finansowy jest podmiotem publicznym lub prywatnym z siedzibą w państwie członkowskim i jest prawnie upoważniony do udzielania pożyczek na rzecz projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich na terenie objętym programem, z którego pochodzą wkłady na rzecz instrumentu finansowego. Kwalifikowalny pośrednik finansowy wykazuje również zdolność do zarządzania funduszem na rzecz rozwoju obszarów miejskich i monitorowania portfela projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Dotyczy to elementów wymaganych na mocy art. 7 rozporządzenia delegowanego (UE) nr 480/2014. Kwalifikowalny pośrednik finansowy wykazuje również doświadczenie na odpowiednim rynku docelowym i stosowną historię zarządzania równoważnymi lub podobnymi projektami lub instrumentami finansowymi w projektach podobnych do tych, które przewidziano w ramach funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich, w tym doświadczenie w korzystaniu z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Pośrednik finansowy podlega właściwej regulacji odpowiedniej krajowej instytucji regulacyjnej odpowiedzialnej za usługi finansowe i stosuje najlepsze praktyki profesjonalnego zarządzania funduszami.

Pośrednikiem finansowym zarządza się na zasadach komercyjnych. Wymóg ten uznaje się za spełniony, jeżeli spełniono warunki z art. 16 ust. 9 rozporządzenia (UE) nr 651/2014.

Przez podmioty prywatne rozumie się prywatne podmioty prawne, których właścicielami są prywatni lub publiczni inwestorzy inwestujący na własne ryzyko i z zasobów własnych.

Struktura prawna funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich pozwala na dodatkowe finansowanie w celu uzyskania wkładu z programu na projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich od innych inwestorów.

►M2  Wybierając pośredników finansowych, instytucja zarządzająca i fundusz funduszy działają zgodnie z prawem unijnym. Wybór pośredników finansowych przebiega w otwarty, przejrzysty, proporcjonalny i niedyskryminujący sposób, zapewniający brak konfliktów interesów. Celem wyboru pośredników finansowych jest wprowadzenie odpowiednich ustaleń w zakresie podziału ryzyka w wypadku zróżnicowanego traktowania. ◄

W procedurze wyboru pośrednika finansowego dokonuje się oceny strategii inwestycyjnej funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich, procesów decyzyjnych i ogólnego podejścia do zarządzania, zdolności do zarządzania i wkładu pośrednika finansowego z zasobów własnych w fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich. W ramach procedury wyboru jednym z kryteriów kwalifikowalności w wyborze pośrednika finansowego jest jego zdolność do zaproponowania i opracowania portfela projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich podlegających finansowaniu przy uwzględnieniu najbardziej konkurencyjnej polityki cenowej przedstawionej przez pośrednika finansowego uczestniczącego w procedurze wyboru.

Pośrednik finansowy jest odpowiedzialny za określenie i ocenę projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Po wyborze pośrednik finansowy zarządza serią projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

Zestaw projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich obejmuje projekty, do których finansowania pośrednik finansowy zobowiązuje się w oparciu o informacje dostępne w danym momencie.

Przez współinwestorów rozumie się wszelkich inwestorów, którzy, zgodnie z racjonalną oceną dokonaną przez pośrednika finansowego, są inwestorami działającymi w okolicznościach odpowiadających testowi prywatnego inwestora w warunkach wolnej gospodarki rynkowej, bez względu na ich charakter prawny i strukturę własności.

W kontekście swojego wyboru pośrednik finansowy precyzuje warunki i kryteria oceny współinwestorów. Są one zrozumiałe i dostępne dla potencjalnych współinwestorów. Pośrednik finansowy wykazuje się niedyskryminującym podejściem w poszukiwaniu współinwestorów i inwestowaniu wraz z nimi. Kontroli oceny współinwestorów można dokonać ex post.

Kwalifikowalność ostatecznych odbiorców

Ostateczni odbiorcy są kwalifikowalni na podstawie prawa unijnego i krajowego, odpowiedniego programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, umowy o finansowaniu i zgodnie z warunkiem, o którym mowa w art. 16 rozporządzenia (UE) nr 651/2014. W dniu podpisania umowy pożyczki ostateczni odbiorcy spełniają następujące kryteria kwalifikowalności:

a)  są podmiotami działającymi na rzecz rozwoju obszarów miejskich, czyli przedsiębiorstwami o statusie prawnym umożliwiającym im zaciąganie pożyczek i wdrażanie projektów na rzecz rozwoju obszarów miejskich, o różnej strukturze własności, np. łączącymi kapitał prywatny i publiczny;

b)  są aktywnymi partnerami władz regionalnych i lokalnych wspierającymi rozwój obszarów miejskich poprzez inwestowanie w projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich. Ostateczni odbiorcy muszą mieć odpowiedni interes prawny odnoszący się do składnika aktywów, w stosunku do którego dokonuje się inwestycji;

c)  nie są wyłączeni na mocy art. 1 ust. 2–5 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

d)  nie stanowią części jednego sektora zastrzeżonego lub ich większej liczby (2).

e)  nie są przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji zgodnie z definicją z art. 2 pkt 18 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

f)  nie zalegają z płatnościami ani nie dopuścili się niewykonania zobowiązań w odniesieniu do jakiejkolwiek innej pożyczki lub innego leasingu udzielonego przez pośrednika finansowego albo inną instytucję finansową, co potwierdziły kontrole przeprowadzone zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi i standardową polityką pożyczkową pośrednika finansowego;

g)  inwestują w projekty na rzecz rozwoju obszarów miejskich, które wdraża się na obszarach objętych wsparciem wyznaczonych na zatwierdzonej mapie pomocy regionalnej przez okres od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. w zastosowaniu art. 107 ust. 3 lit. a) i c) Traktatu.

Ponadto w momencie inwestycji i w okresie spłaty pożyczki ostateczni odbiorcy posiadają siedzibę w państwie członkowskim, a działalność, na którą wypłacono pożyczkę, jest prowadzona w odpowiednim państwie członkowskim i w regionie/na terenie objętym programem finansowanym z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.

Charakterystyka produktu dla ostatecznych odbiorców

Fundusz na rzecz rozwoju obszarów miejskich udziela ostatecznym odbiorcom pożyczek, które przyczyniają się do osiągnięcia celu programu i są współfinansowane z programu w ramach programu. Kwota i wskaźniki funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich są zgodne z wynikami oceny ex ante, o której mowa w art. 37 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013 i zgodne z rozporządzeniem (UE) nr 651/2014.

Pożyczki wykorzystuje się wyłącznie do poniższych dozwolonych celów:

a)  inwestycji w rzeczowe aktywa trwałe oraz wartości niematerialne i prawne;

b)  kapitału obrotowego związanego z działalnością rozwojową lub ekspansywną, która ma charakter pomocniczy względem działań, o których mowa w lit. a) powyżej (i jest z nimi związana) (przy czym charakter pomocniczy jest wykazany między innymi w biznesplanie projektu na rzecz rozwoju obszarów miejskich i kwocie finansowania).

Pożyczki funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich ujęte w portfelu nieustannie spełniają poniższe kryteria kwalifikowalności:

c)  pożyczki są nowe, a refinansowanie istniejących pożyczek lub finansowanie ukończonych projektów jest wykluczone;

d)  łączna kwota inwestowania od funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich na rzecz projektu na rzecz rozwoju obszarów miejskich nie przekracza 20 000 000  EUR, jak wskazano w art. 16 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 651/2014;

e)  z pożyczek pochodzi finansowanie na co najmniej jeden dozwolony cel, wypłacane w euro lub walucie krajowej na odpowiednim terenie lub ewentualnie w innej walucie;

f)  pożyczki nie mogą mieć formy pożyczek typu mezzanine, długu podporządkowanego ani pożyczek quasi-kapitałowych;

g)  pożyczki nie mogą mieć formy odnawialnych linii kredytowych;

h)  pożyczki mają określony harmonogram spłat, w tym regularne płatności amortyzacyjne lub spłaty w terminie zapadalności;

i)  z pożyczek nie jest finansowana działalność stricte finansowa ani nie są finansowane usługi finansowe dla klientów indywidualnych.

j)  okres zapadalności: okres spłaty pożyczki wynosi od co najmniej 12 miesięcy (łącznie z odpowiednim [ewentualnym] okresem karencji) do maksymalnie 360 miesięcy.

Sprawozdawczość i oczekiwane rezultaty

Przynajmniej raz na kwartał pośrednik finansowy przekazuje instytucji zarządzającej lub funduszowi funduszy informacje w ustandaryzowanej formie i ustandaryzowanym zakresie.

Sprawozdanie zawiera wszystkie elementy istotne dla instytucji zarządzającej, umożliwiające osiągnięcie zgodności z art. 46 rozporządzenia (UE) nr 1303/2013.

Państwa członkowskie również wypełniają obowiązki sprawozdawcze i w zakresie przejrzystości zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 651/2014.

Wskaźniki są dostosowane do szczegółowych celów odpowiedniego priorytetu programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, z którego finansowany jest instrument finansowy, i do spodziewanych wyników określonych w ocenie ex ante. Ich pomiar i zgłoszenie odbywa się przynajmniej raz na kwartał w przypadku funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich i są one dostosowane co najmniej do wymogów rozporządzenia (UE) nr 1303/2013. Oprócz wspólnych wskaźników osi priorytetowej programu finansowanego z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych pozostałymi wskaźnikami są:

a)  liczba sfinansowanych pożyczek/projektów;

b)  kwoty sfinansowanych pożyczek;

c)  przypadki niewykonania zobowiązań (liczby i kwoty);

d)  środki zwrócone i zyski.

Ocena korzyści gospodarczej wynikającej z wkładu z programu

Korzyść finansowa z wkładu publicznego z programu na rzecz instrumentu przechodzi na ostatecznych odbiorców, mając na uwadze w stosownych przypadkach korzystne warunki finansowania zapewniane funduszowi na rzecz rozwoju obszarów miejskich dzięki wkładowi publicznemu z programu.

Pośrednik finansowy obniża całkowite efektywne oprocentowanie i w stosownym przypadku wymogi dotyczące zabezpieczenia naliczane ostatecznym odbiorcom z tytułu każdej kwalifikowalnej pożyczki ujętej w portfelu, co odzwierciedla korzystne warunki finansowania wkładu z programu dla funduszu na rzecz rozwoju obszarów miejskich.

Zasadę tę odzwierciedla umowa o finansowaniu między instytucją zarządzającą lub funduszem funduszy a pośrednikiem finansowym.

(1)   Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 821/2014 z dnia 28 lipca 2014 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 w zakresie szczegółowych uregulowań dotyczących transferu wkładów z programów i zarządzania nimi, przekazywania sprawozdań z wdrażania instrumentów finansowych, charakterystyki technicznej działań informacyjnych i komunikacyjnych w odniesieniu do operacji oraz systemu rejestracji i przechowywania danych (Dz.U. L 223 z 29.7.2014, s. 7).

(2)   „Sektorami zastrzeżonymi” określa się łącznie poniższe sektory gospodarki:
a)  nielegalną działalność gospodarczą: wszelką produkcję, wszelki obrót lub inną działalność, która jest nielegalna zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi państwa, w którym ma miejsce produkcja, obrót lub działalność;
b)  wyroby tytoniowe i destylowane napoje alkoholowe. Produkcję wyrobów tytoniowych, destylowanych napojów alkoholowych i produktów pokrewnych oraz obrót nimi;
c)  produkcję broni i amunicji oraz obrót nimi: finansowanie produkcji wszelkich rodzajów broni i amunicji oraz obrót nimi. Zastrzeżenie to nie dotyczy tych rodzajów działalności, o ile stanowią one część lub element dodatkowy wyraźnie określonych polityk Unii Europejskiej;
d)  kasyna. Kasyna i równoważne przedsiębiorstwa;
e)  zastrzeżenia w sektorze technologii informacyjnej. Badania naukowe, rozwój lub zastosowania techniczne odnoszące się do programów lub rozwiązań w zakresie danych elektronicznych, które (i) mają konkretnie na celu: a) wsparcie działalności ujętej w sektorach zastrzeżonych, o których mowa w lit. a)–d) powyżej; b) hazard internetowy i kasyna internetowe; c) pornografię; lub które (ii) mają na celu umożliwienie nielegalnego: a) dostępu do sieci danych elektronicznych; lub b) pobierania danych elektronicznych;
f)  zastrzeżenia w sektorze nauk o życiu. Przy wspieraniu finansowania badań naukowych, rozwoju lub zastosowań technicznych odnoszących się do: (i) klonowania ludzi do celów badawczych lub terapeutycznych; lub (ii) organizmów zmodyfikowanych („GMO”).