1.

Ryzyko rynkowe mierzy się zmiennością w ujęciu rocznym odpowiadającą wartości zagrożonej (VaR) na poziomie ufności wynoszącym 97,5 % w zalecanym okresie utrzymywania, pod warunkiem że nie określono inaczej. VaR jest to odsetek zainwestowanej kwoty, który jest zwracany inwestorowi indywidualnemu.

2.

Danemu PRIIP należy przyporządkować klasę MRM zgodnie z poniższą tabelą:

3.

Na potrzeby określenia ryzyka rynkowego PRIIP podzielono na cztery kategorie:

4.

Kategoria 1 obejmuje następujące produkty:

5.

Kategoria 2 obejmuje PRIIP, które oferują, bezpośrednio albo na zasadzie syntetycznej, ekspozycję nielewarowaną na ceny inwestycji bazowych lub ekspozycję lewarowaną na inwestycje bazowe, na podstawie której wypłacana jest stała wielokrotność cen tych inwestycji bazowych, w przypadku gdy w odniesieniu do danego PRIIP są dostępne ceny historyczne w ujęciu dziennym z co najmniej 2 lat, w ujęciu tygodniowym z co najmniej 4 lat lub w ujęciu miesięcznym z co najmniej 5 lat bądź w przypadku gdy są dostępne istniejące odpowiednie poziomy referencyjne lub wskaźniki zastępcze, pod warunkiem że takie poziomy referencyjne lub wskaźniki zastępcze spełniają te same kryteria w zakresie długości historii cen.

6.

Kategoria 3 obejmuje PRIIP, których wartości odzwierciedlają ceny inwestycji bazowych, ale nie jako stała wielokrotność cen tych inwestycji bazowych, w przypadku gdy są dostępne ceny historyczne aktywów bazowych w ujęciu dziennym z co najmniej 2 lat, w ujęciu tygodniowym z co najmniej 4 lat lub w ujęciu miesięcznym z co najmniej 5 lat bądź w przypadku gdy są dostępne istniejące odpowiednie poziomy referencyjne lub wskaźniki zastępcze, pod warunkiem że takie poziomy referencyjne lub wskaźniki zastępcze spełniają te same kryteria w zakresie długości historii cen.

7.

Kategoria 4 obejmuje PRIIP, których wartości zależą częściowo od czynników nieobserwowanych na rynku, w tym PRIIP ubezpieczeniowe, w ramach których część zysków twórcy PRIIP przypada inwestorom indywidualnym.

8.

Klasą MRM dla PRIIP kategorii 1 jest klasa 7, z wyjątkiem PRIIP, o których mowa w pkt 4 lit. c) niniejszego załącznika, którym należy przyporządkować klasę MRM 6.

9.

Należy wyliczyć VaR z momentów statystycznych obserwowanego rozkładu zwrotów z ceny PRIIP lub z ceny jego poziomu referencyjnego lub wskaźnika zastępczego na przestrzeni ostatnich 5 lat. Minimalna częstotliwość obserwacji wynosi raz na miesiąc. Jeżeli ceny są dostępne w ujęciu dziennym, obserwacje powinny się odbywać codziennie. Jeżeli ceny są dostępne w ujęciu tygodniowym, obserwacje powinny się odbywać raz na tydzień. Jeżeli ceny są dostępne dwa razy w miesiącu, obserwacje powinny się odbywać dwa razy w miesiącu.

10.

Jeżeli nie są dostępne dane dotyczące codziennych cen obejmujące okres 5 lat, można zastosować krótszy okres. Dla codziennych obserwacji ceny PRIIP bądź ceny jego poziomu referencyjnego lub wskaźnika zastępczego należy zastosować co najmniej 2-letni okres obserwowanych zwrotów. Dla cotygodniowych obserwacji ceny PRIIP należy zastosować co najmniej 4-letni okres obserwowanych zwrotów. Dla comiesięcznych obserwacji ceny PRIIP należy zastosować co najmniej 5-letni okres obserwowanych zwrotów.

11.

Zwrot w każdym okresie określa się jako logarytm naturalny stosunku ceny na zamknięciu sesji na koniec obecnego okresu do ceny na zamknięciu sesji na koniec poprzedniego okresu.

12.

Miarę VaR w obszarze zwrotu oblicza się na podstawie rozwinięcia Cornisha-Fishera, jak opisano poniżej:

gdzie N oznacza liczbę okresów rozliczeniowych w zalecanym okresie utrzymywania; a σ, μ1, μ2 oznaczają odpowiednio zmienność, asymetrię i kurtozę mierzone na podstawie rozkładu zwrotów. Zmienność, asymetrię i kurtozę wylicza się na podstawie zmierzonych momentów statystycznych rozkładu zwrotów w następujący sposób:

13.

Wartość VEV jest równa:

gdzie T oznacza długość zalecanego okresu utrzymywania w latach.

14.

W przypadku PRIIP zarządzanych zgodnie z politykami lub strategiami inwestycyjnymi realizującymi określone cele związane z zyskami przez uczestnictwo za pośrednictwem elastycznych inwestycji w różnych grupach aktywów finansowych (np. zarówno na rynku akcji, jak i na rynku papierów wartościowych o stałej kwocie dochodu), VEV należy określić w następujący sposób:

15.

PRIIP przyporządkowuje się do klasy MRM zgodnie z pkt 2 niniejszego załącznika w zależności od VEV. W przypadku PRIIP, co do którego ceny istnieją dane jedynie w ujęciu miesięcznym, klasę MRM przypisaną zgodnie z pkt 2 niniejszego załącznika podwyższa się o jedną dodatkową klasę.

16.

VaR w obszarze cen oblicza się na podstawie rozkładu wartości PRIIP na koniec zalecanego okresu utrzymywania. Rozkład uzyskuje się przez symulację ceny lub cen, które determinują wartość PRIIP, na koniec zalecanego okresu utrzymywania. VaR jest wartością PRIIP na poziomie ufności wynoszącym 97,5 % na koniec zalecanego okresu utrzymywania, zdyskontowaną do chwili obecnej z wykorzystaniem zakładanego wolnego od ryzyka czynnika dyskontującego od chwili obecnej do końca zalecanego okresu utrzymywania.

17.

Wartość VEV jest równa:

gdzie T oznacza długość zalecanego okresu utrzymywania w latach. Jedynie w przypadkach, w których zgodnie z symulacją produkt zostanie wykupiony lub anulowany przed upływem zalecanego okresu utrzymywania, do obliczeń wykorzystuje się liczbę lat do wykupu lub anulowania.

18.

PRIIP przyporządkowuje się do klasy MRM zgodnie z niniejszym załącznikiem pkt 2 w zależności od VEV. W przypadku PRIIP, co do którego ceny istnieją dane jedynie w ujęciu miesięcznym, klasę MRM przypisaną zgodnie z pkt 2 niniejszego załącznika podwyższa się o jedną dodatkową klasę.

19.

Minimalna liczba symulacji wynosi 10 000.

20.

Symulacja opiera się na oszacowaniu metodą bootstrap zakładanego rozkładu cen lub poziomów cen kontraktów bazowych PRIIP na podstawie obserwowanego rozkładu zwrotów z tych kontraktów przez losowanie ze zwracaniem.

21.

Na potrzeby symulacji, o której mowa w pkt 16–20 niniejszego załącznika, istnieją dwa typy obserwowalnych danych rynkowych, które mogą wpływać na wartość PRIIP: ceny kasowe (lub poziomy cen) oraz krzywe.

22.

Dla każdej symulacji ceny kasowej (lub poziomu) twórca PRIIP:

c)

oblicza zwrot dla każdego kontraktu, sumując zwroty z wybranych okresów i korygując ten zwrot w celu zapewnienia, aby zakładany zwrot zmierzony na podstawie symulowanego rozkładu zwrotów stanowił neutralną pod względem ryzyka wartość oczekiwaną zwrotu w zalecanym okresie utrzymywania. Ostateczną wartość zwrotu oblicza się w następujący sposób: Gdzie: — druga wartość koryguje wpływ średniej obserwowanych zwrotów, — trzecia wartość koryguje wpływ wariancji obserwowanych zwrotów, — ostatnia wartość koryguje wpływ opcji typu quanto, jeżeli waluta wykonania jest różna od waluty aktywów. Wartości przyczyniające się do korekty są następujące: — ρ oznacza korelację pomiędzy ceną składnika aktywów a odpowiednim kursem walutowym mierzoną w całym zalecanym okresie utrzymywania, — σ oznacza zmierzoną zmienność składnika aktywów, — σwaluta oznacza zmierzoną zmienność kursu walutowego;

23.

W odniesieniu do krzywych należy przeprowadzić analizę głównych składowych (PCA), aby zapewnić otrzymanie spójnej krzywej w wyniku symulacji zmian położenia każdego punktu na krzywej w długim terminie.

24.

W przypadku PRIIP kategorii 3, które charakteryzują się bezwarunkową ochroną kapitału, twórca PRIIP może przyjąć, że VaR na poziomie ufności wynoszącym 97,5 % jest równy poziomowi bezwarunkowej ochrony kapitału na koniec zalecanego okresu utrzymywania, zdyskontowanego do chwili obecnej z wykorzystaniem zakładanego wolnego od ryzyka czynnika dyskontującego.

25.

Jeżeli wyniki PRIIP są uzależnione od czynnika lub czynników nieobserwowanych na rynku lub pozostających do pewnego stopnia pod kontrolą twórcy PRIIP lub jeżeli taka sytuacja dotyczy części składowej PRIIP, twórca PRIIP stosuje metodę przedstawioną w niniejszej sekcji, aby uwzględnić ten czynnik lub te czynniki.

26.

Należy określić różne części składowe PRIIP, które wpływają na wyniki PRIIP, aby zastosować wobec tych części składowych, które nie są całkowicie lub częściowo zależne od czynnika lub czynników nieobserwowanych na rynku, odpowiednie metody określone w niniejszym załączniku dla PRIIP kategorii 1, 2 lub 3. Dla każdej z tych części składowych należy obliczyć VEV.

27.

Część składowa PRIIP, która jest całkowicie lub częściowo zależna od czynnika lub czynników nieobserwowanych na rynku, podlega solidnym i uznanym normom branżowym i regulacyjnym służącym określaniu odpowiednich oczekiwań w zakresie przyszłego wpływu tych czynników oraz niepewności, jaka może istnieć w odniesieniu do takiego wpływu. W przypadku gdy część składowa nie jest całkowicie zależna od czynnika nieobserwowanego na rynku, w celu obliczenia czynników rynkowych należy zastosować metodę bootstrap, jak określono w odniesieniu do PRIIP kategorii 3. Wartość VEV dla części składowej PRIIP otrzymuje się w wyniku połączenia metody bootstrap oraz solidnych i uznanych norm branżowych i regulacyjnych służących określaniu odpowiednich oczekiwań w zakresie przyszłego wpływu czynników nieobserwowanych na rynku.

28.

Wartościom VEV każdej części składowej PRIIP należy nadać proporcjonalne wagi, tak aby ustalić ogólny VEV dla PRIIP. Podczas nadawania wag częściom składowym należy wziąć pod uwagę cechy produktu. W stosownych przypadkach należy rozważyć zastosowanie algorytmów dotyczących produktów, które ograniczają ryzyko rynkowe, oraz szczególne właściwości części składowych z udziałem w zyskach.

29.

W przypadku PRIIP kategorii 4, które charakteryzują się bezwarunkową ochroną kapitału, twórca PRIIP może przyjąć, że VaR na poziomie ufności wynoszącym 97,5 % jest równy poziomowi bezwarunkowej ochrony kapitału na koniec zalecanego okresu utrzymywania, zdyskontowanego do chwili obecnej z wykorzystaniem zakładanego wolnego od ryzyka czynnika dyskontującego.

30.

W przypadku gdy zwrot z PRIIP lub jego inwestycji bazowych lub ekspozycji zależy od wiarygodności kredytowej twórcy lub strony zobowiązanej do dokonania bezpośrednio lub pośrednio odpowiednich płatności na rzecz inwestora, należy przyjąć, że PRIIP lub jego inwestycje bazowe lub ekspozycje pociągają za sobą ryzyko kredytowe. Nie ma wymogu przeprowadzenia oceny ryzyka kredytowego dla PRIIP klasy MRM 7.

31.

Jeżeli dany podmiot bezpośrednio podejmuje się dokonania płatności na rzecz inwestora indywidualnego w ramach PRIIP, należy ocenić ryzyko kredytowe dla podmiotu będącego bezpośrednim dłużnikiem.

32.

Jeżeli wszystkie zobowiązania płatnicze dłużnika bądź jednego lub więcej dłużników pośrednich są bezwarunkowo i nieodwołalnie gwarantowane przez inny podmiot (gwaranta), można zastosować ocenę ryzyka kredytowego gwaranta, jeżeli jest ona korzystniejsza niż ocena ryzyka kredytowego danego dłużnika lub dłużników.

33.

W przypadku PRIIP zależnych od inwestycji lub technik bazowych, w tym PRIIP, które same powodują ryzyko kredytowe lub, odwrotnie, tworzą inwestycje bazowe, które pociągają za sobą ryzyko kredytowe, należy ocenić ryzyko kredytowe w odniesieniu do ryzyka kredytowego powodowanego zarówno przez sam PRIIP, jak i przez inwestycje bazowe lub ekspozycje (w tym ekspozycje na inne PRIIP), na podstawie metody pełnego przeglądu i przy zastosowaniu, w razie konieczności, kaskadowej oceny ryzyka.

34.

Jeżeli ryzyko kredytowe powstaje jedynie na poziomie inwestycji bazowych lub ekspozycji (w tym w zakresie innych PRIIP), nie należy oceniać ryzyka kredytowego na poziomie samego PRIIP, ale na poziomie tych inwestycji bazowych lub ekspozycji na podstawie metody pełnego przeglądu. Jeżeli PRIIP stanowią przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) lub alternatywny fundusz inwestycyjny (AFI), należy przyjąć, że UCITS lub AFI nie pociągają za sobą żadnego ryzyka kredytowego, jednak w razie konieczności należy ocenić inwestycje bazowe lub ekspozycje UCITS lub AFI.

35.

Jeżeli PRIIP jest zależny od wielu inwestycji bazowych powodujących ekspozycję na ryzyko kredytowe, należy oddzielnie ocenić ryzyko kredytowe powodowane przez każdą inwestycję bazową, której ekspozycja wynosi co najmniej 10 % całkowitej sumy aktywów lub wartości PRIIP.

36.

Na potrzeby oceny ryzyka kredytowego należy przyjąć, że inwestycje bazowe lub ekspozycje na giełdowe instrumenty pochodne lub rozliczone instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym nie pociągają za sobą żadnego ryzyka kredytowego. Należy przyjąć, że jeżeli ekspozycja jest całkowicie i odpowiednio zabezpieczona lub jeżeli niezabezpieczone ekspozycje, które pociągają za sobą ryzyko kredytowe, mają wartość poniżej 10 % całkowitej sumy aktywów lub wartości PRIIP, w takim przypadku nie występuje żadne ryzyko kredytowe.

37.

Jeżeli jest to możliwe, twórca PRIIP określa z wyprzedzeniem jedną lub większą liczbę zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej (ECAI) certyfikowanych lub zarejestrowanych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 (2), wydających ratingi kredytowe, do których należy konsekwentnie się odnosić w celu oceny ryzyka kredytowego. Jeżeli zgodnie z tą polityką dostępnych jest wiele ratingów kredytowych, należy zastosować medianę tych ratingów, a w przypadku parzystej liczby ratingów należy przyjąć, że mediana ta jest niższą ze środkowych wartości.

38.

Poziom ryzyka kredytowego PRIIP i każdego odnośnego dłużnika jest oceniany, w stosownych przypadkach, na podstawie poniższych czynników:

39.

Przyporządkowanie ratingów kredytowych wydanych przez ECAI do obiektywnej skali stopni jakości kredytowej opiera się na rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2016/1800 (3).

40.

W przypadku ryzyka kredytowego ocenianego na podstawie metody pełnego przeglądu, przyporządkowany stopień jakości kredytowej odpowiada średniej ważonej stopni jakości kredytowej każdego odnośnego dłużnika, wobec którego należy przyznać rating kredytowy, proporcjonalnie do całkowitej sumy aktywów, jaką posiada każdy z nich.

41.

W przypadku ryzyka kredytowego ocenianego na podstawie kaskadowej oceny ryzyka, należy osobno ocenić wszystkie ekspozycje na ryzyko kredytowe dla każdej warstwy, a przyporządkowany stopień jakości kredytowej jest najwyższym stopniem jakości kredytowej w takim rozumieniu, że z dwóch stopni jakości kredytowej 1 i 3 wyższy jest stopień jakości kredytowej 3.

42.

Stopień jakości kredytowej określony zgodnie z pkt 38 niniejszego załącznika należy skorygować stosownie do okresu zapadalności lub zalecanego okresu utrzymywania PRIIP zgodnie z poniższą tabelą, z wyjątkiem przypadków, w których przypisano taki rating kredytowy, który odzwierciedla okres zapadalności lub zalecany okres utrzymywania:

43.

Jeżeli dłużnik nie posiada zewnętrznych ratingów kredytowych, jako domyślny rating kredytowy, o którym mowa w pkt 38 niniejszego załącznika, należy przyjąć:

44.

PRIIP przypisuje się mierze ryzyka kredytowego (CRM) w skali od 1 do 6 według tabeli przyporządkowania zawartej w pkt 45 niniejszego załącznika oraz poprzez zastosowanie czynników ograniczających ryzyko kredytowe określonych w pkt 46, 47, 48 i 49 niniejszego załącznika lub czynników podwyższające ryzyko kredytowe określonych w pkt 50 i 51 niniejszego załącznika, w stosownych przypadkach.

45.

Tabela przyporządkowania stopni jakości kredytowej do CRM:

46.

Można przypisać CRM wartość 1, jeżeli aktywa PRIIP lub odpowiednie zabezpieczenie bądź aktywa, na których oparte są zobowiązania płatnicze z tytułu PRIIP:

47.

Można przypisać CRM wartość 2, jeżeli aktywa PRIIP lub odpowiednie zabezpieczenie bądź aktywa, na których oparte są zobowiązania płatnicze z tytułu PRIIP:

48.

W przypadku gdy ryzyko kredytowe ocenia się na podstawie metody pełnego przeglądu lub na podstawie kaskadowej oceny ryzyka, czynniki ograniczające określone w pkt 46 i 47 niniejszego załącznika można również zastosować przy ocenie ryzyka kredytowego w odniesieniu do każdego dłużnika zobowiązania bazowego.

49.

Jeżeli PRIIP nie jest w stanie spełnić kryteriów określonych w pkt 47 niniejszego załącznika, CRM zgodnie z pkt 45 niniejszego załącznika można obniżyć o jedną klasę, w przypadku gdy roszczenia inwestorów indywidualnych mają pierwszeństwo przed roszczeniami zwykłych wierzycieli, o których mowa w art. 108 dyrektywy 2014/59/UE, twórcy PRIIP lub strony zobowiązanej do dokonania bezpośrednio lub pośrednio odpowiednich płatności na rzecz inwestora, o ile dłużnik podlega odpowiednim wymogom ostrożnościowym w odniesieniu do zapewnienia odpowiedniego dopasowania aktywów i zobowiązań.

50.

CRM zgodnie z pkt 45 niniejszego załącznika podwyższa się o dwie klasy, w przypadku gdy roszczenie inwestora indywidualnego jest podporządkowane roszczeniom wierzycieli uprzywilejowanych.

51.

CRM zgodnie z pkt 45 niniejszego załącznika podwyższa się o trzy klasy, w przypadku gdy PRIIP jest częścią funduszy własnych dłużnika PRIIP zdefiniowanych w art. 4 ust. 1 pkt 118 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (7) lub w art. 93 dyrektywy 2009/138/UE.

52.

Całkowity ogólny wskaźnik ryzyka jest przypisywany zgodnie z połączeniem klas CRM i MRM według poniższej tabeli:

53.

Twórca PRIIP monitoruje dane rynkowe istotne dla obliczania klasy MRM, a w przypadku zmiany klasy MRM na inną klasę MRM twórca PRIIP przypisuje odpowiednią klasę MRM do klasy MRM, której PRIIP odpowiadał pod względem większości punktów odniesienia w ciągu ostatnich czterech miesięcy.

54.

Twórca PRIIP monitoruje również kryteria ryzyka kredytowego istotne dla obliczania CRM, a jeżeli zgodnie z tymi kryteriami miałaby nastąpić zmiana CRM na inną klasę CRM, PRIIP ponownie przypisuje CRM do odpowiedniej klasy CRM.

55.

Po podjęciu przez twórcę PRIIP decyzji w sprawie polityki lub strategii inwestycyjnej w odniesieniu do PRIIP zawsze przeprowadza się przegląd klasy MRM. W takich okolicznościach wszelkie zmiany w MRM rozumie się jako nowe określenie klasy MRM PRIIP i w związku z tym zmiany te przeprowadza się zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi określania klasy MRM dla kategorii PRIIP.

56.

Uznaje się, że PRIIP stwarza ryzyko płynności o istotnym znaczeniu, jeżeli spełnione jest którekolwiek z poniższych kryteriów:

57.

Uznaje się, że PRIIP jest niepłynny, niezależnie od tego, czy ma to charakter umowny, czy nie, jeżeli spełnione jest którekolwiek z poniższych kryteriów:

58.

We wszystkich innych przypadkach PRIIP uznaje się za płynny.

1.

Twórcy PRIIP stosują poniższy format do prezentacji ogólnego wskaźnika ryzyka w dokumencie zawierającym kluczowe informacje. Należy zaznaczyć odpowiednią cyfrę, jak pokazano, w zależności od ogólnego wskaźnika ryzyka dla PRIIP.

2.

W opisowym wyjaśnieniu, które znajduje się po ogólnym wskaźniku ryzyka, pokrótce wyjaśnia się cel ogólnego wskaźnika ryzyka oraz ryzyka bazowe.

3.

Bezpośrednio pod ogólnym wskaźnikiem ryzyka podaje się ramy czasowe zalecanego okresu utrzymywania. Ponadto w następujących przypadkach podaje się ostrzeżenie bezpośrednio pod ogólnym wskaźnikiem ryzyka:

4.

Opisowe wyjaśnienie mające zastosowanie do każdego PRIIP zawiera:

5.

W przypadku PRIIP oferujących wiele wariantów inwestycyjnych twórcy PRIIP stosują format do prezentacji ogólnego wskaźnika ryzyka, o którym mowa w pkt 1 niniejszego załącznika, określając w nim wszystkie oferowane klasy ryzyka od najniższej do najwyższej.

6.

W przypadku instrumentów pochodnych, które są kontraktami terminowymi typu future, opcjami kupna lub opcjami sprzedaży będącymi przedmiotem obrotu na rynku regulowanym lub na rynku państwa trzeciego uznawanym za równoważny rynkowi regulowanemu zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) nr 600/2014, uwzględnia się elementy A, B i w stosownych przypadkach H.

7.

Do celów prezentacji ogólnego wskaźnika ryzyka, w tym niniejszego załącznika pkt 4, w stosownych przypadkach stosuje się następujące opisowe wyjaśnienia:

1.

W niniejszym rozporządzeniu przewidziano następujące cztery scenariusze dotyczące wyników i pokazujące zakres możliwego zwrotu:

2.

W scenariuszu warunków skrajnych określa się znaczące niekorzystne skutki produktu, nieuwzględnione w scenariuszu niekorzystnym, o którym mowa w pkt 1 lit. c) niniejszego załącznika. W scenariuszu warunków skrajnych przedstawia się okresy pośrednie, jeżeli okresy te byłyby przedstawione w scenariuszach dotyczących wyników określonych w pkt 1 lit. a)–c) niniejszego załącznika.

3.

Dodatkowy scenariusz dotyczący ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych opiera się na scenariuszu umiarkowanym, o którym mowa w pkt 1 lit. b), jeżeli wyniki są istotne w odniesieniu do zwrotu z inwestycji.

4.

Wartości w różnych scenariuszach dotyczących wyników oblicza się podobnie jak miarę ryzyka rynkowego. Wartości w scenariuszach obliczane są w odniesieniu do zalecanego okresu utrzymywania.

5.

Scenariuszem niekorzystnym jest wartość PRIIP na poziomie 10. percentyla.

6.

Scenariuszem umiarkowanym jest wartość PRIIP na poziomie 50. percentyla.

7.

Scenariuszem korzystnym jest wartość PRIIP na poziomie 90. percentyla.

8.

Scenariuszem warunków skrajnych jest wartość PRIIP, która wynika z zastosowania metody określonej w pkt 10 i 11 niniejszego załącznika dla PRIIP kategorii 2 oraz w pkt 12 i 13 niniejszego załącznika dla PRIIP kategorii 3.

9.

Dla PRIIP kategorii 2 wartości oczekiwane na koniec zalecanego okresu utrzymywania są następujące:

(a)	scenariusz niekorzystny:

(b)	scenariusz umiarkowany:

(c)	scenariusz korzystny: gdzie N oznacza liczbę okresów rozliczeniowych w zalecanym okresie utrzymywania i gdzie pozostałe wartości zdefiniowano w załączniku II pkt 12.

10.

Dla PRIIP kategorii 2 wyliczenie wartości dla scenariusza warunków skrajnych przebiega w następujących krokach:

c)	pomiar zmienności w oparciu o poniższy wzór, począwszy od ti = t0 krocząco do ti = t N – w gdzie Mw is oznacza zliczoną liczbę obserwacji w podprzedziale, natomiast średnią wszystkich historycznych logarytmiczno-normalnych zwrotów w odnośnym podprzedziale;

11.

Dla PRIIP kategorii 2 wartości oczekiwane na koniec zalecanego okresu utrzymywania dla scenariusza warunków skrajnych są następujące:

gdzie zα oznacza odpowiednio wybraną wartość PRIIP przy skrajnym percentylu, który odpowiada 1 % dla 1 roku i 5 % dla innych okresów utrzymywania.

12.

Dla PRIIP kategorii 3 dokonuje się następującej korekty obliczeń w korzystnym, umiarkowanym i niekorzystnym scenariuszu dotyczącym wyników:

13.

Dla PRIIP kategorii 3 dokonuje się następującej korekty obliczeń w scenariuszu warunków skrajnych:

b)	przeskalowanie zwrotów historycznych rt w oparciu o poniższy wzór;

d)	wyliczenie zwrotu dla każdego kontraktu poprzez zsumowanie zwrotów z wybranych okresów oraz skorygowanie tych zwrotów tak, aby zapewnić, by oczekiwany zwrot mierzony w oparciu o rozkład symulowanego zwrotu wyniósł: gdzie E*[rbootstrapped ] oznacza nową symulowaną średnią.

14.

Dla PRIIP kategorii 3 scenariuszem warunków skrajnych jest wartość PRIIP przy określonym w pkt 11 niniejszego załącznika skrajnym percentylu zα symulowanego rozkładu określonego w pkt 13 niniejszego załącznika.

15.

W przypadku PRIIP kategorii 4 w odniesieniu do tych czynników, które nie są obserwowane na rynku, stosuje się metodę, o której mowa w załączniku II pkt 27, w razie potrzeby w połączeniu z metodą dla PRIIP kategorii 3. Jeżeli w PRIIP połączone są różne części składowe, w odniesieniu do odpowiednich części składowych PRIIP stosuje się odpowiednie metody dla PRIIP kategorii 2 określone w pkt 9–11 niniejszego załącznika i odpowiednie metody dla PRIIP kategorii 3 określone w pkt 12–14 niniejszego załącznika. Scenariuszami dotyczącymi wyników są średnie ważone odpowiednich części składowych. Przy obliczaniu wyników bierze się pod uwagę cechy produktu i gwarancje kapitału.

16.

W przypadku PRIIP kategorii 1 zdefiniowanych w załączniku II pkt 4 lit. a) oraz PRIIP kategorii 1 zdefiniowanych w załączniku II pkt 4 lit. b), które nie są kontraktami terminowymi typu future, opcjami kupna ani opcjami sprzedaży będącymi przedmiotem obrotu na rynku regulowanym lub na rynku państwa trzeciego uznawanym za równoważny rynkowi regulowanemu zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) nr 600/2014, wartości w scenariuszach dotyczących wyników oblicza się zgodnie z pkt 12–14 niniejszego załącznika.

17.

W przypadku PRIIP kategorii 1, które są kontraktami terminowymi typu future, opcjami kupna lub opcjami sprzedaży będącymi przedmiotem obrotu na rynku regulowanym lub na rynku państwa trzeciego uznawanym za równoważny rynkowi regulowanemu zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) nr 600/2014, wartości w scenariuszach dotyczących wyników przedstawia się w postaci wykresów struktury wypłat. Zamieszcza się wykres, na którym przedstawia się wyniki w odniesieniu do wszystkich scenariuszy dla różnych poziomów wartości instrumentu bazowego. Na osi poziomej wykresu przedstawia się różne możliwe ceny wartości instrumentu bazowego, a na osi pionowej – zysk lub stratę przy różnych cenach wartości instrumentu bazowego. Dla każdej ceny wartości instrumentu bazowego pokazuje się na wykresie wynikający z niej zysk lub stratę oraz zaznacza się cenę wartości instrumentu bazowego, przy której zysk lub strata wynosi zero.

18.

Dla PRIIP kategorii 1 zdefiniowanych w załączniku II pkt 4 lit. c) przedstawia się racjonalny i ostrożny najlepszy szacunek wartości oczekiwanych dla scenariuszy dotyczących wyników określonych w pkt 1 lit. a)–c) niniejszego załącznika na koniec zalecanego okresu utrzymywania.

Wybrane i przedstawione scenariusze muszą być zgodne z pozostałymi informacjami znajdującymi się w dokumencie zawierającym kluczowe informacje, w tym z ogólnym profilem ryzyka dla PRIIP, oraz muszą je uzupełniać. Twórca PRIIP zapewnia spójność scenariuszy z wnioskami dotyczącymi wewnętrznego zarządzania produktem, w tym między innymi z wszelkimi testami warunków skrajnych przeprowadzonymi przez twórcę PRIIP na potrzeby PRIIP oraz z danymi i analizami wykorzystywanymi do celów opracowywania pozostałych informacji znajdujących się w dokumencie zawierającym kluczowe informacje.

Scenariusze wybierane są w celu zrównoważonego przedstawienia możliwych wyników produktu zarówno w warunkach korzystnych, jak i niekorzystnych, ale prezentowane są tylko scenariusze, których można racjonalnie oczekiwać. Nie wybiera się scenariuszy, w których nadmiernie eksponowane są korzystne wyniki kosztem wyników niekorzystnych.

19.

W przypadku PRIIP o zalecanym okresie utrzymywania wynoszącym od 1 do 3 lat wyniki przedstawia się dla dwóch różnych okresów utrzymywania: na koniec pierwszego roku i na koniec zalecanego okresu utrzymywania.

20.

W przypadku PRIIP o zalecanym okresie utrzymywania wynoszącym co najmniej 3 lata wyniki przedstawia się dla trzech różnych okresów utrzymywania: na koniec pierwszego roku, po upływie połowy zalecanego okres utrzymywania zaokrąglonego w górę do końca najbliższego roku oraz na koniec zalecanego okresu utrzymywania.

21.

W przypadku PRIIP o zalecanym okresie utrzymywania wynoszącym 1 rok lub mniej nie przedstawia się scenariuszy dotyczących wyników dla pośrednich okresów utrzymywania.

22.

W przypadku PRIIP kategorii 2 wartości pokazywane dla okresów pośrednich oblicza się przy użyciu wzorów podanych w pkt 9–11 niniejszego załącznika, przy czym N definiuje się jako liczbę okresów rozliczeniowych od daty rozpoczęcia do zakończenia okresu pośredniego.

23.

W przypadku PRIIP kategorii 1 i PRIIP kategorii 4 wartości wykazywane dla okresów pośrednich szacowane są przez twórcę PRIIP w sposób spójny z szacunkami na koniec zalecanego okresu utrzymywania. W tym celu metoda stosowana do szacowania wartości PRIIP na początku każdego okresu pośredniego musi dawać taką samą wartość dla całego zalecanego okresu utrzymywania co metoda wskazana odpowiednio w pkt 16 i 15 niniejszego załącznika.

24.

W przypadku PRIIP kategorii 3 w celu opracowania scenariuszy korzystnego, umiarkowanego, niekorzystnego i warunków skrajnych dla okresu przejściowego przed upływem zalecanego okresu utrzymywania twórca wybiera trzy symulacje bazowe stosowane do obliczania MRM, o których mowa w załączniku II pkt 16–24, oraz jedną symulację bazową, o której mowa w pkt 13 niniejszego załącznika, na podstawie wyłącznie poziomów bazowych i w taki sposób, żeby symulowana wartość PRIIP dla tego okresu pośredniego była prawdopodobnie zgodna z odpowiednim scenariuszem.

25.

W przypadku PRIIP kategorii 1, które są kontraktami terminowymi typu future, opcjami kupna lub opcjami sprzedaży będącymi przedmiotem obrotu na rynku regulowanym lub na rynku państwa trzeciego uznawanym za równoważny rynkowi regulowanemu zgodnie z art. 28 rozporządzenia (UE) nr 600/2014, nie uwzględnia się scenariuszy dotyczących wyników dla pośrednich okresów utrzymywania.

26.

W przypadku scenariuszy korzystnego, umiarkowanego i niekorzystnego dla okresów pośrednich szacunek rozkładu służącego do odczytu wartości PRIIP dla różnych percentyli musi być zgodny ze zwrotem i zmiennością obserwowanymi w ciągu ostatnich 5 lat w odniesieniu do wszystkich instrumentów rynkowych mających wpływ na wartość PRIIP. W przypadku scenariusza warunków skrajnych dla okresów pośrednich szacunek rozkładu służącego do odczytu wartości PRIIP dla różnych percentyli musi być zgodny z symulowanym rozkładem wszystkich instrumentów rynkowych mających wpływ na wartość PRIIP, jak określono w pkt 11 i 13.

27.

Scenariuszem niekorzystnym jest szacowana wartość PRIIP na początku okresu pośredniego odpowiadająca 10. percentylowi.

28.

Scenariuszem umiarkowanym jest szacowana wartość PRIIP na początku okresu pośredniego odpowiadająca 50. percentylowi.

29.

Scenariuszem korzystnym jest szacowana wartość PRIIP na początku okresu pośredniego odpowiadająca 90. percentylowi.

30.

Scenariuszem warunków skrajnych jest oszacowana wartość PRIIP na początku okresu pośredniego odpowiadająca poziomowi percentyla, który odpowiada 1 % dla 1 roku i 5 % dla innych okresów utrzymywania symulowanego rozkładu, jak określono w pkt 13.

31.

Wyniki PRIIP oblicza się po odjęciu wszystkich mających zastosowanie kosztów zgodnie z załącznikiem VI w odniesieniu do przedstawianego scenariusza i okresu utrzymywania.

32.

Wyniki przedstawia się w jednostkach monetarnych. Użyte kwoty muszą być zgodne z kwotami, o których mowa w załączniku VI pkt 90.

33.

Wyniki przedstawia się również w ujęciu procentowym jako średni roczny zwrot z inwestycji. Wartość tę oblicza się poprzez podstawienie wyników netto jako licznika oraz kwoty inwestycji początkowej lub zapłaconej ceny jako mianownika.

W odniesieniu do tych PRIIP, w przypadku których nie istnieje inwestycja początkowa ani zapłacona cena, takich jak kontrakty terminowe typu future lub swapy, wartość procentową oblicza się poprzez uwzględnienie wartości nominalnej umowy oraz dodaje się przypis wyjaśniający to obliczenie.

34.

W przypadku ubezpieczeniowego produktu inwestycyjnego następujące czynniki mają zastosowanie poza metodami wymienionymi powyżej, w tym w pkt 15, przy dokonywaniu obliczeń w scenariuszach dotyczących wyników w odniesieniu do inwestycji:

1.

Scenariusze dotyczące wyników prezentowane są w sposób rzetelny, dokładny, jasny i niewprowadzający w błąd oraz w sposób, który jest najprawdopodobniej zrozumiały dla przeciętnego inwestora indywidualnego.

2.

Jeżeli scenariusze dotyczące wyników można przedstawić wyłącznie dla terminu zapadalności lub dla końca zalecanego okresu utrzymywania, jak w przypadku PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 21, zostaje to jasno wyjaśnione w opisowym wyjaśnieniu określonym w części 2 element E w niniejszym załączniku.

3.

We wszystkich przypadkach uwzględnia się opisowe wyjaśnienia określone w część 2 elementy A, B, C, D i F w niniejszym załączniku, przy czym wyjątek stanowią PRIIP kategorii 1, o których mowa w załączniku IV pkt 17, w którym to przypadku wykorzystuje się zamiast tych wyjaśnień opisowe wyjaśnienia określone w elementach G–K.

1.

Kosztem jednorazowym jest koszt wejścia lub wyjścia, który jest:

2.

Koszty jednorazowe są kosztami ponoszonymi przez inwestora indywidualnego, które nie są odejmowane od aktywów AFI lub UCITS.

3.

Koszty jednorazowe obejmują między innymi następujące rodzaje kosztów początkowych ponoszonych z góry, które uwzględnia się w kwocie kosztów ujawnianej w dokumencie zawierającym kluczowe informacje:

4.

Koszty powtarzające się są płatnościami odejmowanymi od aktywów AFI lub UCITS i stanowią następujące koszty:

5.

Koszty powtarzające się obejmują między innymi następujące rodzaje kosztów, które są odejmowane od aktywów AFI lub UCITS, i są uwzględniane w kwocie kosztów ujawnianej w dokumencie zawierającym kluczowe informacje:

6.

Następujące rodzaje kosztów dodatkowych uwzględnia się w ujawnianej kwocie kosztów:

7.

Koszty transakcji oblicza się w stosunku rocznym w oparciu o średnie koszty transakcji poniesione przez PRIIP w ciągu ostatnich trzech lat. Jeżeli PRIIP działał krócej niż trzy lata, koszty transakcji oblicza się za pomocą metodyki określonej w pkt 21 niniejszego załącznika.

8.

Zagregowane koszty transakcji dla PRIIP oblicza się jako sumę kosztów transakcji obliczonych zgodnie z pkt 9–23 niniejszego załącznika w walucie bazowej PRIIP w odniesieniu do wszystkich poszczególnych transakcji przeprowadzonych przez PRIIP w określonym okresie. Sumę tę przekształca się w wartość procentową, dzieląc ją przez średnią wartość aktywów netto PRIIP w tym samym okresie.

9.

Przy obliczaniu kosztów transakcji poniesionych przez PRIIP w ciągu ostatnich trzech lat rzeczywiste koszty transakcji należy obliczyć za pomocą metodyki opisanej w pkt 12–18 niniejszego załącznika w odniesieniu do inwestycji w następujące instrumenty:

10.

W odniesieniu do inwestycji w inne instrumenty lub aktywa należy wykorzystać szacunki kosztów transakcji uzyskane w wyniku zastosowania metodyki opisanej poniżej w pkt 19–20 niniejszego załącznika.

11.

W przypadku gdy PRIIP ma mechanizm ustalania cen, który kompensuje wpływ rozmycia wynikającego z transakcji w ramach samego PRIIP, kwotę świadczenia uzyskanego przez posiadaczy PRIIP w wyniku mechanizmów przeciwdziałania rozmyciu można odjąć od kosztów transakcji poniesionych w PRIIP, stosując następującą metodykę:

12.

Rzeczywiste koszty transakcji w odniesieniu do każdej transakcji oblicza się na następującej podstawie:

13.

Cenę wykonania netto zrealizowanej transakcji ustala się jako cenę, po której transakcja została zrealizowana, łącznie z wszystkimi opłatami, prowizjami, podatkami i innymi płatnościami (takimi jak opłata przeciwdziałająca rozmyciu) związanymi z transakcją bezpośrednio lub pośrednio, jeżeli płatności te dokonywane są z aktywów PRIIP.

14.

Cenę przybycia ustala się jako średnią cenę rynkową inwestycji w chwili przekazania zlecenia transakcji innej osobie. W przypadku zleceń, które są przedmiotem transakcji w dniu innym niż dzień pierwotnego przekazania zlecenia innej osobie, cenę przybycia ustala się jako kurs otwarcia inwestycji w dniu transakcji lub, jeżeli kurs otwarcia nie jest dostępny, poprzedni kurs zamknięcia. Jeżeli cena nie jest dostępna w chwili przekazania zlecenia transakcji innej osobie (z powodu zainicjowania zlecenia poza godzinami otwarcia rynku lub na rynkach pozagiełdowych, na których na przykład nie ma przejrzystości cen śróddziennych), cenę przybycia ustala się jako kurs otwarcia w dniu transakcji lub, jeżeli kurs otwarcia nie jest dostępny, poprzedni kurs zamknięcia. Jeżeli zlecenie jest wykonywane bez przekazywania go innej osobie, cenę przybycia ustala się jako średnią cenę rynkową inwestycji w chwili realizacji transakcji.

15.

Jeżeli informacje o czasie przekazania zlecenia transakcji innej osobie są niedostępne (lub charakteryzują się niewystarczającym poziomem dokładności) lub gdy informacje o cenie w tym czasie są niedostępne, dopuszczalne jest użycie jako ceny przybycia kursu otwarcia inwestycji w dniu transakcji lub, jeżeli kurs otwarcia jest niedostępny, poprzedniego kursu zamknięcia. W przypadku obliczania kosztów transakcji przy użyciu danych sprzed dnia 31 grudnia 2017 r. ceny śróddzienne można uznać za niedostępne.

16.

Koszty związane z transakcjami przeprowadzonymi przez PRIIP i dotyczące instrumentów finansowych należących do jednej z kategorii, o których mowa w sekcji C pkt 4–10 załącznika I do dyrektywy 2014/65/UE, oblicza się w następujący sposób:

17.

Przy obliczaniu kosztów związanych z wymianą walut cena przybycia musi odzwierciedlać racjonalny szacunek ceny skonsolidowanej i nie może być po prostu ceną oferowaną przez jednego kontrahenta lub platformę wymiany walutowej, nawet jeżeli istnieje porozumienie dotyczące przeprowadzania wszystkich transakcji wymiany walutowej z jednym kontrahentem.

18.

Przy obliczaniu kosztów związanych ze zleceniami, które początkowo wprowadzono do systemu aukcyjnego, cenę przybycia oblicza się jako średnią cenę bezpośrednio przed aukcją.

19.

Przy szacowaniu kosztów transakcji w odniesieniu do aktywów innych niż aktywa, o których mowa w pkt 9 niniejszego załącznika, stosuje się metodykę określoną w pkt 12 niniejszego załącznika, a cenę przybycia oblicza się w następujący sposób:

20.

Szacowany koszt transakcji nie może być niższy niż kwota faktycznych możliwych do zidentyfikowania kosztów bezpośrednio związanych z transakcją.

21.

W przypadku PRIIP, które działają krócej niż trzy lata i które inwestują przede wszystkim w aktywa, o których mowa w pkt 9 niniejszego załącznika, koszty transakcji można obliczyć albo poprzez pomnożenie szacunkowego obrotu portfelem w każdej klasie aktywów przez koszty obliczone zgodnie z metodyką, o której mowa w lit. c), albo jako średnią rzeczywistych kosztów transakcji poniesionych w okresie działania i standardowego oszacowania na następującej podstawie:

22.

W przypadku PRIIP, który działa krócej niż rok, obrót portfelem musi być szacowany spójnie z polityką inwestycyjną ujawnioną w dokumentach ofertowych. W przypadku PRIIP, który działa dłużej niż rok, obrót portfelem musi być szacowany spójnie z rzeczywistym obrotem portfelem.

23.

W przypadku PRIIP, które działają krócej niż trzy lata i które inwestują przede wszystkim w aktywa inne niż aktywa, o których mowa w pkt 9 niniejszego załącznika, twórca PRIIP szacuje koszty transakcji w oparciu o metodę wartości godziwej przy użyciu porównywalnych aktywów.

24.

W celu obliczenia opłat związanych z wynikami podejmuje się następujące działania:

25.

W celu obliczenia premii motywacyjnych podejmuje się następujące działania:

26.

Jeżeli przez cały czas trwania inwestycji nie były wypłacane premie motywacyjne, do informacji o zerowej wartości premii motywacyjnej w tabeli „Struktura kosztów” należy dołączyć ostrzeżenie, aby wyjaśnić, że płatność wynosząca x % ostatecznego zwrotu nastąpi po wyjściu z inwestycji.

27.

Kosztem jednorazowym jest koszt wejścia i wyjścia, który obejmuje opłaty początkowe, prowizje lub wszelkie inne kwoty uiszczone bezpośrednio przez inwestora indywidualnego lub odjęte od płatności otrzymanej przez inwestora indywidualnego lub należnej temu inwestorowi.

28.

Koszty jednorazowe ponosi PRIP inny niż fundusz inwestycyjny, niezależnie od tego, czy stanowią one niezbędne wydatki poniesione w trakcie jego działalności czy wynagrodzenia jakiejkolwiek osoby związanej z nim lub świadczącej usługi na jego rzecz.

29.

Jednorazowe koszty wejścia i opłaty związane z wejściem obejmują między innymi następujące rodzaje kosztów, które uwzględnia się w kwocie kosztów ujawnianej w przypadku PRIP innych niż fundusze inwestycyjne:

30.

Jednorazowe koszty wyjścia i opłaty związane z wyjściem obejmują między innymi następujące rodzaje kosztów, które uwzględnia się w kwocie kosztów ujawnianej w przypadku PRIP innych niż fundusze inwestycyjne:

31.

Koszty powtarzające się są płatnościami regularnie odejmowanymi od wszystkich płatności należnych inwestorowi indywidualnemu lub od zainwestowanej kwoty.

32.

Koszty powtarzające się obejmują wszystkie rodzaje kosztów poniesionych przez PRIP inny niż fundusz inwestycyjny, niezależnie od tego, czy stanowią one niezbędne wydatki poniesione w trakcie jego działalności czy wynagrodzenia jakiejkolwiek osoby związanej z nim lub świadczącej usługi na jego rzecz.

33.

Poniższy wykaz rodzajów kosztów powtarzających się, które uwzględnia się w ujawnianej kwocie kosztów, jeżeli są one odejmowane lub naliczane odrębnie, ma charakter orientacyjny, ale nie jest wyczerpujący:

34.

Jednorazowymi kosztami wyjścia i opłatami związanymi z wyjściem są opłaty giełdowe oraz opłaty z tytułu rozliczania i rozrachunku, jeżeli są znane.

35.

Kosztami powtarzającymi się są koszty zabezpieczenia ponoszone w normalnych warunkach rynkowych i w skrajnych warunkach rynkowych.

36.

Do celów obliczania kosztów niewidocznych związanych z PRIP twórca PRIIP odnosi się do ceny emisyjnej, a po okresie subskrypcji do ceny zakupu produktu dostępnej na rynku wtórnym.

37.

Różnicę pomiędzy ceną a wartością godziwą produktu uznaje się za oszacowanie łącznych kosztów wejścia uwzględnionych w cenie. Jeżeli twórca PRIIP nie jest w stanie wyróżnić odpowiednich kosztów niewidocznych ujawnianych w sposób określony w pkt 29 niniejszego załącznika przy użyciu różnicy pomiędzy ceną a wartością godziwą, kontaktuje się z emitentem różnych części składowych produktu lub z właściwym organem, aby zgromadzić istotne informacje o tych kosztach.

38.

Wartość godziwa jest ceną, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. ceną wyjścia) bez względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki wyceny.

39.

W strategii dotyczącej wartości godziwej, która to strategia reguluje pomiar wartości godziwej, określa się szereg zasad, w tym w następujących obszarach:

40.

Celem zasad, o których mowa w pkt 39 niniejszego załącznika, jest określenie procesu wyceny, który:

41.

Wartość godziwą produktu strukturyzowanego określa się na podstawie:

42.

Jeżeli wartości godziwej nie można wyprowadzić z cen rynkowych, oblicza się ją przy użyciu techniki wyceny, która umożliwia prawidłowe odzwierciedlenie różnych czynników wpływających na strukturę wypłat z produktu przy maksymalnym wykorzystaniu danych rynkowych.

43.

W technice wyceny, o której mowa w pkt 42 niniejszego załącznika, uwzględnia się następujące elementy w zależności od złożoności produktu:

44.

W przypadku produktów objętych subskrypcją wartość godziwą oblicza się w dniu, w którym określane są warunki produktu. Ten termin wyceny powinien być zbliżony do początku okresu subskrypcji. W przypadku długich terminów ofert lub dużej zmienności rynku określa się kryterium aktualizacji informacji o kosztach.

45.

Jeżeli stosowane są warunki wstępne, koszty oblicza się przy użyciu warunków minimum dla produktu.

46.

Jeżeli stosowane są zmienne ceny subskrypcji, określa się procedurę uwzględniania i ujawniania wpływu zmiennej ceny subskrypcji na koszty.

47.

Kosztem jednorazowym jest koszt wejścia i wyjścia, który obejmuje opłaty początkowe, prowizje lub wszelkie inne kwoty uiszczone bezpośrednio przez inwestora indywidualnego lub odjęte od pierwszej płatności lub od ograniczonej liczby płatności należnych inwestorowi indywidualnemu lub od płatności przy wykupie lub rozwiązaniu produktu.

48.

Koszty jednorazowe są ponoszone przez ubezpieczeniowy produkt inwestycyjny, niezależnie od tego, czy stanowią one niezbędne wydatki poniesione w trakcie jego działalności czy wynagrodzenia jakiejkolwiek osoby związanej z nim lub świadczącej usługi na jego rzecz.

49.

Koszty jednorazowe obejmują między innymi następujące rodzaje kosztów wejścia i opłat związane z wejściem, które uwzględnia się w kwocie kosztów ujawnianej w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych:

50.

Koszty powtarzające się są płatnościami regularnie odejmowanymi od wszystkich płatności dokonywanych przez inwestora indywidualnego lub od zainwestowanej kwoty lub kwot, które nie są przydzielone inwestorowi indywidualnemu według mechanizmu udziału w zyskach.

51.

Koszty powtarzające się obejmują wszystkie rodzaje kosztów ponoszonych przez ubezpieczeniowy produkt inwestycyjny, niezależnie od tego, czy stanowią one niezbędne wydatki poniesione w trakcie jego działalności czy wynagrodzenia jakiejkolwiek osoby związanej z nim lub świadczącej usługi na jego rzecz.

52.

Poniższy wykaz rodzajów kosztów powtarzających się, które uwzględnia się w kwocie „Innych kosztów bieżących” w tabeli 2 w załączniku VII, ma charakter orientacyjny, ale nie jest wyczerpujący:

53.

W przypadku gdy ubezpieczeniowy produkt inwestycyjny inwestuje część swoich aktywów w UCITS lub AFI w PRIIP inne niż UCITS lub AFI lub w produkt inwestycyjny inny niż PRIIP, stosuje się odpowiednio przepisy pkt 5 lit. l), m) i n) niniejszego załącznika.

54.

Składki z tytułu ryzyka biometrycznego są tymi składkami płaconymi bezpośrednio przez inwestora indywidualnego lub odliczanymi od kwot zaliczanych na poczet rezerwy matematycznej lub od premii z tytułu uczestnictwa w polisie ubezpieczeniowej, które mają służyć pokryciu ryzyka statystycznego wypłaty świadczeń w ramach ochrony ubezpieczeniowej.

55.

Wartością godziwą składek z tytułu ryzyka biometrycznego jest oczekiwana wartość bieżąca według stóp procentowych, o których mowa w pkt 71 lit. a) niniejszego załącznika, przyszłych wypłat świadczeń w ramach ochrony ubezpieczeniowej, z uwzględnieniem następujących elementów:

56.

Założenia dotyczące najlepszych szacunków w odniesieniu do przyszłych wypłat świadczeń w ramach ochrony ubezpieczeniowej ustala się w realistyczny sposób.

57.

Szacowane przyszłe wypłaty świadczeń nie obejmują marginesów ostrożnościowych ani kosztów zarządzania ochroną ubezpieczeniową.

58.

W przypadku twórców objętych zakresem stosowania dyrektywy 2009/138/WE te założenia dotyczące najlepszych szacunków muszą być spójne z odpowiednimi założeniami zastosowanymi na potrzeby obliczenia wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w bilansie sporządzanym zgodnie z dyrektywą Wypłacalność II.

59.

Częścią kosztową składek z tytułu ryzyka biometrycznego jest różnica między składkami z tytułu ryzyka biometrycznego, o których mowa w pkt 54 niniejszego załącznika, pobieranymi od inwestora indywidualnego a wartością godziwą składek z tytułu ryzyka biometrycznego, o których mowa w pkt 55 niniejszego załącznika.

60.

Przy obliczaniu kosztów jednorazowych lub kosztów powtarzających się twórca PRIIP może uwzględnić pełną wysokość składek z tytułu ryzyka biometrycznego zamiast części kosztowej tych składek.

61.

Ogólnym wskaźnikiem kosztów PRIIP jest zmniejszenie zwrotu z powodu łącznych kosztów obliczane zgodnie z niniejszym załącznikiem pkt 70–72.

62.

Do celów obliczania ogólnego wskaźnika kosztów kosztami ujawnianymi, o których mowa w pkt 72 niniejszego załącznika, są łączne koszty. W przypadku funduszy inwestycyjnych koszty te są równe sumie kosztów, o których mowa w pkt 1 i 2 niniejszego załącznika, powiększonej o sumę kosztów, o których mowa w pkt 4 i 6 niniejszego załącznika; w przypadku PRIP innych niż fundusze inwestycyjne, z wyjątkiem PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 17, koszty te są równe sumie kosztów, o których mowa w pkt 27 i 28 niniejszego załącznika, powiększonej o sumę kosztów, o których mowa w pkt 31 i 32 niniejszego załącznika; w przypadku PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 17, koszty te są równe sumie kosztów, o których mowa w pkt 34 i 35 niniejszego załącznika; w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych koszty te są równe sumie kosztów, o których mowa w pkt 47 i 48 niniejszego załącznika, powiększonej o sumę kosztów, o których mowa w pkt 50 i 51 niniejszego załącznika. W stosownych przypadkach łączne koszty obejmują również kary za wyjście z inwestycji.

63.

Wskaźnikiem kosztów wejścia i wyjścia związanych z PRIIP jest zmniejszenie rocznego zwrotu z powodu kosztów wejścia i wyjścia obliczane zgodnie z pkt 70–72 niniejszego załącznika.

64.

Do celów obliczania wskaźnika kosztów wejścia i wyjścia kosztami ujawnianymi, o których mowa w pkt 72 niniejszego załącznika, są w przypadku funduszy inwestycyjnych koszty wejścia i wyjścia zgodnie z pkt 1 i 2 niniejszego załącznika; w przypadku PRIP innych niż fundusze inwestycyjne, z wyjątkiem PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 17, koszty wejścia i wyjścia zgodnie z pkt 27 i 28 niniejszego załącznika; w przypadku PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 17, koszty wejścia i wyjścia zgodnie z pkt 35 niniejszego załącznika; w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych koszty wejścia i wyjścia zgodnie z pkt 47 i 48 niniejszego załącznika. W stosownych przypadkach koszty wyjścia obejmują również kary za wyjście z inwestycji.

65.

Wskaźnikiem kosztów transakcji portfelowych, kosztów ubezpieczenia i innych kosztów powtarzających się związanych z PRIIP jest zmniejszenie rocznego zwrotu z powodu kosztów transakcji portfelowych i innych kosztów powtarzających się obliczane zgodnie z niniejszym załącznikiem pkt 70–72.

66.

Do celów obliczania wskaźnika kosztów transakcji portfelowych i wskaźnika kosztów ubezpieczenia zastosowanie mają następujące zasady:

67.

Wskaźnikiem innych kosztów powtarzających się jest zmniejszenie rocznego zwrotu z powodu innych kosztów powtarzających się obliczane jako różnica między ogólnym wskaźnikiem kosztów zgodnie z pkt 61 niniejszego załącznika a sumą wskaźnika kosztów jednorazowych zgodnie z pkt 63 niniejszego załącznika powiększoną o wskaźnik kosztów transakcji portfelowych zgodnie z pkt 66 lit. a), wskaźnik kosztów ubezpieczenia zgodnie z pkt 66 lit. b) niniejszego załącznika i wskaźnik kosztów dodatkowych zgodnie z pkt 68 niniejszego załącznika.

68.

Do celów obliczania wskaźnika opłat za wyniki kosztami ujawnianymi, o których mowa w pkt 72 niniejszego załącznika, są w przypadku funduszy inwestycyjnych koszty dodatkowe portfela zgodnie z pkt 6 lit. a) niniejszego załącznika. Do celów obliczania wskaźnika premii motywacyjnych kosztami ujawnianymi, o których mowa w pkt 72 niniejszego załącznika, są w przypadku funduszy inwestycyjnych koszty dodatkowe portfela zgodnie z pkt 6 lit. b) niniejszego załącznika.

69.

„Koszty bieżące”, „opłaty za wyniki” i „premie motywacyjne”, o których mowa w załączniku VII, są odpowiednio „kosztami powtarzającymi się”, „wskaźnikiem opłat za wyniki” i „wskaźnikiem premii motywacyjnych”, o których mowa w niniejszym załączniku oraz w art. 5.

70.

Ogólny wskaźnik kosztów oblicza się jako różnicę między dwiema wartościami procentowymi i oraz r, gdzie r jest roczną wewnętrzną stopą zwrotu w stosunku do płatności brutto dokonanych przez inwestora indywidualnego i szacowanych wypłat świadczeń na rzecz inwestora indywidualnego w zalecanym okresie utrzymywania, a i jest roczną wewnętrzną stopą zwrotu w odpowiednim scenariuszu bezkosztowym.

71.

Oszacowanie przyszłych wypłat świadczeń zgodnie z pkt 70 niniejszego załącznika opiera się na następujących założeniach:

72.

Do celów obliczeń dotyczących scenariusza bezkosztowego, o którym mowa w pkt 70 niniejszego załącznika, zastosowanie mają następujące zasady:

73.

Do celów obliczeń dotyczących scenariusza bezkosztowego, o którym mowa w pkt 70 niniejszego załącznika, w odniesieniu do PRIP innych niż fundusze inwestycyjne płatności brutto dokonane przez inwestora indywidualnego, o których mowa w pkt 72 niniejszego załącznika, wykorzystane przy obliczaniu r, pomniejsza się o koszty ujawniane.

74.

Do celów obliczeń opisanych w pkt 70–72 niniejszego załącznika zakłada się, że w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych w okresie utrzymywania nie występują płatności wynikające z ochrony ubezpieczeniowej. Tym samym obliczanie ogólnego wskaźnika kosztów opiera się wyłącznie na szacowanych wypłatach świadczeń.

75.

Jeżeli koszty powtarzające się i koszty jednorazowe są pokrywane z kosztów widocznych, które są stałym elementem obliczania składki w ramach produktu, obliczanie kosztów powtarzających się i kosztów jednorazowych jest oparte na tych kosztach widocznych.

76.

W odniesieniu do udziału w zyskach w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych zastosowanie mają następujące zasady:

77.

Jeżeli jeden rodzaj kosztów jest pokrywany z co najmniej dwóch rodzajów kosztów, o których mowa w niniejszym załączniku, ten rodzaj kosztów uwzględnia się tylko raz w obliczaniu wskaźników, które są na nim oparte.

78.

Wskaźniki wyraża się jako wartość procentową z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

79.

Wskaźniki oblicza się co najmniej raz w roku.

80.

Wskaźniki oparte są na najnowszych obliczeniach kosztów opracowanych przez twórcę PRIIP. Nie naruszając przepisów pkt 77 niniejszego załącznika, koszty oceniane są z uwzględnieniem wszystkich podatków.

W przypadku funduszy inwestycyjnych zastosowanie mają następujące zasady:

81.

Oprócz pierwszego obliczenia na potrzeby nowego PRIIP i jeżeli nie zaznaczono inaczej, wskaźniki oblicza się co najmniej raz w roku na zasadzie ex post. W przypadku stwierdzenia, że dane liczbowe ex post nie nadają się do wykorzystania z powodu istotnej zmiany, można zamiast nich wykorzystywać dane szacunkowe, dopóki wiarygodne dane liczbowe ex post odzwierciedlające wpływ tej istotnej zmiany nie będą dostępne.

82.

Dane liczbowe ex post oparte są na najnowszych obliczeniach kosztów uznanych przez twórcę PRIIP z uzasadnionych względów za odpowiednie do tego celu. Te dane liczbowe mogą być oparte na kosztach określonych w sprawozdaniu finansowym dotyczącym PRIIP opublikowanym w najnowszym sprawozdaniu rocznym lub półrocznym, jeżeli to sprawozdanie finansowe jest wystarczająco aktualne. Jeżeli nie jest ono wystarczająco aktualne, wykorzystuje się zamiast niego porównywalne obliczenia oparte na kosztach naliczonych w bliższym okresie 12 miesięcy.

83.

Informacje o wskaźnikach, które miały zastosowanie podczas poprzednich lat lub okresów, publikowane są w miejscu określonym w dokumencie zawierającym kluczowe informacje jako ogólne źródło dalszych informacji dla inwestorów, którzy ich potrzebują.

84.

Jeżeli uwzględniane są koszty związane z bazowym UCITS lub AFI, zastosowanie mają następujące zasady:

85.

Przy obliczaniu różnych rodzajów kosztów stosuje się dane szacunkowe zamiast danych ex post. Takie dane szacunkowe otrzymuje się poprzez przyjęcie jako wskaźników zastępczych porównywalnego PRIIP lub porównywalnej grupy jednostek.

86.

W przypadku PRIIP, które pobierają stałą ryczałtową opłatę, wykorzystuje się tę opłatę, pod warunkiem że obejmuje ona wszystkie koszty przedstawiane zgodnie z wymogami w zakresie ujawniania informacji o kosztach PRIIP.

87.

W przypadku PRIIP, które nakładają ograniczenie lub określają maksymalną kwotę, jaka może zostać naliczona, i pod warunkiem że kwota ta obejmuje wszystkie koszty przedstawiane zgodnie z wymogami w zakresie ujawniania informacji o kosztach PRIIP, wykorzystuje się to ograniczenie lub tę kwotę zamiast danych szacunkowych, o ile twórca PRIIP zobowiązuje się do przestrzegania opublikowanej wartości liczbowej i do poniesienia we własnym zakresie wszelkich kosztów, które mogłyby spowodować jej przekroczenie.

88.

Jeżeli zdaniem twórcy PRIIP wyrażenie wartości liczbowej z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku mogłoby sugerować inwestorom fałszywą dokładność, wystarczy wyrażenie tej wartości z dokładnością do jednego miejsca po przecinku.

89.

Twórca PRIIP zapewnia poddawanie przeglądowi dokładności szacowanej wartości liczbowej. Twórca PRIIP określa, kiedy należy rozpocząć korzystanie z danych liczbowych ex post zamiast danych szacunkowych, ale w każdym razie nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia, w którym PRIIP był po raz pierwszy oferowany do sprzedaży w dowolnym państwie członkowskim, dokonuje przeglądu dokładności danych szacunkowych poprzez obliczenie wartości liczbowej na zasadzie ex post.

90.

W tabelach, o których mowa w art. 5, podaje się szacowane łączne koszty w wartościach pieniężnych i procentowych w odniesieniu do przypadku, w którym inwestor indywidualny inwestuje odpowiednio 10 000 EUR (w przypadku wszystkich PRIIP z wyjątkiem ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych opartych na regularnych składkach) lub 1 000 EUR rocznie (w przypadku ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych opartych na regularnych składkach), w różnych okresach utrzymywania, w tym w zalecanym okresie utrzymywania. Przedstawianymi okresami utrzymywania są okresy, o których mowa w załączniku IV pkt 14–16. W przypadku gdy uznaje się, że produkt nie ma alternatywnego instrumentu wsparcia płynności promowanego przez twórcę PRIIP lub osobę trzecią, lub w przypadku braku uzgodnień dotyczących płynności, lub w odniesieniu do tych PRIIP, o których mowa w załączniku IV pkt 17, można przedstawić te szacowane koszty tylko w odniesieniu do terminu zapadalności lub końca zalecanego okresu utrzymywania.

91.

Jeżeli walutą PRIIP nie jest euro, stosuje się kwotę zbliżoną do kwot określonych w pkt 90 niniejszego załącznika i równo podzielną przez 1 000.

92.

Łączne koszty obejmują koszty jednorazowe, koszty powtarzające się i koszty dodatkowe oraz w stosownych przypadkach kary za wyjście z inwestycji.

93.

Kary za wyjście z inwestycji odróżnia się od innych kosztów wyjścia, które muszą być opłacone w każdym przypadku i dlatego zawsze muszą być uwzględniane w kosztach jednorazowych.

94.

Znaczenie kar za wyjście z inwestycji zależy od okresu utrzymywania inwestycji i od dokładnego momentu spieniężenia produktu. Kary za wyjście z inwestycji nie mają znaczenia, jeżeli inwestycja utrzymywana jest przez zalecany okres utrzymywania.

—

wpływ poszczególnych rodzajów kosztów na zwrot z inwestycji, który możesz uzyskać na koniec zalecanego okresu utrzymywania, w ujęciu rocznym,

—

znaczenie poszczególnych kategorii kosztów.