(1)

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającym unijny kodeks celny (2) („kodeks”) wszelka wymiana informacji między organami celnymi oraz między przedsiębiorcami i organami celnymi, a także przechowywanie takich informacji powinno się odbywać za pomocą technik elektronicznego przetwarzania danych.

(2)

Kodeks zezwala jednak na wykorzystywanie w okresie przejściowym sposobów wymiany i przechowywania informacji innych niż techniki elektronicznego przetwarzania danych, o których mowa w jego art. 6 ust. 1, w zakresie, w jakim systemy teleinformatyczne niezbędne do stosowania przepisów kodeksu nie zostały jeszcze wdrożone. Okres przejściowy musi zakończyć się najpóźniej 31 grudnia 2020 r.

(3)

Zgodnie z kodeksem państwa członkowskie współpracują z Komisją w celu rozwijania, utrzymywania i wykorzystywaniu systemów teleinformatycznych służących do wymiany i przechowywania informacji celnych, a Komisja sporządza program prac dotyczący rozwoju i wykorzystywania tych systemów teleinformatycznych.

(4)

Program prac został ustanowiony decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2016/578 (3). Program zawiera wykaz 17 systemów teleinformatycznych, które muszą zostać rozwinięte do celów stosowania kodeksu albo przez same państwa członkowskie (w przypadku systemów zarządzanych na poziomie krajowym – „systemy krajowe”), albo przez państwa członkowskie i Komisję w ramach ścisłej współpracy (w przypadku ogólnounijnych systemów, z których niektóre składają się zarówno z komponentów ogólnounijnych, jak i komponentów krajowych – „systemy transeuropejskie”).

(5)

W programie prac określono harmonogram planu wdrażania tych systemów krajowych i transeuropejskich.

(6)

Całkowite przejście na stosowanie systemów teleinformatycznych w kontaktach między przedsiębiorstwami a organami celnymi oraz między organami celnymi pozwoli w pełni wprowadzić uproszczenia, o których mowa w kodeksie, prowadząc do lepszej wymiany informacji między podmiotami, sprawniejszej rejestracji przybycia, tranzytu i wyprowadzenia towarów, odprawy scentralizowanej i zharmonizowanych kontroli celnych na całym obszarze celnym Unii, ograniczając tym samym koszty administracyjne, biurokrację, błędy i oszustwa w zgłoszeniach celnych i wybór miejsc przywozu.

(7)

Utworzenie systemów teleinformatycznych wymaga od Komisji i państw członkowskich zharmonizowania danych na podstawie przyjętych na poziomie międzynarodowym modeli danych zgodnie z wymogami kodeksu, zainwestowania zarówno środków finansowych, jak i czasu, a w niektórych przypadkach – pełnego przeprogramowania istniejących systemów teleinformatycznych. Państwa członkowskie zaplanowały rozwój tych systemów teleinformatycznych w różnych terminach, a przez to systemy te wdrażane są w Unii w różnym czasie. Systemy teleinformatyczne są ze sobą ściśle powiązane, dlatego należy je wprowadzać w odpowiedniej kolejności. Opóźnienia w rozwijaniu jednego systemu będą zatem w sposób nieunikniony prowadziły do opóźnień w rozwijaniu innych. Kodeks (w tym data zakończenia obowiązywania środków przejściowych w dniu 31 grudnia 2020 r.) został przyjęty w 2013 r., ale przepisy uzupełniające i wykonawcze, a mianowicie rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 (4), rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 (5) i rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/341 (6), zostały opublikowane dopiero w 2015 i 2016 r. Spowodowało to opóźnienie w określeniu specyfikacji funkcjonalnych i technicznych, niezbędnych do rozwijania systemów teleinformatycznych.

(8)

Mimo że art. 278 kodeksu określa jeden termin, upływający 31 grudnia 2020 r., na wdrożenie wszystkich systemów, o których mowa w tym artykule, i pomimo wysiłków Unii i niektórych państw członkowskich podejmowanych na poziomie budżetowym i operacyjnym w celu zakończenia prac w określonym terminie, stało się jasne, że niektóre systemy mogą zostać wdrożone do tego czasu jedynie częściowo. Oznacza to, że niektóre wcześniej istniejące systemy będą nadal musiały być używane po tej dacie. W przypadku braku zmian legislacyjnych przedłużających ten termin przedsiębiorstwa i organy celne nie będą w stanie wykonywać swoich obowiązków i zobowiązań prawnych dotyczących operacji celnych.

(9)

Po dniu 31 grudnia 2020 r. nadal powinny być prowadzone prace nad trzema grupami systemów. Pierwsza grupa składa się z krajowych systemów teleinformatycznych dotyczących powiadomień o przybyciu, przedstawienia, deklaracji do czasowego składowania oraz zgłoszeń celnych towarów wprowadzanych na obszar celny Unii (w tym procedur specjalnych, z wyjątkiem uszlachetniania biernego), które należy zmodernizować lub opracować w celu uwzględnienia niektórych wymogów kodeksu, takich jak harmonizacja wymogów dotyczących danych, które mają być wprowadzane do tych systemów. Druga grupa składa się z istniejących systemów teleinformatycznych, które muszą zostać zmodernizowane w celu uwzględnienia określonych wymogów kodeksu, takich jak harmonizacja wymogów dotyczących danych, które mają być wprowadzane do systemów. Grupa ta składa się z trzech systemów transeuropejskich (system dotyczący przywozowych deklaracji skróconych, system dotyczący tranzytu zewnętrznego i wewnętrznego, system dotyczący towarów wyprowadzanych poza obszar celny Unii) oraz krajowego systemu wywozu (w tym komponentu wywozowego krajowego systemu procedur specjalnych). Trzecia grupa składa się z trzech nowych transeuropejskich systemów teleinformatycznych (systemy dotyczące zabezpieczeń potencjalnego lub istniejącego długu celnego, statusu celnego towarów i odprawy scentralizowanej. Komisja opracowała we współpracy z państwami członkowskimi szczegółowy harmonogram w celu wdrożenia tych systemów w okresie do końca 2025 r.

(10)

Zgodnie z nowym planowaniem rozwijania systemów teleinformatycznych ustanowiony w kodeksie okres, podczas którego można wykorzystywać przejściowo sposoby wymiany i przechowywania informacji inne niż techniki elektronicznego przetwarzania danych, o których mowa w art. 6 ust. 1 kodeksu, powinien zostać przedłużony w odniesieniu do pierwszej grupy systemów teleinformatycznych do 2022 r., a w odniesieniu do drugiej i trzeciej grupy systemów teleinformatycznych – do 2025 r.

(11)

W odniesieniu do pozostałych systemów tworzonych na potrzeby wdrażania kodeksu zasadniczą datą końcową wykorzystywania sposobów wymiany i przechowywania informacji innych niż techniki elektronicznego przetwarzania danych, o których mowa w art. 6 ust. 1 kodeksu, powinien nadal być 31 grudnia 2020 r.

(12)

W celu umożliwienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie monitorowania wdrażania wszystkich systemów teleinformatycznych niezbędnych do stosowania przepisów kodeksu, o których mowa w jego art. 278, Komisja powinna składać regularne sprawozdania z poczynionych postępów oraz z osiągania celów pośrednich planowanego harmonogramu. Dwa razy w roku państwa członkowskie powinny w tym celu przekazywać Komisji stosowne informacje. Po wdrożeniu wszystkich systemów teleinformatycznych Komisja powinna ocenić ich adekwatność, przeprowadzając kontrolę sprawności po upływie jednego roku od pierwszego dnia, w którym wszystkie te systemy zostaną wdrożone.

(13)

Należy zatem odpowiednio zmienić kodeks,