52019IR4829

EUR-Lex

Access to European Union law

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

EUROPA
EUR-Lex home
EUR-Lex - 52019IR4829 - EN

Help

Search tips

Need more search options? Use the Advanced search

Document 52019IR4829

Help

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Odnowienie karty lipskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich

COR 2019/04829

Dz.U. C 440 z 18.12.2020, p. 119–124 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

HTML

PDF

Official Journal

18.12.2020

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 440/119

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Odnowienie karty lipskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich

(2020/C 440/20)

Sprawozdawca:

Juan ESPADAS CEJAS (ES/PES)

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

Od paktu amsterdamskiego do odnowionej karty lipskiej

Wskazuje na odmienny z natury charakter europejskiej współpracy w sprawach miejskich: z jednej strony zaktualizowana karta lipska wiąże się bezpośrednio z krajową polityką miejską i będzie wymagać większej koordynacji politycznej na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym; z drugiej zaś strony ponadnarodowy wymiar agendy miejskiej UE okazał się nowatorskim narzędziem wielopoziomowego sprawowania rządów, przydatnym do angażowania miast w politykę europejską.

Z zadowoleniem przyjmuje pomysł odnowienia karty lipskiej podczas niemieckiej prezydencji UE w drugiej połowie 2020 r. i popiera włączającą metodę pracy zainicjowaną przez rząd niemiecki z myślą o zaangażowaniu jak największej liczby podmiotów.

Przypomina, że w deklaracji bukareszteńskiej przyjętej 14 czerwca 2019 r. przez ministrów odpowiedzialnych za kwestie miejskie uznano „potrzebę rozwoju funkcjonalnego związku między nową kartą lipską, agendą miejską UE i Agendą Terytorialną na okres po 2020 r.”.

W związku z tym wzywa Komisję Europejską, by wykazała większe zaangażowanie polityczne na rzecz agendy miejskiej UE i włączyła ją w swoje bieżące sztandarowe inicjatywy takie jak Zielony Ład czy inicjatywy dotyczące cyfryzacji. Mechanizm wdrażania Zielonego Ładu będzie wymagał wzmocnienia konkretnych działań w ramach partnerstwa ze szczeblem lokalnym, łączącego podejście odgórne z kluczowym podejściem oddolnym, by osiągać stopniowo cele do roku 2050.

Wzywa Komisję Europejską do ustanowienia znacznie ściślejszego powiązania między przyszłym programem lepszego stanowienia prawa a agendą miejską UE, tak aby uwzględnić zalecenia formułowane w ramach partnerstw miejskich. W tym kontekście oceny oddziaływania terytorialnego i miejskiego powinny być bezpośrednio włączone do mechanizmów konsultacji przedlegislacyjnych, a także do oceny polityki europejskiej i uproszczenia procedur administracyjnych (REFIT).

Przypomina o konieczności dostosowania europejskiego semestru, aby lepiej odzwierciedlał on wyzwania stojące przed miastami. Zalecenia dla poszczególnych krajów wraz z polityką spójności będą głównymi narzędziami realizacji Zielonego Ładu, dlatego też konkretne kwestie dotyczące obszarów miejskich, takie jak przystępne cenowo budownictwo mieszkaniowe, rosnące nierówności czy długoterminowe inwestycje muszą znaleźć odzwierciedlenie na poziomie koordynacji polityki gospodarczej w całej Unii Europejskiej, a strategie w zakresie inteligentnej specjalizacji, zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich oraz sprawiedliwej transformacji powinny zostać zharmonizowane na poziomie regionalnym lub lokalnym za pomocą takich narzędzi terytorialnych jak strategie w zakresie zintegrowanych inwestycji terytorialnych.

Domaga się, by Komisja Europejska opracowała koncepcję aktywnej pomocniczości jako dodatkowy etap wzmocnienia dialogu z miastami, obszarami metropolitalnymi i regionami i powiązania agendy miejskiej UE z programem lepszego stanowienia prawa. W tym kontekście należy wzmocnić synergię z siecią centrów regionalnych (RegHubs) Europejskiego Komitetu Regionów.

Popiera ogłoszenie przez Parlament Europejski stanu zagrożenia klimatycznego i jest świadom tego, że osiągnięcie neutralności emisyjnej wymaga zbiorowego wysiłku i konkretnych działań na szczeblu lokalnym, na którym miasta odgrywają fundamentalną rolę. 75 % europejskiej ludności mieszka w miastach i około 70 % emisji CO2 w Europie pochodzi z miast. Miasta są częścią problemu, zarazem jednak w odnowionej karcie lipskiej należy uznać potencjał miast jako siły napędowej zmian i jako podmiotów bezpośrednio wdrażających rozwiązania pozwalające stawić czoła globalnym wyzwaniom XXI wieku.

Uważa, że odnowiona karta lipska powinna stać się polityczną szansą na to, by miasta stały się punktem odniesienia dla wdrażania różnych polityk miejskich we wszystkich państwach członkowskich, przyczyniając się do zwiększenia wiarygodności projektu europejskiego z punktu widzenia obywateli w ich miejscu zamieszkania. Jednocześnie powinna prowadzić do podjęcia działań następczych w związku z agendą miejską UE, jak to przewidziano w pakcie amsterdamskim z 2016 r. Obie te inicjatywy powinny być częścią procesu wdrażania agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 w samorządach lokalnych, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju. Władze lokalne i regionalne w Unii Europejskiej stoją w obliczu różnorodnych zadań i nowych globalnych wyzwań, którym można sprostać jedynie za pomocą zintegrowanego i wielopoziomowego podejścia, a wsparcie Unii Europejskiej stanowi tu niezbędną wartość dodaną. W tym celu zasady karty lipskiej powinny zostać włączone do konkluzji Rady w okresie prezydencji niemieckiej (druga połowa 2020 r.), które są zatwierdzane przez Radę do Spraw Ogólnych i Radę Europejską. Sama karta lipska powinna zostać podpisana przez państwa członkowskie, miasta i Europejski Komitet Regionów.

Transformacyjna siła miast europejskich w celu przyspieszenia realizacji celów do 2050 r.

10.

Zwraca uwagę, że konieczne jest znalezienie właściwej równowagi między trzema proponowanymi wymiarami miast europejskich: zwiększenie produktywności i tworzenie dobrobytu i miejsc pracy w miastach i ich regionach, bardziej sprawiedliwa dystrybucja bogactwa między obywatelami, poprawa jakości środowiska i wykorzystanie możliwości oferowanych przez życie miejskie.

11.

Uważa, że ważne jest uznanie wartości prac prowadzonych w ramach różnych partnerstw miejskich oraz stworzenie pomostów między obecną agendą miejską UE a przyszłą odnowioną kartą lipską. Przykładem tego są prace prowadzone w ramach partnerstw takich jak Akademia Miejska na rzecz Integracji lub inicjatywa Komitetu Regionów „Miasta i regiony na rzecz integracji”, która zapewnia platformę burmistrzom i przewodniczącym regionów z UE pragnącym uwypuklić dobre praktyki.

12.

Przypomina, że regiony i miasta odgrywają główną rolę w przyjmowaniu i integracji migrantów i uchodźców w Europie. Dlatego też zwraca się o to, aby nowa Europejska inicjatywa miejska zaproponowana przez Komisję Europejską zapewniła wystarczające środki, by wesprzeć partnerstwo „Integracja migrantów i uchodźców” oraz inicjatywę KR-u „Miasta i regiony na rzecz integracji” i przynieść Europejczykom zmiany w ich miastach.

13.

Uważa, że aby można było osiągnąć cele określone w porozumieniu paryskim i Porozumieniu Burmistrzów ds. Zmiany Klimatu, jednym z głównych zadań odnowionej karty lipskiej powinno być promowanie innowacyjnej mobilności poprzez połączenie korzystania z prywatnych samochodów elektrycznych w miastach z promowaniem alternatywnej niskoemisyjnej mobilności multimodalnej w oparciu o zrównoważony transport publiczny, taki jak jazda na rowerze i poruszanie się pieszo, a także z polityką zrównoważonego użytkowania gruntów sprzyjającą ograniczaniu wzrostu obszarów miejskich i zrównoważoną renowacją energetyczną europejskich zasobów mieszkaniowych.

14.

Nadal uważa za niezwykle istotne, by Komisja Europejska, za pośrednictwem agendy miejskiej, a państwa członkowskie poprzez kartę lipską, wspierały – za pomocą zachęt finansowych – opracowywanie planów zrównoważonej mobilności miejskiej, o co KR zwracał się już w 2010 r. w opinii „Plan działania na rzecz mobilności w miastach”.

15.

Należy również uwzględnić istotną kwestię renowacji energetycznej zasobów mieszkaniowych, a także sieci biur i budynków użytkowanych przez przedsiębiorstwa i przemysł.

16.

Ponawia swój apel o opracowanie na szczeblu europejskim planu działania na rzecz przystępnych cenowo mieszkań w Europie.

17.

Uważa, że określenie celów zrównoważonego rozwoju ONZ na obszarach miejskich stanowi strategiczne ramy poprawy jakości życia obywateli. Miasta i regiony muszą wziąć ten aspekt pod uwagę przy opracowywaniu strategii politycznych. Miasta, jako poziom administracji najbliższy opinii publicznej, wdrażają polityki zmieniające rzeczywistość społeczną i odgrywają kluczową rolę w dążeniu do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności celu nr 11, koncentrującego się na miastach, i celu nr 17, wzmacniającego sojusze między rządami, sektorem prywatnym i społeczeństwem obywatelskim.

18.

Gospodarowanie odpadami i zintegrowane zarządzanie obiegiem wody, zarządzanie emisjami i zrzutami zanieczyszczeń, zmniejszenie zużycia energii i poprawa efektywności energetycznej, jak również produkcja czystej i bezemisyjnej energii, zarządzanie skutkami ekstremalnych zdarzeń pogodowych oraz rozwój zielonych szlaków i promowanie różnorodności biologicznej mają kapitalne znaczenie dla poprawy zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Administracja lokalna powinna promować gospodarkę o obiegu zamkniętym, by przekształcić nasz model produkcji i tworzyć nowe zielone miejsca pracy, wspierając zmianę paradygmatu w kierunku miasta przyszłości. Ta zmiana paradygmatu uda się jedynie pod warunkiem stworzenia programów szkoleń na szczeblu lokalnym i regionalnym w celu dostosowania miejsc pracy do transformacji ekologicznej.

19.

Uważa, że zwiększanie różnorodności biologicznej i renaturalizacja przestrzeni miejskiej poprzez zieloną infrastrukturę i rozwiązania oparte na przyrodzie, a tym samym wspieranie łączności ekologicznej i jakości krajobrazu zarówno w mieście, jak i w jego bezpośrednim sąsiedztwie, ma zasadnicze znaczenie dla przeciwdziałania niektórym zakłóceniom i skutkom spowodowanym globalnymi zmianami.

20.

Podkreśla znaczenie promowania miast sprzyjających włączeniu społecznemu, które uwzględniają walkę z nierównościami społecznymi, przepaść cyfrową, obecne starzenie się ludności w Europie oraz zmiany demograficzne, takie jak wyludnienie niektórych obszarów. W tym inkluzywnym wymiarze konieczne jest uwzględnienie działań mających na celu poprawę dostępu do mieszkań po przystępnych cenach, osiągnięcie powszechnej dostępności i zwalczanie ubóstwa energetycznego, zapewnienie odpowiedniej integracji migrantów z ludnością miejscową oraz lepsze pogodzenie mobilności ludzi, zwłaszcza młodych, między państwami członkowskimi z tworzeniem możliwości rozwoju zawodowego w krajach o niższych dochodach na mieszkańca. Niezbędne jest także zapewnienie dostępu do systemu ochrony i opieki zdrowotnej oraz do systemu gwarancji zaopatrzenia w żywność, w tym do podstawowego zaopatrzenia w wodę, a także dostępności podstawowych urządzeń sanitarnych dla całej ludności, z uwzględnieniem sytuacji poszczególnych osób lub grup, aby umożliwić pokrycie związanych z tym kosztów.

Zasady leżące u podstaw odnowionej karty lipskiej

21.

Zgadza się z następującymi zasadami funkcjonowania odnowionej karty lipskiej: zintegrowane podejście, podejście ukierunkowane na konkretny obszar, wielopoziomowe sprawowanie rządów oraz uczestnictwo i współtworzenie. Wszystkie one są powiązane z zasadami, na których opiera się polityka spójności UE.

22.

Zwraca uwagę, że przyszła karta lipska musi być znana miastom i gminom w całej Unii Europejskiej, a jej zasady powinny określać ogólne ramy polityk i strategii miejskich na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, a także być podstawą odpowiednich inicjatyw europejskich, zwłaszcza tych, które uzyskają finansowanie i będą tworzone od podstaw w ramach Zielonego Ładu.

23.

Szanując elastyczność niezbędną do dostosowania celów europejskiej agendy miejskiej do realiów terytorialnych, popiera propozycję działania na poziomie „sąsiedztwa”, gdyż mogłoby to być właściwe podejście do wyzwań globalnych z lokalnego punktu widzenia. Każdy poziom sprawowania rządów ma jednak swój zakres odpowiedzialności i kompetencji w odniesieniu do wyzwań miejskich (jakość powietrza, mieszkalnictwo, cyfryzacja, instrumenty finansowe), przy pełnym poszanowaniu zasad pomocniczości i proporcjonalności.

24.

Popiera uznanie w odnowionej karcie lipskiej funkcjonalnych obszarów miejskich lub obszarów metropolitalnych jako przestrzeni, które przyczyniają się do wdrożenia zintegrowanego podejścia terytorialnego i osiągnięcia zrównoważonego rozwoju terytorialnego zgodnego ze strategiami UE. Zaleca też uznanie funkcjonalnych obszarów miejskich i obszarów metropolitalnych posiadających własne ramy instytucjonalne oraz tych, które dzięki polityce spójności przyczyniły się do zwiększenia dynamiki działań na poziomie metropolitalnym, o czym Komitet wspominał już w opinii z 2019 r. „Regiony metropolitalne – wyzwania i pozycja w przyszłej polityce spójności po 2020 r.”.

25.

Aprobuje również zasadę uczestnictwa i współtworzenia i wnosi o uwzględnienie w odnowionej karcie lipskiej różnego rodzaju osad miejskich, przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę kontekstu kulturowego i administracyjnego poszczególnych państw członkowskich oraz ich kompetencji. Ponadto bardzo ważne jest, by odnowiona karta lipska gwarantowała obywatelom możliwość udziału w opracowywaniu i ocenie strategii rozwoju miast, które wpływają na ich życie, w tym obywatelom mieszkającym na zapleczu obszarów miejskich lub metropolitalnych.

Wzmocnienie pozycji miast w celu sprostania wyzwaniom globalnym

26.

Przypomina, że rok 2020 przebiega pod znakiem pandemii COVID-19. Miasta i regiony znalazły się na pierwszej linii dramatu zdrowotnego, który stał się dramatem społecznym i gospodarczym. Dlatego miasta i regiony muszą znaleźć się w centrum zarządzania funduszem odbudowy i potrzebują większego wsparcia finansowego ze strony UE, aby nadal mogły rozwiązywać problemy spowodowane pandemią.

27.

Apeluje, by odnowiona karta lipska obejmowała ambitny i konkretny plan dotyczący jej wdrażania przez miasta oraz by wykorzystywała lokalne agendy miejskie w ramach celów zrównoważonego rozwoju, w szczególności poprzez wynoszącą 6 % rezerwę EFRR na zintegrowany zrównoważony rozwój obszarów miejskich. Ponadto europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne powinny finansować „lokalizację celów zrównoważonego rozwoju” realizowaną przez miasta i władze regionalne, w szczególności w zakresie polityki zrównoważonej mobilności i polityki transportu publicznego, a także w zakresie odnawiania budynków z myślą o przeciwdziałaniu ubóstwu energetycznemu, zapewniania powszechnej dostępności, świadczenia pomocy w trudnych sytuacjach społecznych oraz sprzyjania integracji społecznej na uboższych obszarach ośrodków miejskich. Władze lokalne muszą mieć możliwość szybszego i bardziej bezpośredniego zarządzania środkami przyznanymi państwom i regionom. Niezbędnym warunkiem osiągnięcia tego celu jest spotęgowanie wysiłków w zakresie szkoleń w porozumieniu ze środowiskiem akademickim i biznesowym.

28.

Wzywa Komisję Europejską, aby w celu monitorowania inwestycji i osiągnięć w ramach licznych krajowych, regionalnych i lokalnych programów miejskich opracowała nowe wspólne ramy odniesienia, ze wspólną terminologią, wskaźnikami i metodyką, które umożliwią koordynację między organami administracji, wzajemne uczenie się i ocenę porównawczą między obszarami, a także zaangażowanie miast w opracowywanie budżetów przeznaczonych na ich rozwój.

29.

Wzywa Komisję Europejską do uwzględnienia faktu, że szeroka polityka transformacji społecznej i ekologicznej wynikająca z Zielonego Ładu ma priorytetowe znaczenie i powinna być realizowana za pomocą konkretnych działań na poziomie miejskim i terytorialnym, dlatego też związane z tym inwestycje nie powinny być wliczane do deficytu publicznego państw członkowskich ani podlegać ograniczeniom w odniesieniu do pułapu wydatków nakładanym przez państwa członkowskie na samorządy lokalne w ramach obecnie obowiązujących programów stabilności budżetowej i kontroli deficytu.

30.

Z zadowoleniem przyjmuje uznanie w odnowionej karcie zasadniczego znaczenia, jakie dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich ma planowanie przestrzenne miast, a w szczególności skupienie się na ograniczeniu zajmowania gleb na cele gospodarcze, mieszaniu funkcji z myślą o nowych formach produkcji, dywersyfikacji produkcji i nowych stylach życia, a także skupienie się na przystępnych cenowo mieszkaniach oraz wykorzystaniu polityki publicznej w zakresie użytkowania gruntów.

31.

Uważa, że transformacja cyfrowa powinna prowadzić do większej spójności cyfrowej w Europie, z punktu widzenia zarówno obywateli, jak i regionów. Należy zmienić perspektywę i koncentrować się mniej na technologii, a bardziej na obywatelach, zgodnie z deklaracją „Przyłącz się, stymuluj, wspieraj: łączenie sił w celu pobudzenia zrównoważonej transformacji cyfrowej w miastach i społecznościach UE”. Trzeba dążyć do bardziej całościowej koncepcji miasta cyfrowego, w ramach której innowacje cyfrowe są środkiem, a nie celem i są stymulowane przez przedsiębiorczość sektora publicznego oraz przez przedsiębiorstwa prywatne dostarczające rozwiązań dostosowanych do istniejącej i przyszłej technologii. Podczas gdy cyfryzacja stwarza dobre możliwości dla miast i ich mieszkańców, istnieje również potrzeba pomocy miastom w lepszym przewidywaniu i zwalczaniu negatywnych skutków ubocznych procesów cyfryzacji.

32.

Proponuje, by w odnowionej karcie lipskiej uwzględniono potrzebę wprowadzenia – poprzez strategie inteligentnej specjalizacji opracowane na szczeblu regionalnym w ramach polityki spójności – procesów inteligentnej specjalizacji na szczeblu lokalnym oraz zintegrowanych programów na rzecz transformacji gospodarczej i terytorialnej umożliwiających rozwój inteligentnych miast i inteligentnych wsi.

33.

Jest zdania, że miasta, w tym małe i średnie, odgrywają zasadniczą rolę w stawianiu czoła wielkim europejskim wyzwaniom społecznym i środowiskowym (zdrowie, żywienie, energia, transport, zmiana klimatu, różnorodność biologiczna, inkluzywność i bezpieczeństwo). Niemniej należy koniecznie zmodernizować rolę odgrywaną przez lokalny sektor publiczny w rozwoju gospodarczym, przyjmując podejście wspierające przedsiębiorczość w celu uwypuklenia roli tego sektora w obliczu nowego wyzwania związanego z globalnym zarządzaniem.

34.

W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że nowy program reform strukturalnych zależy od komisarza ds. polityki regionalnej, ponieważ dzięki temu program ten i propozycje budżetowe na lata 2021–2027 powinny stanowić główny instrument na rzecz poprawy zdolności instytucjonalnych i reform strukturalnych w miastach w odniesieniu do wszystkich aspektów, które nie kwalifikują się do finansowania z funduszy strukturalnych.

35.

Zaznacza, że jedną z głównych wartości dodanych agendy miejskiej dla Unii Europejskiej jest wspieranie wymiany wiedzy między instytucjami europejskimi, krajowymi, regionalnymi i lokalnymi na temat zagadnień związanych z miastami, co jest postrzegane jako mechanizm wymiany najlepszych praktyk.

36.

Ponadto jest zdania, że w nowej karcie lipskiej należy uwzględnić mechanizmy i metody zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, które już istnieją w UE, ale często nie są ze sobą powiązane, takie jak między innymi unijna inicjatywa „Inteligentne miasta i społeczności”, Porozumienie Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii lub ramy odniesienia na rzecz zrównoważonych miast.

Udoskonalona agenda miejska UE w służbie nowej karty lipskiej

37.

Przypomina o trzech filarach agendy miejskiej UE (lepsze przepisy, lepsze finansowanie, lepsza wiedza), które zostały określone w pakcie amsterdamskim, i zaznacza, że chodzi głównie o dalsze opracowanie procesu ich wdrożenia. Należy również wzmocnić rolę odgrywaną przez różne zainteresowane strony.

38.

Podkreśla potrzebę wzmocnienia powiązań między obszarami miejskimi a wiejskimi oraz zajęcia się wszystkimi obszarami miejskimi wraz z ich otoczeniem, w tym ich często wiejskimi obszarami funkcjonalnymi, w celu osiągnięcia bardziej całościowego i zintegrowanego podejścia oraz zaoferowanie możliwości rozwoju wszystkim osobom zamieszkującym obszary miejskie lub metropolitalne.

39.

Uważa, że w odnowionej karcie lipskiej należy uznać wysiłki podejmowane przez wszystkie miasta i władze lokalne zaangażowane we współpracę w ramach czternastu miejskich partnerstw tematycznych. Ponadto należy z zadowoleniem przyjąć gotowość niektórych partnerstw – na przykład partnerstwa na rzecz migracji i uchodźców lub partnerstwa na rzecz mobilności w miastach – by kontynuować prace przez okres dłuższy niż trzy lata, co wyraźnie wskazuje na sukces agendy miejskiej UE. Należy jednak zapewnić niezbędne zasoby, jak również zadbać o to, by przyszłe działania wywierały wpływ i były spójne.

40.

Proponuje wykaz konkretnych zaleceń w celu przezwyciężenia problemów i poprawy wdrażania agendy miejskiej:

—	Skład przyszłych partnerstw musi być opracowywany z pełną przejrzystością, przy udziale miast i według wielkości miasta określonej w odnowionej karcie lipskiej. Działania powinny być zgrupowane w ramach trzech filarów: lepsze przepisy, lepsze finansowanie, lepsza wiedza.

—

Obecny wykaz tematów horyzontalnych jest nadal aktualny i mógłby zostać rozwinięty w drodze działań pilotażowych, w które zaangażowany byłby członek reprezentujący każde partnerstwo, przy dążeniu do osiągnięcia równowagi między instytucjami europejskimi a rządami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi. Jest bardzo istotne, aby w partnerstwa tematyczne były ściślej angażowane dyrekcje generalne Komisji i ministerstwa państw członkowskich, w szczególności w fazie uruchamiania nowego partnerstwa. Dzięki temu zwiększy się tak potrzebne poczucie współodpowiedzialności Komisji i państw członkowskich.

—	Konieczne jest wzmocnienie synergii między poszczególnymi działaniami w ramach przyszłych partnerstw, by uniknąć zawężenia podejścia i koordynować realizację działań.

—	Pomysłem na wzmocnienie wsparcia politycznego na szczeblu lokalnym mógłby być szczyt samorządów lokalnych zaangażowanych w agendę miejską, które pełniłyby rolę ambasadorów i mogły zabierać głos w dyskusjach politycznych z Komisją Europejską i państwami członkowskimi.

—

W ramach filaru lepszego stanowienia prawa Komisja Europejska powinna zobowiązać się do rozważenia zaleceń wynikających z partnerstw miejskich. W związku z tym partnerstwa mogłyby organizować warsztaty z udziałem specjalistów, by omawiać konkretne zmiany dyrektyw, rozporządzeń i strategii politycznych UE. Wyniki osiągane przez partnerstwa powinny być regularnie przedstawiane i omawiane w PE i Radzie, tak aby zostały lepiej odzwierciedlone w prawodawstwie europejskim.

—	Uważa, że wieloletnie ramy finansowe na lata 2021–2027 i europejska inicjatywa miejska zaproponowana przez Komisję Europejską w ramach przyszłego rozporządzenia w sprawie EFRR powinny zapewnić stabilne finansowanie kosztów operacyjnych uczestnictwa miast w agendzie miejskiej UE.

—	Eurostat powinien być bardziej zaangażowany w prace partnerstw, które mogłyby promować debatę na temat dostępności i tworzenia danych jakościowych na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz na szczeblu funkcjonalnych obszarów miejskich.

—	Należy również lepiej połączyć agendę miejską i partnerstwa z pracami Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) i jego centrum wiedzy na temat polityki terytorialnej w Sewilli, takimi np. jak w przypadku sprawozdania pt. „Przyszłość miast”, Urban Data Platform Plus.

—

Mając na uwadze okres programowania po 2020 r. i w szerszym kontekście poza funduszami strukturalnymi, Komisja Europejska mogłaby również rozważyć opracowanie programu finansowego przeznaczonego na działania pilotażowe w zakresie dalszego rozwijania propozycji, które pojawiły się w ramach partnerstw miejskich.

—

Komisja Europejska powinna zainicjować kampanię informacyjną w celu rozpowszechnienia wyników agendy miejskiej UE, także w celu lepszego ukazania efektów partnerstw na specjalnej platformie internetowej Futurium. Powinna również inwestować w tworzenie wiedzy, rozpowszechnianie najlepszych praktyk, przewodników, narzędzi i planów działania opracowanych w ramach agendy miejskiej UE.

Monitorowanie wdrożenia odnowionej karty lipskiej

41.

Wzywa niemiecką prezydencję UE do oficjalnego uznania roli Komitetu Regionów w odnowionej karcie lipskiej, zgodnie z paktem amsterdamskim, w którym wezwano Komitet Regionów, jako organ doradczy UE formalnie reprezentujący regiony i gminy UE, do przyczynienia się do dalszego rozwoju agendy miejskiej UE.

42.

Proponuje, aby państwa członkowskie – lub poziom rządzenia odpowiedzialny za politykę miejską, jeżeli kompetencja ta nie leży w gestii szczebla krajowego – sporządzały co trzy lata sprawozdania na temat tego, w jaki sposób karta lipska została włączona do krajowej lub regionalnej polityki miejskiej we współpracy z Komisją Europejską, oraz aby zwróciły szczególną uwagę na to, w jaki sposób europejskie strategie polityczne i finansowanie, a w szczególności polityka spójności, wspierały zasady i osiąganie celów karty lipskiej.

43.

Przypomina o znaczeniu dalszego odgrywania przez Komisję Europejską ważnej roli w koordynowaniu i wdrażaniu agendy miejskiej UE i karty lipskiej. W tym kontekście warto przypomnieć propozycję powołania wiceprzewodniczącego do spraw stosunków międzyinstytucjonalnych i prognozowania na koordynatora agendy miejskiej, co zapewniłoby także ścisłe powiązanie z programem lepszego stanowienia prawa. Koordynacja w tym zakresie przeciwdziałałaby fragmentarycznej wizji miast, a także byłaby przeciwwagą dla nadania strategiom politycznym wymiaru miejskiego na podstawie specjalistycznej perspektywy poszczególnych dyrekcji generalnych.

44.

Domaga się – w trosce o to, by karta lipska była w możliwie największym stopniu wiążąca dla UE, państw członkowskich oraz władz lokalnych i regionalnych – by Rada do Spraw Ogólnych zatwierdziła wiążące konkluzje po przyjęciu przez nieformalną Radę Ministrów do spraw Rozwoju Miast odnowionej karty lipskiej w dniu 30 listopada 2020 r. Należy jednocześnie zaapelować do przyszłych prezydencji Rady o kontynuowanie dyskusji na temat agendy miejskiej w kontekście ich programów prac.

Bruksela, dnia 14 października 2020 r.

Apostolos TZITZIKOSTAS

Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów

Top

Choose the experimental features you want to try