30.12.2011   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 347/21

(1)

Od 2007 r. Wspólnota optymalizuje swoją współpracę geograficzną z krajami rozwijającymi się w Azji, Azji Środkowej i Ameryce Łacińskiej oraz z Irakiem, Iranem, Jemenem i Republiką Południowej Afryki na mocy rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającego instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (2).

(2)

Pierwotnym i naczelnym celem rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 jest eliminowanie ubóstwa przez realizację milenijnych celów rozwoju. Zakres współpracy w ramach programów geograficznych obejmujących rozwijające się kraje, terytoria i regiony, określony w tym rozporządzeniu, jest ponadto ograniczony do finansowania środków, które mają spełniać kryteria oficjalnej pomocy rozwojowej (zwane dalej „kryteriami ODA”) ustanowione przez Komitet Pomocy Rozwojowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju („OECD/DAC”).

(3)

W interesie Unii leży dalsze pogłębienie stosunków z odnośnymi krajami rozwijającymi się, które są ważnymi partnerami dwustronnymi i podmiotami na forach wielostronnych i w zakresie globalnego zarządzania. Ze strategicznego punktu widzenia w interesie Unii leży propagowanie zdywersyfikowanych powiązań z tymi krajami, w szczególności w takich dziedzinach jak wymiana ekonomiczna, handlowa, akademicka, gospodarcza i naukowa. Unia potrzebuje zatem instrumentu finansowania, który pozwoliłby na sfinansowanie środków, które co do zasady nie mogłyby zostać uznane za oficjalną pomoc rozwojową w świetle kryteriów ODA, ale które mają decydujące znaczenie dla zacieśnienia stosunków z odnośnymi krajami rozwijającymi się i wnoszą istotny wkład w postępy tych krajów.

(4)

W tym celu w ramach procedur budżetowych w latach 2007 i 2008 przewidziano cztery działania przygotowawcze, mające na celu zainicjowanie tego typu wzmocnionej współpracy zgodnie z art. 49 ust. 6 lit. b) rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (3). Te cztery działania przygotowawcze obejmują: wymianę gospodarczą i naukową z Indiami, wymianę gospodarczą i naukową z Chinami, współpracę z grupą krajów o średnich dochodach w Azji oraz współpracę z grupą państw o średnich dochodach w Ameryce Łacińskiej. Na mocy wspomnianego artykułu procedura ustawodawcza wszczęta w następstwie działań przygotowawczych musi zostać zakończona przed końcem trzeciego roku budżetowego.

(5)

Cele i przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 1934/2006 (4) są odpowiednie, aby realizować tego typu wzmocnioną współpracę z krajami objętymi rozporządzeniem (WE) nr 1905/2006. Aby współpraca ta była możliwa, konieczne jest rozszerzenie geograficznego zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 1934/2006 i zapewnienie odpowiedniej puli środków finansowych na potrzeby współpracy ze wspomnianymi krajami rozwijającymi się.

(6)

Rozszerzenie geograficznego zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 1934/2006 spowoduje objęcie krajów rozwijających się zakresem stosowania dwóch różnych instrumentów finansowania w dziedzinie działań zewnętrznych. Należy zapewnić wyraźne rozdzielenie tych dwóch instrumentów finansowania. Na mocy rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 finansowane będą środki, które spełniają kryteria ODA, natomiast rozporządzenie (WE) nr 1934/2006 będzie mieć zastosowanie wyłącznie do tych środków, które co do zasady tych kryteriów nie spełniają. Ponadto należy zadbać o to, by kraje objęte dotychczas zakresem stosowania rozporządzenia (WE) nr 1934/2006, czyli państwa i terytoria uprzemysłowione oraz inne państwa i terytoria o wysokim dochodzie, nie znalazły się na skutek rozszerzenia geograficznego zakresu stosowania tego rozporządzenia w niekorzystnej sytuacji, w szczególności pod względem finansowym.

(7)

Ponieważ kryzys gospodarczy spowodował wyjątkowe obciążenie dla budżetów w całej Unii, a proponowane rozszerzenie dotyczy krajów, które osiągają czasem poziom konkurencyjności porównywalny z unijnym i w których średni poziom życia zbliżył się do poziomu niektórych państw członkowskich, współpraca unijna powinna uwzględniać wysiłki krajów beneficjentów na rzecz przestrzegania porozumień międzynarodowych Międzynarodowej Organizacji Pracy i udziału w realizacji ogólnych celów dotyczących ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

(8)

Przegląd wdrożenia instrumentów finansowania w dziedzinie działań zewnętrznych ujawnił niespójności w zakresie przepisów, które wyłączają z finansowania koszty związane z podatkami, cłami i innymi opłatami jako niekwalifikowalne. Ze względu na potrzebę zachowania spójności proponuje się uzgodnić te przepisy z innymi instrumentami.

(9)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1934/2006,

1)

tytuł rozporządzenia otrzymuje brzmienie:

2)

art. 1–4 otrzymują brzmienie:

„Artykuł 1

Cel

1.   Na użytek niniejszego rozporządzenia »państwa i terytoria uprzemysłowione oraz inne państwa i terytoria o wysokim dochodzie« obejmują państwa i terytoria wymienione w załączniku I do niniejszego rozporządzenia, a »kraje rozwijające się« obejmują kraje objęte rozporządzeniem (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiającym instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (5) oraz kraje wymienione w załączniku II do niniejszego rozporządzenia. Wspólnie państwa te zwane są dalej »krajami partnerskimi«.

Finansowanie unijne na mocy niniejszego rozporządzenia wspiera współpracę gospodarczą, finansową, techniczną, kulturalną i akademicką z krajami partnerskimi w tych obszarach określonych w art. 4, które wchodzą w zakres kompetencji Unii. Niniejsze rozporządzenie służy finansowaniu środków, które co do zasady nie spełniają kryteriów oficjalnej pomocy rozwojowej (zwanych dalej »kryteriami ODA«) określonych przez Komitet Pomocy Rozwojowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (»OECD/DAC«).

2.   Podstawowym celem współpracy z krajami partnerskimi jest zareagowanie na potrzebę wzmocnienia związków z tymi krajami i dalszego wspólnego zaangażowania na forach dwustronnych, regionalnych i wielostronnych z myślą o stworzeniu bardziej przyjaznego i przejrzystego środowiska dla rozwoju stosunków między Unią a krajami partnerskimi zgodnie z określonymi w Traktatach zasadami, na których opierają się działania zewnętrzne Unii. Dotyczy to m.in. wspierania demokracji, przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, praworządności, a także propagowania godnej pracy oraz dobrych rządów i ochrony środowiska z myślą o tym, by przyczynić się do postępu i zrównoważonego rozwoju w krajach partnerskich.

Artykuł 2

Zakres stosowania

1.   Współpraca ma na celu utrzymywanie stosunków z krajami partnerskimi i ma służyć zintensyfikowaniu dialogu i większemu zbliżeniu oraz tworzeniu i promowaniu podobnych struktur i wartości politycznych, gospodarczych i instytucjonalnych. Unia ma również na celu pogłębienie współpracy i wymiany z liczącymi się lub zyskującymi na znaczeniu partnerami dwustronnymi oraz podmiotami na forach wielostronnych i w zakresie globalnego zarządzania. Współpraca obejmuje również partnerów, w odniesieniu do których w strategicznym interesie Unii leży wzmacnianie powiązań i promowanie wartości określonych w Traktatach.

2.   W uzasadnionych okolicznościach i w celu zapewnienia spójności i skuteczności unijnego finansowania oraz pobudzenia współpracy regionalnej Komisja może przy przyjmowaniu rocznych programów działania, o których mowa w art. 6, zdecydować, że kraje niewymienione w załącznikach kwalifikują się do zastosowania środków finansowanych na mocy niniejszego rozporządzenia, jeżeli projekty lub programy, które mają być realizowane, mają charakter regionalny lub transgraniczny. Przewiduje się to w wieloletnich programach współpracy, o których mowa w art. 5.

3.   Komisja wprowadza zmiany w wykazach zawartych w załącznikach I i II w świetle regularnych przeglądów wykazu krajów rozwijających się, przeprowadzanych przez OECD/DAC, oraz informuje o tych zmianach Parlament Europejski i Radę.

4.   W przypadku finansowania unijnego na mocy niniejszego rozporządzenia w odpowiednich przypadkach szczególną uwagę zwraca się na przestrzeganie przez kraje partnerskie podstawowych standardów pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz na wysiłki tych krajów na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

5.   W przypadku krajów wymienionych w załączniku II do niniejszego rozporządzenia ściśle przestrzega się spójności polityki ze środkami finansowanymi na mocy rozporządzenia (WE) nr 1905/2006 i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1337/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. ustanawiającego instrument umożliwiający szybkie reagowanie na gwałtowny wzrost cen żywności w krajach rozwijających się (6).

Artykuł 3

Zasady ogólne

1.   Unia opiera się na zasadach wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz praworządności, a także dąży – poprzez dialog i współpracę – do tego, by wspierać, rozwijać i wzmacniać działania na rzecz przestrzegania tych zasad w krajach partnerskich.

2.   Przy wdrażaniu niniejszego rozporządzenia stosuje się zróżnicowane podejście do planowania współpracy z krajami partnerskimi, tak by w odpowiednich przypadkach móc uwzględnić ich sytuację gospodarczą, społeczną i polityczną oraz szczególne interesy, strategie i priorytety Unii.

3.   Środki finansowane na mocy niniejszego rozporządzenia obejmują obszary współpracy wymienione w szczególności w instrumentach, umowach, deklaracjach i planach działania Unii i krajów partnerskich, jak również obszary szczególnych interesów i priorytetów Unii, i muszą być z nimi spójne.

4.   Celem Unii w odniesieniu do środków finansowanych na mocy niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie ich spójności z innymi obszarami jej działań zewnętrznych oraz z innymi istotnymi politykami Unii, w szczególności ze współpracą na rzecz rozwoju. Zapewnia się to w drodze formułowania polityk, planowania strategicznego oraz programowania i wdrażania środków.

5.   Środki finansowane na mocy niniejszego rozporządzenia stanowią uzupełnienie wysiłków podejmowanych przez podmioty publiczne państw członkowskich i Unii w dziedzinie stosunków handlowych oraz wymiany kulturalnej, akademickiej i naukowej oraz zapewniają tym wysiłkom wartość dodaną.

6.   Komisja przekazuje informacje Parlamentowi Europejskiemu i regularnie przeprowadza wymianę opinii z jego udziałem.

Artykuł 4

Obszary współpracy

Finansowanie unijne wspiera działania dotyczące współpracy zgodne z art. 1 i musi być spójne z ogólnym przeznaczeniem i zakresem stosowania oraz celami i zasadami ogólnymi niniejszego rozporządzenia. Finansowanie unijne obejmuje działania, które co do zasady nie spełniają kryteriów ODA i które mogą obejmować wymiar regionalny, w następujących obszarach współpracy:

3)

art. 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2.   Wieloletnie programy współpracy obejmują okres nie dłuższy niż okres obowiązywania niniejszego rozporządzenia. Określa się w nich konkretne interesy i priorytety Unii, cele ogólne i oczekiwane rezultaty. Szczególnie w przypadku Erasmus Mundus programy muszą mieć na celu jak najbardziej zrównoważony zasięg geograficzny. Ponadto określa się w nich obszary wybrane do finansowania przez Unię i podaje orientacyjny przydział przeznaczonych na dany okres środków finansowych, zarówno całkowity, jak i w podziale na priorytetowe dziedziny i kraje partnerskie lub grupy krajów partnerskich. W stosownych przypadkach można go podać w formie przedziału wartości. Wieloletnie programy współpracy podlegają przeglądowi śródokresowemu lub w razie konieczności przeglądom przeprowadzanym ad hoc.”;

4)

dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 5a

Strategiczne interesy i ogólne cele Unii oraz priorytetowe obszary współpracy wybrane do finansowania przez Unię oraz oczekiwane rezultaty współpracy z krajami partnerskimi wymienionymi w załączniku II

Podstawą wieloletnich programów współpracy, o których mowa w art. 5, z krajami partnerskimi wymienionymi w załączniku II są następujące ogólne cele i priorytetowe obszary współpracy i finansowania oraz oczekiwane rezultaty:

Działania te powinny umożliwiać czerpanie wzajemnych korzyści ze współpracy w zakresie edukacji, kultury i społeczeństwa obywatelskiego. Można to osiągnąć przez poprawę jakości kształcenia i stawianie czoła wzajemnym wyzwaniom, przed którymi stoją rozwijające się społeczeństwa oparte na wiedzy. Prowadzone działania powinny stanowić wartość dodaną w stosunku do rezultatów twórczej wymiany idei, wiedzy oraz wyników w zakresie badań i technologii prowadzonej ramach wymiany akademickiej i zawodowej, w szczególności z krajami partnerskimi, których systemy szkolnictwa wyższego są porównywalne z systemem unijnym.”;

5)

art. 6 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Komisja przyjmuje roczne programy działania oparte na wieloletnich programach współpracy, o których mowa w art. 5, i przekazuje je jednocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.”;

6)

w art. 7 wprowadza się następujące zmiany:

7)

art. 8 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3.   Finansowanie unijne co do zasady nie jest wykorzystywane do pokrycia podatków, ceł lub opłat w krajach partnerskich.”;

8)

w art. 9 wprowadza się następujące zmiany:

9)

w art. 12 wprowadza się następujące zmiany:

10)

art. 13 i 14 otrzymują brzmienie:

„Artykuł 13

Ocena

1.   Komisja, w stosownych przypadkach lub na wniosek Parlamentu Europejskiego albo Rady, regularnie ocenia działania i programy finansowane na mocy niniejszego rozporządzenia, posługując się niezależnymi zewnętrznymi sprawozdaniami z oceny, po to by ustalić, czy cele zostały osiągnięte, oraz umożliwić sformułowanie zaleceń służących udoskonaleniu przyszłych działań. Rezultaty ocen są wykorzystane przy opracowywaniu programu i przydziale środków.

2.   Komisja przekazuje sprawozdania z oceny, o której mowa w ust. 1, Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie do wiadomości.

3.   Komisja włącza wszystkie odpowiednie strony, w tym podmioty niepaństwowe, w fazę oceny współpracy unijnej prowadzonej na mocy niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 14

Sprawozdanie roczne

Komisja bada postępy we wdrażaniu środków podjętych na mocy niniejszego rozporządzenia i przedstawia Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie szczegółowe roczne sprawozdanie z wykonania niniejszego rozporządzenia. Sprawozdanie określa wyniki wykonania budżetu i przedstawia wszystkie finansowane działania i programy oraz, w miarę możliwości, określa najważniejsze skutki i wpływ działań i programów realizowanych w ramach współpracy.”;

11)

art. 16 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 16

Przepisy finansowe

Finansowa kwota odniesienia przeznaczona na wdrożenie niniejszego rozporządzenia w latach 2007–2013 wynosi 172 mln EUR w odniesieniu do krajów wymienionych w załączniku I i 176 mln EUR w odniesieniu do krajów wymienionych w załączniku II. Roczne środki zatwierdza władza budżetowa w granicach określonych w ramach finansowych.”;

12)

tytuł załącznika otrzymuje brzmienie:

Wykaz państw i terytoriów uprzemysłowionych oraz innych państw i terytoriów o wysokim dochodzie objętych niniejszym rozporządzeniem”;

13)

dodaje się nowe załączniki II i III, których tekst jest zawarty w załączniku do niniejszego rozporządzenia.