6.2.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 36/13

(1)

Zgodnie z art. 126 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie mają unikać nadmiernego deficytu budżetowego.

(2)

Pakt stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do zapewnienia dobrego stanu finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu gospodarczego, sprzyjającego tworzeniu nowych miejsc pracy.

(3)

Procedura nadmiernego deficytu określona w art. 126 TFUE oraz wyjaśniona w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 (1), które jest częścią paktu stabilności i wzrostu, przewiduje podjęcie przez Radę decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu. Załączony do Traktato o Unii Europejskiej i TFUE Protokół nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu zawiera dalsze postanowienia dotyczące stosowania procedury nadmiernego deficytu. Szczegółowe przepisy i definicje w zakresie stosowania tych postanowień określono w rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009 (2).

(4)

Zgodnie z art. 126 ust. 5 TFUE, jeżeli Komisja uzna, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić, ma skierować opinię do danego państwa członkowskiego i poinformować o tym odpowiednio Radę.

(5)

Uwzględniwszy swoje sprawozdanie sporządzone zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE oraz opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego wydaną zgodnie z art. 126 ust. 4 TFUE, Komisja stwierdziła, że w Chorwacji istniał nadmierny deficyt. W związku z tym Komisja skierowała do Chorwacji stosowną opinię i odpowiednio poinformowała o tym Radę w dniu 10 grudnia 2013 r. (3).

(6)

Zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE Rada ma rozważyć ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu, którą powinno poprzedzać dokonanie ogólnej oceny. W przypadku Chorwacji ta ogólna ocena prowadzi do poniższych wniosków.

(7)

Zgodnie ze zmianą budżetu na 2013 r. i projektem budżetu na 2014 r. (4) przyjętym przez rząd Chorwacji i przesłanym do chorwackiego parlamentu w dniu 14 listopada 2013 r., władze Chorwacji przewidują, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 5,5 % PKB w 2013 r., po tym gdy w 2012 r. wyniósł 5 % PKB, i oczekują następnie, że utrzyma się na niezmienionym poziomie w 2014 r., a w latach 2015 i 2016 będzie się stopniowo obniżał. Opublikowana w dniu 5 listopada prognoza służb Komisji z jesieni 2013 r. przewiduje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych ma przekroczyć znacznie wartość referencyjną określoną w Traktacie na poziomie 3 % PKB już w 2013 r., a w latach 2013–2015 wzrośnie do ponad 6 % PKB, o ile nie zostaną podjęte środki zaradcze. Jak wskazano w sprawozdaniu Komisji sporządzonym zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE, zarówno deficyt planowany przez rząd, jak i deficyt prognozowany przez Komisję przekraczają wartość referencyjną i nie są zbliżone do tej wartości. Przekroczenie wartości referencyjnej może być uznane za wyjątkowe w rozumieniu paktu na rzecz stabilności i wzrostu. W szczególności, wynika ono ze znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w rozumieniu paktu stabilności i wzrostu. Szacuje się, że poziom działalności gospodarczej obniżył się o niemal 12 % od szczytowego poziomu, który odnotowano w 2008 r. Prognozy przewidują, że realny PKB będzie w dalszym ciągu spadał w 2013 r., a trend ten zacznie się powoli odwracać dopiero w 2014 r. Wzrost produktu potencjalnego – szacowany przez służby Komisji zgodnie ze wspólnie uzgodnioną metodyką – zatrzymał się w 2009 r., a w 2010 roku przyjął wartość ujemną i od tej pory pozostaje ujemny. Obliczona luka produktowa, która odnotowywała wartość ujemną od 2009 r., ma się stopniowo domykać w okresie objętym prognozą, ale pozostanie ujemna jeszcze przez cały rok 2015, co potwierdza, że recesja ma głęboki charakter i przedłuża się. Planowane przekroczenie wartości referencyjnej nie może być jednak uznane za tymczasowe w rozumieniu paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Zgodnie z prognozami władz Chorwacji i prognozą służb Komisji z jesieni 2013 r., deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych pozostanie na poziomie znacznie przekraczającym wartość referencyjną także w latach 2014 i 2015. Przewidziane w TFUE kryterium dotyczące deficytu nie jest zatem spełnione.

(8)

W projekcie budżetu na 2014 r. rząd przewiduje wzrost wskaźnika długu sektora instytucji rządowych i samorządowych z 58,1 % w 2013 r. do 62 % w 2014 r., a następnie do 64,1 % w 2015 r. i 64,7 % w 2016 r. Dane te są nieznacznie wyższe od danych prognozowanych przez rząd Chorwacji w wytycznych dotyczących polityki gospodarczej i budżetowej z września 2013 r., zgodnie z którymi wskaźnik długu sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 56,6 % w 2013 r., 60,6 % w 2014 r., 63,4 % w 2015 r. i 65,3 % w 2016 r. W prognozie służb Komisji z jesieni 2013 r. poziom wskaźnika długu sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2013 r. przewidziano na 59,7 %. Przy założeniu kontynuacji dotychczasowego kursu polityki przewiduje się, że w 2014 r. wskaźnik długu sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie wyższy niż 60 %, przekraczając tym samym wartość referencyjną określoną w Traktacie na poziomie 60 % PKB. Zgodnie z obecnie dostępnymi informacjami, za sprawą przeprowadzonej w listopadzie 2013 r. emisji obligacji denominowanych w USD wskaźnik długu sektora instytucji rządowych i samorządowych przekroczy próg 60 % PKB jeszcze przed końcem 2013 r. Art. 2 ust. 1a rozporządzenia (WE) 1467/97 przewiduje, że wymóg w ramach kryterium długu ma zostać również uznany za spełniony, jeżeli prognozy budżetowe Komisji wskazują na to, że wymagane zmniejszenie różnicy względem wartości referencyjnej będzie miało miejsce na przestrzeni trzech lat obejmujących dwa lata następujące po ostatnim roku, dla którego są dostępne dane. Prognozy władz Chorwacji, a także prognozy służb Komisji wskazują na tendencję wzrostową wskaźnika długu sektora instytucji rządowych i samorządowych; wzrost ten wynika z utrzymującego się wysokiego deficytu i słabej koniunktury gospodarczej i przewiduje się, że tendencja ta utrzyma się przez cały okres objęty prognozą. Oznacza to, że nie osiągnięto zgodności z wartością odniesienia dotyczącą długu ani z zapisanym w TFUE wymogiem dotyczącym kryterium długu.

(9)

Zgodnie z postanowieniami TFUE, w swoim sprawozdaniu przygotowanym zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE Komisja przeanalizowała także „istotne czynniki”. Zgodnie z art. 2 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, w przypadku krajów, których wskaźnik dlugu sektora instytucji rządowych i samorządowych przekracza wartość referencyjną, czynniki te mają zostać uwzględnione w procesie podejmowania decyzji w sprawie spełnienia kryterium deficytu wyłącznie wtedy, gdy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych pozostaje bliski wartości referencyjnej i gdy przekroczenie przez niego tej wartości ma charakter tymczasowy – w przypadku Chorwacji warunek ten nie jest spełniony. Istotne czynniki, w szczególności głęboka i trwająca od dłuższego czasu recesja w powiązaniu z niesprzyjającymi warunkami zewnętrznymi, zostały uwzględnione przy ocenie dotyczącej zgodności z kryterium dotyczącym długu. Jednak, odpowiednie czynniki nie wpłynęły na wniosek, zgodnie z którym określone w TFUE kryterium dotyczące długu nie jest spełnione,