19.1.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 17/81

—

Popiera przedstawiony przez Komisję Europejską projekt rozporządzenia w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE) oraz uważa, że wpisuje się on w logikę działań zapoczątkowanych przyjęciem rozporządzenia w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej.

—

Popiera w związku z tym projekt rozporządzenia w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE) przedstawiony przez Komisję Europejską i uznaje, że wpisuje się on w logikę działań zapoczątkowanych przyjęciem rozporządzeń w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej oraz w sprawie ustanowienia statutu europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) z myślą o ułatwieniu i propagowaniu współpracy transgranicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej na poziomie wspólnotowym.

—

Stwierdza, iż proponowany statut powinien zaspokajać potrzeby fundacji dotyczące uproszczenia procedur i zwiększenia efektywności, co umożliwi im skuteczniejszą realizację projektów transgranicznych lub międzynarodowych, zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z podmiotami krajowymi, lokalnymi i regionalnymi, a jednocześnie gwarantować pewność prawa oraz jasność zasad funkcjonowania i finansowania fundacji w oczach społeczeństwa.

—

Rozumie wysiłki zmierzające do znalezienia równowagi między wymogami prawa krajowego poszczególnych państw członkowskich dotyczącymi minimalnej wartości aktywów, jakimi dysponować musi fundacja, a chęcią ułatwienia tworzenia FE w całej Unii Europejskiej. Komitet zwraca jednak uwagę na kwestię zagwarantowania darczyńcom i obywatelom wystarczającej solidności majątku FE, dlatego pragnie z jednej strony, by minimalny poziom aktywów wymagany do rejestracji FE został podwyższony do 50 tys. EUR, zamiast proponowanych 25 tys., która to kwota wydaje mu się zbyt niska, z drugiej strony natomiast chciałby, aby poziom ten utrzymywany był przez cały czas istnienia FE, a jego naruszenie obarczone było sankcją rozwiązania fundacji.

Sprawozdawca

Claudette BRUNET-LECHENAULT (FR/PSE), wiceprzewodnicząca rady generalnej departamentu Saône-et-Loire

Dokument źródłowy

Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE)

COM(2012) 35 final

1.

Zdaje sobie sprawę ze znaczenia gospodarczego oraz istotnej roli, jaką fundacje odgrywają w całej Unii Europejskiej, we wszystkich dziedzinach interesu publicznego, a zwłaszcza tych, które leżą w obszarze kompetencji samorządów lokalnych i regionalnych, takich jak usługi socjalne i usługi opieki zdrowotnej, opieka społeczna, sztuka i kultura, edukacja i kształcenie, nauka, badania i innowacje czy środowisko.

2.

Rozumie trudności, nad którymi ubolewa, jakie napotykają fundacje pragnące działać ponad granicami narodowymi w ramach projektów transgranicznych lub międzynarodowych, które wymagają ponoszenia znacznych wydatków na usługi doradcze i kosztów strukturalnych, podczas gdy kwoty te można by wykorzystać efektywniej na realizację celów społecznych.

3.

Popiera przedstawiony przez Komisję Europejską projekt rozporządzenia w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE) oraz uważa, że wpisuje się on w logikę działań zapoczątkowanych przyjęciem rozporządzenia w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej.

4.

Wyraża zadowolenie, że wniosek Komisji wpisuje się w szerszą perspektywę zapewnienia bezpieczeństwa działalności w ramach gospodarki społecznej i solidarnej na rynku wewnętrznym. W związku z tym ma nadzieję, że przyjęcie statutu fundacji europejskiej utoruje drogę do przyjęcia statutu europejskiego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

5.

Stwierdza, iż proponowany statut powinien zaspokajać potrzeby fundacji dotyczące uproszczenia procedur, zwiększenia efektywności i pewności prawa, co umożliwi im skuteczniejszą realizację projektów transgranicznych lub międzynarodowych zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z podmiotami krajowymi, lokalnymi i regionalnymi.

6.

Podkreśla również, iż statut ten powinien służyć wyjaśnieniu społeczeństwu zasad funkcjonowania i finansowania fundacji.

7.

Pragnie wzmocnienia europejskiego wymiaru FE, nie tylko w momencie tworzenia tego rodzaju fundacji, lecz także w całym okresie jej działalności. Przepisy, które będą miały zastosowanie do FE, powinny w możliwie największym stopniu czerpać z przepisów projektu rozporządzenia oraz statutu poszczególnych FE i jak najmniej odwoływać się do prawa krajowego.

8.

Przypomina, że ze względu na to, iż FE mogą przyjmować środki prywatne lub korzystać ze środków publicznych na potrzeby realizacji swoich celów, powinny one podlegać obowiązkom sprawozdawczym w zakresie wykorzystania owych środków, i to zarówno w odniesieniu do podmiotów je finansujących, jak i ogółu obywateli Unii Europejskiej.

9.

Stwierdza, że sektor fundacji ma niebagatelne znaczenie gospodarcze, ponieważ odpowiada za ogólne roczne wydatki rzędu 150 mld EUR i zatrudnia bezpośrednio, w pełnym wymiarze godzin, niemal milion osób w całej Unii Europejskiej.

10.

Dostrzega fakt, iż fundacje zainteresowane są możliwością działania ponad granicami krajowymi, by w ten sposób wszechstronnie zajmować się takimi zagadnieniami przekrojowymi, jak migracja, rozwój społeczno-gospodarczy, światowej klasy badania naukowe, prawa człowieka, środowisko itp.

11.

W szczególności podkreśla rolę, jaką fundacje mogą odegrać poprzez wykorzystanie swych środków i kreatywności w okresie głębokiego kryzysu politycznego, finansowego i społecznego w Europie, gdy konieczne jest przeanalizowanie wszystkich możliwości umocnienia Unii Europejskiej oraz zapewnienia obywatelom przyszłości i perspektyw wzrostu.

12.

Stwierdza, że w działalności międzynarodowej lub transgranicznej fundacje napotykać mogą trudności z uwagi na przepisy stanowione przez ustawodawców krajowych, w związku z którymi zmuszone są przeznaczać na różne koszty administracyjne i usługi doradcze część swoich środków szacowaną na około 90–102 mln EUR rocznie, podczas gdy mogłyby wykorzystać te fundusze na realizację projektów interesu publicznego prowadzonych samodzielnie lub we współpracy z innymi fundacjami lub samorządami.

13.

Podkreśla, że działalność fundacji, tworzonych najczęściej przez podmioty prawa prywatnego (osoby fizyczne lub prawne), obejmuje cele interesu ogólnego, które mają ogromne znaczenie dla obywateli europejskich, i często dotyczy zagadnień leżących w obszarze kompetencji samorządów lokalnych i regionalnych, przede wszystkim takich jak usługi socjalne i usługi opieki zdrowotnej, opieka społeczna, sztuka i kultura, edukacja i kształcenie, nauka, badania i innowacje itd.

14.

Uważa, że wybór nowej formy prawnej, alternatywnej w stosunku do statutów krajowych, odpowiadającej statutowi „fundacji europejskiej”, byłby istotnym elementem na rzecz zwiększenia roli fundacji w całej Unii Europejskiej.

15.

Popiera w związku z tym projekt rozporządzenia w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE) przedstawiony przez Komisję Europejską i uznaje, że wpisuje się on w logikę działań zapoczątkowanych przyjęciem rozporządzeń w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej oraz w sprawie ustanowienia statutu europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) z myślą o ułatwieniu i propagowaniu współpracy transgranicznej, międzynarodowej i międzyregionalnej na poziomie wspólnotowym.

16.

Sądzi, że art. 352 TFUE, zgodnie z którym Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, przyjmuje stosowne środki zmierzające do realizacji celów, o których mowa w traktatach, jest jedyną właściwą podstawą prawną dla przedstawionego wniosku dotyczącego rozporządzenia, z uwagi na niewystępowanie w traktach przepisów szczególnych dających instytucjom unijnym wyraźne uprawnienia w tym zakresie. Wybór podstawy prawnej odpowiada podobnym wcześniejszym decyzjom w odniesieniu do przepisów w sprawie innych statutów, jak w przypadku spółki europejskiej czy europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych, i w żaden sposób nie wpływa na krajowe uregulowania w dziedzinie fundacji. Komitet zwraca zresztą uwagę, że w ramach mechanizmu wczesnego ostrzegania w kwestii stosowania zasady pomocniczości wniosek dotyczący rozporządzenia był przedmiotem tylko jednej uzasadnionej opinii spośród 19 parlamentów narodowych, które dokonały analizy tej sprawy.

17.

Stwierdza, iż proponowany statut powinien zaspokajać potrzeby fundacji dotyczące uproszczenia procedur i zwiększenia efektywności, co umożliwi im skuteczniejszą realizację projektów transgranicznych lub międzynarodowych, zarówno samodzielnie, jak i we współpracy z podmiotami krajowymi, lokalnymi i regionalnymi, a jednocześnie gwarantować pewność prawa oraz jasność zasad funkcjonowania i finansowania fundacji w oczach społeczeństwa.

18.

Pragnie wyraźniejszego uwypuklenia europejskiego wymiaru FE, poprzez nałożenie na tego rodzaju fundacje wymogu (lub zamiaru) prowadzenia działalności międzynarodowej lub transgranicznej w momencie tworzenia i w całym okresie funkcjonowania.

19.

Ubolewa w związku z tym, że we wniosku dotyczącym rozporządzenia występują liczne odesłania do prawa krajowego państw członkowskich, ponieważ zdaniem Komitetu ze względu na brak harmonizacji przepisów takie podejście jest źródłem braku pewności prawa dla FE.

20.

Przypomina, że możliwość przyjmowania przez FE środków prywatnych i korzystania ze środków publicznych na potrzeby realizacji celów fundacji oznacza, iż muszą one być w stanie zagwarantować darczyńcom i podmiotom je finansującym, a w ogólniejszym ujęciu także wszystkim obywatelom Unii Europejskiej, najwyższą pewność co do swej solidności oraz całkowitą przejrzystość procesu zarządzania i wykorzystywania powierzonych im środków.

21.

Stwierdza, że w pewnych państwach członkowskich terminy „pożytku publicznego” i „interesu ogólnego” odnoszą się do dwóch różnych pojęć i w pewnych przypadkach mogą odsyłać albo do procedury lub szczególnego statusu prawnego w prawie krajowym, albo do specyficznego podejścia podatkowego, dlatego więc proponuje, by zharmonizować stosowaną terminologię i posługiwać się terminem „interesu publicznego”, który powinien być stosowany jednolicie w każdym państwie członkowskim przy ustalaniu celów FE, poza wszelkim podejściem podatkowym.

22.

Życzyłby sobie również ustalenia definicji pojęcia „sport amatorski” w art. 5 projektu rozporządzenia, tak aby wykluczyć wszelkie tendencje do zmiany działalności FE w kierunku wspierania aktywności przynależących raczej do sportu zawodowego.

23.

Rozumie wysiłki zmierzające do znalezienia równowagi między wymogami prawa krajowego poszczególnych państw członkowskich dotyczącymi minimalnej wartości aktywów, jakimi dysponować musi fundacja, a chęcią ułatwienia tworzenia FE w całej Unii Europejskiej. Komitet zwraca jednak uwagę na kwestię zagwarantowania darczyńcom i obywatelom wystarczającej solidności majątku FE, dlatego pragnie z jednej strony, by minimalny poziom aktywów wymagany do rejestracji FE został podwyższony do 50 tys. EUR, zamiast proponowanych 25 tys., która to kwota wydaje mu się zbyt niska, z drugiej strony natomiast chciałby, aby poziom ten utrzymywany był przez cały czas istnienia FE, a jego naruszenie obarczone było sankcją rozwiązania fundacji.

24.

Uważa za oczywiste, że FE nie powinny mieć charakteru dochodowego, przyznaje jednak, że mogłyby one angażować się w działalność gospodarczą w celu realizacji swojej misji interesu publicznego, w związku z czym proponuje zmienić treść art. 11, tak aby lepiej określić granice, w których FE może prowadzić działalność gospodarczą.

25.

Sądzi, że kwestia wynagrodzenia członków rady zarządzającej i organu nadzorczego FE pozostaje w ścisłym związku z niedochodowym charakterem, a w projekcie rozporządzenia należy przewidzieć podstawowe zasady w tym zakresie.

26.

Wzywa do wyjaśnienia zasad zapobiegania konfliktom interesów, ponieważ wydaje się, że w obecnym brzmieniu mogą one prowadzić do różnych interpretacji, co może mieć skutki przeciwne do zamierzonych.

27.

Popiera proponowane przepisy dotyczące prowadzenia rachunków i przejrzystości, sugeruje jednak, iż należy wyjaśnić i doprecyzować procedury kontroli oraz publikacji informacji na temat działalności FE.

28.

Zdaje sobie sprawę z wyzwań w zakresie dyscypliny budżetowej, które były źródłem decyzji o wprowadzeniu organów nadzorczych FE na poziomie krajowym i rezygnacji z utworzenia procedury i organu kontrolnego na szczeblu europejskim.

29.

Uznaje zasadność wprowadzenia do projektu statutu przepisów o charakterze podatkowym, ma jednak wątpliwości co do automatycznego rozszerzenia na FE systemu podatkowego mającego zastosowanie wobec krajowych podmiotów interesu publicznego z uwagi na znaczne rozbieżności między państwami członkowskimi w kwestii warunków przyznawania tego rodzaju ułatwień podatkowych.