21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/1

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/4

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/5

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/6

—

Akredytacja jest ze swej natury działalnością wykonywaną przez władze publiczne. Ten charakter akredytacji potwierdzają różnego rodzaju powiązania z rządami krajowymi, co jednak nie zmienia zasadniczego publicznego charakteru akredytacji i związanej z nią odpowiedzialności. W ciągu ostatnich lat stało się oczywiste, że konieczne jest wzmocnienie aspektu akredytacji związanego z władzą publiczną i utrwalenie pozycji jednostek akredytujących w państwach członkowskich UE i EFTA oraz relacji tychże jednostek z odpowiednimi organami krajowymi.

—

Związek z władzą publiczną na szczeblu krajowym określany jest przy pomocy różnych rozwiązań prawnych w przypadku każdej jednostki akredytującej. Systemy, stopień odpowiedzialności i zakres udzielonych upoważnień są różne. Obecnie jest jasne, że jednostki akredytujące powinny posiadać taki status, aby można było uznać, że sprawują władzę publiczną.

—

Od lat siedemdziesiątych, kiedy to organy krajowe zaczęły korzystać z akredytacji jako środka oceny kompetencji jednostek oceniających zgodność, w Europie i na świecie powstały różne rozwiązania i zróżnicowane systemy. Pierwszą inicjatywą mającą na celu zbliżenie różnych służb akredytacyjnych na szczeblu regionalnym i międzynarodowym było założenie, w 1976 roku, WECC – Zachodnioeuropejskiej Organizacji ds. Współpracy w dziedzinie Wzorcowania (Western European Calibration Cooperation), a następnie utworzenie Międzynarodowej Współpracy w zakresie Akredytacji Laboratoriów (ILAC, International Laboratory Accreditation Cooperation) w roku 1977. W 1987 roku założono WELAC – Zachodnioeuropejską Organizację ds. Współpracy w dziedzinie Akredytacji Laboratoriów (Western European Laboratory Accreditation Cooperation). WECC i WELAC połączyły się w 1994 roku, tworząc Europejską Organizację ds. Współpracy na rzecz Akredytacji Laboratoriów (EAL, European co-operation for Accreditation of Laboratories). Tymczasem w 1991 roku utworzono Europejską Akredytację Certyfikacji (EAC, European Accreditation of Certification). Na szczeblu międzynarodowym, w dziedzinie certyfikacji obejmującej akredytację jednostek certyfikacyjnych i inspekcyjnych, założono również Międzynarodowe Forum Akredytacji (IAF, International Accreditation Forum). W roku 1997 EAL i EAC połączyły się, tworząc EA, która to organizacja uzyskała następnie w 2000 roku osobowość prawną. EA jest zarejestrowana zgodnie z prawem niderlandzkim jako stowarzyszenie o charakterze niezarobkowym, skupiające krajowe jednostki akredytujące działające w charakterze władzy publicznej w dziedzinie akredytacji wszystkich działań związanych z oceną zgodności.

—

Współpracy na szczeblu europejskim (i międzynarodowym) między jednostkami akredytującymi – której celem jest harmonizacja przepisów, procedur i praktyk w dziedzinie akredytacji w celu wspierania i ułatwiania wolnego światowego handlu – musi towarzyszyć i musi ją wspierać sprzyjające otoczenie prawne. Wspomniany protokół ustaleń stanowił pierwszy akt publicznego uznania EA.

—

W ramach Porozumienia EOG państwa EFTA będące stronami tego porozumienia zobowiązały się do uczestniczenia w jednolitym rynku na tych samych prawach co państwa członkowskie UE, i przyjmując na siebie te same obowiązki. Ponieważ proponowane rozporządzenie w sprawie akredytacji jest tekstem mającym znaczenie dla EOG, powinno ono tworzyć taką samą jak w UE podstawę prawną do stosowania akredytacji w państwach EFTA należących do EOG.

—

Spójna z niniejszymi wytycznymi polityka w dziedzinie akredytacji oraz stworzenie wysokiej jakości infrastruktury powinny mieć pierwszorzędne znaczenie dla Turcji jako nieodłączny aspekt unii celnej między UE i Turcją oraz jej właściwego funkcjonowania.

—

odgrywać rolę we właściwym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, ułatwiając swobodny przepływ towarów i usług poprzez zapewnienie ich dostosowania do potrzeb europejskiej gospodarki i społeczeństwa, z uwzględnieniem wszystkich aspektów gospodarczych, społecznych, środowiskowych i innych związanych z interesem publicznym, w szczególności umożliwiając wysoki poziom ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, środowiska i konsumentów,

—

przyczyniać się do eliminacji technicznych barier w handlu poprzez budowanie zaufania do akredytowanych służb oceniających zgodność i do przedstawianych przez nie wyników, eliminując dzięki temu potrzebę wielokrotnych akredytacji i wielokrotnych ocen produktów, systemów lub usług w każdym kraju, w którym takie produkty i usługi są wprowadzane do obrotu, i przyczyniając się w ten sposób do konkurencyjności gospodarki europejskiej,

—

upowszechniać i propagować europejski model akredytacji oparty na zasadach, zgodnie z którymi jednostki akredytujące działają w charakterze władzy publicznej, a akredytacja jest przeprowadzana bez motywacji komercyjnej oraz w taki sposób, aby uniknąć konkurencji zarówno między jednostkami akredytującymi i jednostkami oceniającymi zgodność, jak i między samymi jednostkami akredytującymi,

—

utrzymać rolę akredytacji jako głównego filaru gwarantującego przejrzystość i zaufanie, jakie władze publiczne i rynek pokładają w jednostkach oceniających zgodność, działających zarówno w podlegających, jak i niepodlegających regulacji obszarach,

—

pełnić rolę ostatniego i autorytatywnego szczebla kontroli działań związanych z oceną zgodności, w odniesieniu do kompetencji technicznych i uczciwości zawodowej jednostek oceniających zgodność, w celu tworzenia wzajemnego zaufania,

—

elastycznie dostosowywać się do potrzeb rynku i odpowiadać zarówno na nie, jak i na potrzeby krajowych władz publicznych, oraz stanowić w tym względzie zasadnicze narzędzie wspierania decyzji krajowych władz publicznych, a mianowicie w przypadkach, w których akredytacja jest stosowana dla wsparcia prawodawstwa wspólnotowego, na przykład dla uzasadnionego wyboru jednostek oceniających zgodność, które mają być notyfikowane jako zdolne do wykonywania zadań przewidzianych przez prawodawstwo wspólnotowe,

—

nadal wzmacniać i ujednolicać poziom rygoryzmu służb akredytacyjnych w państwach członkowskich UE i EFTA poprzez stworzenie kompleksowych ram dla akredytacji w celu zwiększenia spójności, równoważności, przejrzystości i współpracy służb akredytacyjnych zarówno w podlegających, jak i niepodlegających regulacji obszarach, uwzględniając swobodę wyboru podmiotów działających w sferze objętej rozwiązaniami fakultatywnymi co do korzystania bądź nie z usług tych służb,

—

propagować ukierunkowane na wynik, oparte na jakości i zharmonizowane działanie jednostek akredytujących, uwzględniając należycie zarówno czynniki umożliwiające działanie systemu, jak i uzyskiwane dzięki niemu wyniki, które to działanie zapewnione jest dzięki solidnemu, skutecznemu i dobrze funkcjonującemu systemowi wzajemnej oceny tychże jednostek, opartemu na solidnych i przejrzystych kryteriach i procedurach oceny,

—

ciągle rozwijać i poszerzać wiedzę merytoryczną, kompetencje i środki posiadane przez jednostki akredytujące, aby móc właściwie ocenić kompetencje jednostki oceniającej zgodność poprzez określenie jej technicznej wiedzy fachowej oraz zdolności do przeprowadzenia oceny zgodnie z obowiązującymi wymogami, zarówno specyficznymi dla danego sektora, jak i legislacyjnymi,

—

zachęcać akredytowane jednostki oceniające zgodność do ciągłego rozwijania i poszerzania ich wiedzy merytorycznej, kompetencji i środków, tak aby były w stanie świadczyć wiarygodne i uznane usługi w zakresie oceny zgodności,

—

wspierać wysoki poziom jakości wszystkich działań związanych z oceną zgodności niezależnie od tego, czy są podejmowane w ramach wdrażania przepisów, czy nie, oraz zwiększać przejrzystość wykonywania tych działań. Aby to osiągnąć, konieczny jest udział odpowiednich zainteresowanych stron w opracowywaniu polityki w dziedzinie akredytacji w celu zapewnienia ogólnej akceptacji i spójnego podejścia,

—

propagować, w ścisłej współpracy z krajowymi władzami publicznymi państw członkowskich UE i EFTA, stosowanie akredytacji w nowych sektorach i obszarach działalności, w których potencjał tkwiący w akredytacji nie został jeszcze w pełni wykorzystany, w szczególności w obszarach podlegających regulacji,

—

przyczyniać się do rozwoju akredytacji na szczeblu międzynarodowym, zwłaszcza w celu wzmocnienia aspektów akredytacji związanych z interesem publicznym i propagowania ogólnoświatowej wzajemnej akceptacji i uznawania certyfikatów akredytacji i odpowiadających im wyników oceny zgodności,

—

propagować wzajemne uznawanie sprawozdań z badań i protokołów z inspekcji, certyfikatów i innych zaświadczeń wydawanych przez jednostki oceniające zgodność akredytowane w państwie członkowskim UE bądź EFTA, tak aby mogły one oferować swe usługi w całej Europie i na świecie bez żadnych nieuzasadnionych ograniczeń nałożonych na ich działalność,

—

zapewnić krajom kandydującym, potencjalnym krajom kandydującym i krajom sąsiadującym ważne narzędzie umożliwiające lepsze przystosowanie ich gospodarek do rynku wspólnotowego oraz wspierać współpracę techniczną z krajami trzecimi, pomoc tym krajom i zawieranie z nimi porozumień o wzajemnym uznawaniu,

—

wspierać badania i rozwój uwzględniające szybki rozwój technologii oraz procesów przemysłowych i usługowych, we wszystkich obszarach oceny zgodności, oraz popierać stosowanie metod wzajemnych porównań i badań biegłości zapewniających miarodajne informacje o jakości wyników uzyskanych w trakcie akredytowanej działalności związanej z oceną zgodności.

—

podstawą stosunków między EA i władzami publicznymi na szczeblu europejskim, jak również z krajowymi władzami publicznymi, powinno być uznanie wspólnych celów przedstawionych szczegółowo w powyższym punkcie 3, z uwzględnieniem odrębnego zakresu odpowiedzialności i kompetencji tych podmiotów. Strony podkreślają, że stały, otwarty i przejrzysty dialog między nimi stanowi fundamentalną podstawę ich współpracy,

—

krajowe jednostki należące do EA odgrywają decydującą rolę we współpracy między EA, Komisją Europejską, EFTA i właściwymi organami krajowymi państw członkowskich. Współpraca między wszystkimi właściwymi jednostkami oraz wspólne rozumienie celów przedstawionych powyżej w punkcie 3 ma zasadnicze znaczenie dla pomyślnej realizacji niniejszych wytycznych,

—

wewnętrzne przepisy EA powinny zapewniać odpowiednią reprezentację stron zainteresowanych akredytacją, zarówno w obszarze podlegającym, jak i niepodlegającym regulacji, tak aby możliwie najszerszy zakres opinii był brany pod uwagę przy opracowywaniu wytycznych dotyczących akredytacji i innych dokumentów oraz aby procedury były otwarte i przejrzyste,

—

należy zapewnić, zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym, spójność i jednolitość opracowywania i realizacji polityki w dziedzinie akredytacji, w oparciu o stworzenie skutecznych kanałów komunikacji oraz zobowiązanie do aktywnej wymiany informacji,

—

zasadnicze znaczenie ma podjęcie starań na rzecz szybkiego i właściwego reagowania na zróżnicowane potrzeby rynkowe w różnych sektorach oraz na potrzeby krajowych władz publicznych, od których oczekuje się, że będą korzystały z akredytacji w możliwie największym stopniu, w szczególności w celu wspierania prawodawstwa wspólnotowego.

—

utrzymają przejrzyste ramy prawne i polityczne dla akredytacji jako narzędzia budowania zaufania do oceny zgodności i wzajemnego uznawania odpowiednich wyników,

—

będą w stosownych przypadkach korzystać z akredytacji w celu wspierania wdrażania prawodawstwa wspólnotowego i polityki wspólnotowej oraz będą popierać korzystanie z akredytacji w tym celu,

—

będą w swojej działalności międzynarodowej propagować europejski model akredytacji oparty na zasadach, zgodnie z którymi jednostki akredytujące działają w charakterze władzy publicznej, a akredytacja jest przeprowadzana bez motywacji komercyjnej oraz w taki sposób, aby uniknąć konkurencji,

—

będą konsultować się i współpracować z EA w sprawach technicznych związanych z jednolitym wdrażaniem i funkcjonowaniem prawodawstwa wspólnotowego i polityki wspólnotowej w dziedzinie akredytacji i oceny zgodności oraz angażować EA w te kwestie, w szczególności w celu wspierania zharmonizowanego, spójnego i wiarygodnego stosowania odpowiednich norm w odniesieniu do prawodawstwa wspólnotowego i polityki wspólnotowej,

—

będą zwracać się do EA o rozwiązanie kwestii technicznych lub doraźne przedstawienie opinii fachowych potrzebnych do opracowania konkretnych rozwiązań mających na celu wspieranie inicjatyw wspólnotowych,

—

zapewnią możliwość efektywnego udziału EA w pracach różnych sektorowych grup roboczych odpowiedzialnych za opracowanie i wdrożenie prawodawstwa wspólnotowego dotyczącego akredytacji i będą zwracać się do EA o opracowanie i dokonanie przeglądu programów akredytacji sektorowej, które muszą spełniać konkretne szczegółowe wymogi dotyczące technologii, zdrowia i bezpieczeństwa lub środowiska w obszarach objętych prawodawstwem wspólnotowym,

—

w stosownych przypadkach udostępnią EA kompetencje, którymi dysponuje Wspólne Centrum Badawcze, a w szczególności jego Instytut Materiałów Odniesienia i Pomiarów (IRMM), w odniesieniu do podnoszenia jakości wyników oceny zgodności,

—

wezmą pod uwagę systematyczne zwracanie się do EA w ramach prowadzonych przez siebie międzynarodowych dyskusji z krajami trzecimi lub organizacjami międzynarodowymi oraz w związku z wdrażaniem umów handlowych z krajami trzecimi, w sytuacji gdy rozpatrywane będą kwestie dotyczące oceny zgodności, jakości, kompetencji jednostek oceniających zgodność oraz akredytacji,

—

w stosownych przypadkach będą zabiegać o radę i aktywną współpracę EA przy opracowywaniu i realizacji europejskich programów pomocy technicznej dla krajów trzecich i współpracy z tymi krajami w dziedzinie akredytacji i oceny zgodności,

—

będą w możliwym zakresie ułatwiać skoordynowane podejście do akredytacji ze strony EA i należących do niej jednostek oraz odpowiednich krajowych władz publicznych, w szczególności w celu wspierania wdrażania prawodawstwa wspólnotowego,

—

będą popierać upowszechnianie wiedzy o akredytacji i jej potencjale wśród swoich służb,

—

będą wspierać EA w jej staraniach na rzecz propagowania europejskiego modelu akredytacji na międzynarodowych forach ds. akredytacji takich jak ILAC czy IAF oraz w ramach innych działań związanych ze współpracą regionalną w dziedzinie akredytacji,

—

będą wspierać EA w staraniach podejmowanych na rzecz podniesienia sprawności i skuteczności jej działań jako coraz lepszej i bardziej profesjonalnej organizacji.

—

będzie nadal służyć jako sieć współpracy europejskich krajowych jednostek akredytujących, wspierając równoważność, przejrzystość, jednolitość i skuteczność akredytacji przeprowadzanej w UE i EFTA oraz poza nimi,

—

będzie pełnić misję publiczną polegającą na budowaniu i utrzymywaniu zaufania do jednostek oceniających zgodność oraz do uzyskiwanych przez nie wyników oraz promować przejrzysty i oparty na jakości system oceny kompetencji tych jednostek,

—

będzie zarządzać rygorystycznym, przejrzystym i jednolitym europejskim systemem oceny wzajemnej i będzie nadal ulepszać ten system. Należy dopilnować, aby jednostki akredytujące, które pomyślnie przeszły ocenę wzajemną, posiadały potrzebną techniczną wiedzę fachową oraz zdolność oceny, poświadczania i regularnego monitorowania kompetencji technicznych jednostek oceniających zgodność, w szczególności gdy członkowie europejskiej infrastruktury akredytacyjnej przeprowadzają akredytację w celu wspierania wdrażania prawodawstwa wspólnotowego,

—

zapewni przeprowadzanie oceny wzajemnej przez jej członków w taki sposób, że jej wyniki będą mogły być równoważne w całej UE i EFTA i podawane do publicznej wiadomości, oraz że będą mogły być uzasadnione w oparciu o solidne i przejrzyste kryteria i procedury oceny, w tym o odpowiednie procedury odwoławcze. Ocena wzajemna powinna być również wykorzystywana jako narzędzie referencyjne w celu stymulowania dalszej poprawy wyników,

—

wprowadzi odpowiedni system szkolenia osób dokonujących oceny, aby zapewnić wiarygodne, równe i spójne oceny w ramach procesu oceny wzajemnej,

—

zagwarantuje, że należące do niej jednostki będą w pełni odpowiedzialne wobec wszystkich zainteresowanych stron, będą przeprowadzać akredytację w sposób nienastawiony na osiąganie zysku, nie będą prowadzić działalności wykonywanej przez jednostki oceniające zgodność oraz nie będą konkurować z innymi jednostkami akredytującymi. Poprzez swoich członków EA powinna również dopilnować, by zbędne obciążenia nie były nakładane na podmioty gospodarcze przez akredytowane przez tychże członków jednostki oceniające zgodność. Ponadto akredytowane przez członków EA jednostki oceniające zgodność powinny w ramach swej działalności uwzględniać zróżnicowanie przedsiębiorstw, ich wielkość i charakter ich działalności, nie obniżając niezbędnego poziomu ochrony bądź wymaganej jakości. Należy również zapewnić spełnienie koniecznych wymogów dotyczących poufności. Oczekuje się również, że jednostki należące do EA będą wykorzystywać niezbędną techniczną wiedzę fachową oraz posiadane zdolności do przeprowadzania oceny i poświadczania kompetencji technicznych jednostek oceniających zgodność oraz do regularnego monitorowania akredytowanych jednostek. W przypadkach, w których odnosi się to do jednostek działających na rzecz wspierania wdrażania prawodawstwa wspólnotowego, należy zapewnić niezbędną koordynację z władzami krajowymi państw członkowskich UE i EFTA, z uwzględnieniem podziału odpowiedzialności i zadań między jednostkami należącymi do EA a innymi organami władz krajowych,

—

umożliwi wymianę informacji w kwestiach dotyczących akredytacji, mających zwłaszcza znaczenie dla zagadnień związanych z badaniami i rozwojem. EA powinna pomagać Wspólnemu Centrum Badawczemu – IRMM Komisji Europejskiej w określaniu priorytetów i ustalaniu praktycznych rozwiązań dotyczących ogólnoeuropejskich porównań międzylaboratoryjnych i działalności szkoleniowej. Oczekuje się, że EA będzie w stosownych przypadkach wspierać rozwój technik badania biegłości i ich udostępnianie. Gdy tylko będzie to konieczne i właściwe, EA powinna ponadto współpracować ze Wspólnym Centrum Badawczym – IRMM w przypadku inicjatyw mających na celu rozpowszechnianie kultury i praktyk metrologicznych poprzez akredytację i akredytowane usługi w dziedzinie oceny zgodności,

—

będzie reagować na sygnały ze strony Komisji Europejskiej i EFTA oraz władz krajowych państw członkowskich w odniesieniu do działań dotyczących kompetencji wspólnotowych,

—

będzie szybko i właściwie reagować na zróżnicowane potrzeby rynkowe w różnych sektorach oraz na potrzeby krajowych władz publicznych, w szczególności w zakresie, w jakim dotyczy to wdrażania i opracowywania prawodawstwa wspólnotowego. EA ustali, jakich narzędzi brak w odniesieniu do działań związanych z wdrażaniem prawodawstwa wspólnotowego, i będzie zwiększać świadomość tych braków oraz w miarę możliwości uczestniczyć na żądanie w opracowywaniu tych narzędzi,

—

w należyty sposób uwzględni rady i wskazówki dotyczące kwestii polityki związanych z akredytacją, przedstawiane przez Komisję Europejską i EFTA po konsultacji z władzami krajowymi państw członkowskich,

—

będzie informować Komisję Europejską i EFTA o przygotowywanych rozwiązaniach politycznych i działaniach, które są przedmiotem wzajemnego zainteresowania, i będzie składać regularne sprawozdania na temat rozwoju swojej strategii i swych działań,

—

będzie współpracować z zainteresowanymi podmiotami i stronami oraz stworzy i będzie utrzymywać odpowiedni mechanizm umożliwiający im przedstawianie swych opinii,

—

zapewni otwartość, przejrzystość, równoważność i odpowiednie kompetencje przy wykonywaniu swoich procedur. W szczególności w ramach procesu opracowywania wytycznych należy umożliwić przedstawianie opinii oraz udział wszystkich podmiotów reprezentujących zainteresowane strony. Należy również zagwarantować regularne informowanie władz krajowych i jednostek oceniających zgodność oraz w stosownych przypadkach spójność z działaniami podejmowanymi na szczeblu międzynarodowym,

—

zaangażuje się na rzecz wykonywania skutecznej akredytacji o wysokiej jakości, przynoszącej dodatkowe korzyści całemu rynkowi oceny zgodności. W szczególności oczekuje się od EA i jej członków opracowania i wdrożenia odpowiednich strategii i procedur na rzecz ciągłej poprawy pod względem zarówno skuteczności, jak i kompetencji,

—

będzie aktywnie uczestniczyć w działaniach organizacji międzynarodowych w dziedzinie akredytacji i będzie składać Komisji Europejskiej i EFTA sprawozdania z tych działań,

—

zaangażuje się na szczeblu europejskim i międzynarodowym w dostosowanie obowiązujących przepisów umożliwiające pomyślną ocenę wzajemną, tak aby udostępnić uczestnictwo w procesie oceny wzajemnej wszystkim uznanym krajowym jednostkom akredytującym we wszystkich dziedzinach technicznych, niezależnie od ich wielkości i liczby akredytowanych jednostek oceniających zgodność,

—

podejmie i będzie wspierać działania mające lepiej wyeksponować akredytację europejską i propagować europejski model akredytacji,

—

zapewni wsparcie rozwoju jednostek akredytujących w krajach, które wystąpiły z wnioskiem o członkostwo w UE lub EFTA w celu pełnego uczestnictwa tych jednostek w pracach EA i ich przystąpienia do tej organizacji. Przyzna im pełne członkostwo, gdy tylko zostaną spełnione odpowiednie i zatwierdzone warunki. Będzie starać się wspierać rozwój infrastruktury wysokiej jakości w tych krajach,

—

będzie współpracować z Komisją Europejską, EFTA i właściwymi organami krajowymi przy opracowywaniu i realizacji programów EFTA i wspólnotowych programów pomocy technicznej dla krajów trzecich i współpracy z tymi krajami.

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/12

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/15

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/18

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/19

21.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 116/20