Turku

Dómkirkjan og miðbýurin í Turku/Åbo.

Turku (svenskt: Åbo) er sættstørsti býur í Finnlandi. Býurin liggur fram við Eystrasalti, í útsynningshorninum av Finnlandi. Tað eru 192.962 íbúgvar í Turku (2019), harav 10.310 fólk (uml. 5 %) ið hava svenskt sum móðurmál.

Auraá rennur mitt ígjøgnum býin og býtir hann í tveir partar.

Søga

Flaggið

Turku, ella Åbo sum tá var navnið á búsetingini, varð grundlagdur í miðøldini og er elsti býur í Finnlandi. Latínska heitið á býnum var Aboa. Finska býarnavnið Turku stavar frá forneysturslaviska orðinum търгъ (tŭrgŭ), sum merkir torg, marknaður.

Fram til 1812 var Åbo høvuðsstaður Finnlands, men russiska yvirvaldið í Finnlandi flutti tá høvuðssætið til Helsingfors, sum var tættari við Russland. Stórur partur av Åbo varð oyðilagdur í 1827, tá ein ógvisligur eldur herjaði í býnum.

Svensktmælti lærdi háskúlin Åbo Akademi varð grundlagdur í 1918 og tvey ár seinni finsktmælti háskúlin Turun yliopisto.

Myndir

• 
  Dómkirkjan
• 
  Dómkirkjan og ”Å-huset” hjá Åbo Akademinum.
• 
  Auragøta í miðbýnum.
• 
  Auraá nærindis dómkirkjuni.
• 
  Ráðhúsið
• 
  Svensktmælti lærdi háskúlin Åbo Akademi.
• 
  Finsktmælti háskúlin Turun yliopisto.
• 
  listasavnið
• 
  Kakskerta kirkja
• 
  Borgin úr miðøldini.
• 
  Borgin og havnarlagið
• 
  Auraá í miðbýnum.
• 
  Brúgv yvir um Auraánna.

Kend fólk

• Mauno Koivisto, 9. forseti Finnlands.
• C. G. E. Mannerheim, finskur herovasti og statsmaður.
• Paavo Nurmi, finskur rennari sum fleiri ferðir vann olympiskt gull.

Slóðir úteftir

• Almenna heimasíðan: á finskum, á svenskum og á enskum
• Tíðindablað: Åbo Underrättelser (á svenskum)
• Turku, wikivoyage.org (á enskum)