Lingua kirguiz
| Kirguiz Кыргызча ou Кыргыз тили, قىرعىز تىلى, Kırgızça ou Kırgız tili | ||
|---|---|---|
| Falado en: | Kirguizistán, Afganistán, Xinjiang (China), Taxiquistán, Rusia, Paquistán | |
| Total de falantes: | 2 900 000 (1993–2000) | |
| Familia: | Linguas turcas Linguas kipchak Kirguiz–kipchak Kirguiz | |
| Escrita: | Alfabetos kirguiz, (cirílico, e árabe), antigamente latino) | |
| Status oficial | ||
| Lingua oficial de: |  Kirguizistán
| |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | ky
| |
| ISO 639-2: | kir | |
| ISO 639-3: | kir
| |
| Mapa | ||
| ||
| Status | ||
 | ||
A lingua kirguiz[2] ou quirguiz (na súa forma nativa Кыргызча, Кыргыз тили, قىرعىز تىلى, Kırgızça, Kırgız tili) é unha lingua turca falada por preto de catro millóns de persoas en Kirguizistán, así como na China, Afganistán, Casaquistán, Taxiquistán, Turquía, Uzbekistán, Paquistán e Rusia. O kirguiz é membro do subgrupo kirguiz–kipchak das linguas kypchak, e a converxencia lingüística da actualidade deu como resultado un incremento do grao de intelixibilidade entre o kirguiz e o casaco.
O kirguiz era escrito orixinalmente en runas turcas,[3] mais foi substituído gradualmente polo alfabeto árabe (en uso ata 1928 na USSR, aínda en uso na China). Entre 1928 e 1940, usouse un alfabeto turco baseado no latino. En 1940, por mor da política xeral soviética, o alfabeto cirílico converteuse no máis habitual, e mantense aínda hoxe, malia que algúns kirguiz seguen a usar o alfabeto árabe. Cando Kirguizistán conseguiu a independencia despois do colapso da Unión Soviética en 1991, houbo un movemento para tentar recuperar o alfabeto latino (nunha versión máis próxima á do alfabeto turco), pero o plan non foi implantado aínda.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022.
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para kirguiz.
- ↑ Кызласов И. Л., Рунические письменности евразийских степей (Kyzlasov I.L. Runic scripts of Eurasian steppes), Восточная литература (Eastern Literature), Moscow, 1994, pp. 80 on, ISBN 5-02-017741-5
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Existe unha versión da Wikipedia en Lingua kirguiz |
 |
A Galipedia ten un portal sobre: Kirguizistán |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Krippes, Karl A. (1998). Kyrgyz: Kyrgyz-English/English-Kyrgyz: Glossary of Terms. Hippocrene Books, Nova York. ISBN 0-7818-0641-0.
- Library of Congress, Country Studies, Kyrgyzstan.
- Comrie, Bernard. 1983. The languages of the Soviet Union. Cambridge: Cambridge University Press.
- Beckwith, Christopher I. 1987/1993. "The Tibetan Empire in Central Asia." Princeton: Princeton University Press.
- Tchoroev, Tyntchtykbek. 2003. The Kyrgyz.; in: The History of Civilisations of Central Asia, Vol. 5, Development in contrast: from the sixteenth to the mid-nineteenth century /Editors: Ch. Adle and Irfan Habib. Co-editor: Karl M. Baipakov. – UNESCO Publishing. Multiple History Series. Paris. – Chapter 4, p. 109 – 125. (ISBN 92-3-103876-1).
