Ջայապուրա
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ջայապուրա (այլ կիրառումներ)
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ջայապուրա | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ինդոնեզիա | ||||
| Համայնք | Պապուա (Ինդոնեզիայի գավառ)[1] | ||||
| Ներքին բաժանում | North Jayapura?[2], Muara Tami?[2], South Jayapura?[2], Abepura?[2] և Heram?[2] | ||||
| Հիմնադրված է | մարտի 7, 1910 թ. | ||||
| Մակերես | 940 000 000 քառակուսի մետր | ||||
| ԲԾՄ | 287±1 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▲413 283 մարդ (2015)[3] | ||||
| Պաշտոնական կայք | jayapurakota.go.id | ||||
| |||||
Ջայապուրա (ինդոն.՝ Jayapura), քաղաք Ինդոնեզիայում, որը գտնվում է Նոր Գվինեա կղզու հյուսիսային ափին։ Վարչական կենտրոնը Պապուան է։ 2010 թվականի տվյալներով` բնակչությունը կազմում է 261 հազար մարդ[4]։
Տեղակայված է Հումբոլդտ ծովածոցի ափին (ինդոն.՝ Yos Sudarso):
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1910–1962 թվականներից քաղաքը կոչվել է Հոլանդիա[5] (հոլ.՝ Hollandia) և Հոլանդական արևելահնդկական ընկերության կազմի մեջ գտնվող նույնանուն շրջանի մայրաքաղաքն է եղել։
1942 թվականին այն, ինչպես նաև Հոլանդական արևելահնդկական ընկերության մեծ մասը, գրավվել է Ճապոնիայի զինված ուժերի կողմից։
1944 թվականին այն ազատագրվել է դաշնակիցների ուժերով, իսկ 1945 թվականին վերականգնվել նիդերլանդական վարչակազմը։
1949 թվականին, երբ հոլանդացիները կորցրել են իրենց արևելահնդկական հիմնական ունեցվածքը, քաղաքը դարձել է Նիդերլանդական Նոր Գվինեայի վարչական կենտրոնը։
1962 թվականին՝ Արևմտյան Նոր Գվինեայի ՄԱԿ-ի ժամանակավոր վարչակազմին հանձնելուց հետո, քաղաքին շնորհվել է ինդոնեզական Կոտա Բարու անվանումը (ինդոն.՝ Kota Baru, բառացի՝ «Նոր քաղաք»)։
Այդ տարածքում Ինդոնեզիայի ինքնիշխանության հաստատումից հետո, քաղաքը վերանվանվել է Սուկարնոպուրու (ինդոն.՝ Sukarnopura, բառացի՝ «Սուկարնոգրադ»)՝ այդ ժամանակաշրջանում Ինդոնեզիայի նախագահի պաշտոնը զբաղեցնող Սուկարնոյի պատվին։
1968 թվականին քաղաքը վերանվանվել է՝ ստանալով նախկին Ջայապուրա անունը (ինդոն.՝ Jayapura, բառացի՝ «Փառապանծ քաղաք», «Հաղթանակի քաղաք»)։
1969 թվականին՝ Ինդոնեզիայի իշխանության կողմից Նոր Գվինեայի արևմտյան մասին տրամադրելուց հետո, գավառը դարձել է նրա վարչական կենտրոնը։
2003 թվականին՝ գավառի բաժանումից հետո, պահպանել է իր կարգավիճակը՝ որպես Պապուա գավառի կառավարական կենտրոն։
2000–ական թվականների և 2010 թվականի սկզբներին, պապուական ազգային շարժման ակտիվացման հոսանքի հետ, գավառում, ի օգուտ քաղաքի հերթական անվանափոխության, անցել է նրա՝ հարյուրամյակին զուգադիպած պապուական ընկերությունը՝ նշելով 2010 թվականի մարտի 7–ը։
Հասարակության ներկայացուցիչների հետ անց են կացվել քաղաքային և գավառական իշխանությունների հանդիպումների շարք, որի ընթացքում անվան նոր, առավել հայտնի տարբերակներից ճանաչվել է Փորթ Նումբայը (ինդոն.՝ Port-Numbay), մասնավորապես՝ 110 հասարակական պատվիրակների բացարձակ մեծամասնությունը, ովքեր մասնակցել են 2010 թվականի փետրվարին տեղի ունեցած քաղաքապետի և քաղաքային օրենսդիր խորհրդի նախագահի հետ հանդիպմանը և արտահայտվել հօգուտ նրա[6]։
Վերանվանման հրապարակման հարցը ազգային ԶԼՄ–ների կողմից լայն արձագանք է ստացել[6][7], սակայն վերջնարդյունքում գործնական մշակում չի ստացել․ քաղաքը պահպանել է Ջայապուրա անվանումը[8][9]։
Միևնույն ժամանակ, Փորթ Նումբայ անունը պաշտոնապես օգտագործվում է պապուան բնակչության կողմից և որոշակի տարածում է ստացել Ինդոնեզիայի սահմաններից դուրս[10]։
Քույր քաղաքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոստա Ռիկա Սան Խոսե, Կոստա Ռիկա
Ֆիլիպիններ Պուերտո Պրինսեսա, Ֆիլիպիններ
Մալայզիա Թավաու, Մալայզիա
Թաիլանդ Սոնգղլա, Թաիլանդ
Հայտնի բնիկներ և բնակիչներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Էրոլ Իբա (ծնված՝ 1979 թվականին)՝ Ինդոնեզիայի հավաքականի ֆուտբոլիստ, 2006—2009 թվականներին Ինդոնեզիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի խաղացող։
- Ֆրենս Կաիսեպո (1921–1979 թվականներ)՝ Ինդոնեզիայի պետական և քաղաքական գործիչ։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Indonesian Minister of Home Affairs Decree 100.1.1-6117 Of 2022 — P. 3573.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ինդոնեզիայի ներքին գործերի նախարարի 2022 թվականի թիվ 050-145 հրամանագիրը
- ↑ The Master Book of Indonesian Territory Data 2015 (ինդոն.)
- ↑ Peta Sebaran Penduduk Indonesia: Sensus Penduduk 2010. — Jakarta : Badan Pusat Statistik, 2010. — ISBN 978-979‐064‐269‐0.(ինդ.)
- ↑ Холландия // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ 6,0 6,1 «Kota Jayapura Akan Ganti Nama Lagi» (ինդոնեզերեն). Tempo — Электронная версия журнала «Темпо»). 9 февраля 2010 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
- ↑ «Wajar Nama Jayapura Menjadi Port Numbay» (ինդոնեզերեն). Kompas — Электронная версия журнала «Компас»). 2 февраля 2010 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
- ↑ «Daftar Kabupaten» (ինդոնեզերեն). Pemerintah Provinsi Papua — Список округов и городских муниципалитетов провинции Папуа на официальном сайте администрации провинции. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
- ↑ «Walikota Jayapura sesalkan tentara PNG tembak WNI» (ինդոնեզերեն). Antara — Официальный сайт индонезийского государственного информационного агентства «Антара»). 13 мая 2013 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.
- ↑ «Port Numbay Photo News : Papuan Caling for Referendum in West Papua» (ինդոնեզերեն). Infopapua — ). 2 сентября 2010 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 27-ին.