2025
| Historio > yarcento |
| Yarcenti: |
| 20ma21ma22ma
|
| Yardeki: 2000a • 2010a • 2020a • 2030a • 2040a |
| Yari: 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005 |
La yaro 2025 (MMXXV segun Romala algarismi) esas yaro komencinta ye merkurdio segun Gregoriala kalendario. Ol esas la 25ma yaro di la 3ma yarmilo, la 25ma yaro di la 21ma yarcento e la 6ma yaro di la yari 2020a.
Dum la komenco di ca yaro, l'invado di Ukraina da Rusia, l'Interna milito di Sudan, l'interna milito di Myanmar e la Milito Israel-Hamas duris.
Segun Chiniala horoskopo, 2025 esas la yaro di la Serpento.
Klimato ed ambiento
[redaktar | redaktar fonto]L'incendii en Kalifornia divenis devastanta, e de la 1ma til la 14ma di januaro li produktis adminime 25 morti[1] e cirkume 180 mil plusa homi diplasita.[2] L'incendii atingis richa quarteri di multa urbi, inkluzite domegi de Anthony Hopkins, Paris Hilton ed altri. Gavin Newsom, guvernisto di Kalifornia, deklaras ke l'incendii che komtio Los Angeles povas esar "la maxim mala naturala dizastro de Usana historio", e la domaji povas superirar 135 miliardi di dolari[1]. Ye la 8ma di januaro, revuo Nature publikigis studio montranta ke 1/4 ek 23 496 speci studiita di krustacei, fishi e raptera insekti minacesas pri extingo[3].
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 1ma di januaro - Adminime 10 personi mortas e 35 plusa homi vundesas kande individuo uzas kamioneto por fular li en avenuo di New Orleans, Louisiana, Usa. Pose l'individuo pafas kontre policisti e mortigesas.[4]
- 1ma di januaro - Liechtenstein legaligas samasexua mariajo.[5]
- 1ma di januaro - Rumania e Bulgaria kompletigas procedi por enirar tale nomizita "Schengen-areo", en Europana Uniono.
- 2ma di januaro - Interna milito di Somalia - Trupi de Puntlando lansas atako kontre celeyi dil grupo Harakat al-Shabaab al-Mujahideen, ligita a Islamana Stato, che regiono Bari, Puntlando, Somalia.
- 4ma di januaro - Austriana kancelero Karl Nehammer anuncas ilua renunco.
- 7ma di januaro - Ter-tremo kun forteso 7.1 che skalo di Richter frapas Tibet, produktanta adminime 126 morti e 188 plusa homi vundita[6].
- 8ma di januaro - Interna milito di Myanmar: Aerala bombardi dal armeo di Myanmar en Kyauk Ni Maw, insulo Ramree, produktas adminime 40 morti e 12 plusa homi vundita.[7]
- 12ma di januaro - En Kroatia, Zoran Milanović rielektesas kom prezidanto.
- 22ma di januaro - Tailando divenos la 38ma lando en la mondo qua legaligos samasexua mariajo.
Naski
[redaktar | redaktar fonto]Morti
[redaktar | redaktar fonto]
- 2ma di januaro - Ágnes Keleti, Hungara gimnastikistino, Olimpiala championino (n. 1921)[8]
- 4ma di januaro - Peter Brandes, Dana skultisto (n. 1944)[9]
- 5ma di januaro - Konstantinos Simitis, chefministro di Grekia (n. 1936)[10]
- 7ma di januaro - Jean-Marie Le Pen, Franca politikisto (n. 1928)
- 13ma di januaro - Oliviero Toscani, Italiana fotografisto (n. 1942)
- 16ma di januaro - David Lynch, Usana cinematografisto (n. 1946)
Nobel-premiiziti
[redaktar | redaktar fonto]- Fiziko: [[
- Kemio: [[
- Fiziologio o Medicino: [[
- Literaturo: [[
- Paco: [[
- Ekonomiko: [[
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 LA fires live updates: ‘Extremely critical conditions’ in California as 72 mph wind gusts slam city - Publikigita da The Independent. Dato di publikigo: 14ma di januaro 2025. Idiomo: Angla.
- ↑ What we know about the victims killed in the California wildfires - Publikigita da MSN. Dato di publikigo: 10ma di januaro 2025. Idiomo: Angla.
- ↑ Autoro: Catherine A. Sayer, Eresha Fernando, Randall R. Jiminez, Micholas B. W. Macfarlane. One-quarter of freshwater fauna threatened with extinction. Publikigita da Nature. Dato di publikigo: 8ma di januaro 2025.
- ↑ Veículo atropela multidão, mata ao menos 10 e fere 35 pessoas nos EUA - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 1ma di januaro 2025. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Liechtenstein legalizes same-sex marriage in near-unanimous vote - Publikigita da Politico. Dato di publikigo: 1ma di januaro 2025. Idiomo: Angla.
- ↑ Un terremoto en una ciudad sagrada del Tíbet deja al menos 126 muertos y 188 heridos - Publikigita da BBC News Mundo. Dato di publikigo: 7ma di januaro 2025. Idiomo: Hispana.
- ↑ At least 40 killed in Myanmar military air attack in Rakhine State, UN says - Publikigita da Al Jazeera. Dato di publikigo: 11ma di januaro 2025. Idiomo: Angla.
- ↑ Elhunyt Keleti Ágnes ötszörös olimpiai bajnok tornász, a Nemzet Sportolója - Publikigita da Hirado.hu. Dato di publikigo: 2ma di januaro 2025. Idiomo: Hungara.
- ↑ Kirkekunster Peter Brandes er død - Publikigita da DR. Dato di publikigo: 4ma di januaro 2025. Idiomo: Dana.
- ↑ Muere a los 88 años el ex primer ministro griego Costas Simitis - Publikigita da La Vanguardia. Dato di publikigo: 5ma di januaro 2025. Idiomo: Hispana.