Ruoman Empaya
Di Ruoman Empaya (Latn: Imperium Rōmānum; Klasikal Latn: [ɪmˈpɛ.ri.ũː roːˈmaː.nũː] Koine ah Midiival Griik: Βασιλεία τῶν Ῥωμαίων, chr. Basileia tōn Rhōmaiōn) wena di puos-Ruoman Ripoblik piiriad a di ienshent Ruoman siblizieshan, we kiaraktaraiz bai gobament edop bai emperadem ah laaj terituorial uoldin rong di Meditarienian Sii ina Yuurop, Afrika ah Ieja.
Di siti a Ruom ena di laajis siti ina di wol bout 100 BKI – bout 400 KI, wid Kanstantinuopl (Nyuu Ruom) we eh-bikoms di laajis rong 500 KI ah di hEmpaya papiles gruo tu a hestimietid 50 tu 90 milian inabitant (rofli 20% a di wol papilieshan deh taim de.
Di 500-ier-uol ripoblik we eh-prisiidi weh sivierli distiebilaiz ina siiriz a sivl waar ah palitikal kanflik, juurin taim wen Juulios Siiza eh-apaint az popechual diktieta ah den asasiniet ina 44 BKI. Sivl waar ah exikyuushan kantiniu, we kolminiet ina di vikchri a Aktievian, Siiza adaptid son, uoba Maak Antuoni ah Kliopachra a di Bakl a Aktiom ina 31 BKI ah di hanexieshan a Iijip. Aktievian powa eh den anasielebl ah ina 27 BKI di Ruoman Senit faamali grant im uobahaachin powa ah di nyuu taikl Agostos, we ifektivli maak di hen a di Ruoman Ripoblik.