Анықтама:Мазмұны

Тайвань мәселесі Елу жыл аралығында тайвань мәселесін АТР аймағындағы өте шиеліністі проблемалар қатарына жатқызуға болады. Аймақтық қарым қатынастағы ең елеулі мәселенің бірі Тайваньың ҚХР мен қосылуы болып тұр. Бұл мәселе өз бастауын Қытайдағы күзде 1949жылы өткен азаматтық соғыс аяқталғаннан кейін бұрынғы Қтыай республикасының басшысы Чан Кайши Мао Цзэдунның коммунистік жасағының қысымымен Тайваньға шегінулерінен өз бастауын алады. Сол кезден бастап, әр үкімет яғни Пекиндегі жаңа коммунистік пен ескі Тайбэедегі гоминдан екеуі легитимділікті талап етіп, өз үкіметтерінің жалпы қытайлық жалғыз заңды үкімет деп есептеді. Ксро қхр, ал ақш өз одақтастары Чан кайшиді мойындап қолдады. 1972жылы ақш ҚХРдың позициясын ұстанып, тайванбмен дипломатиялық қарым қатынасын үзіп, чан кайши үкіметімен тек ресми емес қатынасты сақтап қалды. 1975 жылы чан кайши қайтыс болады. Оның орнын басушылар «жалғыз қытай» формуласын ұстануды жалғастырып, бірігудің маңызды екенін мойындады. Алайда уақыт өте келе жағдай ушыға бастады. Тайваньның ішінде жергілікті халықтың әсері жоғарылап, олар аралдың тәуелсіздік алуын талап етіп отырды. Бұл сепартистердің парламенттің билігіне араласып, сыртқы саясатқа араласуына алып келді. Қазіргі таңда тайваньның егемендігін қолдайтындардың саны тым көп болып кетті, бұл қхр үкіметін бұл мәселенің шешімін табуға итермелейді. Ақш тың ресми емес гарантияларын қытай ескере отырып, күштердің бірігуіне бармай отыр. Алалйда бұл аралда төтенше жағдай туындаған күштердің бірікпейтінін және қытай аралға қарсы шаралар қолданбайды дегені емес. Қхр мен тайван болдам жасалып тұрған бірігудің шартары туралы сөйлесу үшін жартылай ресми контакттар ұстануда. Пекин позициясы «бір мемлекет екі жүйе» деген формулаға келіп отыр, оның басты мәні бірігудене кейін тайвань қхр ның бір провинциясына айналып, бірақ өз экономикалық моделін және автономдық әкімшілік жүйесін сақтап қала алады, ал сыртқы және қорғаныс саясатын қытаға беруге тиіс болады. Бірақ тайвань бұл шарттардың тиімді еместегін айтады. Олар Тайбэені пекин бірдей одақтас ретінде көруңн талап ететді. Тайвань 29 әлем елдерінмен дипломатиялық қарым қатынас ұстануда.