Браззавиль

Қала
Браззавиль
фр. Brazzaville
Әкімшілігі
Ел	Конго РеспубликасыКонго Республикасы
Статусы	Астана
Департаменті	Браззавиль
Мэр	Кристиан Роже Окемба
Тарихы мен географиясы
Координаттары	4°16′00″ о. е. 15°17′00″ ш. б.4.26667° о. е. 15.28333° ш. б. / -4.26667; 15.28333
Құрылған уақыты	1880
Қала статусы	1880
Жер аумағы	100 км²
Климаты	экваториалды
Уақыт белдеуі	UTC+1
Тұрғындары
Тұрғыны	1 557 533 адам (2012)
Тығыздығы	14 081,50 адам/км²
Этнохороним	браззавильдік, браззавильдіктер
Ресми тілі	француз тілі
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+242-1
mairiedebrazzaville.com
Браззавиль
Браззавиль шекарасы

Браззавиль (фр. Brazzaville; сөзбе-сөз "Браззаның қаласы") — Конго Республикасының астанасы және оның мәдениет пен қаржы орталығы. Конго Республикасының ең үлкен қаласы Конго өзенінің оң жағалауында орналасқан. Оған қарама-қарсы орналасқан Киншасамен бірге үлкен агломерацияны құрайды. Осы агломерацияда 12 миллионға жуық адам тұрады.

Атауы

Браззавильдің атауы екі сөзден тұрады: Бразза - Пьер Саворньян де Бразза, қаланың негізін қалаушысы; вилль - француз тілінен аударғанда қала деген мағынаны білдіреді

Тарихы

Браззавильді негізін қалаған француз экспедициясының қолбасшысы Пьер Саворньян де Бразза болатын. Ол 10 қыркүйек 1880 жылы Браззавильді француз күзет бекеті ретінде құрған.

XIX ғасырдың сонында Конго өзенінде сауда орын ретінде қолданылған. Ал XX ғасырдың басында (яғни, 1903 жылдан, 1910 жылға дейін) Француз Конгоның әкімшілік орталығы болып саналған. 1910 жылы Француз Экваториалды Африканың және Орта Конгоның астанасы, ал 1958 жылы автономиялық Конго Республикасының орталығы болып жарияланған.

Ұлы Отан соғысы кезінде қала тұрғындары Шарль де Голль бастаған «Бос Франция» қозғалысына белсене қатысқан.

1960 жылы Конго Республикасы Франциядан тәуелсіздігін алғанда, Браззавиль елдің астанасы болып сайланды. 1991 жылы Браззавильде мемлекеттік ту мен әнұранды бекітіп, жаңа конституция қабылданған.

География

Браззавиль Конго өзенің оң жағалауында орналасқан, ал оған қарама-қарсы орналасқан Киншаса, Конго Демократиялық Республикасының астанасы болып саналады. Бір-біріне қарама-қарсы жатқан екі астаналар бұл әлемде тек Браззавиль мен Киншаса ғана.

Қаладан солтүстік-шығысқа қарай Баму аралы орналасқан

Климат

Браззавиль климаты субэкваториалды, ылғалды және құрғақ мезгілдерімен. Жылдың орташа ауа температурасы – 25,3 °С. Жылдың жауын-шашын мөлшері – 1388 мм. Ылғалды мезгіл қазаннан мамырға дейін, ал құрғақ мезгіл маусымнан қыркүйекке дейін жалғасады. Шілде мен тамыз айларында жауын-шашын жаумайды. Жылдың желдің қаттылығы – 2,3 м/с.

Тұрғындар саны

Браззавильде 2012 жылдың басында 1 557 533 адам тұрған. Тұрғындардың көбі африканың әртүрлі халық өкілдері (баконго, батеке, мбоши, санга және т.б.) болып саналады. Еуропалықтар мен американдықтар шаһарда өте аз.

Қаланың ресми тілі – француз тілі, бірақ банту және т.б. тілдер қалада кеңінен таралған.

Тұрғындардың көбі мұсылмандар мен христиандықтар, сондай-ақ жергілікті діңдерді ұстанатын адамдар да аз емес.

Конго Республикасының үштен бір бөлігі осы Браззавиль қаласында тұрады және елдің ауыл шаруашылығында жұмыс істемейтің адамдардың 40%-ы осы шаһарда тұрады.

Тұрғындар саны жылдар бойынша өзгеруі

Жыл	Тұрғындар саны
1955 жыл	233 000 адам
1965 жыл	272 000 адам
1975 жыл	318 000 адам
1984 жыл	596 200 адам
1985 жыл	617 000 адам
1995 жыл	1 005 000 адам
1996 жыл	856 410 адам
2001 жыл	1 018 541 адам
2003 жыл	1 174 000 адам
2005 жыл	1 115 773 адам
2006 жыл	1 217 154 адам
2007 жыл	1 373 382 адам
2009 жыл	1 370 612 адам
2010 жыл	1 408 150 адам
2012 жыл	1 557 533 адам

Бауырлас қалалар

Қала атауы	Мемлекет атауы
Вашингтон	Америка Құрама Штаттары
Вэйхай	Қытай Халық Республикасы
Дакар	Сенегал Республикасы
Дрезден	Германия Федеративтік Республикасы
Киншаса	Конго Демократиялық Республикасы
Олате	Америка Құрама Штаттары
Реймс	Француз Республикасы