តៃប៉ិ

ទីក្រុងតៃបុិ 臺北市 តៃបុិ
រដ្ឋធានី
មើលពីលើ: តៃបុិ១០១នៅកណ្តាលទីក្រុងតៃប៉ិ, ការិយាល័យប្រធានាធិបតី, ភ្នំជីស៊ីង, សាលមន្ទីររាជវាំង, ប្រាសាទបាងកាលុងសាន, វិមានអនុស្សាវរីយ៍ ឈៀង កៃសេន, ស៊ីមេនឌីង
ទង់ជាតិ Logo
និរុត្តិសាស្ត្រ: វ៉េដ–ហ្គែយល្ស៍: Tʻai²-pei³; ន័យចំ "North of Taiwan"
ឈ្មោះហៅក្រៅ:  ទីក្រុងអាហ្សាល្លីស
[[file:ទំព័រគំរូ:Location map Taiwan|240px|ទីក្រុងតៃបុិ is located in ទំព័រគំរូ:Location map Taiwan]]<div style="position: absolute; z-index: 2; top: %; left: %; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"> [[File:ទំព័រគំរូ:Location map Taiwan|6x6px|ទីក្រុងតៃបុិ|link=|alt=]] <div style="font-size: %; line-height: 110%; z-index:90; position: relative; top: -1.5em; width: 6em; ">ទីក្រុងតៃបុិ
ប្រទេស	តៃវ៉ាន់
តាំងទីលំនៅ	១៧០៩
ប្តូរឈ្មោះតៃហុគូ	១៧ មេសា ១៨៩៥
ស្ថានភាពទីក្រុង	២៥ តុលា ១៩៤៥
រដ្ឋធានីជាតិបណ្តោះអាសន្ន	៧ ធ្នូ ១៩៤៩
បង្កើតឡើងវិញជាក្រុងដែលគ្រប់គ្រងដោយពួកយ័ន	១ កក្កដា ១៩៦៧
អាសនៈទីក្រុង	ស្រុកស៊ិនយី 25°02′15″N 121°33′45″E
ស្រុក	១២
ស្រុកធំបំផុត	ស្រុកដាអាន
រដ្ឋាភិបាល
▪ អភិបាលក្រុង	ឈៀង វ៉ានអាន (គួមីនតាង)
នីតិបញ្ញត្តិ	ក្រុមប្រឹក្សាក្រុងតៃប៉ិ
តំណាងជាតិ
• នីតិប្បញ្ញត្តិយ័ន	៨នៃ១១៣មណ្ឌលបោះឆ្នោត
ផ្ទៃដី
• សរុប	២៧១.៨០ គ.ម២ (១០៤.៩៤ ម៉ាយ ក.) (ទី១៦)
• ទឹក	២.៧ គ.ម២ (១�០ ម៉ាយ ក.)
ចំនួនប្រជាជន
• ប៉ាន់ស្មានឆ្នាំ​ មីនា ២០២៣	២,៤៩៤,៨១៣នាក់ (4th) 9,078,000 (urban) (ទី៤)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ប្រមាណឆ្នាំ ២០១៦
• សរុបl	$៦៥,៥៣៩ (ទី១)
GDP (តិចតូច)	ប៉ាន់ប្រមាណឆ្នាំ ២០១៦
• សរុប	NT$៩៩០,២៩២ (ទី១)
តំបន់ម៉ោង	UTC+៨ (ពេលវេលាស្តង់ដារជាតិ)
លេខ​កូដ​ហៅ​ទូរសព្ទ	(០)២
លេខកូដប្រៃសណីយ	១០០–១១៦
កូដ ISO 3166	TW-TPE
គេហទំព័រ	gov.taipei (in Chinese) en.gov.taipei (in English) ទំព័រគំរូ:Infobox place symbols

តៃប៉ិ ជាផ្លូវការ ទីក្រុងតៃប៉ិ គឺជារដ្ឋធានី និងជាក្រុងពិសេសរបស់តៃវ៉ាន់ ។ មានទីតាំងនៅភាគខាងជើងនៃកោះតៃវ៉ាន់ ទីក្រុងតៃប៉ិគឺជាតំបន់ជុំវិញនៃក្រុងនៃទីក្រុងតៃប៉ិថ្មី ដែលស្ថិតនៅប្រហែល ២៥គីឡូម៉ែត្រ (១៦ម៉ាយ៍) ភាគនិរតីនៃទីក្រុងកំពង់ផែភាគខាងជើងនៃគីលុង ។ ទីក្រុងភាគច្រើនស្ថិតនៅលើអាងតៃបុិដែលជាបឹងបុរាណ។ អាងនេះត្រូវបានព្រំប្រទល់ដោយជ្រលងតូចចង្អៀតនៃទន្លេ គីលុង និង ស៊ិនដៀន ដែលភ្ជាប់គ្នាបង្កើតជា ទន្លេថាំស៊ូអ៊ី តាមព្រំដែនភាគខាងលិចរបស់ទីក្រុង។

ទីក្រុងតៃប៉ិគឺជាផ្ទះសម្រាប់ប្រជាជនប៉ាន់ស្មានចំនួន ២,៤៩៤,៨១៣នាក់ (ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣) បង្កើតជាផ្នែកស្នូលនៃតំបន់ទីប្រជុំជនតៃប៉ិ-គីលុង ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា "មហាតៃប៉ិ" ដែលរួមមានទីក្រុងក្បែរនោះនៃទីក្រុងតៃប៉ិ និងទីក្រុងគីលុង ផងដែរ ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជន ៧,០៤៧,៥៥៩នាក់ ជាតំបន់ទីក្រុងដែលមានប្រជាជនច្រើនបំផុតទី៤០ នៅលើពិភពលោក—ប្រហែលមួយភាគបីនៃពលរដ្ឋតៃវ៉ាន់រស់នៅក្នុងតំបន់រថភ្លើងក្រោមដី។ ឈ្មោះ "តៃប៉ិ" អាចសំដៅលើតំបន់ទីប្រជុំជនទាំងមូល ឬគ្រាន់តែក្រុងតែប៉ុណ្ណោះ។ តៃប៉ិបានក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយនៃកោះនេះតាំងពីឆ្នាំ១៨៨៧ នៅពេលដែលវាបានក្លាយជាអាសនៈនៃខេត្តតៃវ៉ាន់ ដំបូងដោយរាជវង្សឈីងរហូតដល់ឆ្នាំ១៨៩៥ និងម្តងទៀតពីឆ្នាំ១៩៤៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៥៦ ដោយរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋចិន ជាមួយនឹងចន្លោះពីឆ្នាំ១៨៩៥ ដល់ ឆ្នាំ១៩៤៥ ជា​អាសនៈ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ទូទៅ​នៃ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ​ក្នុង​អំឡុងការ​គ្រប់គ្រង​របស់​ជប៉ុន ។ ទីក្រុងនេះបានក្លាយជាអាសនៈជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាលកណ្តាលសាធារណរដ្ឋចិន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៤៩ វាបានក្លាយជាក្រុងពិសេសរបស់ប្រទេស (ពេលនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាក្រុងគ្រប់គ្រងដោយយ័ន) នៅថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦៧ ពីស្ថានភាពទីក្រុងខេត្ត ។

នៅ​ក្នុង​របាយការណ៍​ព័ត៌មាន​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស ឈ្មោះ ​តៃប៉ិ ​ជា​ញឹក​ញាប់​ប្រើ​ជា ​ពាក្យ​ប្រជុំ ​សំដៅ​ទៅ​លើ​រដ្ឋាភិបាល​កណ្តាល​ដែល​គ្រប់​គ្រងតំបន់​តៃវ៉ាន់ ។ ដោយសារតែ ស្ថានភាពនយោបាយមិនច្បាស់លាស់របស់តៃវ៉ាន់ ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ពាក្យ ចិនតៃប៉ិ ក៏ត្រូវបានគេប្រើជាញឹកញាប់ជាសទិសន័យ សម្រាប់ប្រទេសទាំងមូល ដូចជាពេលដែលតំណាងរដ្ឋាភិបាលរបស់តៃវ៉ាន់ចូលរួមក្នុងអង្គការអន្តរជាតិ ឬនៅពេលដែលអត្តពលិករបស់តៃវ៉ាន់ចូលរួមប្រកួតក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអន្តរជាតិ រួមទាំង កីឡាអូឡាំពិក ។