ສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດ

ສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດ (ຄຳເຄົ້າ: ສົມບູຣນາຍາສິທທິຣາຊຍ໌; ອັງກິດ: Absolute Monarchy) ແມ່ນລະບອບການປົກຄອງທີ່ມີກະສັດເປັນຜູ້ປົກຄອງແລະມີສິດຂາດໃນການບໍລິຫານປະເທດ ໃນລະບອບການປົກຄອງນີ້ ກະສັດກໍຄືກົດໝາຍ ກ່າວຄື ທີ່ມາຂອງກົດໝາຍທັງປວງຢູ່ທີ່ກະສັດ ຄຳສັ່ງ ຄວາມຕ້ອງການຕ່າງ ໆ ລ້ວນມີຜົນເປັນກົດໝາຍ ກະສັດມີອຳນາດໃນການປົກຄອງແຜ່ນດິນແລະພົນລະເມືອງໂດຍອິດສະຫຼະ ໂດຍບໍ່ມີກົດໝາຍຫຼືອົງກອນຕາມກົດໝາຍໃດ ໆ ຈະຂັດຂວາງໄດ້ ເຖິງອົງກອນທາງສາສະໜາອາດຕ້ານທານກະສັດຈາກການເຮັດບາງຢ່າງອົງລັດຖາທິປັດ (ກະສັດ) ນັ້ນຈະຄາດຫວັງວ່າຈະປະຕິບັດຕາມທຳນຽມ ແຕ່ໃນລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດນັ້ນ ບໍ່ມີລັດຖະທຳມະນູນຫຼືກົດໝາຍໃດ ໆ ທີ່ຈະຢູ່ເໜືອກວ່າຄຳຊີ້ຂາດຂອງລັດຖາທິປັດ ຕາມທິດສະດີພົນລະເມືອງນັ້ນ ລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດມອບຄວາມໄວ້ວາງໃຈທັງໝົດໃຫ້ກັບພະເຈົ້າແຜ່ນດິນທີ່ດີທາງສາຍເລືອດແລະໄດ້ຮັບການລ້ຽງດູເຝິກຝົນມາຢ່າງດີຕັ້ງແຕ່ເກີດ

ກະສັດບາງພະອົງ (ເຊັ່ນຈັກກະວັດເຢຍລະມັນ ຄ.ສ. 1871-1918) ມີລັດຖະສະພາທີ່ບໍ່ມີອຳນາດຫຼືເປັນພຽງສັນຍະລັກແລະອົງກອນບໍລິຫານອື່ນ ໆ ທີ່ກະສັດສາມາດປ່ຽນແປງຫຼືຍຸບເລີກໄດ້ຕາມຕ້ອງການ Archived 2023-07-25 at the Wayback Machine ເຖິງຈະມີຜົນເທົ່າກັບລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດແຕ່ໂດຍທາງເຕັກນິກທີ່ເປັນໄປໄດ້ແລ້ວ ນີ້ຄືລາຊາທິປະໄຕພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ (contitutional monarchy) ເນື່ອງຈາກການມີຢູ່ຂອງລັດຖະທຳມະນູນແລະກົດໝາຍພື້ນຖານຂອງປະເທດ

ລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດໃນປະເທດໄທ

ປະເທດໄທເຄີຍປົກຄອງດ້ວຍລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດ ພະມະຫາກະສັດມີອຳນາດສິດຂາດໃນການປົກຄອງແຜ່ນດິນດັງຄຳກ່າວທີ່ວ່າ "ພະບໍລົມລາຊານຸພາບຂອງພະເຈົ້າແຜ່ນດິນກຸງສະຫຍາມນີ້ບໍ່ໄດ້ປາກົດໃນກົດໝາຍອັນນຶ່ງອັນໃດ ດ້ວຍເຫດທີ່ຖືວ່າເປັນທີ່ລົ້ນພົ້ນ ບໍ່ມີຂໍ້ສັ່ງອັນໃດຈະເປັນຜູ້ບັງຄັບຂັດຂວາງໄດ້"

ໃນທັດສະນະຂອງ ນະຄະລິນ ເມກໄຕລັດ ອະດີດຄະນະບະດີຄະນະລັດຖະສາດ ມະຫາວິທະຍາໄລທຳມະສາດ ເຫັນວ່າລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດຂອງໄທນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ເປັນລະບອບທີ່ມີຕັ້ງແຕ່ສະໄໝບູຮານ ແຕ່ເພິ່ງມີມາໃນສະໄໝລາຊະການທີ່ 5 ເນື່ອງຈາກໃນລາຊະການນີ້ ພະອົງຊົງຮວບຮວມອຳນາດຈາກເຫຼົ່າຂຸນນາງ ຂ້າລາຊະການ ທີ່ເຄີຍມີອຳນາດແລະບົດບາດມາກ່ອນໜ້ານັ້ນ ມາໄວ້ທີ່ສູນກາງການປົກຄອງ ຄື ຕົວພະອົງແລະພະປະຍູນລະຢາດ ເຮັດໃຫ້ພະມະຫາກະສັດຊົງດຳລົງສະຖານະເປັນທັງປະມຸກຂອງລັດແລະປະມຸກຂອງຝ່າຍບໍລິຫານຢ່າງແທ້ຈິງ ເທົ່າກັບວ່າລະບອບສົມບູລະນາຍາສິດທິລາດຂອງໄທມີພຽງ 3 ລາຊະການເທົ່ານັ້ນ ຄື ລາຊະການທີ່ 5,ລາຊະການທີ່ 6ແລະລາຊະການທີ່ 7

ເບິ່ງຕື່ມ

• ລາຊາທິປະໄຕ
• ເທວະສິດຂອງພະມະກະສັດ