Als internationaal gerenommeerd pianist die afstudeerde in wetenschap en techniek behoort Hayato Sumino tot de wat zeldzame groep mensen die zich zowel thuis voelen in de kunst als in de wetenschap. Zijn debuutalbum is misschien nog ongebruikelijker. Er is muziek van Debussy, Fauré, Purcell, Bach en anderen (vaak in prachtige nieuwe interpretaties), naast nieuw werk geïnspireerd op muziek uit het verleden en door hemzelf gecomponeerde stukken die je onmiddellijk raken. Elk stuk is vol oprechte schoonheid en verwondering - Sumino's spel heeft een bijzondere kwaliteit, moeilijk te definiëren maar steeds aanwezig in de tederheid, de eerbied voor het geluid, en bovenal de emotionele eerlijkheid. Niet zo vreemd als je kijkt naar de veelheid aan invloeden uit Hayato Sumino's achtergrond. “Toen ik jong was, was ik bang om klassieke muziek te mengen met andere genres”, vertelt hij aan Apple Music. “Daarom gebruikte ik een andere naam, Cateen, voor mijn YouTube-video's. Ik liet in het begin niet eens mijn gezicht zien! Maar nu geloof ik dat het een van mijn sterke punten is, en mensen vinden het interessant. Want niemand doet zoiets: klassieke muziek spelen, en tegelijkertijd muziek improviseren en componeren in al die verschillende stijlen. Ik wilde altijd iets anders doen dan anderen.” Sumino begon op zijn derde al piano te spelen, maar muziek maken werd verdrongen naar de tweede plaats tijdens zijn studie informatica. Hij behaalde zijn masterdiploma informatiekunde en technologie aan de Universiteit van Tokio, waarna hij naar Parijs verhuisde om postdoctoraal onderzoek te doen naar muziekinformatieverwerking en kunstmatige intelligentie aan het Institute for Research and Coordination in Acoustics/Music (IRCAM). Thuisvideo's van Studio Ghibli, en Super Mario-hits werden voor Sumino een uitlaatklep voor zijn toetsenkunst, en al snel verwierf hij een flinke aanhang op social media. Zijn doorbraak als concertpianist kwam in 2021 op de International Chopin Piano Competition in Warschau, waar zijn optreden in de eerste ronde het publiek betoverde, en sindsdien meer dan zes miljoen keer is bekeken op YouTube. “Als ik speel heb ik altijd het gevoel dat ik aan het praten ben”, merkt hij op. “Ik ben niet zo spraakzaam, maar op een of andere manier ben ik 'spraakzamer' als ik piano speel. En als ik luister naar een opname van een legendarische pianist, bijvoorbeeld Rachmaninov die speelt, dan klinkt dat echt als een natuurlijke manier van praten. Dat probeer ik altijd te bereiken op de piano.” Door zijn subtiele aanraking en vloeiende frasering beheerst hij ook de kunst om de piano te laten zingen. “Volgens mij draait alles om: hoe krijg ik het gevoel dat de piano deel is van mijn lichaam. Het moet natuurlijk zijn. Het geluid moet uit mijn lichaam komen, dus ik probeer zoveel mogelijk verbinding te zoeken met de piano. Daar zijn zoveel technieken voor. Maar hoe zal ik zeggen? Het is moeilijk uit te leggen. Bijna vanaf mijn geboorte doe ik het al van nature, instinctief.” Als Sumino's gevoel voor klankkleuren, en hun vermogen om een rijkdom aan emotionele reacties teweeg te brengen hem is aangeboren, dan cultiveerde hij het in zijn studietijd door bigbandnummers, klassieke symfonische werken en filmsoundtracks te arrangeren. Zijn eigen composities beginnen bijna altijd als improvisaties, van waaruit hij de sterkste ideeën ontwikkelt. “Voor Human Universe wilde ik dat het stuk zou beginnen met 11 slagen. Dus dat concept kwam eerst, en daarop ging ik improviseren. En de drie Nocturnes zijn gebaseerd op mijn improvisaties op verschillende plaatsen op de wereld: 'Pre Rain' werd in de winter in Zuid-Korea gecomponeerd - het was erg koud, er viel sneeuw en regen dus het stuk is ook een beetje zo. 'After Dawn' komt uit mijn geboortestad in Japan, waar ik een keer de zon zag opkomen terwijl ik een jetlag had. En ik improviseerde 'Once in a Blue Moon' in Zuid-Frankrijk, op het platteland.” Er komen zowel vleugels als staande piano's voor op Human Universe. Beide zijn te horen in Fauré's In Paradisum en in Sumino's arrangement van Ravels Boléro, met vilt geplaatst tussen enkele snaren en hamers van de staande piano om hun geluid te veranderen. “Als wetenschappelijk onderzoeker kijk je altijd naar wat mensen eerder hebben gedaan en probeer je iets nieuws te vinden”, merkt Sumino op. “Nu ik musicus ben wordt mijn geest beïnvloed door wat ik ervoer toen ik onderzoeker was, en probeer ik iets nieuws te vinden gebaseerd op werk uit het verleden. Persoonlijk, als ik muziek maak, denk ik altijd na over hoe ik meer kan uitdrukken dan gewone menselijke gevoelens.” “De titel van het album heeft twee betekenissen. Het gaat over de mens in het universum en het universum in de mens. Ik wilde mijn innerlijke universum ermee uitdrukken. Ik hoop dat luisteraars het gevoel hebben dat ze naar een andere wereld worden meegevoerd, iets wat ze nooit voelen in hun dagelijks leven.”