Sergei Rachmaninoff

Sergej Rachmaninov blonk uit als dirigent en was daarnaast een virtuoos pianist en componist. Hij stond bekend om zijn melodieuze en weemoedige benadering van de laatromantiek. De eerste muzikale ervaring van de in 1873 geboren componist was het luiden van de klokken van de Sofiakathedraal te Novgorod. De klank daarvan vormde een inspiratiebron voor diverse werken, zoals het klokgelui in het begin van Pianoconcert nr. 2. Na een wankele start verbeterden zijn muziekstudies aanzienlijk nadat zijn talent was erkend op het Conservatorium van Moskou door Anton Arenski, een protegé van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. Rachmaninov legde een jaar eerder dan gepland zijn examen af en studeerde op zijn 19e af met de hoogst mogelijke cijfers. Spoedig daarna schreef hij Prélude in cis mineur, dat hij tijdens zijn optredens vertolkte als toegift. Als componist kreeg hij te maken met diverse tegenslagen die zijn creativiteit hinderden. Nadat in 1897 de première van zijn Symfonie nr. 1 slecht werd ontvangen, had hij gedurende drie jaar een writer's block. De Russische Revolutie van 1917 dwong hem zijn thuisland te verlaten, waarna hij min of meer constant heen en weer reisde tussen de Verenigde Staten en West-Europa. Tot zijn meesterwerken van voor de revolutie behoren Pianoconcert nr. 2 en Pianoconcert nr. 3 (uit respectievelijk 1901 en 1909) en de bezielde en troostrijke Symfonie nr. 2 uit 1907. Zijn Pianoconcert nr. 4 was een relatieve mislukking, wat leidde tot een nieuwe creatieve pauze, die hij verbrak met Variaties op een thema van Corelli voor onbegeleide piano en Rapsodie op een thema van Paganini voor piano en orkest met de subtiele 18e variatie, ‘Andante cantabile’. In zijn slotwerk Symfonische dansen (1940) blikt hij terug op Rusland met zowel nostalgie als verbittering; het bevat onder andere een rancuneuze verwijzing naar zijn koorwerk De Nachtwake voor koor uit 1915. In 1943 overleed hij in Beverly Hills, Californië, aan de gevolgen van kanker.