Raad voor het Openbaar Bestuur

Hoe kunnen uitvoeringsorganisaties sturen op publieke waarden? De uitvoerende macht vormt de verbindende schakel tussen overheid en samenleving. Met elkaar samenhangende systeemfouten zitten de schakelfunctie van de uitvoerders echter in de weg. Frank van Ommeren - lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) - schrijft erover in zijn nieuwe blog 'Ademruimte voor de uitvoerende macht' https://bit.ly/3OyLhLa Deze blog verscheen in het kader van de Maand van het Gezag https://bit.ly/4erAxsJ, waarin de ROB net als in voorgaande jaren de aandacht vestigt op een gezagswaardige overheid. #gezag

Technologie is niet goed of slecht, het gaat erom wat de mens ermee doet Nieuwe technologieën bieden volop mogelijkheden, maar de digitale transitie kent ook een keerzijde. Heeft de overheid bijvoorbeeld nog wel de regulerende functie ten opzichte van private partijen? En is er voldoende aandacht voor de publieke verantwoording? Wat vraagt de digitale transitie eigenlijk van het openbaar bestuur? Martiene Branderhorst - lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) - schrijft erover in haar nieuwe blog: https://bit.ly/4fL041k. Deze blog verscheen in het kader van de Maand van het Gezag https://bit.ly/4erAxsJ, waarin de ROB net als in voorgaande jaren de aandacht vestigt op een gezagswaardige overheid. #gezag

Naar een uitvoerende macht - nieuw advies van de ROB De Raad voor het Openbaar Bestuur publiceert vandaag het advies 'Naar een uitvoerende macht'. De ROB concludeert daarin dat versterking van de positie van uitvoerders noodzakelijk is om op de maatschappelijke opgaven goed verder te kunnen. Direct naar het advies: https://bit.ly/4eBd0pa In een ongevraagd advies aan regering en parlement pleit de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) ervoor om het versterken van de positie van uitvoerende professionals en organisaties binnen de overheid te versnellen. De maatschappelijke opgaven zijn groot, er is geen tijd te verliezen; de kennis en voeling met de samenleving moet via de uitvoerders onderdeel worden van de overheid. Dat is noodzakelijk voor herstel van het vertrouwen van burgers en het gezag van de overheid. De uitvoerders zijn de cruciale schakel tussen overheid en samenleving, en moeten en daarvoor van beleidsmakers en politici de ruimte middelen krijgen. Dat vraagt andere ambtelijke en politiek-ambtelijke verhoudingen, in het voordeel van uitvoerders. Zij hebben meer ruimte en invloed nodig bij het vormgeven van nieuw beleid of om van wet- en regelgeving af te wijken. Weeffouten belemmeren goede uitvoering Goede uitvoering is één van de speerpunten van het huidige kabinet. Op veel maatschappelijke terreinen zoals wonen, klimaat en migratie, is actie nodig. Daarbij wordt te weinig gebruik gemaakt van de kennis en kunde van de mensen en organisaties die met die maatschappelijke uitdagingen aan de slag moeten: uitvoerende professionals, uitvoeringsorganisaties, inspecties en decentrale overheden. De ROB heeft onderzocht wat er misgaat in het fundament van het openbaar bestuur. Er zijn drie hardnekkige weeffouten in het systeem: uitvoerders worden gezien als ondergeschikt, ze hebben te weinig ruimte om zelf morele keuzes te maken om in te spelen op situaties in de praktijk, en ze staan op afstand van de plekken in Den Haag waar de belangrijkste beslissingen worden genomen. Iedereen staat wat te doen Meer ruimte voor uitvoerders vraagt flink wat van het gehele openbaar bestuur: politici, beleidsmakers en van uitvoerders zelf. Het is aan de politici om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de uitvoering van het beleid dat ze zelf voorstellen. Nu is het Haagse politieke spel leidend, en de uitkomst daarvan zorgt in de praktijk voor problemen. Ook op de beleidsdepartementen is de focus op de politiek te groot: de rol van ambtenaren als politiek neutrale adviseurs staat hierdoor onder druk. Beleidsmakers en uitvoerders moeten meer gezamenlijk optrekken, bijvoorbeeld door de gevolgen van politieke keuzes beter inzichtelijk te maken. Uitvoerders – organisaties en professionals – mogen zich niet verschuilen achter slecht beleid: bij onrechtvaardige situaties, hebben ze de plicht om tegenstand te bieden.

Zonder verbinding geen gezag Bij het afscheidssymposium van Han Polman als voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur - verzorgde Liesbeth Spies - burgemeester van Alphen aan den Rijn en voorzitter Nederlands Genootschap van Burgemeesters - onlangs een lezing, met als onderwerp 'Zonder verbinding geen gezag'. In deze prikkelende lezing gaf zij voorbeelden op een aantal dimensies van verbindend besturen: op lokaal niveau, op regionaal niveau en verbindend besturen in de interbestuurlijke verhoudingen met het Rijk. Daarbij betrok zij de pijlers van een gezagswaardige overheid - bekwaamheid, betrouwbaarheid en betrokkenheid - in de praktijk. Naar de lezing: https://bit.ly/4fGgrMM #gezag

Blog: Gezag in de relatie tussen Rijk en gemeenten Peter Verheij - lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) - schrijft over de invloed van de bestuurlijke en financiële verhoudingen op de gezagswaardigheid van het openbaar bestuur. Lees nu zijn blog: https://bit.ly/4fk2B2o Deze blog verscheen in het kader van de Maand van het Gezag https://bit.ly/4erAxsJ, waarin de ROB net als in voorgaande jaren de aandacht vestigt op een gezagswaardige overheid. #gezag

Start Maand van het Gezag November is bij de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) inmiddels traditiegetrouw de 'Maand van het Gezag' https://bit.ly/4erAxsJ, waarin we net als in voorgaande jaren de aandacht vestigen op een gezagswaardige overheid. Een gezagswaardige overheid is: • Bekwaam • Betrokken • Betrouwbaar Caelesta Braun - vice-voorzitter van de ROB - trapt af met de inspirerende blog 'Gezag moet je (samen) doen'. Over de invulling van het publiek ambt, en balanceren tussen vertegenwoordigen en verantwoordelijkheid nemen voor het collectieve belang. Lees nu haar blog: https://bit.ly/4hqYtit #gezag

ROB-Lezing 2024 'Is Europa er voor mij?' Hoe staat het de responsiviteit van Europa? In hoeverre is Europa in staat om in te schatten wat voor Europese burgers werkelijk van betekenis is? Is Europa er voor mij? Dat was het thema van de ROB-lezing 2024 op donderdag 19 september jl. in het Huis van Europa in Den Haag. Van de bijeenkomst staat nu een uitgebreide impressie op de website van de Raad voor het Openbaar Bestuur, met ook verwijzing naar onze eerdere adviezen over Europa. n de ROB-lezing 2024 waren Caroline de Gruyter (journalist, publicist) en Rik De Ruiter (hoofddocent universiteit Leiden) aan het woord. Daarop volgde een gesprek met belangrijke inbreng van E. Bastiaan Van Apeldoorn (voorzitter Eerste Kamercommissie Europese Zaken). Secretaris-directeur Iris Sluiter leidde de discussie. Vicevoorzitter van de ROB Caelesta Braun sloot de middag af. Link naar de impressie van de ROB-Lezing: https://bit.ly/4f2pxCs Link om de lezing terug te kijken: https://bit.ly/3Ns9oui

Afscheidssymposium Han Polman Gisteren organiseerde de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in de sfeervolle Paul Steenbergen Foyer van de Koninklijke Schouwburg in Den Haag een afscheidssymposium ter ere van het vertrek van Han Polman als voorzitter van de ROB. Het was een boeiende middag, waarin de kracht van het voorzitterschap van Han centraal stond. In deze functie zocht Han steeds verbinding; tussen overheidslagen, met burgers en groeperingen in de samenleving, tussen adviesorganen, met betrokken departementen en met hoge colleges van staat. Als voorzitter is hij zowel voor de ROB als voor de kwaliteit van ons openbaar bestuur zeer waardevol geweest. Wij willen de sprekers Martijn Groenleer, Liesbeth Spies en Arne van Hout heel hartelijk danken voor hun inspirerende lezingen op het symposium, en het Erik Verwey Trio voor de muzikale omlijsting. Verder lezen: https://bit.ly/3Njiv0B

Verschenen: ROB-advies Voornemen tot overheveling specifieke uitkeringen Overheveling van specifieke uitkeringen vraagt om een zorgvuldige afweging, want is niet zonder meer wenselijk, mogelijk en zeker niet kostenbesparend. Het Hoofdlijnenakkoord vermeldt het voornemen om vrijwel alle specifieke uitkeringen over te hevelen naar het gemeente- en provinciefonds. Dat zou bijdragen aan het verminderen van de controle- en verantwoordingslasten, het vergroten van de beleids- en bestedingsvrijheid van decentrale overheden en een besparing opleveren van 10% op het beschikbare budget. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) stelt vast dat deze besparing niet is onderbouwd, niet realistisch is en ook niet passend, nu verantwoording staat voor een democratische waarde die niet kan worden wegbezuinigd. Daarbij is overheveling van specifieke uitkeringen naar de fondsen niet in alle gevallen wenselijk dan wel mogelijk, omdat het tot ongewenste maatschappelijke gevolgen kan leiden en/of tot ongewenste herverdeeleffecten. Als na zorgvuldige afweging wordt besloten tot deze overheveling, is bovendien een evenredige vermindering van ambities en taken en een verruiming van de sturingsmogelijkheden voor decentrale overheden vereist. Dat concludeert de ROB in zijn advies Voornemen tot overheveling specifieke uitkeringen. Lees verder: https://bit.ly/3YfSA09

ROB-raadslid Peter Verheij bij rondetafelgesprek Tweede Kamer over financiële positie van gemeenten Op 26 september 2024 organiseerde de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over de financiële positie van gemeenten. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) stelde daarvoor een position paper op. Raadslid Peter Verheij nam deel aan dit rondetafelgesprek. De vraag hoe de gemeentefinanciën er op dit moment voor staan, is makkelijker gesteld dan eenduidig te beantwoorden, en het gaat om meer dan geld alleen. Het is nodig de disbalans te herstellen van taken, organisatie, bevoegdheden en bekostiging. Zowel het Rijk als de decentrale overheden zijn gebaat bij Rust-Reinheid-Regelmaat in het begrotingsbeleid. De ROB bepleit daarom een herziening van de financiële verhouding tussen Rijk en decentrale overheden. Nu hebben gemeenten te weinig ruimte om zelf beleidskeuzes te maken; hun slagkracht wordt beperkt. Voor de betrouwbaarheid van overheid en politiek is het belangrijk dat de Rijkoverheid een betrouwbare partner is voor medeoverheden, en hen voldoende (financiële) ruimte biedt. De ROB noemt hierbij vijf belangrijke punten en geeft daarbij suggesties voor oplossingen. Lees verder: https://bit.ly/3zsYwt7