De bouwstenen van een geweldige presentatie

Een nieuw en innovatief product of dienst aan de man brengen, een groep mensen warm maken om mee in je idee te stappen of de wereld wakker schudden en een heuse mindshift teweeg brengen... daar heb je een knal van een presentatie voor nodig. In het vak Idea Promotion krijgen onze studenten de building blocks mee om hun keynote of presentatie op een sterke structuur te bouwen. En die delen we graag met jou in onze IIM Community.

Hou je vast, want de volgende zin die je leest kan je leven voorgoed veranderen. Elke presentatie bestaat uit drie delen: een begin, een midden en een einde. Klinkt eenvoudig en dat is het ook. En elk van deze drie delen (of fazen) heeft een specifiek functie.

In dit artikel vind je een ‘bouwdoos’ waarin je per fase een zes- à negental ‘bouwstenen’ meekrijgt. Het is niet de bedoeling dat je al deze bouwstenen gaat gebruiken. Pik deze eruit die voor jouw keynote, doelpubliek en persoonlijke stijl relevant zijn.

HET BEGIN

Het begin van je presentatie moet de aandacht van het publiek grijpen, het kader zetten, en de toon voor de rest van de presentatie bepalen.

• De Haak: Dit kan een verrassende statistiek, een provocerende vraag, of een krachtige uitspraak zijn. Gebruik dit in situaties waar je direct de aandacht wilt trekken en nieuwsgierigheid wilt wekken.

voorbeeld: "Wist u dat 90% van de startups faalt binnen het eerste jaar? Vandaag onthul ik de geheimen van de 10% die het wél maken."

• Persoonlijk verhaal: Een kort, relevant persoonlijk verhaal dat het thema van je presentatie raakt. Dit werkt goed om een emotionele connectie met het publiek op te bouwen.

voorbeeld: "Toen ik voor het eerst in het openbaar moest spreken, was ik zo zenuwachtig dat ik zelfs niet meer wist wat ik op dat podium stond te doen en waarom die mensen naar mij kwamen luisteren. Laat me u vertellen hoe ik die angst heb overwonnen."

• Overzicht: Een duidelijke en bondige beschrijving van wat je gaat bespreken. Dit helpt om verwachtingen te scheppen en geeft structuur aan je presentatie.

voorbeeld: “In de komende 20 minuten ga ik jullie drie eenvoudige strategieën geven om je ecologische voetafdruk met minstens de helft te verminderen zonder enige moeite te doen.”

• Stelling of Thesis: Een duidelijke en argumentatieve stelling die de kern van je presentatie samenvat. Dit is cruciaal om een duidelijk doel voor ogen te houden.

voorbeeld: "Duurzaamheid in bedrijfsvoering is niet alleen goed voor de planeet; het is ook een krachtige motor voor winstgroei.”

• Statistiek: Een krachtige statistiek kan direct de aandacht trekken door de omvang of urgentie van een probleem te benadrukken. Het is een effectieve manier om je publiek te laten realiseren hoe belangrijk het onderwerp is.

voorbeeld: "Elke minuut worden er 500 uur aan video's geüpload naar YouTube. Deze overweldigende hoeveelheid content toont de enorme competitie en het belang van opvallen."

• Terloopse vraag: Een directe vraag, zogezegd terloops en uit nieuwsgierigheid, kan interactie stimuleren en je publiek mentaal betrekken bij het onderwerp. Het zet aan tot denken en maakt de presentatie meer interactief.

voorbeeld: "Hoeveel onder jullie hebben vandaag al gebruik gemaakt van Chat GPT? Steek maar even je hand op. OK, dat zegt genoeg en leidt ons meteen naar het onderwerp van de invloed van AI op ons dagelijks leven."

HET MIDDEN

Dit is het 'vlees' van je presentatie, waar je je hoofdpunten uiteenzet. Dit gedeelte moet informatief zijn, maar ook boeiend en interactief. En natuurlijk mag je ook het emotionele aspect niet uit het oog verliezen.

• Kernpunten: Elk kernpunt behandelt een deel van je stelling of hoofdonderwerp. Zorg dat elk punt logisch voortvloeit uit het vorige.

voorbeeld: "Laten we beginnen met strategie één: klantgerichte innovatie. Hierbij draait alles om het luisteren naar je klanten om producten te creëren die echt een verschil maken in hun leven."

• Proces of methodologie: Dit bouwblok legt een specifiek proces of een methodologie uit die relevant is voor het onderwerp van de presentatie. Door een stap-voor-stap benadering te presenteren, kan je complexe informatie vereenvoudigen en het publiek helpen te begrijpen hoe ze een bepaalde taak of probleem kunnen aanpakken.

voorbeeld: "Ik wil u voorstellen aan de 'Community Action Framework', een methode om lokale gemeenschappen te betrekken bij hun eigen ontwikkelingsprocessen. Het begint met gemeenschapsmapping om de behoeften en hulpbronnen te identificeren, gevolgd door het opzetten van focusgroepen om deze behoeften verder te onderzoeken. Vervolgens worden pilotprojecten gelanceerd om oplossingen te testen, en ten slotte wordt de aanpak geëvalueerd en aangepast voor grotere uitrol."

• Dilemma of uitdaging: Hier introduceer je een specifiek probleem of uitdaging waar het publiek mee te maken kan hebben. Het presenteren van een dilemma stimuleert het publiek om na te denken over mogelijke oplossingen en verhoogt hun betrokkenheid.

voorbeeld: "Beschouw het dilemma van stedelijke armoede. Ondanks economische vooruitgang blijven vele stadsdelen kampen met hoge werkloosheid en slechte levensomstandigheden. Hoe kunnen we als samenleving innovatieve benaderingen ontwikkelen die niet alleen de symptomen maar ook de oorzaken van stedelijke armoede aanpakken?"

• Ondersteunende data: Statistieken, grafieken, onderzoeken, en citaten die je argumenten kracht bijzetten. Gebruik deze wanneer je jouw beweringen wilt versterken met bewijs.

voorbeeld: "Volgens een recente studie ervaren bedrijven die klantfeedback integreren in hun ontwikkelingsproces een 30% hogere klanttevredenheid en 25% meer herhaalaankopen."

• Visuele hulpmiddelen (Visual Aids): Diagrammen, info-graphics, afbeeldingen of video's die helpen om complexe informatie toegankelijker te maken.

voorbeeld: "Op deze slide zie je een info-graphic die de evolutie van het stijgende aantal jongeren tussen 16 en 25 jaar weergeeft die te kampen hebben met mentale problemen."

• Contrasterende vergelijking: Door twee ideeën, periodes, producten of strategieën tegenover elkaar te zetten, kan je de voordelen van de één boven de ander benadrukken. Dat helpt het publiek de relevantie en effectiviteit van een aanpak of concept beter te begrijpen.

voorbeeld: "Laten we de effectiviteit van traditionele marketing versus digitale marketing vergelijken. Terwijl de eerste steeds minder respons genereert, zien we dat digitale campagnes een meetbare impact hebben met een toename van 50% in klantinteracties."

• Citaat van een expert: Het gebruiken van een citaat van een gerespecteerde expert kan geloofwaardigheid toevoegen aan je argumenten en je presentatie versterken. Het laat zien dat jouw ideeën worden ondersteund door autoriteiten in het veld.

voorbeeld: "Zoals Elon Musk zegt: 'Innovatie is het verschil tussen leiders en volgers.' Dit benadrukt het belang van continue verbetering en aanpassing in het bedrijfsleven."

• Voorbeelden: Praktische voorbeelden of case studies die laten zien hoe je argumenten en ideeën in de echte wereld worden toegepast.

voorbeeld: "Neem bijvoorbeeld Google, die zijn innovatie stimuleert door werknemers 20% van hun tijd te laten besteden aan projecten waar ze gepassioneerd over zijn, wat heeft geleid tot producten zoals Gmail en Google News."

• Interactie (Interaction): Momenten ingebouwd voor vragen of kleine groepsdiscussies. Dit is vooral nuttig om het publiek betrokken te houden en om feedback of inzichten te verzamelen.

voorbeeld: "Ik zou graag van u willen horen, wat zijn enkele feedbackmethoden die u in uw workshops gebruikt? Laten we enkele ideeën delen."

HET EINDE

Het einde van je presentatie moet krachtig zijn, de kernpunten samenvatten en het publiek met een duidelijke call-to-action of een diepgaande gedachte achterlaten.

• Samenvatting (Summary): Een korte herhaling van de belangrijkste punten die je hebt besproken, samengevat in heldere, beknopte stappen of conclusies. Gebruik dit om te zorgen dat je boodschap blijft hangen.

voorbeeld: "Laten we de kernpunten van onze discussie over sociale innovatie voor stedelijke ontwikkeling samenvatten:

Punt 1: Community-Building Initiatives. We hebben gezien hoe essentieel gemeenschapsopbouwende initiatieven zijn voor het stimuleren van sociale cohesie en het versterken van lokale economieën. Door inwoners te betrekken bij het planningsproces, kunnen we duurzamere en inclusievere stedelijke omgevingen creëren.

Punt 2: Technologische Integratie. Technologie speelt een cruciale rol bij het vergemakkelijken van sociale innovatie, van mobiele apps die mensen verbinden met lokale diensten tot platforms die burgerparticipatie bevorderen. Het implementeren van deze technologieën kan helpen om efficiëntere en toegankelijkere stadsdiensten te bieden.

Punt 3: Onderwijs en Bewustwording. Onderwijs is de basis van elke sociale innovatie. Door te investeren in onderwijsprogramma's die gericht zijn op het ontwikkelen van kritisch denken en sociale verantwoordelijkheid, leggen we de basis voor toekomstige generaties om actieve deelnemers te zijn in hun gemeenschappen."

• Call-to-Action (CTA): Vertel het publiek wat ze kunnen doen met de informatie die ze hebben gekregen. Dit kan variëren van het proberen van een nieuwe techniek, dienst of product tot het steunen van een gedachte of het verspreiden van een boodschap.

voorbeeld: "Ik moedig u allen aan om één van de besproken strategieën vandaag nog toe te passen. Begin met het vragen van feedback aan uw klanten en kijk hoe u die inzichten kunt gebruiken om uw producten te verbeteren."

• Afrondend verhaal (Concluding Story): Een verhaal of anekdote die je presentatie rond en compleet maakt. Dit werkt goed om je presentatie memorabel te maken.

voorbeeld: "Laat me afsluiten met een verhaal over een startup die deze principes toepaste en binnen een jaar hun marktaandeel verdubbelde. Ze bewijzen dat met de juiste aanpak, enorme groei mogelijk is."

• Inspirerende quote of retorische vraag: Eindig met een krachtige quote of een diepzinnige vraag die het publiek aan het denken zet.

voorbeeld: "Nelson Mandela zei ooit: 'Onderwijs is het krachtigste wapen dat je kunt gebruiken om de wereld te veranderen.' Met deze gedachte, hoe denkt u dat ons onderwijssysteem kan worden verbeterd om een echte motor voor sociale verandering te worden? En welke rol kunt u daarin spelen?"

• Toekomstvisie: Het presenteren van een visie voor de toekomst kan inspirerend werken en het publiek motiveren om actie te ondernemen. Het biedt een positief beeld van wat mogelijk is als de voorgestelde ideeën worden toegepast.

voorbeeld: "Stel je eens voor waar we kunnen zijn over 10 jaar met groene technologie. We kunnen een wereld bereiken waar onze kinderen in schone steden leven, vrij van vervuiling."

• Persoonlijke oproep: Een persoonlijke oproep doet een beroep op het gevoel van verantwoordelijkheid of urgentie bij het publiek. Het maakt de presentatie meer direct en persoonlijk, en moedigt het publiek aan om persoonlijk betrokken te raken bij het onderwerp.

voorbeeld: "Ik nodig iedereen hier uit om na te denken over hoe je persoonlijk kunt bijdragen om meer begrip te tonen voor de problemen van ouderen. Elk klein gebaar helpt."

EN TOT SLOT…

Elke bouwblok hierboven - van het pakkende begin tot de inspirerende afsluiting - speelt een cruciale rol in het samenstellen van je presentatie. Het gebruik van deze bouwblokken stelt je in staat om een gestructureerd en boeiend verhaal te vertellen dat je publiek niet alleen informeert, maar ook inspireert en mobiliseert.

Hoe kan je de bouwblokken best gebruiken:

1. Begin met een sterke basis:

Begin je presentatie met een krachtige haak of een persoonlijke anekdote. Of wees creatief en doe iets heel onverwachts. Dit zet de toon en grijpt de aandacht van je publiek vanaf het eerste moment. Wees niet bang om een verrassende statistiek te gebruiken of een directe vraag te stellen die je publiek aan het denken zet.

2. Bouw met doel:

In het midden van je presentatie, introduceer de kernpunten die je centrale boodschap ondersteunen. Maak gebruik van contrasten, vergelijkingen, en expertcitaten om je argumenten kracht bij te zetten. Elk element moet bijdragen aan het verdiepen van het begrip van het publiek en het versterken van je boodschap.

 3. Maak het visueel:

Vergeet niet om visuele hulpmiddelen te integreren zoals info-graphics, afbeeldingen, en video's. Deze helpen complexe informatie te verduidelijken en maken je presentatie meer boeiend.

4. Interactie en engagement:

Bouw momenten van interactie in om je publiek actief bij de presentatie te betrekken. Dit kan via vragen, kleine discussies of zelfs korte activiteiten die helpen de gepresenteerde ideeën te absorberen.

5. Eindig met impact:

Je conclusie is je laatste kans om een blijvende indruk te maken. Gebruik een inspirerende quote, een krachtige call-to-action, of stel een uitdagende vraag die je publiek motiveert om na te denken of te handelen. Laat ze niet alleen iets leren, maar ook voelen.

Denk eraan, de bouwblokken die je kiest en hoe je ze toepast, moeten resoneren met je onderwerp en je publiek. Jij bent de architect van je presentatie. Elke keuze die je maakt, van de structuur tot de specifieke content, moet doelgericht zijn. Jouw doel is niet alleen om te informeren, maar ook om te transformeren. Je wil dat je publiek weggaat met nieuwe kennis, nieuwe inzichten, of zelfs een nieuwe houding. Wees moedig in jouw presentatie, experimenteer met verschillende bouwblokken, en ontdek wat het beste werkt om jouw boodschap effectief over te brengen. 

Veel succes!

Walter Vandervelde, Opleidingshoofd en lector Idea Promotion