Waarom zelfstandigheid de sleutel blijft tot een gezonde arbeidsmarkt

Sinds de invoering van de Wet DBA en de aankomende handhaving verkeert de arbeidsmarkt in een voortdurende staat van onzekerheid. Zowel zelfstandige professionals als opdrachtgevers zien zich geconfronteerd met risico’s en beperkingen die de balans tussen vraag en aanbod ontwrichten. Opdrachtgevers worstelen met juridische risico’s en hoge boetes, terwijl zelfstandigen hun flexibiliteit verliezen. Dit domino-effect remt innovatie, vertraagt projecten en verstoort de balans tussen vraag en aanbod. Hoe navigeren we door deze uitdagingen heen? Bij Fintri delen we onze visie en oplossingen om zelfstandigheid te beschermen en de markt gezond te houden.

Opdrachtgevers in het nauw

De arbeidsmarkt bevindt zich momenteel in een vicieuze cirkel van angst en onzekerheid. Aan de ene kant staan zelfstandige professionals (zzp’ers) die flexibel en onafhankelijk willen werken, terwijl aan de andere kant opdrachtgevers worstelen met de implicaties van de Wet DBA. Deze wet, bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, heeft sinds de invoering in 2016 vooral geleid tot verwarring en voorzichtigheid.

Vooral opdrachtgevers bevinden zich in een kwetsbare positie. In het geval van schijnzelfstandigheid lopen zij het grootste risico op hoge boetes, naheffingen en imagoschade. De Belastingdienst richt haar pijlen namelijk in eerste instantie op werkgevers, die als juridische verantwoordelijken worden beschouwd. Deze situatie zorgt ervoor dat veel organisaties liever geen risico nemen en zzp’ers vermijden, zelfs wanneer hun expertise hard nodig is. Het resultaat? Een rem op de inzet van gespecialiseerde zzp’ers en een scheve verhouding in vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

Beïnvloeding vraag en aanbod

De angst rondom schijnzelfstandigheid heeft direct invloed op de dynamiek tussen vraag en aanbod:

Vraag naar professionals: Organisaties blijven kampen met complexe projecten die vragen om gespecialiseerde kennis, zoals juridische, financiële of IT-ondersteuning. Het liefst zouden zij zzp’ers inschakelen vanwege hun expertise en flexibiliteit. Maar de juridische risico’s en het gebrek aan duidelijkheid zorgen ervoor dat bedrijven dit steeds vaker vermijden. In plaats daarvan wordt gekozen voor alternatieven, zoals het inhuren via detacheringsbureaus of midlance-achtige constructies. Dit beperkt de directe vraag naar zzp’ers en vertraagt innovatie en de projectvoortgang.

Aanbod van professionals: Voor zzp’ers betekent de huidige situatie dat zij minder toegang hebben tot interessante opdrachten, vooral bij grote opdrachtgevers. Terwijl zelfstandigheid voor veel professionals juist een bewuste keuze is, zien zij zich nu gedwongen om via tussenconstructies te werken of zelfs terug te keren naar loondienst. Dit leidt tot frustratie en een mismatch tussen hun talenten en de mogelijkheden die de markt biedt.

Prijsdruk en schaarste: Door de afname in directe vraag naar zzp’ers en de afhankelijkheid van tussenconstructies ontstaat er schaarste in bepaalde sectoren. Bedrijven moeten alsnog specialisten inhuren, maar betalen hiervoor vaak hogere kosten via bemiddelingspartijen of het gaat ten koste van de inkomsten van de zzp’ers. Tegelijkertijd stijgt de concurrentie onder zzp’ers die via veilige constructies werk proberen te vinden, wat de positie van zzp’ers verder onder druk zet.

Het domino-effect op werkgevers

De huidige situatie leidt tot een paradox: opdrachtgevers hebben specialisten nodig, maar durven ze niet rechtstreeks in te huren. Dit heeft verstrekkende gevolgen:

• Projectvertragingen: Door de schroom om zzp’ers in te huren, blijven vacatures langer openstaan en raken projecten vertraagd. Vooral in sectoren zoals IT en financiën, waar expertise cruciaal is, leidt dit tot inefficiëntie.
• Beperking van innovatie: Zonder toegang tot de juiste experts stagneert de vooruitgang binnen organisaties. Dit heeft een negatieve impact op de concurrentiepositie van bedrijven en de markt als geheel.
• Risico op verkeerde constructies: Werkgevers zoeken alternatieven, zoals midlance-achtige modellen, die op het eerste gezicht zekerheid bieden, maar waarvan jurisprudentie straks moet uitwijzen of ze wel compliant zijn waardoor juridische onzekerheid blijft bestaan.

Midlance-achtige modellen: oplossing of symptoombestrijding?

Midlance-achtige modellen bieden een ogenschijnlijke oplossing voor de onzekerheid rondom schijnzelfstandigheid. Professionals krijgen financiële stabiliteit, terwijl opdrachtgevers minder risico lopen op juridische gevolgen. Het is in feite een hybride vorm van detachering maar met meer keuzevrijheid en variatie in beloning. Wettelijk gezien zijn het vaak uitzendconstructies met een hele hoog variabel beloningscomponent gebaseerd op omzet. Het wordt marketingtechnisch soms gebracht als een uniek nieuw concept, maar uiteindelijk verschillen deze modellen nauwelijks van detachering of uitzend. In feite wordt er geconcurreerd op een mix van geboden zekerheden in combinatie met de marge. Maar zijn dit geen tijdelijke oplossingen? Ze omzeilen de huidige regelgeving zonder de onderliggende problemen op te lossen: het gebrek aan duidelijkheid over de status van zzp’ers en zo de terughoudendheid van opdrachtgevers om hen in te schakelen.

De toekomst van zelfstandigheid

Hoewel de markt nu onzeker is, geloven wij bij Fintri dat zelfstandigheid en flexibiliteit de sleutel zijn tot een gezonde arbeidsmarkt. Professionals die op zelfstandige basis werken, brengen een unieke expertise en wendbaarheid met zich mee, die onmisbaar zijn in een snel veranderende economie. De vraag is of, en hoelang het duurt totdat de markt klaar is om zelfstandigheid weer als norm te omarmen

Bij Fintri begrijpen we de zzp’er als geen ander en bieden daarom in de tussentijd het Fintri Prestige model aan. Geen uniek concept, wél financieel aantrekkelijk. Informeer gerust naar de mogelijkheden en ontdek hoe wij jou kunnen helpen om door de uitdagingen van vandaag heen te navigeren.