Abidżan
5°20′N 4°02′W/5,333333 -4,033333 Abidżan | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt wydzielony Abidżan | ||||
| Burmistrz |
Robert Beugré Mambé (od 2011) | ||||
| Powierzchnia |
miasto: 422 km² dystrykt: 2 119[1] km² | ||||
| Wysokość |
10 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2014) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
00225 | ||||
Położenie na mapie Wybrzeża Kości Słoniowej  | |||||
| 5°20′N 4°02′W/5,333333 -4,033333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Abidżan (fr. Abidjan) – największe miasto, główny ośrodek gospodarczy, naukowo-kulturalny i turystyczny Wybrzeża Kości Słoniowej, położony na południu kraju, do 1983 roku stolica państwa.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Abidżan położone jest nad laguną Ebrié, która jest połączona z Zatoką Gwinejską kanałem Vridi.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W 2014 roku Abidżan liczył 4,7 mln mieszkańców[2]. Należy do największych miast Afryki; liczbą ludności ustępuje jedynie Lagosowi, Kairowi, Kinszasie i Aleksandrii, zbliżoną ma Casablanca (nie licząc zespołów miejskich Chartumu i Johannesburga)[3].
Nazwa miasta
[edytuj | edytuj kod]Nazwa „Abidżan” posiada osobliwą etymologię – w miejscowym języku ebrie znaczy bowiem tyle, co właśnie ścięłam liście. Pierwsi Europejczycy mieli zapytać przechodzące kobiety, jak nazywa się miejsce, do którego właśnie dotarli; Afrykanki zrozumiały jednak, że przybyszom chodziło o to, co robią[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wioska została założona przez Francuzów w 1898 roku, zaś w 1903 stała się miastem. W roku 1904 Abidżan uzyskał połączenie kolejowe z terenami Francuskiej Afryki Zachodniej. Szybki rozwój spowodował, że miasto stało się w 1934 centrum administracyjnym i stolicą Wybrzeża Kości Słoniowej (wówczas kolonii francuskiej).
W 1950 roku po wybudowaniu kanału Vridi Abidżan stał się centrum gospodarczo-handlowym Francuskiej Afryki Zachodniej. Po uzyskaniu przez Wybrzeże Kości Słoniowej niepodległości w 1960 Abidżan stał się stolicą państwa. Od 1983 stolicą konstytucyjną jest Jamusukro, położone w centrum kraju, jednak głównym ośrodkiem państwa (m.in. rządu i Zgromadzenia Narodowego) jest nadal Abidżan.
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]
Miasto dzieli się na dwie części, które oddziela laguna. Część północna obejmuje gminy Abobo, Attécoubé, Adjamé, Yopougon, Cocody i Plateau natomiast część południowa obejmuje gminy Koumassi, Marcory, Port-Bouët i Treichville.
W skład dystryktu Abidżan (District d’Abidjan) weszły trzy przedmieścia Abidżanu, stanowiące podprefektury (fr. sous-préfectures): Anyama, Bingerville oraz Songon[1].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Przemysł głównie petrochemiczny (rafinerie ropy naftowej) i włókienniczy. Ważny port morski. Browar Solibra.
Działa tu także Regionalna Giełda Papierów Wartościowych w Abidżanie.
W 1966 roku w Abidżanie rozpoczął działalność Afrykański Bank Rozwoju (jego siedziba w latach 2003–2014 znajdowała się w Tunisie)[5].
Transport
[edytuj | edytuj kod]Znajduje się tu międzynarodowy port lotniczy Abidżan.
Oświata i nauka
[edytuj | edytuj kod]W Cocody znajduje się Uniwersytet Félix Houphouët-Boigny, założony w 1964, będący głównym uniwersytetem kraju[6].
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Abidżanie ma swoją siedzibę kilka klubów sportowych oraz federacje sportowe Wybrzeża Kości Słoniowej, a także Afrykańska Federacja Piłki Ręcznej.
Kluby piłkarskie
[edytuj | edytuj kod]- ASEC Mimosas
- Africa Sports National
- Inconditionnel d'Adjamé
- Jeunesse Club d’Abidjan
- FC Satellite
- Stade d’Abidjan
- Stella Club d'Adjamé
Kluby koszykarskie
[edytuj | edytuj kod]Stadiony i inne obiekty sportowe
[edytuj | edytuj kod]- Stade Félix Houphouët-Boigny
- Stade Robert Champroux
- Stade Municipal d'Abidjan
- Stade Auguste Denise
- Stade Imam Ali Timité
- Stade du Port autonome d'Abidjan
- Stade INJS
- Parc des sports de Rio
- Parc des sports de Treichville
- Palais des Sports de Treichville
Znani zawodnicy
[edytuj | edytuj kod]Abidżan jest miejscem urodzenia piłkarza Chelsea F.C. Didiera Drogby oraz zawodnika Galatasaray SK Emmanuela Eboué.
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]Do atrakcji Abidżanu należą, chroniący wilgotny las równikowy na obszarze 30 km², Park Narodowy Banco znajdujący się w Attécoubé, futurystyczna katedra św. Pawła oraz muzea.
W dzielnicy Plateau stoi wybudowany w latach 70. XX w. w stylu brutalizmu wieżowiec o charakterystycznym kształcie piramidy – La Pyramide[7].
Współpraca
[edytuj | edytuj kod]Miejscowości partnerskie:
Boulogne-Billancourt, Francja
Liège, Belgia- Marsylia, Francja
San Francisco, Stany Zjednoczone
São Paulo, Brazylia
Tiencin, Chiny
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Le District.
- ↑ a b Republic of Côte d’Ivoire. www.populationdata.net.
- ↑ Largest Cities in Africa.
- ↑ Nazewnictwo Geograficzne Świata. Zeszyt 3: Afryka. ksng.gugik.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-20)]. [online], publikacja Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2004, ISBN 83-239-7826-3 [dostęp: 11 stycznia 2008]. Dostępny w internecie:, s. 7–8.
- ↑ African Development Bank Group [online] [dostęp 2017-02-10].
- ↑ Côte d’Ivoire – Higher Education. education.stateuniversity.com. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ La Pyramide Building. [w:] www.emporis.com [on-line]. [dostęp 2019-08-14]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nazewnictwo Geograficzne Świata. Zeszyt 3: Afryka [online], publikacja Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2004, ISBN 83-239-7826-3.
- Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, Rafał Jasiulewicz (red.), Leszek Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809.