Chikungunya
 Wysypka towarzysząca chorobie | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Chikungunya (wymawiane: „czikungunia”), czikungunia[1] – tropikalna choroba wirusowa, występująca głównie w południowej Azji i wschodniej Afryce, podobna do dengi, przenoszona przez komary[2].
W 2006 wystąpiły masowe zachorowania na wyspach Oceanu Indyjskiego (Reunion, Majotta, Seszele, Mauritius, Komory, Madagaskar, Malediwy) oraz w zachodnich, nadbrzeżnych rejonach Indii i w Malezji[3].
W 2007 zanotowano przypadki chikungunyi w okolicy Rimini we włoskim regionie Emilia-Romania. Był to pierwszy przypadek stwierdzony w Europie[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Chorobę opisano po raz pierwszy w Tanzanii w 1953 roku. Określenie „chikungunya” ma pochodzić z jednego z tamtejszych narzeczy i oznaczać „zgarbienie”, „przykurczenie”.
Etiologia
[edytuj | edytuj kod]
Choroba wywołana jest przez arbowirusa Chikungunya (alfawirus z rodziny Togaviridae). Choroba przenoszona jest przez komary (Aedes aegypti, Aedes albopictus lub Aedes polynesiensis). Nie występuje transmisja pomiędzy ludźmi. Rezerwuarem zarazka są małpy. Wirus pochodzi z Afryki. Stwierdzono dwie mutacje pozwalające egzystować w Aedes albopictus[5].
Objawy i przebieg
[edytuj | edytuj kod]Początkowo (3-7 dni po ekspozycji) zakażenie wirusem powoduje wystąpienie objawów rzekomogrypowych (gorączka, bóle głowy, nudności, osłabienie, bóle stawów i mięśni), wysypki i świądu skóry.
Gorączka zwykle ustępuje w ciągu kilku dni (tygodni), ale zdarzają się przedłużające się miesiącami bóle i zapalenia stawów, trwające nawet przez lata[6].
Nie ma dowodów na występowanie przypadków przebiegu krwotocznego ani neuroinwazji. Śmiertelność wynosi poniżej 1 przypadku na 1000 i dotyczy głównie osób w starszym wieku[7].
Leczenie i zapobieganie
[edytuj | edytuj kod]Nie ma leczenia przyczynowego choroby. Leczenie jest objawowe i polega na podawaniu niesterydowych leków przeciwzapalnych. Przeciwwskazany jest kwas acetylosalicylowy.
Metodą zapobiegawczą jest unikanie narażenia na ukłucia przez komary (moskitiery, repelenty). W roku 2023 szczepionka o nazwie Ixchiq, opracowana przez francuskie przedsiębiorstwo Valneva, została oficjalnie zarejestrowana przez Amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA). [8]Valneva, obecnie (2023 r.) dąży do uzyskania rejestracji swojego produktu na terenie Europejskiej Agencji Leków (EMA).[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ DECYZJA Nr 53/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. mon.gov.pl. [dostęp 2017-03-16]. (pol.).
- ↑ chikungunya. Oxford Advanced Learner’s Dictionary. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
- ↑ Państwowa Inspekcja Sanitarna: Informacja dla osób podróżujących w rejon Oceanu Indyjskiego.
- ↑ Chikungunya. Światowa Organizacja Zdrowia. [dostęp 2010-06-15]. (ang.).
- ↑ Carrie Arnold. Jak to się zaczyna...?. „Świat Nauki”. nr. 9 (241), s. 7, wrzesień 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.
- ↑ A.M. Powers, C.H. Logue. Changing patterns of chikungunya virus: re-emergence of a zoonotic arbovirus. „J. Gen. Virol.”. 88, s. 2363–2377, wrzesień 2007.
- ↑ Dileep Mavalankar i in.. Increased Mortality Rate Associated with Chikungunya Epidemic, Ahmedabad, India. „EID journal”, marzec 2008. DOI: 10.3201/eid1403.070720. ISSN 1080-6059. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
- ↑ Valneva Announces U.S. FDA Approval of World’s First Chikungunya Vaccine, IXCHIQ® [online], Valneva [dostęp 2023-12-27] (ang.).
- ↑ Chikungunya szczepienie – jakie są postępy w rejestracji? · TropicalMed [online], tropicalmed.pl [dostęp 2023-12-27] (pol.).
