Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim

Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	nr rej. 181 z dnia 20.06.1956 r.
	kościół filialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Kamień Pomorski
Adres	ul. Ludwika Solskiego 8; Kamień Pomorski
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Ottona w Kamieniu Pomorskim
Wezwanie	św. Mikołaja
Wspomnienie liturgiczne	6 grudnia
Historia
Data zakończenia budowy	I poł XIV w.
Data poświęcenia	1 maja 1994
Aktualne przeznaczenie	kościół
Data reaktywacji	1994
Poprzednie wyznanie	luterańskie
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła z dodatkiem kamienia
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Dzwonnica; • typ dzwonnicy	; zwarta
	Położenie na mapie Kamienia Pomorskiego Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	Położenie na mapie powiatu kamieńskiego Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	Położenie na mapie gminy Kamień Pomorski Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim
	53°58′09,99″N 14°46′10,96″E/53,969442 14,769711
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim, zwyczajowo kościół na wzgórzu^[3] (niem. Bergkirche^[3]) – zabytkowy^[1] kościół filialny w Kamieniu Pomorskim na wzgórzu zwanym Żalnik.

Historia

Pierwotna świątynia została zbudowana z cegły i kamieni narzutowych w XIV wieku^[2] na wzgórzu zwanym Żalnik^[a]. Początkowo służyła jako kaplica cmentarna i szpitalna, nad którą opiekę sprawował wikariusz katedry św. Jana Chrzciciela. W późnym średniowieczu kościółek stał się filiałem parafii kamieńskiej dla ludności zamieszkującej przedmieścia miasta, rybaków, żeglarzy, chłopów oraz dla Słowian, którzy nie uczestniczyli w nabożeństwach w katedrze, gdyż były one zarezerwowane dla szlachty pomorskiej i kamieńskich mieszczan.

Od XVI wieku w świątyni odbywały się nabożeństwa luterańskie. W XVI wieku kościół został rozbudowany^[2]. Do pierwotnej bryły świątyni dobudowano wieżę^[2], kruchtę i zakrystię.

Po II wojnie światowej kościół zamknięto. W 1960 roku budynek świątyni odnowiono i zaadaptowano na cele muzeum regionalnego^[2]. W 1994 roku świątynię przywrócono do kultu jako rzymskokatolicki kościół filialny parafii katedralnej. Poświęcony został 1 maja 1994 roku^[2].

Opis

Kościół znajduje się wśród drzew, w parku miejskim na wzgórzu. Świątynia jest orientowana, halowa, na planie prostokąta^[2] z eliptycznym prezbiterium i apsydą od strony wschodniej^[2] oraz od zachodu z wieżą pokrytą dachem hełmowym^[2], której trzon stanowią cztery potężne skarpy zabudowane ściankami i podzielone na kondygnacje. Hełm dzwonnicy pokryty jest drewnianą dachówką przypominająca rybią łuskę. Wieża w swej dolnej kondygnacji otwarta jest na cztery strony półokrągłymi arkadami, w części centralnej posiada dekorację maswerkową, a w szczycie okna szczelinowe. Do kościoła wchodzi się poprzez portal z ostrołukową archiwoltą^[2].

Elewacja ścian i wieża wykonane są z cegły z niewielkim udziałem kamienia narzutowego. Kościół posiada strop prosty, belkowany.

Wnętrze kościoła jest proste, współczesne. W półokrągłym prezbiterium na środku znajduje się obraz św. Mikołaja w szatach biskupich z pastorałem^[2]. Po lewej stronie jest obraz Jezusa Miłosiernego, po prawej znajduje się figura Matki Boskiej Róży Mistycznej^[2].

Dawne wyposażenie świątyni sprzed 1945 roku uległo rozproszeniu po zamknięciu kościoła i jego adaptacji na muzeum. Cześć zachowanych figur można zobaczyć w kamieńskiej katedrze.

Uwagi

↑ W okresie przedchrześcijańskim na Żalniku znajdowało się cmentarzysko słowiańskie.

Przypisy

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-13] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Matysiak 2012 ↓, s. 17.
↑ ^a ^b Klasik 1997 ↓, s. 23.

Bibliografia

Paulina Matysiak: Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Nasze dziedzictwo. T. II. Bydgoszcz: Ikona, 2012. ISBN 978-83-934287-2-4. OCLC 812720232. (pol. • niem.).
Marian Klasik: Przewodnik po zabytkach architektury i techniki gmin powiatu kamieńskiego: Dziwnów, Golczewo, Kamień Pomorski, Międzyzdroje, Świerzno, Wolin. Wolin: Lokalna Grupa Działania "Partnerstwo w rozwoju", 1997. ISBN 978-83-933567-5-1. (pol.).

Zobacz też

Kościół Najświętszej Maryi Panny w Kamieniu Pomorskim

Linki zewnętrzne

Architektura sakralna Pomorza Zachodniego

[uwaga_1-4] W okresie przedchrześcijańskim na Żalniku znajdowało się cmentarzysko słowiańskie.

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-13] .

[CITEREFMatysiak201217-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Matysiak 2012 ↓, s. 17.

[CITEREFKlasik199723-3] Klasik 1997 ↓, s. 23.

[1]

[2]

[3]

[a]

gmina Dziwnów	pensjonat przy ul. Mickiewicza 3 w Dziwnowie willa przy ulicy Parkowej 5 w Dziwnowie
gmina Golczewo	park dworski w Baczysławiu zespół pałacowy w Gadomiu teren Golczewa kościół w Golczewie cmentarz przykościelny w Golczewie wieża Zamkowa w Golczewie park dworski w Kłodzinie Kościół w Kozielicach cmentarz przykościeleny w Kozielicach ogrodzenie z bramami w Kozielicach Kościół w Mechowie zespół dworski w Mechowie Kościół w Niemicy zespół dworski w Niemicy park dworski w Ronicy park dworski w Samlinie Kościół w Uniborzu kościół w Upadłych park dworski w Wołowcu
Kamień Pomorski	Stare Miasto Konkatedra Kościół Wniebowzięcia NMP Kościół św. Mikołaja relikty murów fundamentowych kościoła i klasztoru dominikanów pozostałości murów obronnych brama Wolińska ratusz w Kamieniu Pomorskim dom przy ul. Gryfitów 1 dom przy ul. Gryfitów 11 dom przy ul. Gryfitów 12 dom przy ul. Gryfitów 13 kanonia dwór dziekana kapituły szkoła pałac biskupi dom zakrystiana zespół budynków sądu (sąd, areszt, wartownia, garaże)
gmina Kamień Pomorski	Pałac w Benicach park pałacowy w Borzysławiu park dworski w Giżkowie Kościół w Górkach park dworski w Górkach Kościół w Jarszewie zespół dworski w Niemicy zespół dworski w Miłachowie Połchowo z wyspą Gardzka Kępa zespół dworski w Rarwinie kościół w Sibinie park dworski w Sibinie zespół dworski w Strzeżewku (dwór, park) układ ruralistyczny osady Strzyżewa park pałacowy w Śniatowie park dworski w Świńcu Kościół w Trzebieszewie park dworski w Trzebieszewie zespół dworski we Wrzosowie (dwór, park) dom nr 39 we Wrzosowie
gmina Międzyzdroje	Kościół w Lubinie Kościół w Międzyzdrojach zespół Domu Zdrojowego przy ul. Bohaterów Warszawy 20 (Dom Zdrojowy, Park Chopina) pensjonaty przy ul. Bohaterów Warszawy 4, 7, 8, 9, 10, 11 (wraz z ogrodem), 13, 14, 16, 18 pensjonat przy ul. Dąbrówki 13 budynek dworca kolejowego z peronem i wiatą peronową oraz magazyn kolejowy pensjonaty przy ul. Kopernika 3, 5, 6, 7 i 12 kaplica zakonna „Stella Matutina” pensjonat przy ul. Książąt Pomorskich 24 pensjonaty przy ul. Ludowej 4 i 10 pensjonat przy ul. Mickiewicza 8 pensjonat „Pension Rudno”, ul. Plażowa 4, ok. 1900, nr rej.: A-47 z 6.07.2000 pensjonaty przy ul. Pomorskiej 10 i 16 budynek Stacji Ratownictwa Morskiego w Międzyzdrojach pensjonat przy ul. Promenada Gwiazd 16, 18 i 26 pensjonat przy ul. Rybackiej 1 pensjonat przy ul. Tysiąclecia Państwa Polskiego 12, 19 i 21 pensjonat przy ul. Wesołej 1 pensjonaty przy ul. Zdrojowej 5, 5a, 5 c, 15, 21, pensjonat przy ul. Zwycięstwa 21 wieża ciśnień
gmina Świerzno	park dworski w Będzieszewie relikty kościoła w Gostyniu przykościelny cmentarz w Gostyniu park pałacowy w Gostyniu park dworski w Jatkach park dworski w Kępicy zespół pałacowy w Margowie (pałac, park) zespół pałacowy w Stuchowie (pałac, park) park dworski w Sulikowie kościół Świętej Trójcy w Świerznie zespół dworski w Świerznie
gmina Wolin	cmentarz w Dargobądzu cmentarz w Dobropolu zespół dworski w Dobropolu (dwór, park) relikty podziemne kościoła w Kołczewie cmentarz przy kościele w Kołczewie aleja mieszana gatunkowo, wzdłuż drogi Kołczewo – Kodrab – Unin kościół w Koniewie kościół w Ładzinie cmentarz kościelny w Ładzinie zespół dworski w Mierzęcienie (dwór myśliwski, park) zespół dworski w Mokrzycy Małej (dwór, park) zespół dworski w Mokrzycy Wielkiej (dwór, park) wiatrak holenderski w Ostromicach Dwór w Piaskach Wielkich (dwór, park) park dworski w Strzegowie park dworski w Uninie aleja lipowa-jaworowa-jesionowa, wzdłuż drogi Unin – Wolin zespół pałacowy w Wiejkowie (pałac, park) park dworski w Wiejkówku willa przy ul. Nowowiejskiej 16 w Wisełce teren starego miasta w Wolinie Kolegiata w Wolinie domy przy ulicy Zamkowej 16 i 22 Dwór w Wolinie wiatrak holenderski w Wolinie dwór w Zagórzu