Przemiana fazowa
Przemiana fazowa (przejście fazowe) – proces termodynamiczny, polegający na przejściu jednej fazy termodynamicznej w drugą[1], zachodzący w kierunku zapewniającym minimalizację energii swobodnej układu[2][3][4].
Do przemian fazowych należą procesy:
- prowadzące do zmiany stanu skupienia: parowanie i skraplanie, krystalizacja i topnienie, sublimacja i resublimacja, jonizacja i rekombinacja
- zachodzące bez zmiany stanu skupienia, w fazie stałej lub ciekłej, np. przemiana alotropowa.
Wyróżnia się[2]:
- Przemiany pierwszego rodzaju (rzędu), w których zachodzi nieciągła zmiana funkcji stanu (np. entropii, ciepła właściwego) w temperaturze równowagi termodynamicznej, co jest związane z wydzielaniem lub pochłanianiem ciepła (ciepło utajone).
- Przemiany drugiego rodzaju (rzędu), w których zachodzi ciągła zmiana parametrów. Nieciągłe pozostają ich pochodne. Nie występuje tu efekt cieplny, np. przemiany magnetyczne, przemiany lambda, przejścia metali w stan nadprzewodnictwa.
W metalurgii duże znaczenie ma klasyfikacja związana z mechanizmem przemiany, według której wyodrębnia się grupy przemian[2]:
- dyfuzyjnych – których przebieg jest związany z transportem masy (na małe lub duże odległości), np. przemiana eutektoidalna, wydzielanie składników z przesyconych roztworów stałych
- bezdyfuzyjnych – niewymagających transportu masy, np. przemiana martenzytyczna.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przemiana fazowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29].
- ↑ a b c Encyklopedia techniki. T. Metalurgia. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1978, s. 583-587. (pol.).
- ↑ "Leksykon naukowo-techniczny z suplementem". T. P-Ż. Warszawa: WNT, 1989, s. 766, 1104. ISBN 83-204-0969-1.
- ↑ Praca zbiorowa: Encyklopedia techniki – Chemia. Wyd. 4. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo–Techniczne, 1993, s. 605-606. ISBN 83-204-1312-5.