Stedelijk Museum

Stedelijk Museum
	; Widok ogólny muzeum
Państwo	Holandia
Miejscowość	Amsterdam
Adres	Museumplein 10, Amsterdam, Netherlands
Data założenia	1895
Dyrektor	Ann Goldstein
	Położenie na mapie Amsterdamu Stedelijk Museum
	Położenie na mapie Holandii Stedelijk Museum
	Położenie na mapie Holandii Północnej Stedelijk Museum
	52°21′29″N 4°52′47″E/52,358056 4,879722
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stedelijk Museum (Muzeum Miejskie Amsterdamu) – muzeum sztuki znajdujące się w Amsterdamie, mające jedną z najważniejszych europejskich kolekcji sztuki nowoczesnej. Zbiory muzealne to głównie dzieła artystów działających w XIX i XX w. we Francji i w Holandii, m.in.: Claude’a Moneta, Paula Cézanne’a, Pabla Picassa i Pieta Mondriana. Muzeum powstało dzięki hojności amsterdamskiej kolekcjonerki, Zofii Augusty de Bruyn, która w 1891 podarowała własne zbiory Radzie Miejskiej Amsterdamu. Budynek muzeum, w stylu renesansu holenderskiego, wzniesiono w latach 1893–1895 według projektu A. W. Weissmana. Muzeum otwarto w 1895^[1].

Budynek

Budynek Stedelijk Museum był trzecim dużym obiektem kulturalnym, który powstał pod koniec XIX w. wokół dzisiejszego placu Museumplein; pierwszymi były: Rijksmuseum (1885) i Concertgebouw (1888). Stedelijk Museum, zaprojektowany przez miejscowego architekta, A.W. Weissmana, został ukończony w 1895. Wzniesiony z czerwonej cegły i wykończony na zewnątrz okładziną z kamienia budynek jest zwieńczony ozdobnymi szczytami i wieżyczkami. Jego architektura nawiązuje do XVI-wiecznego renesansu holenderskiego.

Wnętrze budynku na przestrzeni lat było regularnie modernizowane i dostosowywane do wymagań czasu. W 1938 Sandberg usunął dotychczasowy wystrój pokrywając ściany tynkiem. Modernizację kontynuował po 1945. W latach 50. powstały m.in. audytorium, restauracja, biblioteka, czytelnia i sklep muzealny. W 1954 dobudowano nowe skrzydło. Powierzchnia wystawiennicza wzrosła z 4 550 m² w 1945 do 6 090 m² w 1954, a liczba odwiedzających w tym czasie podwoiła się, ze 100 000 do 200 000 rocznie. Obecnie liczba ta wynosi około 400000^[2]. W 2006 podjęto w muzeum prace renowacyjne. W latach 2010–2011 muzeum czasowo otwierano, organizując w nim wystawy czasowe. W październiku 2011 z powodu przedłużających się prac renowacyjnych muzeum zamknięto. Ponowne otwarcie przewidziano na rok 2012^[3].

Kolekcja

Jedna z nowoczesnych sal wystawowych Stedelijk Museum

Stedelijk Museum otwarto w 1895. Początkowo eksponowano w nim dziedzictwo ekscentrycznej Zofii Augusta de Bruyn: różnorodną kolekcję antyków, monet, biżuterii, zegarków, wyrobów ze srebra i innych. W tym samym roku z Rijksmuseum do Stedelijk przeniesiono kolekcję Vereeniging tot het Vormen van een Openbare Verzameling van Hedendaagsche Kunst (Stowarzyszenie na rzecz Utworzenia Publicznej Kolekcji Sztuki Współczesnej). W skład kolekcji wchodziły dzieła ówczesnych artystów francuskich i holenderskich. Zbiory szybko się powiększały i różnicowały, począwszy od sztandarów milicji miejskiej do wyposażenia aptek. W latach 1920–1940 większą część tej kolekcji przeniesiono do innych pomieszczeń. Na początku lat 70. Stedelijk stało się wyłącznie muzeum sztuki nowoczesnej^[4].

Dzięki donacji 217 prac w 1949 i kolejnych 101 w 1962, pochodzących ze Stowarzyszenia na rzecz Utworzenia Publicznej Kolekcji Sztuki Współczesnej, Stedelijk weszło w posiadanie znaczącego zbioru dzieł sztuki z końca XIX i początku XX wieku. Po 1910 roku Muzeum przejęło również znaczące, długoterminowe wypożyczenia i dary od prywatnych kolekcjonerów, takich jak P. Boendermaker, F. Koenigs i PA Regnault. W latach 1930–1972 muzeum było w posiadaniu znaczącej kolekcji dzieł Vincenta van Gogha, będącej jedną z najważniejszych atrakcji muzeum. W 1972 roku wiele z tych dzieł przeniesiono do nowo otwartego Muzeum Vincenta van Gogha, położonego w pobliżu Stedelijk^[4].

Po 1945, dzięki kuratorowi i projektantowi, Willemowi Sandbergowi zgromadzono dzieła niemieckich i holenderskich ekspresjonistów^[4].

W 1958 roku Stedelijk nabyło unikatową kolekcję dzieł rosyjskiego artysty Kazimierza Malewicza, w tym 29 obrazów. Wraz z obrazami artystów z kręgu holenderskiego De Stijl (Piet Mondrian, Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Gerrit Rietveld) muzeum było w stanie zaprezentować zwiedzającym szerokie spektrum sztuki abstrakcyjnej. Dzięki Sandbergowi Stedelijk Muzeum weszło w posiadanie 70 prac m.in. Moore’a, Van de Velde i Zadkine’a^[4].

Dyrektor Edy de Wilde kontynuował w latach 1963–1985 program wystawienniczy Sandberga, kładąc największy nacisk na budowanie kolekcji. W zbiorach muzeum pojawiły się wówczas prace takich artystów jak: Dubuffet, Tinguely, Dibbets, Van Elk, Ryman i Willem de Kooning, ale też i Kienholz oraz Robert Rauschenberg (reprezentujący amerykański pop-art)^[4].

W latach 80. zbiory muzeum wzbogaciły się o obrazy i rzeźby włoskich artystów spod znaku Arte Povera (Zorio, Paolini, Merz i Penone) oraz prace artystów niemieckich (Kiefer, Baselitz, Lüpertz i Penck). Po roku 1985 dyrektor Beeren rozszerzył kolekcję pop-art o prace Warhola i Oldenburga^[4].

W 1988 roku Muzeum nabyło dzieło Mondriana "Skład dwie linie" (1931). Obraz pozostał na długoterminowego wypożyczenia dla Muzeum z miasta Hilversum^[4].

W latach następnych w zbiorach muzealnych pojawiły się prace artystów amerykańskich (Judd, LeWitt, Nauman), niemieckich i austriackich (m.in. Baselitz, Herold, Lüpertz, Mik, Pichler, Rainer i Struth) oraz brytyjskich (m.in. Gilbert & George, Gordon i Hirst)^[4].

Początek XXI w. to prywatyzacja muzeum Stedelijk i jego rozbudowa oraz związana z tym konieczność pozyskania na ten cel funduszy. Nadal trwało powiększanie zbiorów muzeum. Po 2003 w ich skład weszły dzieła fińskiego projektanta Tapio Wirkkala (wyroby ze srebra, lampy, naczynia), duże dzieło Um Kern den der Sache niemieckiego dadaisty Kurta Schwittersa, a dziedzinie fotografii, filmu i wideo prace takich artystów, jak: Johan Grimonprez, Julika Rudelius, Francis Alÿs, Bernd i Hilla Becher^[4].

Galeria

Johan Barthold Jongkind, Rotterdam, 1856
Édouard Manet, Kobieta czytająca, ok. 1880
Vincent van Gogh, Piastunka (Augustine Roulin), 1889
George Hendrik Breitner, Pokład spacerowy z trzema damami, 1897
Kazimierz Malewicz, Wieśniaczka z wiadrami i dzieckiem, 1912
Kazimierz Malewicz, Biurko i pokój, 1913
Kazimierz Malewicz, Głowa wieśniaczki, 1912–1913
Kazimierz Malewicz, Obraz suprematyczny: osiem czerwonych prostokątów, 1915
Kazimierz Malewicz, Suprematyzm z niebieskim trójkątem i czarnym kwadratem, 1915
Ernst Ludwig Kirchner, Naga kobieta za kurtyną, 1910-26
Theo van Doesburg, Composition XIII, 1918
Lovis Corinth, Obora, 1922

Zobacz też

Zobacz też kategorię: Obrazy w Stedelijk Museum w Amsterdamie.

Przypisy

↑ Jacek Sikora (tłum.): Złota księga. Amsterdam. Wydawnictwo Bonechi, 1994, s. 83. ISBN 83-86447-01-X.
↑ Stedelijk Museum Amsterdam: The building. [dostęp 2012-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-22)]. (ang.).
↑ Kristen de Joseph w: Amsterdam travel: Stedelijk Museum. [dostęp 2012-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Stedelijk Museum Amsterdam: Collection history. [dostęp 2012-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-21)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Stedelijk Museum Amsterdam: strona oficjalna. www.stedelijk.nl/. [dostęp 2012-01-27]. (niderl. • ang.).

[1] Jacek Sikora (tłum.): Złota księga. Amsterdam. Wydawnictwo Bonechi, 1994, s. 83. ISBN 83-86447-01-X.

[2] Stedelijk Museum Amsterdam: The building. [dostęp 2012-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-22)]. (ang.).

[3] Kristen de Joseph w: Amsterdam travel: Stedelijk Museum. [dostęp 2012-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)]. (ang.).

[Collection-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Stedelijk Museum Amsterdam: Collection history. [dostęp 2012-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-21)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]