Wanga
| Data i miejsce urodzenia |
31 stycznia 1911 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 sierpnia 1996 |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
znachorka, jasnowidząca |
Wanga, Baba Wanga, Lela Wanga, Petriczkata wraczka, Bułgarska proroczica, Wanga gledaczkata, właśc. Wangelija Pandewa Dimitrowa (bułg. Ванга, Баба Ванга, Леля Ванга, Петричката врачка, Българска пророчица, Ванга гледачката, Вангелия Пандева Димитрова; ur. 31 stycznia 1911 w Strumicy, zm. 11 sierpnia 1996 w Petriczu) – bułgarska niewidoma mistyczka, znachorka i jasnowidząca.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Strumicy, która w tym czasie wchodziła w skład Imperium Osmańskiego. Pochodziła z ubogiej rodziny. Kiedy miała cztery lata, straciła matkę, a jej ojciec, Pande, został powołany do służby wojskowej. W tym czasie pozostawała pod opieką sąsiadów. Po powrocie z wojny ojciec Wangelii ożenił się powtórnie, a rodzina przeniosła się do wsi Nowo Seło.
Mając 13 lat, w czasie gwałtownej wichury została przewrócona na ziemię i poraniona, a oczy miała pełne piasku i kurzu. Brak środków finansowych nie pozwolił rodzinie na przeprowadzenie operacji oczu i dziewczynka straciła wzrok. Od 1925 uczęszczała do szkoły dla niewidomych w Zemunie, gdzie uczyła się czytania alfabetem Braille’a, a także wykonywania prac domowych. W 1928, po śmierci macochy, przerwała naukę w szkole i powróciła do domu, aby pomagać ojcu i zajmować się młodszym rodzeństwem. Była niepiśmienna i mówiła trudnym do zrozumienia dialektem. W 1939 zachorowała na zapalenie opłucnej. Mimo złych rokowań lekarzy, szybko powróciła do zdrowia[1].
W maju 1942 poślubiła Dimityra Guszterowa, któremu wskazała morderców jego braci. Po ślubie przeprowadziła się wraz z mężem do Petricza. Dimityr wkrótce został powołany do armii i służył na terenach północnej Grecji, okupowanych przez Bułgarię. Po wojnie popadł w alkoholizm i zmarł w 1962[1].
Wanga zmarła w Petriczu na raka piersi (nie pozwoliła się operować) i została pochowana we wsi Rupite, w pobliżu Kaplicy Św. Paraskewii, której była fundatorką.
Przepowiednie
[edytuj | edytuj kod]Na początku lat 40. ujawniły się jej umiejętności jasnowidzenia i popularność Wangi zaczęła rosnąć[2]. Kobieta przyjmowała dziennie kilkuset ludzi i szacuje się, że w ciągu 55-letniej kariery, skonsultowało się z nią ponad milion osób[3]. 8 kwietnia 1942 jej dom odwiedził car Borys III. Z jej usług miał później korzystać też Leonid Breżniew[4]. W 1967 władze Bułgarii przyznały jej stałą pensję w wysokości 200 lewów miesięcznie i określiły wysokość opłaty za wizytę[3].
Ze względu na trafność swoich przepowedni (ok. 85%) nazywano ją „Nostradamusem Bałkanów”[5][6]. Przypisuje się jej przepowiednie dotyczące śmierci Józefa Stalina, rozpadu ZSRR, zatopienia okrętu podwodnego Kursk oraz zamachu na WTC 11 września 2001[7]. Przewidziała również katastrofę w Czarnobylu, śmierć księżnej Diany, a także datę własnej śmierci[8]. Prawidłowo przepowiedziała wybór Baracka Obamy jako pierwszego czarnoskórego prezydenta Stanów Zjednoczonych[5].
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]
Na mocy testamentu, jej dom w Petriczu przekształcono w muzeum, które otwarto 5 maja 2008[9]. W marcu 2014 jej dom w Rupite także został otwarty dla zwiedzających[10].
W 1974 Newena Toszewa zrealizowała film dokumentalny Fenomen (Феноменът), przedstawiający postać Wangi. O proroctwach Wangi dla Rosji opowiadał film zrealizowany w 2007 przez telewizję NTV. Siergiej Borczukow zrealizował 12-odcinkowy serial biograficzny Wangelia (2014)[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jasnowidząca Baba Wanga i jej przepowiednie. Presume.pl, 2014-01-15. [dostęp 2021-10-06]. (pol.).
- ↑ Духовете не ми дават мира- Живот и дело на баба Ванга. religiabg.com, 2005-08-19. [dostęp 2011-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]. (bułg.).
- ↑ a b Ванга спасла мне жизнь. Peoples.ru, 2006-05-26. [dostęp 2011-08-23]. (ros.).
- ↑ Stephen Kinzer: Rupite Journal; For a Revered Mystic, a Shrine Now of Her Own. [w:] The New York Times [on-line]. 1995-04-05. [dostęp 2023-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-07)]. (ang.).
- ↑ a b Samuel Osborne: Baba Vanga: Who is the blind mystic who 'predicted the rise of Isis'?. [w:] The Independent [on-line]. 2015-12-08. [dostęp 2023-12-26]. (ang.).
- ↑ Baba Vanga’s 2024 predictions: Putin assassination, cancer cure.... [w:] The Times of India [on-line]. 2023-11-29. [dostęp 2023-12-26]. (ang.).
- ↑ Judith Joyce: The Weiser Field Guide to the Paranormal. San Francisco: 2010, s. 21-25. ISBN 978-1-57863-488-0. (ang.).
- ↑ Баба Ванга не е предсказвала края на света. 24 Часа, 2010-07-17. [dostęp 2023-12-26]. (bułg.).
- ↑ Оживя домът на баба Ванга. Dir.bg, 2008-05-05. [dostęp 2011-08-23]. (bułg.).
- ↑ House of Bulgaria’s Baba Vanga opens to visitors. [w:] The Sofia Globe [on-line]. 2014-03-26. [dostęp 2023-12-25]. (ang.).
- ↑ Български актьори в сериала за Ванга по БНТ. bnt.bg, 2014-03-11. [dostęp 2015-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-19)]. (bułg.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Frances Pine, Deema Kaneff, Haldis Haukanes, Memory, Politics and Religion: The Past Meets the Present in Europe, Cambridge: 2004, ISBN 978-3-8258-8051-4
- Krasimira Stojanowa, Истината за Ванга, Sofia: 1996, ISBN 954-443-170-5