تيرانا

تيرانا
Tirana
تيرانا; Tirana; Tirona
	گاديءَ جو هنڌ ۽ بلدیا
	[[File:Skanderbeg square tirana 2016.jpg\|300px]]
; جھنڊو	; مھر
	تيرانا; Tirana تيرانا; Tirana
	جاگرافي بيهڪ: 41°19′44″N 19°49′04″E / 41.32889°N 19.81778°E
ملک	البانيا
علایقو	مرکزی البانيا
کاؤنٹی	تیرانا
بلدیا	تیرانا
قایم	1614ع
حڪومت
• قسم	مئیر۔کاونسل
• مئیر	Erion Veliaj (سوشلسٹ پارٹی)
• کاونسل	تیرانا میونسپل کاونسل
• Chairman	Toni Gogu
پکيڙ
• گاديءَ جو هنڌ ۽ بلدیا	1,110 ڪ.م2 (430 ميل2)
• ميٽرو	1,652 ڪ.م2 (638 ميل2)
• Unit	41.8 ڪ.م2 (16.1 ميل2)
بلندي	110 ميل (360 ft)
آبادي (2011ع)

تيرانا (البانوي: Tirona; انگريزي: Tirana) البانيا جي صوبي تيرانا جي ضلعي تيرانا جو هڪ شهر ۽ گاديءَ جو هنڌ آهي. اهو نه رڳو ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ آهي پر تیرانا صوبي جي گاديءَ جو هنڌ ۽ تیرانا ضلعي جي گاديءَ جو هنڌ پڻ آهي. ان جي آبادي جو اندازو سال 2011ع جي ڊيٽا جي مطابق 418,495 ڪيو ويو. سمنڊ جي سطح کان مٿي سراسري اوچائي 110 ميٽر آهي. پوسٽل ڪوڊ 6301 آهي. ڊگھي فاصلي جو ڪوڊ (ڪالينگ ڪوڊ) 04 آھي. شهر جو هنڌ 19.82 درجا اوڀر ۽ 41.33 درجا اتر آهي.ترانا پنهنجي چار مصنوعي ڍنڍن لاء مشهور آهي. جنهن جا نالا ترانا ڍنڍ، ڪودر ڍنڍ، ڪمزا ڍنڍ، فرقا ڍنڍ ۽ توفينا ڍنڍ آهن.

اهو جبلن ۽ ٽڪرين سان ڍڪيل، ملڪ جي مرڪز ۾ واقع آهي، اوڀر ڏانهن اڀرندڙ دائيي Dajti ندي ۽ اتر اولهه ڏانهن هڪ معمولي وادي آهي، جيڪا فاصلي ۾ ايڊرياٽڪ سمنڊ کي نظر ڪري ٿي. اهو يورپ جي، سال ۾ 2,544 ڪلاڪ سج سان، سڀ کان وڌيڪ گرم ۽ سجيل شهرن مان آهي.^[10]^[11]

ترانا هڪ شهر جي طور تي سال 1614ع ۾ عثماني البانيا جي جنرل سلجمان پاشا برگجني طرفان قائم ڪيو ويو ۽ ان وقت تائين پراڻي مسجد ۽ تربي جي چوڌاري ترقي ڪئي. اهو علائقو جيڪو اڄ شهر جي علائقي سان ملندو آهي، لوهه جي دور کان وٺي مسلسل آباد آهي. اهو اليريان Illyrians جي آباديءَ ۾ هو، جيڪو تولانتائي Taulantii جي اليريان Illyrian بادشاهت جو مرڪز هو، جيڪو قديم آثارن ۾ اپيڏمنس Epidamnus جي ڏاکڻي حصي ۾ هو. اليريان Illyrian جنگن جي پٺيان ان کي روم طرفان ملائي ڇڏيو ويو ۽ رومن سلطنت جو هڪ لازمي حصو بڻجي ويو. ان دور جو ورثو اڃا تائين واضح آهي ۽ ترانا جي ھم آھنگی Harmony جي نمائندگي ڪري ٿو. بعد ۾، 5هين ۽ 6ھین صدي عيسويء ۾، هڪ ابتدائي عيسائي چرچ بيسيليڪا هن سائيٽ جي چوڌاري تعمير ڪيو ويو. چوٿين صدي عيسويءَ ۾ رومي سلطنت جي اوڀر ۽ اولهه ۾ ورهائجڻ کان پوءِ، ان جي جانشين بازنطيني سلطنت البانيا جي اڪثر حصي تي قبضو ڪري ورتو، ۽ جسٽينين اول جي دور حڪومت ۾ پيٽريل قلعو تعمير ڪرايو. 20ھین صدي عيسويءَ تائين هي شهر بلڪل غير اهم هو. سال 1912ع ۾ البانيا جي آزاديءَ جي اعلان کانپوءِ ڪانگريس آف لوشنجي ان کي البانيا جي گاديءَ جو هنڌ قرار ڏنو.

گاما ورلڊ شهر جي طور تي درجه بندي ٿيل، ترانا البانيا ۾، ملڪ جي مرڪز ۾ ان جي اهم مقام ۽ ان جي جديد هوائي، بحري، ريل ۽ روڊ ٽرانسپورٽ جي ڪري, سڀ کان اهم اقتصادي، مالي، سياسي ۽ واپاري مرڪز آهي. اهو البانيا جي حڪومت جي اقتدار جي سيٽ آهي، جنهن ۾ البانيا جي صدر ۽ وزيراعظم جي سرڪاري رهائش گاهه ۽ البانيا جي پارليامينٽ آهي. شهر کي سال 2022ع لاءِ يورپي نوجوانن جي گاديءَ جو اعلان ڪيو ويو.

حوالا

↑ "Mayor of Tirana". Bashkia Tiranë. وقت 23 September 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2020.
↑ "Municipal chairman of Tirana". Bashkia Tiranë. وقت 23 September 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2020.
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 "Pasaporta e Bashkisë Tirana" (ٻولي ۾ Albanian). Porta Vendore. وقت 6 October 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 October 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Bashkia Tirana". Albanian Association of Municipalities (AAM). وقت 12 October 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 October 2020.
↑ "A new Urban–Rural Classification of Albanian Population" (PDF). Instituti i Statistikës (INSTAT). صفحو. 15. وقت 14 November 2019 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 October 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Law 2014
↑ ^7.0 ^7.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Census 2011s
↑ "44% of the economy in 2021 concentrated in Tirana, other districts fading". euronews.al. حاصل ڪيل 5 April 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Economic inequality deepens year after year/ Tirana has the highest per capita income of 134% of the average". politiko.al. حاصل ڪيل 5 April 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "Sunniest Cities in Europe". currentresults.com. صفحو. 1. وقت 19 January 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 21 January 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
↑ "European Cities With the Wettest, Rainiest Weather". currentresults.com. صفحو. 1. وقت 8 December 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 December 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

[1] "Mayor of Tirana". Bashkia Tiranë. وقت 23 September 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2020.

[2] "Municipal chairman of Tirana". Bashkia Tiranë. وقت 23 September 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 23 September 2020.

[PV-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 "Pasaporta e Bashkisë Tirana" (ٻولي ۾ Albanian). Porta Vendore. وقت 6 October 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 October 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[municipalitiy_area-4] "Bashkia Tirana". Albanian Association of Municipalities (AAM). وقت 12 October 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 12 October 2020.

[Classification-5] "A new Urban–Rural Classification of Albanian Population" (PDF). Instituti i Statistikës (INSTAT). صفحو. 15. وقت 14 November 2019 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 October 2021. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[Law_2014-6] حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Law 2014

[Census_2011s-7] 7.0 ^7.1 حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Census 2011s

[10] "44% of the economy in 2021 concentrated in Tirana, other districts fading". euronews.al. حاصل ڪيل 5 April 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[11] "Economic inequality deepens year after year/ Tirana has the highest per capita income of 134% of the average". politiko.al. حاصل ڪيل 5 April 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[12] "Sunniest Cities in Europe". currentresults.com. صفحو. 1. وقت 19 January 2024 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 21 January 2024. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[currentresults.com-13] "European Cities With the Wettest, Rainiest Weather". currentresults.com. صفحو. 1. وقت 8 December 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 December 2017. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)

[1]

[2]

[3]

[4]

[10]

[11]