พระพุทธรูปยุนกัง

ศิลปะพุทธศาสนาในถ้ำหินยุนกังสามารถแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ตามรูปแบบของถ้ำ เนื้อหาและรูปแบบของรูปปั้น ได้แก่ ช่วงต้น ช่วงกลาง และช่วงปลาย ถ้ำหินช่วงต้น: คือถ้ำหมายเลข 16 ถึง 20 ในปัจจุบัน เรียกอีกชื่อว่า "ถ้ำห้าแห่งของถานเหยา" ตามบันทึกใน "ประวัติศาสตร์ราชวงศ์เว่ย - บทว่าด้วยพุทธศาสนาและลัทธิเต๋า" (เล่มที่ 114) กล่าวว่า: "ในช่วงต้นของรัชสมัยเหอผิง ซือเสียนเสียชีวิต ถานเหยาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้นำสงฆ์แทน ในตอนแรก ถานเหยาได้รับคำสั่งให้เดินทางจากจงซานไปยังเมืองหลวงในปีที่สองหลังจากการฟื้นฟูพระธรรม เขาพบกับจักรพรรดิบนถนน ม้าของจักรพรรดิได้คาบเสื้อผ้าของถานเหยา ผู้คนในสมัยนั้นเชื่อว่าม้ารู้จักคนดี หลังจากนั้นจักรพรรดิจึงให้ความเคารพถานเหยาเยี่ยงอาจารย์ ถานเหยาได้ทูลจักรพรรดิว่า ทางตะวันตกของเมืองหลวงในเขตอู่โจว ให้สกัดภูเขาหินและสร้างถ้ำห้าแห่ง แกะสลักพระพุทธรูปหนึ่งองค์ในแต่ละถ้ำ องค์ที่สูงที่สุด 70 ฟุต รองลงมา 60 ฟุต การแกะสลักประณีตงดงาม เป็นที่เลื่องลือในยุคนั้น" ถ้ำห้าแห่งที่กล่าวถึงในบันทึกนี้คือถ้ำห้าแห่งของถานเหยา ที่พระสงฆ์ผู้มีชื่อเสียงในสมัยนั้นได้เลือกภูเขาอู่โจวอันงดงามเพื่อสร้างถ้ำห้าแห่งอันยิ่งใหญ่ เป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างถ้ำหินยุนกัง ถ้ำหมายเลข 16 ถึง 20 คือถ้ำห้าแห่งของถานเหยาที่เป็นสัญลักษณ์ของจักรพรรดิ มีผังพื้นเป็นรูปเกือกม้า เพดานโค้ง ผนังด้านนอกแกะสลักพระพุทธรูปนับพัน รูปปั้นหลักเป็นพระพุทธเจ้าสามพระองค์ พระพุทธรูปมีขนาดใหญ่ ใบหน้ากลมเต็ม จมูกโด่ง ตาลึก ไหล่ทั้งสองข้างตั้งตรง แสดงถึงรูปแบบการสร้างที่แข็งแรง หนักแน่น และเรียบง่าย เทคนิคการแกะสลักสืบทอดและพัฒนาจากประเพณีอันดีงามของราชวงศ์ฮั่น ผสมผสานกับศิลปะคันธาระและมถุราของอินเดียโบราณ สร้างสรรค์เป็นรูปแบบศิลปะที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว