ÇATIŞMA DURUMLARINDA BEŞ TEMEL YAKLAŞIM

Birine kızdığımızda onu neden cezalandırırız?

·        Duygusal tepki

·        Haklı olma ihtiyacı

·        Kontrol kaybı

·        Öğretici amaçlı ders verme

·        Güç gösterisi

Çatışmalar, iş hayatında, sosyal ilişkilerde veya günlük yaşamda kaçınılmazdır. Bu nedenle çatışmaların çözümü için etkili bir yöntem geliştirmek, ilişkilerin sürdürülmesi ve verimliliğin artırılması açısından oldukça önemlidir.

Çatışma durumlarında genellikle beş temel çatışma çözümü yaklaşımı vardır. Bunlar bireylerin veya grupların çatışmaları yönetmek ve çözmek için benimsediği farklı yaklaşımları temsil eder. Her strateji, belirli bir çatışma türüne bağlı olarak farklı derecelerde etkili olabilir. Gelin şimdi bunları teker teker ele alalım.

1. Yarışma (Kazan-Kaybet): Kendi ihtiyaçlarını veya çıkarlarını karşılamak için çatışmayı agresif bir şekilde ele alma durumudur. Hızlı karar verilmesi gerektiğinde veya hayati önem taşıyan konularda, güçlü bir liderlik gerektiren acil durumlarda kullanılır.Bu yaklaşımda, bir taraf kendi ihtiyaçlarını, hedeflerini ve endişelerini diğer tarafın bakış açısını pek dikkate almadan ileri sürer. Taraflar arasındaki ilişkiyi göz önünde bulundurmadan çatışmayı her şeyin üstünde kazanmayı amaçlar ve amacına ulaşmak için güç ve yetkiyi kullanır.

Bu tarz, hızlı ve kesin bir eylem gerektiğinde veya haklarınızı savunmanız gerektiğinde uygundur, ancak ilişkileri germeye neden olabilir. Karşı tarafın savunma mekanizmalarını devreye sokmasına yol açabilir.

2.İşbirliği (Kazan-Kazan): İşbirliği, karşılıklı tatmin edici bir çözüm bulmak için birlikte çalışmayı içerir. Tarafların ortak bir çözüm bulmak için birlikte çalışması; her iki tarafın da ihtiyaçlarının karşılandığı "kazan-kazan" çözümü arayışı içerir. Her iki tarafın da çıkarlarını koruması ve uzun vadeli ilişkilerin ön planda olduğu durumlarda kullanılır. Bu yaklaşımda her iki taraf da ihtiyaçlarını, endişelerini ve bakış açılarını açıkça paylaşırlar ve herkesin çıkarlarını karşılayacak çözümler bulmak için beyin fırtınası yaparlar.

Bu yaklaşım, uzun vadeli bir ilişkiye önem verilen karmaşık konularda ve her iki tarafın ortak hedefleri olduğunda en uygun olanıdır. Uzun vadeli çözümler sunar ve ilişkileri güçlendirir. Ancak zaman alıcı ve karmaşık olabilir; her zaman pratik bir seçenek olmayabilir.

3.Uzlaşma (Ver ve Al): Her iki tarafın da biraz ödün verdiği bir orta yol bulma durumudur. Karşılıklı tavizlerde bulunulan bir orta yol bulma sürecini ifade eder. Çatışmanın hızlı bir şekilde çözülmesi gerektiğinde, her iki tarafın da kısmi tatmin olacağı bir çözüm arandığında işe yarar. Hızlı çözümler sunar ve her iki tarafın da en azından bir kısmı tatmin olur. Bu, bir miktar kendine güven ve işbirliği gerektirir.

Bu yaklaşım, zaman sıkıntısı olduğunda hızlı bir çözüme ihtiyaç duyulduğunda faydalı olabilir. Ancak çoğu zaman "kazan-kazan" yerine "kaybet-kaybet" durumu yaratabilir; uzun vadeli çözümler için yeterli olmayabilir.

4.Kaçınma (Geri Çekilme): Kaçınma, çatışmayı görmezden gelme, çatışmaya dahil olmamayı tercih etme veya tamamen kaçınma içerir. Bu yaklaşım, konu önemsizse, duygusal olarak yüklüyse, çözülmesinin yüksek bir önceliğe sahip olmadığı veya zamanın uygun olmadığı durumlarda kullanılır. Tarafların sakinleşmeleri en iyisiyse uygundur.

Bu strateji gerilimi geçici olarak azaltabilir ve daha büyük sorunların ortaya çıkmasını önleyebilir. Ancak, fazla kullanılması durumunda çözülmeyen sorunlara ve gizli öfkeye yol açabilir. Çözülmeyen sorunlar ileride daha büyük bir çatışmaya dönüşebilir.

5.Uyum Sağlama (Kaybet-Kazan): Bu yaklaşımda, bir taraf diğer tarafın ihtiyaçlarını ve endişelerini kendi ihtiyaçlarının önünde tutar. Karşı tarafın isteklerine boyun eğer, ihtiyaçlarını veya taleplerini karşılamak için kendi çıkarlarından feragat eder. Bu strateji uyumu sürdürmek önemli olduğunda veya çatışmanın sonucundan daha çok ilişkinin korunması gerektiğinde uygun olabilir. İlişkinin ön planda olduğu ve çatışmanın uzlaşarak çözülmesinin tercih edildiği durumlarda; konunun diğer taraf için daha önemli olduğu zamanlarda kullanılır.

Bu yaklaşımla karşı tarafla iyi ilişkiler sürdürülür ve esneklik gösterildiğinde güven inşa edilebilir. Ancak aşırı uyum sağlamak, bireyin veya grubun ihtiyaçlarının göz ardı edilmesine ve güç dengesizliğine yol açabilir.

Etkili çatışma yönetimi; duruma uygun stratejiyi seçmek ve esnek bir yaklaşım benimsemekle mümkündür. Çatışmanın niteliğine, tarafların hedeflerine ve ilişkinin önemine göre farklı yaklaşımlar uygulanabilir. Genellikle yukarıda bahsettiğimiz 5 temel yaklaşımın bir kombinasyonunu kullanmayı içerir.

Kendi tercih ettiğiniz yaklaşımı ve diğerlerinin yaklaşımlarını anlamak, çatışmaları daha başarılı bir şekilde yönlendirmenize yardımcı olacaktır. İçinde bulunulan durum için doğru yaklaşımı seçmek, çatışma yönetiminde önemli bir beceridir.

Bereketli ve bol kazançlı günleriniz olsun.

NOT: Yeni yazılarımız için bildirim almak isterseniz haber bültenimize üye olunuz. Fayda sağlayacağını düşündüğünüz yönetici ve işletme sahipleri ile bültenimizi paylaşınız.

Gülfidan Bereket

ActionCOACH – İşletme Koçu