Çocuk Beslenmesinde Proteinin Önemi
ÖZET: Çocuklarımızın büyüme çağında temel tapı taşımız olan proteinlerce zengin, kaliteli gıdalar alması, kritik önemdedir. Yeterli, dengeli ve çeşitli bir beslenme alışkanlığı kazandırmamız, çocuklarımızın sadece bugününü olumlu etkilemekle kalmayacak, onlara ömür boyu büyük bir fayda sağlayacaktır. Yemek, çocuklar için de bizim için de bütünsel bir deneyim ve keyifli olması için hepimiz elimizden geleni yapmalıyız.
Sağlıklı beslenme, insan sağlığını korur ve hatta iyileştirir. Beslenme çocuklar ve bebekler için de çok önemli, zira çocukların büyümesi ve gelişmesi üzerinde etkili olduğu, kanıtlanmış bir gerçek (1).
Çocuklar ve bebekler, sürekli büyüme ve gelişme içinde olduklarından, beslenme yetersizliğine karşı en hassas yaş grubunda yer alırlar. Bu nedenle de çok küçük yaşlardan itibaren kazandırılmış bir düzenli ve sağlıklı beslenme alışkanlığı, insanların gelişmesinde kritik önem taşır. Bundan öte, bireyin tüm hayatı boyunca içinde yaşayacağı bedenin aynı olduğu düşünüldüğünde, sağlıklı beslenme alışkanlığının hayati önem taşıdığını söyleyebiliriz (2).
Yeterli ve çeşitli beslenme:
Düzenli beslenmenin yanında yeterli ve çeşitli beslenme de önemlidir. “Çeşitli beslenme” kavramını bilimsel bir perspektifle biraz daha açalım. Makro besin öğelerinin yanında mikro besin öğelerini de içeren, mevsime göre çeşitlendirilmiş, porsiyon kontrolü olan beslenme planları tercih edilmelidir. Makro-besin öğelerinden karbonhidrat ve yağların yanında, gelişme çağındaki en önemli makro-besin öğesi proteindir.
Proteinin görevlerini aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
Protein bakımından en zengin besin kaynağı hayvansal gıdalardır ve bunlar, kaliteli proteinler olarak adlandırılır. Aminoasitler, proteinlerin yapıtaşlarıdır. Temel aminoasitler ise, vücudumuza dışardan almamız gereken önemli aminoasitlerdir. Hayvansal gıdalar, tüm temel amino asitleri içerirler.
Bir diğer protein içeren besin grubu ise bitkisel gıdalardır. Fasulye, bezelye, mercimek, soya ürünleri, ıspanak vb. gıdalar bitkisel gıdalar grubunda yer alır. Bu grup ''eksik proteinler'' olarak adlandırılır. Genellikle bu grupta bir temel amino asit eksiktir. Sağlıklı bir beslenme modelinde hayvansal ve bitkisel proteinlerin bir arada tüketilmesi önerilmektedir. Böylece eksiksiz olarak, bütün temel aminoasitlerin vücuda alınması sağlanır. Proteine ilişkin ilave bilgiler için ilave bilgiler için "Protein ne işe yarar, PACHA Cips ile neler yapabilirz ?" başlıklı blog yazımızı inceleyebilir ve Diyetisyen Dr. Gizem Köse’yi konuk ettiğimiz "Protein ve Kolajene Dair" başlıklı Youtube videomuzu izleyebilirsiniz.
Hayvansal ve Bitkisel Protein Arasındaki Fark
Hayvansal ve bitkisel proteinler arasında, amino asit dizilimi açısından farklılıklar vardır: Hayvansal proteinde, ihtiyaç duyulan tüm amino asitler dengeli bir şekilde yer alır. Ancak bazı bitkisel proteinler, belirli amino asitleri içermezler. Çoğu bitkisel protein bazlı gıdaların içeriğinde metiyonin, triptofan, lisin ve izolösin oranı oldukça düşüktür. Buna karşın, kinoa ve karabuğday gibi bazı bitkiler ise proteinin içeriğinde bulunan amino asitlerin tamamını barındırırlar. Hayvansal protein kaynaklarının besin değerleri, bitkisel protein kaynaklarına oranla biraz daha yüksektir: B12 vitamini, D vitamini, omega-3 yağ asidi, demir ve çinko açısından daha zenginlerdir.
Bitkisel proteinin sağlığımız için avantajlarına bakıldığında: Kalp hastalıkları, diyabet ve obezite gibi sağlık sorunlarına karşı koruyucudur, lif içerir ve sindirim sistemini koruma özelliği vardır. Hayvansal proteinin sağlık avantajlarına bakıldığında ise: Bazı hayvansal protein içeren besinler, kilo vermeye ve kas kütlesinin artmasına yardımcı olur. Ancak hayvansal proteinin gereğinden fazla tüketimi ve özellikle işlenmiş et (şarküteri ürünleri) tüketimi, kolesterol ve kalp hastalıkları riskini artırabilmektedir. Çocuklarda protein alımını artırmak için;
-Kırmızı et, kaliteli protein kaynaklarının başında gelir. İçerdiği zengin proteinin yanında demir, çinko, fosfor, magnezyum, B6, B12 ve A vitaminlerini de içerir. Her sabah bir yumurta ve bir dilim beyaz peynir, çocukların kaliteli protein alması açısından önemlidir. Bu yüzden çocukların sabah kahvaltısında bu besinleri alması sağlanmalıdır.
LinkedIn tarafından öneriliyor
– Çocukların haftada en az iki kez balık tüketimi oldukça önemlidir. Somon ya da diğer balık filetolarını, et suyu ya da soya sosuyla birlikte tüketmek, proteinin yanında kalp için faydalı omega-3 yağ asitlerini de vücuda almalarını sağlar.
-Et sevmeyen çocuklar için protein kaynağı alternatifi sağlayan besin grubu baklagillerdir. Bu anlamda mercimek çorbası, kuru fasulye, bezelye, nohut vb. gıdalar, bebeklerin ve çocukların ihtiyaç duyduğu proteinleri almasına yardımcı olur. Besin öğeleri açısından zengin bir bileşime sahip olan kuru fasulye, yaklaşık olarak 20-25 g/100 g protein, 60 g/100 g karbonhidrat, 0,7-1,5 g/100 g oranında yağ içerirken; çeşitlerine göre farklı oranda vitamin, mineral ve fitokimyasallar da içermektedir.(3)
– Günde 500 ml. ve daha fazla süt veya yoğurt tüketimi, protein miktarını yükseltmektedir. Süt ürünleri, proteinin yanında kalsiyum, fosfor, B2 (riboflavin) ve B12 vitaminleri gibi önemli besin öğelerini de içerir. Bu yüzden çocukların yeterli süt ve yoğurt tüketmesine özen gösterilmelidir
Çocukların günlük alması gereken proteini karşılayan besin miktarları;
Konuyla ilgili ek bilgiler için "Ne Kadar Protein" başlıklı blog yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Bazen çocuklar yemek yemek istemezler. Bazen de et yemek istemezler. Çocuğa et yedirmenin yollarını arayan, iştahsız çocuğa ne yedirilir sorusunu soran, köfte yemeyen bebeklere ne yedirilir diye soran, çocuklardaki iştahsızlık nasıl giderilir problemini çözmeye çalışan, hiç yemek yemeyen çocuğa ne yapılır veya et yemeyen çocuğa ne yapmalı diye soran tüm annelere ve bebeklere yemeği nasıl sevdiririz diyen, balık yemeyen bebekler ne yemeli sorusunu soran annelere aşağıdaki paragrafı dikkatle okumalarını tavsiye ediyoruz.
Bu gibi durumlarda çocuğumuzu veya bebeğimizi zorlamak yerine onların beslenme planlarını alternatif protein kaynakları ile zenginleştirebiliriz. 1 paket PACHA Cips'in 6,5 gr protein içerdiğini ve parkta oynarken ya da okuldan dönerken bu miktarı sadece bir paket cips ile karşılayabileceğinizi unutmayın. PACHA Cips, çantalarında tutmak için de son derece pratik, sağlıklı ve lezzetli bir atıştırmalık. Sütüne, yoğurduna ilave edilecek doğal proteinli PACHANOLA Granolalarımızın çocuğunuzu keyiflendireceğini de hatırlatalım.
Bitirirken, çocuklarımızın büyüme çağında temel tapı taşımız olan proteinlerce zengin, kaliteli gıdalar almasının önemini bir kez daha vurgulamak isteriz. Yeterli, dengeli ve çeşitli bir beslenme alışkanlığı kazandırmamız çocuklarımızın sadece bugününü olumlu etkilemekle kalmayacak, onlara ömür boyu büyük bir fayda sağlayacaktır. Yemek çocuklar için de bizim için de bütünsel bir deneyim ve keyifli olması için elimizden geleni yapıyoruz.
Kaynaklar: