9 adımda KOÇLUK - 2 - 'yardımcı olmayan düşünce stilleri'

Önceki bültenimizde, sizlerle ilk adım olan GÖR aşaması ile ilgili giriş paylaştık, bu aşama 3 adımdan oluşuyor ve özellikle Aktif ve Duyarlı Dinleme becerisine odaklanıyor.

 Bu bültende sizlerle, GÖR aşamasının 3 adımını soru örnekleri ile birlikte paylaşıyoruz. Bu temel adımları lütfen gündelik hayatınız içinde konuşmalarınız sırasında deneyimleyin ve yarattığı farkı araştırın.

1. Aşama / GÖR - 1. Adım: GÖRÜNEN

Yakınlık kurmak ve kişinin içini açması için açık soru örnekleri
– Senin için en önemli olan konulardan biraz bahseder misin?
– İşteki halini nasıl tanımlarsın?
– Bu konuda ne hissediyorsun/hissettin?
– Bu senin için neye benziyor/benziyordu?
– Bana bununla ilgili başka ne söyleyebilirsin?
– Önemli olduğunu düşündüğün başka bir konu var mı?

1. Aşama / GÖR - 2. Adım: GÖRÜNENİN ARKASI

Amacımız, kişinin 'yardımcı olmayan düşünce stillerini' ortaya çıkarmaktır!

Düşünce stilleri kavramını, kişinin yaşadıklarını yorumlarken farkında olmadan taktığı bir gözlük gibi düşünebiliriz.  Bu düşünce stilleri, kişinin otomatik düşüncelerini yapılandırır. Bu otomatik düşünceler, duygularını ve davranışlarını etkiler. Hepimizde bu gözlüklerden vardır ancak eğer sık kullanıyorsak bakış açımızı daraltırlar. Yaşamınızı bir bütün olarak düşündüğünüzde, kendinizi sıkışmış hissettiğiniz tüm anlara dönüp yeniden bir bakın. Belki bu stillerden birine yakalanmış olabilirsiniz.

1- Ya Hep Ya Hiç Düşüncesi:

Her şey siyah ya da beyaz görünür. Bu düşünce, mükemmeliyetçiliğin temelini oluşturur. Kişinin performansı mükemmelin altındaysa, kendini tamamen başarısız bulur.

2- Aşırı Genelleme:

Tek bir olumsuzluğu bile hiç bitmeyecek ya da kendini tekrarlayacak bir durum gibi görür.

3- Zihinsel Filtre (seçici odaklanma):

Bir olaydaki olumsuz bir detaya odaklanarak, olayın bütünü olumsuzmuş gibi algılamaktır. Olumlu olan her şeyi filtreleyen bir gözlük takmış olmak gibi, bilince ulaşabilen her şey olumsuzdur.

4- Sonuca Atlama:

Vardığı sonucu destekleyecek kanıtlar olmamasına rağmen olumsuz bir değerlendirme yapar.

a) Akıl okuma (varsayma): Kendince birinin ona ters davrandığını düşünür, araştırmaya gerek bile duymaz.

b) Falcılık: İşlerin kötü gideceğini öngörür, bu öngörünün gerçek olduğuna ikna olur. Bu durumu fark etmediğinde, kendini doğrulayan kehaneti yaşar.

5- Aşırı Büyütme (felaketleştirme) ya da Kendini Küçültme:

Felaketleştirme yoluyla gündelik olumsuz olayları bir kabusa çevirir.

6- Meli- Malı Cümleleri:

Kendini motive etmek, bir kalıba girmek için meli-malı cümleleri kullanır ancak bu kişide baskı ve öfke yaratır. Davranışları belirlediği standartlarının altına düştüğünde utanç ve suçluluk yaşar.

7- Etiketleme:

Aşırı genellemenin uç halidir. ‘Kişinin ölçüsü, yaptığı hatalardır‘ savına inanır ve hatalarına (ya da karşısındakinin hatalarına ) dayanarak kendini (ya da karşısındakini ) tamamen olumsuz veya yanlış şekilde yargılar.

8- Kişiselleştirme:

Hiçbir sorumluluğu olmamasına rağmen olanların kendi suçu olduğu ve yetersizliğini yansıttığı sonucuna varır.

a) Sorumlu olma: Başkaları üzerindeki ‘etki’si ile ‘kontrol’ birbirine karışır.

b) Yetersiz olma: Yetersiz olduğu için kendine göre ‘suçlu’ olmuştur.

 Karşımızdaki kişinin kendisine yardımcı olmayan şekilde düşünceleri olduğunu nasıl anlarız ?

Aşağıda ki soruları deneyin lütfen;
– Sence başkaları bunu nasıl görecek?
– Neyi görmezden geliyor olabilirsin?
– Yöneticin / eşin / en yakın dostun bununla ilgili ne derdi?
– Ne tür bir geribildirim aldın?
– Buna başka türlü bakmak mümkün olur mu?
– Bu durumda çalışma arkadaşın da aynı şekilde davranır mıydı?

1. Aşama / GÖR - 3. Adım: ODAK

Şu anda tüm bu konuştuklarımız (konuları ayrı başlıklar haline getirerek listeleyin) arasından hangisini çalışırsak en büyük etkiyi sağlarız?
Kişinin öncelik belirlemesini sağlamaya yönelik odaklanma soru örnekleri
– Şu anda tüm bunlar arasında en önemli olan ne?
– En çok ilgilendiğin kısmı neresi?
– Şu anda odaklanılması doğru olan ne?
– En güçlü etki ne olur?
– Gerçekten neyi başarabilirsin?
– Sana en büyük başarı hissini ne verirdi?

 Bu sorular doğrultusunda, anlatılan bir çok farklı konuları bölümlere ayırıyoruz, kişinin kendi zihnindekileri tanımlamasını, sadeleştirmesini ve önceliklendirebilmesini sağlıyoruz.

Bir sonraki TASARLA aşamasını paylaşacağımız bültende görüşmek dileğiyle,