Akıllı Olmak Duygusal Açıdan Zeki Olmayı Gerektirir

Peter Salovey ve John Mayer, ilk kez 1990 yılında Imagination, Cognition and Personality dergisinde yayımladıkları “Emotional Intelligence” başlıklı makalelerinde duygusal zekânın beş boyutunu şu şekilde tanımlamışlardı.

Kendini tanıma, bir duyguyu daha oluşurken fark edebilme becerisi olarak duygusal zekânın temelini oluşturur. Duygularının her an farkında olabilme yeteneği insanın sezgisel yönünü güçlendirmesi ve kendini anlaması bakımından önemlidir. Duygularımızın farkında olamamak bizleri onların insafına bırakır. Öte yandan, duygularını tanıyabilen kişiler karar alma aşamasında tercihlerinde daha emin ve yaşamlarını yönetmekte daha başarılı olmaktadır.

Duyguları uygun biçimde idare etmek, kendini tanıma temeli üzerinde gelişir. Bu becerisi gelişmemiş insanlar sürekli bir iç huzuru arayışı içerisindedir. Bu yeteneği güçlü olanlar ise hayatın hoşa gitmeyen beklenmedik durumlarına daha kolay uyum sağlayabilmekte ve kendilerini daha hızlı toparlayabilmektedir.

Duyguları bir amaca odaklamak, dikkati o yönde toplamak, harekete geçmekte irade göstermek ve yaratıcı çözümler üretmek için ilk adımdır. Duygusal özdenetim, yani hazzı erteleyebilmek ve dürtüye dayalı tepkileri dizginleyebilmek, başarıya giden yolu aydınlattığı gibi akışta kalmayı sağlayarak yüksek performansı da mümkün kılar. Bu beceriyi sergileyebilenler yaptıkları her neyse daha üretken ve etkin olurlar.

Empati, duygusal öz bilinç üzerinde gelişen ve başkalarının duygularını anlamak adına değer yaratan bir diğer temel beceridir. Empati sergileyebilen insanlar başkalarının neye ihtiyacı olduğunu veya ne istediğini gösteren zayıf işaretleri de daha yüksek bir duyarlılıkla algılayabilmektedir.

İlişkileri sürdürebilmek, başkalarının duygularını idare edebilmeyi beceri olarak geliştirebilmeyi gerektirir. Bu aynı zamanda liderliğin ve kişiler arasında etkin olmanın da temelini oluşturur. Bu becerisini geliştirebilmiş olanlar, insanlarla çatışma içerisinde olmaksızın başarılı bir sosyal hayat sürer.

Tüm bu boyutları hayata yansıttığımızda duygusal zekâmız, düşünmek ve planlamak, uzak gelecekteki bir hedef için mücadeleyi sürdürmek, sorunları çözmek adına yeteneklerimizi güçlendirmekte ve zihinsel yeteneklerimizi kullanma kapasitemizin sınırlarını genişletmektedir.

Özetle akıl, duygusal zekâ olmaksızın tamamlanmış olmuyor.