Aynı Çevikten mi Bahsediyoruz? Çevik Yaklaşımla İlgili En Temel Beş Yanılgı
Çevik yaklaşım, 2000'li yıllarda önce Çevik Manifesto’nun yayınlanmasıyla hayatımıza girmiştir, ve de dünyada o günden bugüne pek çok şirket tarafından uygulanmaya çalışılmaktadır. Birçok başarılı şirketin çevik yaklaşımın değerlerini adına çevik yaklaşım demeseler de içselleştirilmiş oldukları görünmektedir. Bunun yanında, dünya genelinde azımsanamayacak sayıda şirket çevik yaklaşımı benimsememiş ve klasik hiyerarşik komuta-kontrol tarzı yönetimlerine devam etmişlerdir.
Çevik yaklaşım yeni olmamasına rağmen, yapısı gereği bir zihniyet değişimi gerektirdiğinden halen pek çok şirket, yönetici ve çalışan tarafından tam olarak anlaşılamamış ve benimsenmemiştir.
Pandemi ile birlikte zorunlu olarak uzaktan çalışma kültürünün yaygınlaşmasıyla, komuta kontrol zinciri ile yönetilen şirketler ciddi anlamda zorlanmış, sonuç olarak da çevik yaklaşıma olan ilgi artmıştır. Çevik yaklaşıma ilginin fazla olması, şirketlerin uygulamak istiyor olması ile birlikte çevik yaklaşım ile ilgili yanlış yorumlama ve uygulamalar ile daha sık karşılaşmaya başladık. Bu yazımızda, çevik yaklaşımla ilgili temel yanılgılardan bahsedeceğiz.
Yanılgı #1: Çevik demek kontrolsüz ve hızlı ilerlemek demektir
Öncelikle “çevik” ifadesini irdelemek ile başlayalım. Çeviklik, genelde hızlı olmak olarak yorumlanmaktadır, bu kapsamda da ekibin hızını düşüren herşey çevik yaklaşıma aykırı gibi görülmekte, bu kapsamda da, dokümantasyon, strateji, planlama, koordinasyon faaliyetleri gibi ürünün sağlıklı şekilde geliştirilmesine katkı sağlayacak aktiviteleri yapmama yönünde direnç oluşmaktadır. Çeviklik, hızdan ziyade değişen şartlara adapte olma yeteneğinin olmasıdır. Adaptasyon da, sürekli izlemeyi (inspection) ve şeffaflığı (transparency) gerektirir. Adaptasyon, Sürekli İzleme ve Şeffaflık, çevik yaklaşımın üç temel direğidir.
Yanılgı #2: Çevik yaklaşım hayatımızı hemen değiştirecek sihirli bir iksirdir
Çevik yaklaşım ile ilgili en büyük yanılgılardan birisi öğrendiğiniz anda hayatınızın bir anda değişmesi ve iyileşmesini beklemektir. Çevik yaklaşım, öğrendiğinizde hemen yazmaya başlayabileceğiniz bir programlama dili, bir araç veya bir süreç değildir.
Çevik yaklaşım anlatması kolay, anlaması kolay ama uygulaması zor olan bir düşünce yapısıdır.
Bu düşünce yapısını önce anlamamız, temel prensipleri benimsememiz ve zor gelse de bunları iş hayatımızda uygulamamız gerekmektedir. Mesela, en temel çevik değerlerden birisi, takım arkadaşlarımızın kendi fikirleri olan bağımsız bireyler olduğuna saygı duymamızdır. Şayet kendinizden daha az tecrübeli veya hiyerarşik olarak sizden daha alt seviyede olan kişilere emir-komuta zinciri yaklaşımı ile davranıyorsanız, kişiliğinize ve geçmiş tecrübenize uymasa da bu şekilde yaklaşmayı bırakmanız ve de bu yeni davranış şeklini kişiliğinizin bir parçası haline getirmeniz gerekmektedir.
LinkedIn tarafından öneriliyor
Yanılgı #3: Eğitim aldım, Scrum Master sertifikam var, ben çeviğim
Dünyada herkes aşağı yukarı iyi bir insanın nasıl davranması gerektiğini bilir, ama bu bilgiye sahip olmak insanı iyi bir insan yapmaz, fiiliyattaki davranışları bir insanı iyi veya kötü yapar. Çevik yaklaşım da benzer şekilde, özünde bir düşünce yapısıdır, eğitimini, sertifikasını almanız sizin bu düşünce yapısını sindirdiğiniz ve hayatınıza yansıttığınız anlamına gelmez.
Ne kadar çevik olduğunuzla ilgili tek kriter, çevik yaklaşıma ne kadar uygun davrandığınızdır.
Yanılgı #4: Çevik yaklaşımı uygulamanın tek bir yolu vardır
Çevik yaklaşım ile ilgili en büyük yanılgılardan birisi, waterfall, spiral gibi süreçlere alternatif bir sürece indirgeyip internetten yapılan araştırmalara dayanarak bir çevik süreç yazıp uygulamaya çalışmaktır. Her şirketin kendine has dinamikleri ve kısıtları vardır. Bu kapsamda, temel değerlere bağlı kalmak kaydıyla, her şirketin kendine has çeviklik tanımını yapması ve hayata geçirmesi gerekmektedir.
Yanılgı #5: Çevik yaklaşımda proje yöneticisi, direktör gibi roller yoktur
Çevik yaklaşım değerler ve temel prensipleri tanımlar. Şirketin ihtiyaç duyduğu organizasyon yapısını oluşturması gayet doğaldır. Proje yöneticisi veya bir direktörden beklenilen işler özünde ekibin başarılı olması için yapılması gereken aktivitelerdendir. Bu kapsamda, bu rollerde birilerinin olması, bu kişilerin de yetkinlikleri kapsamında çalışıp değer üretmelerini engelleyen herhangi bir çevik kavram yoktur. Burada kilit nokta, herkesin rolünden bağımsız olarak çevik değerlere saygı duyması ve uygulamasıdır.
Çevik Yaklaşım yazı dizimizin ilk bölümünün sonuna geldik. Önümüzdeki yazılarda, çevik yaklaşımın temelindeki felsefe, çevik değerler ve üç temel direk, çevik roller, çevik yaklaşımın alternatif uygulama yöntemleri, çevik yaklaşımın ritüelleri, çevik yaklaşımı şirket geneline ölçeklendirme gibi konuları ele alacağız.
Bu yazı ilk olarak 7 Kasım 2021 tarihinde Medium'da yayınlanmıştır (link).
Referanslar