Bir Erhan Afyoncu makalesinden
Görüldüğü gibi bu büyük askerî başarının üzeri birçok konuda sis perdesi ile kapalı kalmaya birçok hadise yanlış bilinmeye devam etti. Bunun en büyük sebebi Türk tarihçilerinin fetihle ilgili çok az bilgi vermeleri. İstanbul’un fethi ile ilgili bildiğimiz teferruatların önemli bir kısmını Rum ve batılı tarihçilerin eserlerinden öğreniyoruz. İstanbul’un kuşatması ve fethi ile ilgili Türk tarihçilerin Fatih’in bu büyük zaferini en küçük ayrıntıları ile yazmaları beklenirdi. Ancak bu eserlerde çok az bilgi bulunduğu gibi, bazı hadiselerde karıştırılmış veya yanlış anlatılmıştır. Bunun en ilginç örneği İstanbul’un hangi gün fethedildiğidir.
Osmanlı ordusu 53 günlük bir kuşatmanın ardından, 29 Mayıs 1453’te İstanbul’u fetheder. Ancak bu fetih tarihi genellikle Türk tarihçilerde yoktur. İstanbul’un fethi ile ilgili bilgi veren o dönemde veya daha sonra yazılmış Osmanlı tarihlerine baktığımızda değişik tarihlerle karşılaşırız. Kimileri 13 Mart, 31 Mart, 1 Nisan gibi daha önceki tarihleri verirlerken, kimileri ise 28 Haziran, 6 Temmuz gibi 1, 1.5 ay sonranın tarihini verirler.
Tursun Bey : 28 Cemaziyelahir 857 (6 Temmuz 1453) İdris-i Bitlisi : 28 Cemaziyelahir 857 (6 Temmuz 1453) Oruç Bey: 21 Rebiülevvel 857 (1 Nisan 1453) Gelibolulu Mustafa Âlî: 21 Rebiülevvel 857 (1 Nisan “Neşri Tarihi: 20 Cemaziyelahir 857 (28 Haziran 1453) Enverî: 20 Cemaziyelahir 857 (28 Haziran 1453) Hoca Saadeddin: 20 Cemaziyelahir 857 (28 Haziran 1453) Anonim Tevârih-i Âl-i Osmânlar (Giese neşri): 20 Rebiülevvel 857 (31 Mart 1453)
Lütfi Paşa: 20 Rebiülevvel 857 (31 Mart 1453) tarihini verirler. Müneccimbaşı Ahmed Dede: 21 Cemaziyelahir 857, bir başka rivayete göre ise 2 Rebiülevvel 857 (29 Haziran veya 13 Mart 1453) tarihini verir.
İşin en ilginci kuşatmaya katılan iki Türk tarihçiden Aşıkpaşazâde’nin gün ve ay vermemesi ve diğeri olan Tursun Bey’in ise 28 Cemaziyelahir 857 (6 Temmuz 1453) tarihini zikretmesidir.
Türk tarihçilerinden İbn Kemal ve Tacizâde Cafer Çelebi 20 Cemaziyelevvel 857 (29 Mayıs 1453) tarihini verir. Fetihten sonra Memlük Sultanı Melik Eşref İnal ve Karakoyunlu hükümdarı Cihanşah’a gönderilen fetihnâmelerde de bu tarih 20 Cemaziyelevvel 857 (29 Mayıs 1453) vardır. Kuşatmada bulunmuş Rum ve batılı tarihçiler ise 29 Mayıs 1453 tarihini verirler. Ancak burada da bir mesele karşımıza çıkmaktadır. Bu tarihçilerin verdiği 29 Mayıs tarihi Jülyen takvimine göredir. 1582’de bu takvim bırakılarak, şimdi bütün dünyada kullanılan Gregoryen takvimine geçilmiştir. Bu yeni sisteme geçilirken takvime 10 günlük bir ilave yapılmıştır. Bu durumda İstanbul’un fethi 9 Haziran olmaktadır. hangi tarih?