Değişken, Belirsiz, Karmaşık, Doğrusal Olmayan Zamanların Ham Maddesi: Yaratıcı Düşünme

Değişkenlik diyoruz, belirsizlik diyoruz, doğrusal olmayan, karmaşık problem çözme diyoruz, çeşitlilik diyoruz, değer katan yeniyi ortaya çıkarmak diyoruz, esneklik, sürdürülebilirlik diyoruz... Hepsinin ham maddelerinden biri "Yaratıcı Düşünme".

Aslında yaratıcı düşünmeye “aktif, sorumlu, becerili” düşünmeden başlamak gerekir ki, bunun için Öz Farkındalık Meselleri’nin içine birkaç ipucu bırakmıştım😊.

Bir süredir yukarıda saydıklarımızın içinde eylemde bulunuyoruz. Peki ham maddeyle ne kadar ilgileniyoruz?  Elbette hakkıyla ilgileniyor olanlar vardır. Yeterince ilgilenmiyor olanlar da olabilir, nasıl ilgileneceğinin yollarını kestirememiş olanlar da…  Zira çok başıboş 😊 bir oyun bu “yaratıcı düşünme”.

Yaratıcı düşünme, “sorunlara, yetersizliklere, bilgi boşluklarına, eksik parçalara, uyumsuzluklara, duyarlı olma/ onları fark etme; bunlarla ilişkili olarak mevcut bilgideki yeni ilişkileri bir araya getirerek, çözüm arayışında olma, tahminlerde bulunma/ hipotezler oluşturma; bu hipotezleri sınama ve nihayetinde sonuçlar elde etme"dir.  (Ellis Paul Torrance).

Değişimin içinde yön bulmak, belirsizlikle başa çıkmak, değişime uyum sağlamak, karmaşık problemleri çözmek, doğrusal olmayanın içinde değer katan yeniyi ortaya çıkarmak, çeşitlilik ve sürdürebilirlik sağlamak için ham maddeyi güçlendirmeye ihtiyacımız var. Ham maddeyi güçlendirmek için de “Yaratıcılık Disiplini “ne.

Yaratıcılık disiplini, kendinizin, ekibinizin, organizasyonunuzun yaratıcı kapasitesini genişletmenizi ve geliştirmenizi sağlayacak bir düzendir. Böylelikle Yaratıcı DNA’nızı geliştirebilir, her gününüze yaratıcılık katabilirsiniz. Yaratıcı düşünme 21. yüzyılın en önemli becerileri arasında, çünkü bugün değişken, belirsiz, karmaşık ve doğrusal değil. Ve bize yaratıcı düşünmeyle ereceğimiz farkındalık, esneklik, hızlı yön değiştirebilme, çeşitlilik ve sürdürülebilirlik gerek...

Disiplin sözcüğünün etimolojisi Latince kaynaklıdır. "Disciplina" çıraklık, öğrencilik; "discere" öğrenmek; "discipulus" da öğrenci anlamına gelir. Disiplin, bir sistem setini düzenli şekilde incelemek, öğrenmek ve uygulamaktır. Yaratıcılık disiplini, bu alandaki davranış kalıplarının farkına varmayı ne yapmayacağını ve ne yapacağını bilmeyi, yapacaklarını sistematik şekilde uygulamayı, böylelikle hem öğrenmeyi hem gelişmeyi hedef alır.

Yaratıcı düşünmeye gelecek olursak, nasıl kas kütlemizi artırmak ya da fiziksel esnekliğimizi geliştirmek için farkında ve disiplinli bir şekilde fiziksel egzersizler yapıyorsak, düşünmemizi yaratıcı kılmak için de farkında ve disiplinli şekilde egzersiz yapmamız önemlidir.

Peki bu anlamda nasıl egzersiz yapacağız?

Modern yaratıcılığın babası Ellis Paul Torrance yaratıcılığın 4 boyutundan söz eder. Bunlar akıcılık, esneklik, orijinallik ve zenginleştirmedir. Bu 4 boyuttaki egzersizlerimizi düzenli ve sürekli yaparsak, düşünmemizi yaratıcı şekilde istediğimiz yön ve açılarda hareket ettirebilir, düşünmemizle istediğimiz yaratıcı fikirlere de dokunabiliriz..

4 boyuta bakacak olursak;

Akıcılık; Durumla ilgili olarak üretilen çözüm/fikir sayısı ve bunları ifade etme hızıdır.

Düşünmemizi hızlandırırsak daha fazla ve nitelikli fikir ortaya çıkarırız. Akıcılık için beyin fırtınası tekniklerinden biri olan 6-3-5 Beyin Yazarlığı düşünmemizi hızlandırır. Akıcılığımıza görsel beyin fırtınası aracı olan Zihin Haritaları'nı da ekleyebiliriz. Böylelikle çözümleri/ fikirleri yakalar, toplar, yapılandırırız.

Esneklik: Durumu farklı açılardan görmek ve değerlendirmek, kavramları yeniden düzenlemek, daha önceden var olan çözümleri/fikirleri ters yüz etmektir.

Esneklik için Renk'lerle yapılandırılmış beyin fırtınası gerçekleştirebiliriz.

Orijinallik: Standart çözümler/fikirler yerine özgün, alışılmadık, farklı çözümler/fikirler geliştirmektir.

Orijinalliği yakalamanın ilk yolu bir şeyleri farklı açılardan görmektir. Yönlendirilmiş beyin fırtınası tekniği SCAMPER bize hayal gücümüzün sınırlarını genişletmekte yardım edebilir. Tesadüfi analoji, tersine çevirmek de işe yarar.

Zenginleştirme: Duruma bütünsel bakıp, geliştirilen çözümlere/fikirlere ayrıntılar eklemektir.

Bu ayrıntılarla çözümü/fikri inceden inceye değerlendirir, analizini yapar ve farklılığını belirleriz. Elbette tam da bu boyutta yaratıcı düşünmenin yanına eleştirel düşünmenin gelmesi önemlidir.

4 boyutta yaratıcı "discipulus"ların gerçekleştirdiği pek çok egzersiz var. Ham maddeniz hep güçlü olsun...

#yaratıcılık #yaratıcıdüşünme #çokboyutludüşünme #değişkenlik #belirsizlik #karmaşıklık #doğrusalolmayan #karmaşıkproblemçözme #çeşitlilik #inovasyon #sürdürülebilirlik