İPOTEK FİNANSMAN KURULUŞLARI
İpotek finansmanı sistemi birincil piyasada kredi verenler ile bu kredilerin mevduatlarla veya menkul kıymetleştirilerek ipoteğe dayalı veya ipotek teminatlı menkul kıymetler yoluyla sermaye piyasalarından fonlandığı ikincil piyasaları kapsamaktadır.
Dünyada birçok ülkede kurulan ipotek finansman kuruluşlarının özellikle gelişmiş ülkelerde yaygın olarak faaliyet gösterdiği görülmektedir.En eski örnekleri ABD'de rastlanan ipotek finansman kuruluşlarının konut edimini kolaylaştırmak için gayrimenkul piyasalarına finansman sağlamak amacıyla kurulduğu görülmektedir.Birçok ülkede kurulan ipotek finansman kuruluşlarının bir kısmı özel şirket statüsündeyken bir kısmı ise doğrudan kamu tarafından idare edilmektedir.
Dünyadaki ipotek finansman kuruluşlarına baktığımızda ABD'de Fannie Mae ve Freddie Mac,ABD gayrimenkul piyasasını desteklemek için menkul kıymetleştirme faaliyetleri gerçekleştirmek üzere kamu tarafından kurulmuş kurumlardır.
Fransa'da 1980'lerde gayrimenkul piyasasını desteklemek amacıyla yapılan reformun bir parçası olarak Caisse de Refinancement de I'Habitat 1985 yılında Paris'te kurulmuştur
Japonya gayrimenkul finansman kurumu Japon Housing Finance Agency,JHF gayrimenkul piyasasına finansman sağlamak için Japonya Konut Finansmanı İdaresi kanunu ile kamu kurumu olarak 2007 yılında Tokyo'da kurulmuştur.
Malezya'da 1986 yılında Kuala Lumpur'da kurulan Cagamas Berhad ikincil gayrimenkul piyasasının derinleşmesine ve ev sahipliğinin yaygınlaşmasına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur.Kurum geleneksel menkul kıymetler yanında faizsiz ürünler de ihraç etmektedir.
Ülkemizde gelişmiş bir konut finansmanı sisteminin kurulmasına yönelik olarak ipotek finansmanı kuruluşları (İFK) 6362 sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu ile yeni bir hukuki alt yapıya kavuşmuştur.
İpotek finansmanı kuruluşları tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de iki ana iş kolunda faaliyet göstermesi beklenmektedir.Bunlar likidite faaliyetinde bulunma ve menkul kıymetleştirmedir.
Ülkemizdeki bankaların kullandırmış olduğu kredi vadesinin ortalama mevduat vadesine göre hayli yüksek olduğu bu durumda bankaların faiz risk yönetim faaliyetlerinin zorlaştığı görülmektedir.Ülkemizde bankaların Kredi/Mevduat oran rasyosunun son yıllarda artması sebebiyle bankaların likidite ihtiyaçları artmış ve kredi verme kapasitesi azalmıştır.
Bankalar ve Finans kuruluşları bilançolarındaki ipotekli kredilerini ipotek finansmanı kuruluşlarına teminat olarak göstermek şartı ile ipotek finansman kuruluşlarından kaynak kullanabilecektir.İpotek finansman kuruluşları böylece bankalar ve finans kuruluşlarına likidite sağlamış olacaktır.
İpotek finansman kuruluşu sağlayacağı kaynak için gerekli olan fonu,başta borçlanma olmak üzere çeşitli sermaye piyasa araçlarının ihracından elde edecektir.Menkul kıymetleştirme faaliyetinde bulunan ipotek finansman kuruluşları devraldıkları ipotekli kredilere dayalı olarak gayrimenkul finansman fonu kurmak suretiyle ipoteğe dayalı menkul kıymet ihraç edecektir.
İpotek finansmanı kuruluşların kurulması ile bankalar ve finansman kuruluşlarının ipotekli kredilerini ipotek finansmanı kurumlarına devredeceğinden kredi risklerini bilançolarından çıkardıkları için daha düşük faizle kredi verme olanağı,sermaye yeterlilikleri ve likidite konusunda rahatlayacaktır.İpotek finansmanı kuruluşlarının menkul kıymetleştirme faaliyeti ile sermaye piyasalarında işlem gören yatırım aracı sayı ve çeşidinde artış farklı risk ve getiri tekniklerine sahip yeni yatırımcıların sermaye piyasasında işlem yapmasına olanak sağlayacaktır.
Ülkemizde Hazine ve Maliye Bakanlığı başta olmak üzere on iki bankanın da ortak olmasıyla,10 milyon TL sermaye ile İpotek Finansmanı kurumu kurulmasına yönelik çalışmaların ülkemiz ekonomisine,bankacılık sistemine ve sermaye piyasalarına katkı sağlayacaktır.